De kloosterkapel van het Keyhof te Huldenberg - 4
Honderd jaar geleden, in 1909, werd de huidige kloosterkapel van het Keyhof in gebruik genomen. Wij grijpen deze unieke gelegenheid aan om dit stijlvolle architecturale kunstwerk in het grootste gebouw van Huldenberg in de kijker te stellen.
(Wenst u de eerste delen van dit artikel te lezen, dan gaat u best naar het menu onder 'Monumenten: Keyhof'.)
Beuroner stijl
Dankzij het herstel van een monastieke traditie kende de tweede helft van de 20ste eeuw een vernieuwing die gepaard ging met nieuwe buitenlandse invloeden.
Vanuit Solesmes werd in 1863 de benedictijnenabdij van Beuron in Zuid-Duitsland door schilder en beeldhouwer pater D. (Peter) Lenz gesticht en van hieruit werd de abdij van Maredsous gebouwd. Daaruit ontstond in 1899 in Leuven de abdij Keizersberg.
Pater Desiderius Lenz (1832-1928), stichter van de Beuroner Kunststijl.
(foto internet)
Beuron is o.m. gekend omdat er in de bibliotheek van de Benedictijnenabdij 200 middeleeuwse gedichten en gezangen gevonden werden, die aanleiding gaven tot Carmina Burana, het kunstwerk van Carl Orff.
De Beuroner Kunstschule is in de geschiedenis van de christelijke kunst van de 19e eeuw van cruciaal belang. In 1868 riep Desiderius Lenz in zijn klooster een religieuze kunstschool in het leven; Deze school richtte zich tegen het individualisme van de religieuze kunst van die tijd en tevens tegen het schijnrealisme van sommige strekkingen.
Hij geloofde, met de hulp van de esthetische geometrie, in een proportieleer, die gebaseerd was op het vastleggen van goddelijke geometrische wetten; deze kunst was terug te vinden Egypte, bij de Grieken, de Byzantijnen en in de vroeg-christelijke kunst. De godsdienstige motieven moesten, volgens hem, aanzetten tot aanbidding en gebed. Het beeld was symmetrisch opgebouwd en beperkt tot de essentie, met amper enig perspectief.
Verder in de tijd verwaterde deze kennis. Deze stijl werkte meer inspirerend dan vernieuwend.
Zijn ideeën schreef hij neer in het boek "Zur Ästhetik der Beuroner Schule.
Esthetische geometrie in de Beuroner kunststijl (bron internet)
De Beuroner kunst manifesteerde zich vooral in de beeldhouw- en schilderkunst.
Mariabeeld, bijgenaamd Maria mit der Kugel, marmerkleurig geverfd gips,
naar ontwerp van D. Lenz (circa 1900-1925) (bron internet)
Oscar Algoet (1862-1937)
In 1921, twaalf jaar nadat het bedehuis in gebruik genomen was, werden in de kapel schilderingen aangebracht. Zij werden in Beuroniaanse stijl uitgevoerd.
De schildering van de kapel is één van de meest opvallende elementen die bijdraagt tot het eclectisch geheel van het bedehuis.
Er is een beroep gedaan op Oscar Algoet, een neogotische schilder uit Leuven. Oscar Algoet heeft op zijn actief de decoratie van zowel kerkelijke als burgerlijke gebouwen in en buiten Leuven. Hij was een kenner van de middeleeuwse kunst ; daarnaast ontwierp hij tal van interieurs in verschillende recentere stijlen.
Vandaag is de kloosterkapel van Keyhof één van de enige plaatsen in België waar de Beuroner stijl in al zijn pracht te bewonderen valt.
In het volgende deel worden tot in de details de schilderingen van de kapel besproken.
(wordt vervolgd)
Jean-Pierre Van Binnebeek
Onze dank gaat naar de zusters Annonciaden van het Keyhof voor hun hartelijk onthaal, in het bijzonder eerwaarde zuster E. Brants voor het ter beschikkingstellen van de nodige documentatie.
Dank tevens aan Valère Fransen voor de unieke fotos en aan pastoor-deken Jaak Bertmans voor het herlezen van de teksten.
Bronnen:
Het archief van Keyhof te Huldenberg. Verschillende documenten, o.a.
- de kapel, ruimte van spiritualiteit van menswording
- Zusters annonciaden van Huldenberg
- Monumentendag 1996 Kapel van Keyhof
JP. Van Binnebeek R. Hallet. De getuigen van het verleden van Neerijse. Leuven 2005.
J. Claes, A. Claes, K Vincke. Sanctus. Meer dan 500 heiligen herkennen. Davidsfonds. Leuven. 2004
Schilderijen uit de collectie van René dOverschie
Verschillende documenten van Internet, o.a. Benediktiner Erzabtei St. Martin zu Beuron im oberen Donautal
