Driemaandelijkse heemkundige publicatie voor Opwijk en Mazenzele
Blog van Heemkring Opwijk-Mazenzele (HOM)
Vereniging
voor heemkunde, plaatselijke geschiedenis, genealogie en familiekunde, erfgoedzorg,... voor Opwijk en Mazenzele (België, provincie Vlaams-Brabant).
22-08-2006
Archeologisch site 'Borcht' aangetast
In de week van 14 tot 19 augustus was Opwijk een dorp op stelten door de deelname aan het Eén-programma Fata Morgana. Vele mensen waren dagenlang in de weer om Opwijk om te toveren tot een badstad en de vijf sterren te bezorgen.
Door de keuze van het gemeentebestuur kreeg de 'badstad Opwijk' vorm in de nabijheid van het Hof ten Hemelrijk en meer bepaald op de Borchtsite.
Deze Borchtsite is zowat de meest historische plaats van Opwijk, omdat vanaf deze plaats ca.1.000 jaar geleden het huidige dorp Opwijk zich ontwikkelde (vroegere 'Neerwijk', bij Reinarsbrugge). Op deze plaats stond het oudste wooncomplex, de versterkte (omwalde) borcht of kasteel.
De plaats heeft blijkbaar ook nu nog een belangrijke aantrekkingskracht voor bouwpromotoren want reeds verschillende jaren bestaan er allerlei plannen om het uitzicht van de Borcht definitief en onherroepelijk te veranderen. Eerst was er het voornemen om net op deze plaats de nieuwe Nijdrop in te planten, nu bestaan er vergevorderde plannen om het gebied te doorsnijden met een nieuwe weg voor een verkaveling. Dat gebeurt overigens in nauwe samenwerking tussen de gemeente Opwijk en de Intercommunale Haviland die eigenaar is van het grootste deel van de Borchtsite.
De historische, archeologische en erfgoedwaarde van de Borcht is ondertussen genoegzaam bekend. De Heemkring Opwijk-Mazenzele heeft steeds geijverd voor volledige vrijwaring van deze historische plaats. Wanneer dat niet kan, verwacht de Heemkring minstens dat er een exhaustief archeologisch onderzoek wordt uitgevoerd. Deze vraag wordt door de bevoegde instanties op het niveau van het Vlaams gewest bijgetreden.
In het verleden werd al een klein deel van de Borcht opgegraven (noordwestelijk deel). In september-oktober 2005 werd verder archeologische prospectie uitgevoerd met proefsleuvenonderzoek. Hierna werd het absoluut duidelijk dat voorafgaandelijk aan de ontwikkeling van de verkaveling uitgebreid archeologisch onderzoek noodzakelijk is.
De afgelopen maanden hebben de gemeente Opwijk en Haviland steeds verklaard dat zij op dit vlak hun verantwoordelijkheid willen opnemen en daar mee voor willen instaan. Meer zelfs: in een recent schrijven (voorjaar 2006) aan Vlaams minister Dirk Van Mechelen, die onder andere voor archeologie bevoegd is, prijst de gemeente haar eigen voorbeeldfunctie ter zake en benadrukt het belang van de site en de noodzaak van het archeologisch onderzoek.
De gebeurtenissen van de afgelopen dagen maken echter duidelijk dat er tussen woord en daad een hemelsbreed verschil ligt. De aanleg van strand en zee in Opwijk voor 'Fata Morgana' gebeurde immers op een manier dat er veel archeologisch erfgoed onherroepelijk verloren ging. Voor het aanleggen van de zee werden stukken uitgegraven, tientallen vrachtwagens en andere zware machines daverden en denderden over de site, zonder dat ook maar enige beschermende maatregel werd genomen.
De schade die daardoor werd aangebracht is onherstelbaar en kan pas volledig ingeschat worden wanneer alles wordt opgeruimd of bij het uitgebreid archeologisch onderzoek.
In ieder geval hebben de gemeente en Haviland in deze een verpletterende verantwoordelijkheid. Hoewel verschillende betrokkenen op de hoogte waren van de archeologische waarde van deze zone, werden geen maatregelen genomen om het archeologisch erfgoed te beschermen noch werd contact gezocht met de betrokken administratie om eventueel advies of bijstand te verlenen.
Het Agentschap Ruimtelijke Ordening en Onroerend Erfgoed (Vlaamse overheid) liet op vrijdag 18 augustus 2006 proces-verbaal opstellen wegens verschillende inbreuken op het archeologiedecreet van 1993 en het uitvoeringsbesluit van 1994.
De gemeente Opwijk en Haviland kunnen niet zeggen dat zij niet op de hoogte waren van het grote archeologische waarde van het geheel van de Borchtsite. Er zijn reeds de twee uitgevoerde proefopgravingen (waarbij bij één de gemeente Opwijk zelf de opdrachtgevende instantie was), het opgelegd uitgebreid archeologisch onderzoek (indien de site zou verkaveld worden) en de vraag van het gemeentebestuur en van Haviland zelf aan de bevoegde Vlaamse minister voor financiële tegemoetkoming voor dit onderzoek.
Door hun bagatelliserende houding ten aanzien van de archeologische waarde van de Borchtsite heeft zowel de gemeente Opwijk als Haviland het vertrouwen van diverse instanties van de hogere overheden ernstig geschaad.
Iedereen is het erover eens dat Fata Morgana in Opwijk een unieke gebeurtenis was en een mooie uiting van een vorm van solidariteit onder de bevolking. Het is daarom dubbel jammer dat er ook met het archeologisch aspect geen rekening werd gehouden bij de locatiekeuze. Fata Morgana blijft in vele huisgezinnen immers op video of dvd bestaan, maar resten van een eeuwenlang verleden zijn spijtig genoeg deels beschadigd of onherroepelijk verloren.
Dit voorval toont volgens de Heemkring Opwijk-Mazenzele ook de noodzaak aan van de oprichting van een Intergemeentelijke Archeologische Dienst in de streek. Samen met verschillende initiatiefnemers in de omliggende gemeentes wil de Heemkring Opwijk-Mazenzele hiervoor ijveren. Eerder liet de gemeente Opwijk weten niet geïnteresseerd te zijn in het initiatief. Nochtans kan een Intergemeentelijke Archeologische Dienst er precies voor zorgen dat ook archeologische waarden worden meegenomen bij de realisatie van projecten, de keuze van locaties, de te nemen beschermingsmaatregelen,
College van Burgemeester en Schepenen van de Gemeente Opwijk Gemeentehuis 1745OPWIJK
Mevrouw de Burgemeester, Heren Schepenen,
Betreft:nieuwe straatnaam voor de projectzone 1 van het BPA nr. 4 'Gasthuis' (tussen Marktstraat-Gasthuisstraat en Ringlaan).
In het kader van openbaar onderzoek (tot 14 augustus 2006) wensen wij hierbij onze opmerkingen en voorstellen te geven in verband met de naam voor de nieuwe straten in de projectzone 1 van het BPA nr. 4 'Gasthuis' (tussen Marktstraat-Gasthuisstraat en Ringlaan).
Straat die aansluit op de Marktstraat De nieuwe straat situeert zich tussen de plaats van het 19de eeuwse woonhuis van brouwer Pieter Jan Temmerman aan de huidige Marktstraat zie verder (nu het huis 'Stobbelaers') en de vroegere brouwerij de Reuse (17de-18de eeuw, Peeter De Reuse en zoon en kleinzoon en diens schoonzoon Joos Wouters), latere brouwerij 'Temmers' (in de 19de eeuw van Pieter Jan Temmerman, later van zijn schoonzoon Frans De Coster en nog later de fam. Stobbelaers, nu vooralsnog jeugdhuis Nijdrop en omgeving zie http://www.heemkringopwijk.be/fr/omd-2004-publicatie.htm (Wandeling 'Waardevolle tuinen in Opwijk-Centrum', pag. 57-58'). In tegenstelling met wat de 'verantwoordingsnota' bij het voorstel van het gemeentebestuur voor deze straatnaamgevingen vermeldt (bij 'Brouwersstraat'), is de brouwerij 'De Reuse' (zie hierboven) niet deoorsprong van de brouwerij 'Staes' (vroeger 'de Sterre' van Pieter Aelbrecht, vervolgens van zijn schoonzoon Gillis De Valck, dan Joos Staes, latere brouwerij 'De Smedt'). De betrokken nieuwe straat situeert zich volledig op een deel van het goed van de vroegere familie Temmerman (vanwaar 'Temmershof' voor geheel het goed 'Temmerman' en nakomelingen). 'Temmershof' was dan ook de naam van de dancing in de oude brouwerijgebouwen waar in 1968 jeugdhuis Nijdrop gehuisvest werd en is nog steeds de naam die geassocieerd wordt met de Engelse tuin achter het woonhuis 'Stobbelaers' en achter 'Nijdrop'.
Wij kunnen ons dan ook volledig scharen achter het voorstel TEMMERSHOF. Maar onder meer omdat de straat slechts toegang geeft tot een deel van het geheel van het vroegere 'Temmershof' (=geheel van de eigendom van de vroegere fam. Temmerman en nakomelingen op die plaats in 't dorp), zouden wij kiezen voor TEMMERSHOFSTRAAT .
Straat die aansluit op de Gasthuisstraat
De nieuwe straat ligt slechts gedeeltelijk en dan nog over een erg korte afstand op het tracé van de nu deels afgeschafte 'Kemmekensweg' die in totaal ca. 1 km lang was (tot aan de grens met Merchtem). De straat heeft ook geen enkele relatie met 't Kemmeken (Kammeken= brouwerij op grondgebied Merchtem, aan de Brabantse beek, en percelen er rond waarvan enkele op Opwijk).
Onze nieuwe straat ligt, net zoals de straat die uitgeeft op de Ringlaan (en die ook op een deel van de vroegere 'Kemmekensweg' ligt) volledig in het Hofveld (hofland) van 't Hof ten Broecke zie hieronder. De twee straten raken mekaar niet (zelfs niet voor fietsers of voor voetgangers).
De betrokken straat ligt voor zowat de helft op de huidige zijweg 'Gasthuisstraat' (waarvan het traject feitelijk voor het grootste gedeelte behouden blijft en het wegdek en de rijweg slechts plaatselijk aangepast wordt). Langs deze weg staan nu een aantal huizen (met adres 'Gasthuisstraat') die buiten het nieuwe project vallen.
Wij stellen dan ook voor de nieuwe straat die uitgeeft in de Gasthuisstraat, gewoon zoals de bestaande weg, GASTHUISSTRAAT te blijven noemen.
Straat die aansluit op de Ringlaan Van al de brouwerijen die vermeld staan in de verantwoordingsnota van het gemeentebestuur voor de naam 'Brouwersstraat' is er in feite geen enkele die een zekere relevantie heeft qua ligging, toestand, eigendom, met de plaats van de nieuwe straat. Zelfs de brouwerij van 'Temmers' niet (zowel de oude herberg 'De Reuse' aan de Marktstraat als het latere 'Temmershof' huidige Nijdrop‑ niet), vermits deze uitsluitend te bereiken was langs de huidige Marktstraat (deel van de oude heerbaan van Brussel naar Dendermonde over Merchtem, Opwijk en Lebbeke). Daarenboven is deze vroegere brouwerij reeds betrokken bij de huidige straatnaamgeving met het voorstel 'Temmershofstraat' voor de straat die aansluit op de Marktstraat zie hierboven. De nieuwe straat ligt volledig in het Hofveld (hofland) van 't Hof ten Broecke. Dit Hofveld strekt zich uit tussen de oorspronkelijke loop van de Asbeek (langs de oostzijde) en de huidige Broekstraat en tussen de Gasthuisstraat en tot over de Ringlaan. Wij stellen dan ook voor deze nieuwe straat de logische en correcte naam HOFVELDSTRAAT te geven.
Het HOM-bestuur wenst dat deze opmerkingen en voorstellen opgetekend worden in het proces-verbaal van het openbaar onderzoek en in het dossier gevoegd worden en dat elk punt het voorwerp uitmaakt van een gemotiveerde aanvaarding of weerlegging door het gemeentebestuur en door de gemeenteraad. Mogen wij u vragen ons op de hoogte te stellen van uw beslissing betreffende deze straatnaamgevingen.
Met de meeste hoogachting, voor het HOM-bestuur,
Maurice WILLOCX Ingo LUYPAERT bestuurder voorzitter
Heemkring Opwijk-Mazenzele is een strikt onafhankelijke en maatschappelijk sterk geëngageerde vereniging. Zij heeft, door de aard van haar werking zelf, een erg grote interesse voor heemkunde, plaatselijke geschiedenis, archeologie, genealogie en familiekunde, erfgoedzorg, plaatsnaamkunde, Anders dan veel andere heemkundige kringen is haar werking ook sterk gericht op wat er gebeurt met een aantal zaken in het heden. Wat onze huidige generatie nu aanvangt met haar heemkundige waarden, op diverse vlakken, is meestal onomkeerbaar en is bepalend voor het verleden van de toekomst. Daarom heeft onze verenigingswerking ook bijzondere belangstelling voor sommige actuele dossiers over plaatselijke ruimtelijke ordening, erfgoedbewaring en herwaardering (roerend, onroerend en archeologisch erfgoed), buurt- en andere landelijke wegen, nieuwe straatnamen, wijzigingen aan onze natuurlijke waterlopen, archiefwezen, Onze vereniging tracht bij dergelijke dossiers, met diverse wettelijke en beschikbare democratische middelen, op een inhoudelijk positieve manier tussenbeide te komen, ten bate van de heemkundige en maatschappelijke waarden in de ruime zin van het woord en totaal afkerig van alle persoonlijke en verenigingsbelangen. Briefwisseling bij onze talrijke tussenkomsten, standpunten, tussenkomsten in het kader van wettelijke openbare onderzoeken, mededelingen allerhande, : het kan allemaal gelezen worden op deze overzichtelijk gestructureerde nieuws- en opinieweblog www.bloggen.be/heemkringopwijk.
Werken aan de Asbeek tussen Gasthuisstraat en Ringlaan
Opwijk, 31 juli 2006
College van Burgemeester en Schepenen van de Gemeente Opwijk Gemeentehuis 1745OPWIJK
Mevrouw de Burgemeester, Heren Schepenen,
Betreft:uitvoering van werken aan de Asbeek, met gedeeltelijke heraanleg in overwelving en gedeeltelijk in open bedding, en aanleg van wachtbekkens tussen de Gasthuisstraat en de Ringlaan (in projectzone 1 in BPA nr. 4 Gasthuis).
In het kader van het lopende openbaar onderzoek (tot 3 augustus 2006) voor de in rubriek vermelde werken aan de Asbeek (waterloop 3de categorie, tussen oorsprong en punt 4) wensen wij u volgende opmerkingen en voorstellen over te maken:
de zone van de werken ligt grotendeels in of nabij Reinaartsbrugge, d.i. de plaats van het oorspronkelijk Neerwijk of dorpscentrum van Opwijk aan de brug van de heerbaan Brussel-Dendermonde (over Merchtem en Lebbeke, huidige Gasthuisstraat-Markstraat) over de Asbeek, vóór de verplaatsing van het dorpscentrum rond de huidige Sint-Pauluskerk. Deze zone is ontegensprekelijk historisch en archeologisch belangrijk. Wij pleiten dan ook met aandrang voor grondig voorafgaand archeologisch onderzoek en een degelijk en permanent archeologisch toezicht en begeleiding bij de uitvoering van de werken op het geheel van de oppervlakte die mogelijk archeologisch erg interessant kan zijn en die dus volledig bedreigd is. Deze opmerking is uiteraard ook van toepassing voor de andere grond- en bouwwerken in deze zone (wegeniswerken, gebouwen, ). Een (permanent) archeologische toezicht en begeleiding tijdens de belangrijke voorziene grondwerken zou wellicht grotendeels kunnen gebeuren met inschakeling van gespecialiseerde en bekwame vrijwilligers. Uiteraard dienen deze dan voldoende logistieke ondersteuning te krijgen en dienen er sluitende afspraken gemaakt te worden met de aannemer(s), onder meer in verband met de toegankelijkheid en hun aanwezigheid op de werf. Wij wensen er u ook op te wijzen dat ons inziens, vooral voor deze plaats waar de kans voor archeologische aanwezigheid vrij groot is en rekening houdende met de uitvoeringsmiddelen van de aannemers, de verplichting voor vondstmelding door de aannemer helemaal niet afdoende is.Daarenboven bestaan er hiervoor weinig of geen controlemiddelen.
de realisatie van de open bedding tussen de punten 'W3' en 'W6' gebeurt met een smalle en ca. 2 m diepe sleuf met betonnen vloer en betonnen wanden. Deze uitvoering geeft geen enkele esthetische, natuurlijke of ecologische meerwaarde aan het geheel van het project. Dergelijke sleuf geeft het uitzicht van een diepe watercollector zonder dak, een soort open riolering, over een bepaalde afstand gekneld tussen de gebouwen A1 en A2 en de smalle weg (met parkingplaatsen) naar de gebouwen B4 en C3. Dergelijke uitvoering zal aanleiding geven tot onveilige situaties, tot vervuiling, tot sluikstorting, Dergelijke uitvoering kan moeilijk als een 'landschappelijk waardevol element' beschouwd worden (zie document Machtigingsaanvraag, 3. Verantwoording van de werken, pag. 2, 2de alinea). Indien men op die plaats de waterloop toch zou open leggen zonder taluds, dringen wij aan voor het gebruik van een meer esthetisch zichtbaar materiaal voor vloer en wanden van de smalle diepe geul en voor bijkomende efficiënte veiligheidsvoorzieningen.
het principe van het opnieuw aanleggen van een gedeelte van de beek in open bedding (met begroeide taluds) en de realisatie van wachtbekkens, vinden wij een positieve zaak. Zij mag dan ook duidelijk zichtbaar zijn van op de openbare (rij)weg. Daarom pleiten wij om de beek open te leggen tot tegen de Ringlaan (uiteraard met een aangepaste veilige borstwering) en dus de overdekte zone van 7 meter aan de kant van de Ringlaan te elimineren. In het omgekeerde geval riskeert deze verloren grondstrook van 7 meter langs de Ringlaan ook aanleiding te geven tot wildparkeren.
Het HOM-bestuur wenst dat deze opmerkingen en voorstellen opgetekend worden in het proces-verbaal van het openbaar onderzoek en in het dossier gevoegd worden en dat elk punt het voorwerp uitmaakt van een gemotiveerde aanvaarding of weerlegging door het gemeentebestuur. Mogen wij u vragen ons op de hoogte te stellen van uw beslissing betreffende deze aangelegenheid.
Met de meeste hoogachting,
voor het HOM-bestuur,
Maurice WILLOCX Ingo LUYPAERT bestuurder voorzitter
College van Burgemeester en Schepenen van de Gemeente Opwijk Gemeentehuis 1745OPWIJK
Mevrouw de Burgemeester, Heren Schepenen,
Betreft:archeologische onderzoeken op de site van de Projectzone I van het B.P.A. 4 'Gasthuis' (tussen Marktstraat-Gasthuisstraat en Ringlaan)
In de loop van de maand mei 2006 werd een archeologisch onderzoek uitgevoerd nabij het huidige gebouw van het Jeugdhuis Nijdrop op de site van de Projectzone I van het B.P.A. 4 'Gasthuis'. Dit onderzoek diende rekening te houden met een (te) strak en (te) kort tijdschema. De aanduiding van de archeoloog gebeurde pas eind april. De werken dienden te starten op 2 mei en het onderzoek ter plekke diende afgerond te zijn tegen eind mei 2006 (in extremis verlengd met een 3-tal dagen ter compensatie van de bar slechte weersomstandigheden door overvloedige regenval). De archeoloog kreeg ook geen tijd om een noodzakelijk voorafgaand historisch onderzoek te doen. Het onderzoek diende beperkt te worden tot één enkele locatie van een vrij beperkte oppervlakte. Van de mogelijkheid voor een uitbreiding van de onderzoekssleuf zoals vermeld in de brief van 10 januari 2006 van de Afdeling Monumenten en landschappen van het Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, werd door de opdrachtgever, dus uw gemeentebestuur, geen gebruik gemaakt. De zone van de werken (wegeniswerken, rioleringen, grondwerken, werken aan de Asbeek, nieuwbouwwerken, ) ligt grotendeel in Reinaartsbrugge, d.i. de plaats van het oorspronkelijk Neerwijk of dorpscentrum van Opwijk aan de brug van de heerbaan Brussel-Dendermonde (over Merchtem en Lebbeke, huidige Gasthuisstraat-Markstraat) over de Asbeek, vóór de verplaatsing van het dorpscentrum naar rond de huidige Sint-Pauluskerk. Deze zone is ontegensprekelijk historisch en archeologisch erg belangrijk. Wij pleiten dan ook met aandrang voor een verder grondig voorafgaand archeologisch onderzoek en voor een degelijk en permanent archeologisch toezicht en begeleiding bij de uitvoering van de werken op het geheel van de oppervlakte die mogelijk archeologisch erg interessant kan zijn en die dus volledig bedreigd is. Een (permanent) archeologische toezicht en begeleiding tijdens de belangrijke voorziene grondwerken zou wellicht grotendeels kunnen gebeuren met inschakeling van gespecialiseerde en bekwame vrijwilligers. Uiteraard dienen deze dan voldoende logistieke ondersteuning te krijgen en dienen er sluitende afspraken gemaakt te worden met de aannemer(s), onder meer in verband met de toegankelijkheid en hun aanwezigheid op de werf. Wij wensen er u ook op te wijzen dat ons inziens, vooral voor een plaats waar de kans voor archeologische aanwezigheid vrij groot is en rekening houdende met de uitvoeringsmiddelen van de aannemers, de verplichting voor vondstmelding door de aannemer helemaal niet afdoende is.Daarenboven bestaan er hiervoor weinig of geen controlemiddelen. Graag werden wij op de hoogte gehouden van uw beslissingen ter zake. Met de meeste hoogachting, voor het HOM-bestuur,
Maurice WILLOCX Jan MEEUSSEN bestuurder bestuurder
Een winkelstraat op het vroegere Kerkhof bij de Sint-Pauluskerk? - 5
Opwijk, 5 juli 2006
College van Burgemeester en Schepenen van de Gemeente Opwijk Gemeentehuis 1745OPWIJK
Mevrouw de Burgemeester, Heren Schepenen,
Betreft:bouwproject langsheen de verbindingsweg op het vroegere kerkhof tussen Marktstraat en Singel (Vanderlinden-Moens)
Uw College van Burgemeester en Schepen verleende op 4 april 2006 een vergunning voor bouwproject langsheen de verbindingsweg op het vroegere kerkhof tussen de Marktstraat en de Singel (project Vanderlinden-Moens). Bij de verwaarden in de vergunning stelt uw College onder meer: 'De bouwheer moet er voor zorgen dat het voorliggend baantje met alle nodige nutsvoorzieningen uitgerust wordt (inclusief riolering) en staat in voor de herstelling of eventuele heraanleg van het voorliggend baantje.' Wij vinden het eigenaardig dat uw College de bouwheer oplegt nutsvoorzieningen (water, gas, rioleringen, elektriciteit, ) aan te leggen op de eigendom van derden (eigenaar van het perceel waarop het baantje ligt), met name de Kerkfabriek van Sint-Paulus Opwijk, vooral omdat er zelfs geen enkel akkoord ter zake bestaat met deze eigenaar. Hoe dan ook: de nutsvoorzieningen dienen aangelegd te worden onder het baantje op het vroegere kerkhof. Oude documenten, onder meer de detailkaart nr. 1 van het kaart- en metingboek van 1725-'26, toont aan dat er vroeger op die plaats geen weg aanwezig was zie illustratie hieronder. De plaats onder de bestaande weg was dus hoogst waarschijnlijk ingenomen door graven die vermoedelijk niet ontruimd werden met de verplaatsing van de begraafplaats naar de huidige Ringlaan (ca. 1930). De kans dat men bij grondwerken op resten van vroegere begravingen zal stuiten is dan ook reëel. Met onze brief van 3 februari 2006, in het kader van het openbaar onderzoek voor de bouwaanvraag, stelden wij, bij punt 8 van onze opmerkingen: 'Ten minste vanaf het einde van de 15e eeuw was het kerkhof omgracht. Ook langs de noordoostzijde van de kerkhof, dus op de plaats van het bouwproject bevond er zich een gracht. De grachten werden in de 17eeeuw (of begin 18e eeuw) gedempt. Zie hieromtrent Dr. Jan Lindemans Toponymie van Opwijk, nr. 720 op pag. 91, Dr. Jan Lindemans De Dorpskom van Opwijk in vroeger eeuwen in Bijdragen tot de geschiedenis van Opwijk, pag. 52-53 en de kaart 'De dorpskom van Opwijk in de 16e eeuw', afgedrukt in de Geschiedenis van Opwijk op plaat I (na pag. 64). Onze vereniging blijft ten zeerste gekant tegen bebouwing langsheen het kerkhof op de bewuste plaats. Indien er toch een bouwvergunning zou afgeleverd worden vragen wij deze afhankelijk te maken van een voorafgaand en uitgebreid archeologisch onderzoek op het ganse bouwterrein.' Overwegende wat voorafgaat, pleiten wij hierbij met aandrang voor een grondig voorafgaand archeologisch onderzoek en een degelijk en permanent archeologisch toezicht en begeleiding bij de uitvoering van de werken op het geheel van de oppervlakte die mogelijk archeologisch erg interessant (en bedreigd) kan zijn, dus zowel langs de zuidzijde als de noordzijde van de bestaande oude kerkhofmuur. Het geheel van de oppervlakte is mogelijk archeologisch erg interessant en is nu dus volledig bedreigd. Wij wensen er u ook op te wijzen dat ons inziens, vooral voor een plaats waar de kans voor archeologische aanwezigheid vrij groot is en rekening houdende met de uitvoeringsmiddelen van de aannemers, de verplichting voor vondstmelding door de aannemer helemaal niet afdoende is. Daarenboven bestaan er hiervoor weinig of geen controlemiddelen en dringt bijgevolg een voorafgaand onderzoek zich op. Graag werden wij op de hoogte gehouden van uw beslissingen ter zake. Met de meeste hoogachting, voor het HOM-bestuur,
Maurice WILLOCX Jan MEEUSSEN bestuurder bestuurder
De heer Rik GEEURICKX Schepen van Cultuur p.a. Gemeentehuis 1745OPWIJK
Mijnheer de Schepen,
In januari 2001 werd, namens de bestuurscoalitie C.V.P (CD&V) en V.L.D. de beleidsverklaring 2001-2006 voorgesteld
In het hoofdstuk Cultuur worden de culturele verenigingen aangeduid als één van de actoren.
Bij ten vierde wordt aandacht gegeven aan cultuurbewaring door culturele waarden van heden en verleden te bewaren waarbij het gemeentebestuur stelt dat zij nauwgezet gaat toezien op het bewaren van onze Vlaamse cultuur en aanzetten geven naar integratie. Hierbij worden de verenigingen voor heemkunde aangeduid als één van de actoren.
Verder wordt het installeren van een commissie heemkunde vermeld als een belangrijk aandachtspunt.
Als plaatselijke actieve heemkundige vereniging, en dus als één van de actoren waarvan sprake is in de beleidsverklaring, vragen wij u hierbij ons te informeren
-over de stand van zaken i.v.m. het geven tot een aanzet tot integratie (ter bevordering van de bewaring van culturele waarden van heden en verleden)
-over de stand van zaken i.v.m. de installatie van een commissie heemkunde.
Deze vragen werden u ook reeds gesteld met onze brief van 30 april 2003, met herinnering met onze brief van 31 december 2003. Wij ontvingen nog steeds geen enkel antwoord op onze brieven!
Een winkelstraat op het vroegere Kerkhof bij de Sint-Pauluskerk? - 4
Het gemeentebestuur (College van Burgemeester en Schepenen) verleende op 4 april 2006 op twijfelachtige basis (en met een aantal onjuistheden en feitenverdraaiingen als zogenaamde 'motivatie' en 'weerlegging' van bezwaren) een vergunning voor een belangrijke nieuwbouw langsheen het vroegere kerkhof rond de Sint-Pauluskerk (langsheen het baantje op het vroegere kerkhof dat eigendom is van de Kerkfabriek, dus geen openbare weg!) - zie de berichten van 7/3/2006, 4/3/2006 en 28/11/2005 en de HOM-nieuwsbrief 2005-02. Het College gaf deze bouwvergunning zonder akkoord van de Kerkfabriek (eigenaar van het baantje)! Wij vinden dit een flagrante daad van slechte ruimtelijke ordening. Wat moet de Kerkfabriek nu doen? Het baantje langs de kant van de Singel en langs de kaant van de Marktstraat gewoon afsluiten? Een zaak voor de Raad van State inspannen tegen de gemeente en eventueel tegen de bouwheer? Het gemeentebestuur is oorzaak van vele vetes en ruzies tussen burgers en buren.
In het kader van het openbaar onderzoek (van 16/01/2006 tot 14/02/2006) werden drie bezwaarschriften ingediend, te weten:
1. van een buurfamilie, met onder meer volgende bezwaren: - de verwarrende en misleidende aankondiging van het bouwproject. Op de aankondigingsbrief die zij ontving (van het gemeentebestuur) spreekt men van 'twee meergezinswoningen' maar bij het inkijken van de plannen blijkt het te gaan over 4 winkelruimen en maar liefst 12 appartementen op de verdiepingen! - zij krijgt hierdoor zomaar even twaalf 'inkijk'geburen, waardoor hun privacy in hun tuin helemaal verloren gaat. 2. van de Kerkfabriek van St.-Paulus Opwijk, met volgende bezwaren: - op het kerkdomein situeert zich de geklasseerde St.-Pauluskerk. De kerkraad vindt dat de inplanting van een grootschalig nieuw gebouw niet past in de onmiddellijke omgeving, quasi palend aan de monumentale Sint-Pauluskerk. - de toegang tot het op te richten gebouw bevindt zich ter plaatse van de vroegere voetweg op het oude kerkhof. De voetweg maakt deel uit van de kerkfabriek. Zolang de juiste juridische toestand van deze voetweg niet vastgelegd is, verzet de kerkfabriek zich tegen het oprichten van een gebouw aan deze voetweg. 3. van de Heemkring Opwijk-Mazenzele - zie integrale tekst van het bezwaarschrift in het bericht van 7 maart 2006 op deze weblog, met 8 bezwaarpunten. Met een brief van 17 januari 2006 aan het Opwijks gemeentebestuur (College van Burgemeester en Schepenen) meldt de dienst Monumenten en Landschappen (Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, ROHM Vlaams-Brabant): 'Monumenten en Landschappen heeft geen bijkomende opmerkingen met betrekking tot het in hoofding vermelde dossier'. Monumenten en Landschappen verwijst hierdoor dus duidelijk naar (en bevestigd) al haar vroeger uitgebrachte opmerkingen - zie vorige berichten en vervolg.
Hierna volgt de zogenaamde 'weerleggingen' van de bezwaarschriften door het gemeentebestuur:
1 .Bezwaarschrift van gebuur ...
Het is juist dat op de brief voor het openbaar onderzoek staat dat het hier gaat om de bouw van 2 meergezinswoningen. Op het bouwplan staat vermeld : bouwen van 2 meergezinswoningen met handelsruimte. Op de plannen is duidelijk te zien dat het hier gaat om 2 afzonderlijke gebouwen met ieder 6 woonentiteiten en 2 winkels. Deze 2 gebouwen hebben wel een gemeenschappelijke kelderverdieping welke ingericht is als garage voor wagens en fietsenstalling.
De privacy wordt nog steeds gegarandeerd vermits de terrassen op de verdiepingen op nog 9,49 m van de achterste perceelsgrens verwijderd zijn.De afstand tot de woning van de bezwaarindieners is nog verder vermits er nog de eigendom van de bankinstelling tussen zit. Het is juist dat het uitzicht op de kerk gedeeltelijk weggenomen wordt. Het bezwaar wordt dan ook niet weerhouden.
2. Bezwaarschrift Heemkring Opwijk-Mazenzele
1) Het is juist dat voor deze percelen reeds een verkavelingsweigering en een weigering van stedenbouwkundige vergunning afgeleverd werd. Deze nieuwe aanvraag heeft rekening gehouden met de opmerkingen van AROHM op vorige aanvraag en daarom zijn de plannen aangepast met een ondergrondse parkeergarage voor wagens en fietsenstalling. Deze nieuwe stedenbouwkundige aanvraag betreft dus twee meergezinswoningen met handelsruimte en een ondergrondse parkeergarage voor wagens en fietsenstalling. Iedere meergezinswoning heeft op gelijkvloers 2 winkelruimtes, op de 1e verdieping 2 appartementen en op de 2e verdieping 4 appartementen. 2) Statuut van de verbindingsweg tussen de Singel en de Marktstraat. Het is juist dat het baantje (de zate) tussen de Singel en de Marktstraat geen eigendom is van de gemeente Opwijk. De bedding is eigendom van de kerkfabriek Sint-Paulus Opwijk. Door het gebruik van het baantje heeft dit een openbare bestemming gekregen. Jaren geleden werd er een verharding aangebracht, waarschijnlijk door de gemeente en het wordt ook onderhousen door de gemeente. In het baantje bevindt zich eveneens een telefooncel.
De vermelding op het plan "wordt later ingelijfd bij het openbaar domein" is wel degelijk juist vermits de bouwheer dit zal afstaan aan de gemeente Opwijk en deze zullen dit dan in het openbaar domein brengen.
Het document "Beschrijvende staat van het openbaar domein" is een beschrijving van het wegdek, eventuele voetpaden, boordsteen, parkeerstroken, enz... en de staat ervan. Dit document spreekt zich niet uit over het statuut van het baantje.
Over de uitrusting van dit baantje met nutsvoorzieningen is een voorwaarde gesteld door het schepencollege bij de vorige aanvraag. Het schepencollege legt de bouwheer op, dat het voorliggend baantje uitgerust wordt met alle nodige nutsvoorzieningen (inclusief riolering) en dat dit baantje voldoende hersteld wordt of eventueel opnieuw aangelegd.
3) Dat de nieuwbouw afbraak zou doen aan de goede omgeving van de St. Pauluskerk is een persoonlijke mening van de Heemkring. De cel Monumenten en Landschappen heeft nochtans in hun recentste advies (dd. 17/01/2006) geen verdere opmerkingen over dit project. In hun vorig advies (dd 11/08/2005) schrijven ze letterlijk : "Niettegenstaande wij nog steeds betreuren dat dit pereel wordt bebouwd, adviseren wij de bovenvermelde aanvraag toch voorwaardelijk gunstig. Het voorliggend project is het resultaat van verscheidene besprekingen met de bouwheer en de architect.". De cel Monumenten en Landschappen heeft dus wel degelijk een voorwaardelijk gunstig advies uitgebracht. De Heemkring verwijst naar een nog vroeger advies, welke uitgebracht werd in functie van de verkavelingsaanvraag.
4) Het is juist dat artikel 111 § 4 van het decreet van 19 mei 1999 houdende de organisatie van de ruimtelijke ordening, zoals tot op heden gewijzigd, zegt dat wanneer geen advies is verleend binnen die termijn (30 dagen), aan de adviesvereisten mag worden voorbijgegaan. Hier heeft de cel Monumenten en Landschappen wel degelijk een advies uitgebracht op 17 januari 2006.
5) In het advies van de cel Monumenten en Landschappen van 17 januari 2006 staat duidelijk dat ze geen bijkomende opmerkingen hebben met betrekking tot het in hoofding vemelde dossier. Dit advies is uitgebracht op de huidige stedenbouwkundige aanvraag en niet op de vorige aanvragen.
Het advies van 28 januari 2004 had betrekking op de verkavelingsaanvraag en niet op een bouwproject en in dit advies staat nergens geschreven dat het een ongunstig advies is. Er staat geschreven .-"Monumenten en landschappen betreurt ten zeerste dat vlak naast de kerk een verkaveling zou komen".
In het advies van 11 augustus 2005 staat zeer duidelijk dat het advies voorwaardelijk gunstig is en niet eerder bevestigend ongunstig zoals de Heemkring schrijft in hun bezwaarschrift.
6) Hetis juistdatdeheerCarlDeSmedtzowelarchitectisvan ditbouwdossierals brandweercommandant.Het gemeentebestuur heeft aan de heer Carl De Smedt advies gevraagd voor deze stedenbouwkundige aanvraag in zijn functie als brandweercommandant en niet als architect van dit dossier.Het advies van de brandweercommandant heeft dan ook enkel betrekkingop de brandveiligheid van dit gebouw.
7) Artikel 111 § 1 van het decreet van 19 mei 1999 houdende de organisatie van de ruimtelijke ordening bepaalt dat de Vlaamse Regering kan bepalen welke aanvragen voor advies aan de GECORO moeten worden voorgelegd.Stedenbouwkundige aanvragen moeten niet voorgelegd worden aan de GECORO, dit volgens het besluit van de Vlaamse Regering van 5 mei 2000, zoals tot op heden gewijzigd.
Waarschijn wordtin het bezwaarschrift§2van artikel111bedoeld,waarin staat dat het schepencollege of de gemeentelijke stedenbouwkundig ambtenaar steeds kan beslissen de aanvraag voor te leggen aan de GECORO.
Het gaat hier om een normale stedenbouwkundige aanvraag, welke in het gezichtsveld ligt van een beschermd monument. Het is dan ook niet nodig het advies van de GECORO in te winnen.
8) Een voorafgaand archeologisch onderzoek is niet nodig.Bij het uitvoeren van de bouwwerken is de bouwheer en de aannemer steeds verplicht melding te maken van eventuele archeologisch vondsten.
Het bezwaarschrift wordt dan ook gedeeltelijk weerhouden.
3. Bezwaarschrift Kerkfabriel Sint-Paulus Opwijk
Het perceel is volgens het gewestplan Halle-Vilvoorde-Asse gelegen in het woongebied. Woongebieden zijn bestemd voor het bouwen van gebouwen met bestemming wonen en handel.
De Cel Monumenten en landschappen hebben een voorwaardelijk gunstig advies uitgebracht voor dit bouwproject.
Het is juist dat het wegje naast de kerk, deel uitmaakt van de eigendom van de kerkfabriek. De bedding (zate) van het baantje hoort toe aan de kerkfabriek Sint-Paulus Opwijk. Jaren geleden is er een verharding op aangebracht, waarschijnlijk door de gemeente Opwijk. Het baantje wordt ook sinds jaren onderhouden door de gemeente Opwijk. In dit baantje staat eveneens een telefooncel. Hierdoor heeft dit baantje een openbaar karakter gekregen en gedraagt de gemeente zich als eigenaar van de grond.
Het bezwaarschrift wordt dan ook gedeeltelijk weerhouden.
Dit bericht wordt eerstdaags vervolgd met correcties en verduidelijkingen door het HOM-bestuur op de zogenaamde 'weerleggingen' van de bezwaarschriften door het gemeentebestuur.
Het is wellicht ook veelbetekenend voor dit dossier dat het gemeentebestuur op geen enkele manier de mensen en instellingen die een formeel bezwaarschrift indienden, op de hoogte bracht van het gevolg dat aan hun bezwaarschrift gegeven werd. Nochtans, in haar brief van 3 februari 3006 vroeg de Heemkring Opwijk-Mazenzele duidelijk op de hoogte gesteld te worden van de beslissingen. Ook de Kerkfabriek, eigenaar van het baantje waar langsheen zou gebouwd worden en dus rechtstreekse betrokkene, werd niet geïnformeerd! Wij vinden dit een uiting van ongehoord (en onbeleefd) beleid en bestuur. Alle mensen die ons over deze zaak aanspraken, gaven nogal wat negatieve reacties over deze bouwvergunning. De verlening van de bouwvergunning door het Opwijks gemeentebestuur (april 2006) werd blijkbaar nog op geen enkele manier 'officieel' bekendgemaakt (wat wettelijk verplicht is). Wij vermoeden dat er een afspraak is tussen de eigenaar-bouwheer en het Opwijks gemeentebestuur om te wachten met deze bekendmaking tot na de gemeenteraadsverkiezingen van oktober 2006 !
exclusieve toegang tot Opwijkse bewerkte bronnenbestanden (met persoonlijk loginnaam en een wachtwoord uit een recent nummer van het HOM-tijdschrift) - zie www.heemkringopwijk.be/fr/bronnenbestanden.htm
●
een heemkundige (genealogische) dienstverlening
●
bijzondere voorwaarden bij diverse evenementen en bij nieuwe publicaties van de vereniging
●
voor zover er financiële ruimte is (= betoelaging): een gratis exemplaar van de gelegenheidspublicatie (brochure) bij bezoek of deelname aan diverse activiteiten (o.a. de jaarlijkse Open Monumentendag,...)
Het HOM-lidmaatschap kost slechts 9 euro per jaar (+ eventueel verzendkosten voor het tijdschrift).
Verzendkosten voor het tijdschrift:
-
in Opwijk-Mazenzele: gratis verspreiding
-
buiten Opwijk, voor België: 2,50 euro
-
voor Nederland: 5 euro
Gelieve het overeenkomend bedrag bij voorkeur te storten op rekeningnummer 068-2164258-21 van HOM Opwijk, of rechtstreeks te betalen aan een HOM-bestuurder of vast medewerker (tegen ontvangsbewijs). Bij overschrijving vanuit het buitenland: gelieve ook de IBAN code (BE 17-0682-1642-5821) en de BIC(Swift) code (GKCCBEBB) te vermelden.
Publicatie 'Oude Opwijkse geslachten' (2002) op Internet
In juni 2002 publiceerde Heemkring Opwijk-Mazenzele (HOM) de publicatie 'Oude Opwijkse geslachten' (646 pagina's) van Leo Lindemans (met medewerking van enkele andere auteurs).
Sinds het voorjaar 2006 is dit boek niet meer voorradig.
Vermits er nog steeds een levendige belangstelling bestaat voor dit genealogisch standaardwerk voor Opwijk en ruime omstreken, werd nu de volledige inhoud van de publicatie op de internetsite van HOM geplaatst.
Een aantal bestanden, onder meer de plaats- en persoonsregisters, zijn vrij raadpleegbaar.
De eigenlijke genealogieën (589 boekpagina's) en de later toegevoegde addenda en corrigenda zijn, zoals diverse andere bewerkte Opwijkse bronnenbestanden, voorbehouden voor de geregistreerde HOM-leden (abonnees op HOM-tijdschrift).
Onlangs werd het oud huis Schoolstraat nr. 83 (huis 'Van Geet') door een aannemer uit Buggenhout aangekocht met het doel het af te breken en er een nieuwbouw op te trekken. Het buurtschap aldaar werd vroeger ook 't Hoeksken genoemd.
In Bouwen door de eeuwen heen inventaris van het cultuurbezit in België - Architectuur/deel 2n, Vlaams Brabant, Halle Vilvoorde, ministerie van Nederlands Cultuur - Rijksdienst voor Monumenten- en Landschapszorg, uitgegeven door Snoeck-Ducaju en Zoon n.v., Gent, 1975, is het gebouw als volgt omschreven:
Schoolstraat nr. 83
Langshuis, één verdieping, pannen zadeldak (gebogen) uit XIX. Witgekalkte baksteenbouw met baksteenfries en stuclijst. Tijdens begin XX, aangepaste muuropeningen met ijzeren latei; rechts houten inrijpoort.
De Opwijkse gemeenteraad besliste op 26 januari 2006 de bekrachtiging van de beslissing van het College van Burgemeester en Schepenen dd. 6 januari 2006 (genomen bij hoogdringendheid) in verband met het afsluiten van een overeenkomst met de nieuwe eigenaar. De gemeente zal een gedeelte van de nieuwbouw en van het achterliggende terrein overnemen voor de uitbreiding van de ernaast liggende buitenschoolse kinderopvang (IBO-gebouw t Sloeberken Schoolstraat 85).
Met de afbraak van het huidig huis gebouw zal Opwijk opnieuw een oud karakteristiek dorpsgezicht armer zijn.
Met Erfgoeddag op 23 april jl. verschenen twee nieuwe nummers van het HOM-tijdschrift (13de jaargang nrs. 3 en 4).
De publicaties brengen diverse bijdragen over het thema van onze activiteiten met Erfgoeddag 'Opwijk in kleur. 350 jaar gekleurde plannen en kaarten van onze dorpen':
-
Bij ons programma van erfgoeddag 2006
-
Meting- en kaartboeken einde 16de eeuw-18de eeuw, met de bijdrage ' De Westbrabantse landmeters en hun bijdrage tot de meting- en kaartboeken van gemeenten en abdijen in destreek tussen Zenne en Dender' door Jaak Ockeley
-
Het Opwijks metingboek en kaartboek 1725-1726
-
Kaarten en plannen van bewerkte gegevens
-
Cartografie algemeen en de 'Ferraris' kaarten
-
Diverse plannen en kaarten uit de 17de en 18de eeuw
-
Abdijgoederen en tienden op kaarten en plannen
-
Kleurenillustraties
-
Plannen voor een nieuwe steenweg op het einde van de 18de eeuw
-
De 19de-eeuwse kadasterplannen
-
De gemeentelijke atlassen van de buurtwegen en van de waterlopen
-
Bronnen en literatuur
Tentoonstelling Erfgoeddag 'Kleur', Het 'Geheugen van Opwijk'
-
Met dank aan
HOM-binnenkrant
-
Open monumentendag 2006
In het nummer 2005-4 staan
ook een groot aantal kleurenreproducties van details van de meest representatieve kaarten en plannen (1660-20ste eeuw) die op de tentoonstelling te zien waren. In informatieve rubrieken komen diverse heemkundige actualiteiten en ook de activiteiten en mededelingen van de vereniging aan bod.
Men kan zich abonneren voor deze driemaandelijkse publicatie, door storting van 9,00 euro (+ 2,
50 verzendkosten voor de inschrijvers van buiten de gemeente, op rekening nr. 068-2164258-21 van HOM-Opwijk, of rechtstreeks bij een HOM-bestuurder. Losse nummers kosten 3,00 euro. + event. verzendkosten.
De HOM-abonnees (leden) genieten een heemkundige dienstverlening, krijgen bijzondere voorwaarden bij diverse evenementen en bij nieuwe publicaties van de vereniging en hebben exclusief toegang tot bewerkte Opwijkse bronnenbestanden op internet
(laatste aanvulling: de volledige publicatie 'Oude Opwijkse geslachten' (2002).
Contactadres (waar ook vrijblijvend een proefnummer uit een vorige jaargang kan bekomen worden): M. Willocx, Bolstraat 93, Opwijk - tel. 052-35 50 27.
Een ander decor voor de kapel O.-L.-Vrouw van het H. Hart (Coenstraat-Wijngaardstraat)
Deze typische geburenkapel, in neogotische stijl met neoclassicistische sfeer, in een prachtig kader van lindebomen werd rond 1832-'35 gebouwd, vooral dankzij de mildheid van enkele welstellende boeren van het gehucht. Josephus de Donder schonk de bouwgrond en de families Van der Straeten, Weynants en Van Damme financierden de bouw.
De kapel heeft (had) een prachtig landelijk decor: rond de kapel staan vier 4 grootbladige lindes of zomerlindes (Tilia platyphyllos). En als achtergrond was er het typisch erg landelijk laag langgevelhoeveke (T-vormig) met woning dwars op de Coenstraat. Dit hof 'Verhoevekes' was tot voor kort de woning van Maria Hortensia ('Tans') Costers.
Half november 2005 (dus ruim vóór het verlenen van de verkavelingvergunning waarin het slopen van het bestaande gebouw zie verder) werd het hoeveken met woning gesloopt om plaats te maken voor nieuwbouw in een verkaveling met 5 loten.
Lot 1 (1 a 49 ca) werd overgeheveld naar de aanpalende eigendom Coenstraat 44 (vroegere café 'Clamot').
Lot 2, perceel H 33b, ca. 50 ca, waarop de kapel, werd gratis, "in geval van verkrijg van verkavelingvergunning" (sic), overgedragen naar het openbaar domein van de gemeente Opwijk. Met deze overdracht is de gemeente dus volledig en alleen verantwoordelijk voor de goede instandhouding en het onderhoud van de kapel.
Lot 3 en 4, respectievelijk 7 a 38 a en 6 a 82 ca worden bouwgronden voor half open bebouwing.
Lot 5, achter de loten 3 en 4 wordt uitgesloten uit de verkaveling om geheel of gedeeltelijk gevoegd te worden bij de percelen 3 en/of 4 of aanpalende loten.
De afstand tussen de achterzijde van de kapel en de perceelsgrens van lot 4 bedraagt slechts ca. 3 meter. Op slechts ca. 11 meter van deze kapelachtergevel mag dan de voorgevel van woning op lot 4 opgetrokken worden.
Natuurlijk zal het achtergrondzicht van de kapel in de toekomst grotendeels of geheel bepaald worden door de gevelarchitectuur en de materialen van de nieuwe woningen.
Maar waarom de woningen niet verder achteruit inplanten en eventueel, ter compensatie voor de tuinen, de oppervlakte van lot 5 direct bij de bouwloten 3 en 4 voegen?
De (herziene) aanvraag voor de verkaveling werd bij de gemeente ingediend op 5 september 2005. Al op 20 december 2005 werd de verkavelingvergunning verleend door het college van burgemeester en schepenen.
Op het eerste zicht vertoont het vergunningsdossier wel een eigenaardigheid.
De verkavelingaanvraag voorziet in de voorgestelde stedenbouwkundige voorschriften onder meer "kroonlijsthoogte bedraagt maximum 4,50 m".
In haar verkavelingvergunning die de gemeente eind december stuurde aan de aanvrager, vermeldt zij onder meer:
De voorgestelde stedenbouwkundige voorschriften zijn van toepassing mits deze aan te passen op volgende punten:
- kroonlijsthoogte bedraagt maximum 6 m
-
Dus juist daar waar de hoogte van de gevel van de nieuwbouw zo dicht achter de kapel een ernstig esthetisch probleem is voor het uitzicht achter dit klein monument, staat het college een duidelijk grotere kroonlijsthoogte (dus gevelhoogte) toe als er aanvankelijk door de aanvrager zelf (op papier) voorgesteld werd.
Op geen enkele plaats in het dossier vinden wij een spoor terug van een motivering voor deze wijziging ten opzichte van de voorgestelde voorschriften.
Wij vroegen ondertussen hierover schriftelijk uitleg aan het College. In afwachting van een antwoord met gegronde motivatie voor deze toch wel merkwaardige bestuursbeslissing (die toch geen voorbeeld is van degelijke ruimtelijke ordening), kunnen wij dit misschien voorlopig (?) het best beschouwen als een politieke vriendendienst!
De gemeente Opwijk kocht in 1999 de privé-weg (van de huidige eigenaar en bewoner van de oude pastorie) en stroken van aanpalende percelen van diverse particulieren ten behoeve van een nieuwe straat die volgens het BPA nr. 5 gepland was tussen de Gasthuisstraat en de Nanovestraat. Deze nieuwe straat volgt, vanaf de Gasthuisstraat, het tracé van de vroegere privé-dreef naar de oude pastorie (Klossesdreef), loopt dan langsheen de oostgrens van de hof van de oude pastorie en gaat zuidwaarts om aan te sluiten op de bestaande zijstraat van de Nanovestraat).
Onze Heemkring pleitte bij herhaling om enkel het gedeelte van de nieuwe straat tussen de Gasthuisstraat en de Oude Pastorie 'Oude-pastoriedreef' te noemen zie de bijdrage Nieuwe Opwijkse straatnamen in HOM-tijdschrift 1999-3, p. 30-33. Op voorstel van het gemeentebestuur gaf de gemeenteraad op 26 april 2001 een principieel akkoord om deze naam te gebruiken voor de volledige lengte van de straat, van aan de Gasthuisstraat tot aan de Nanovestraat, hoewel het deel Oude Pastorie-Nanovestraat geen enkele historische of functionele binding heeft met de Oude Pastorie. De gemeenteraad besliste op 27 september 2001 de naam 'Oude-pastoriedreef' (zonder bomen!) voor het hele traject Gasthuisstraat-Nanovestraat definitief te weerhouden.
Op 19 november 2002 leverde het Opwijks gemeentebestuur een verkavelingvergunning af voor 6 loten: 3 halfopen bebouwingen en 3 gesloten bebouwingen, op een perceel langsheen de Oude-pastoriedreef langs de overzijde waar tot 2002 de beschermde lemen vakwerkschuur stond van de Oude Pastorie.
De verkavelingvergunning voorziet (zonder dat hiervoor enige motivatie in de dossierstukken terug te vinden is) dat de toegangsweg aangelegd wordt en dat deze weg dan gratis overgedragen wordt aan de gemeente. Deze toegangsweg naar de achterzijde van de loten en naar achterliggende gebouwen (garages) is gedeeltelijk 4 m breed (deel haaks op de Oude-pastoriedreef) en gedeeltelijk 7 m breed (deel evenwijdig en ongeveer halverwege tussen de Oude-pastoriedreef en de Nanovestraat en rakend aan de achterzijde van de percelen van de Nanovestraat). Totale lengte: ca. 115 m.
Wat is het nut van deze eigendomsoverdracht voor de gemeente? Wil men de aanvankelijke eigenaar eindeloos ontlasten van het onderhoud van deze weg? Wil de gemeente hiermee al een optie nemen om in de achtertuin van de percelen van de Nanovestraat te laten bouwen langsheen de nieuwe weg van 7m die dan verbonden is met de Oude-pastoriedreef met een baan van slechts 4m breed?
In aansluiting met deze nogal eigenaardige en niet gemotiveerde voorwaarden in de verkavelingvergunning beslist de gemeenteraad op 26 januari 2006:
Artikel 1:
De toegangsweg en de bijhorende infrastructuur, die in deze verkaveling liggen in de Oude-pastoriedreef, zoals vermeld op het proces-verbaal van opmeting van 22 augustus 2003, met een totale oppervlakte van 7 a 72 ca, eigendom van Vennootschap Llyda, Dorp 7 te 1730 Asse, wordt kosteloos overgedragen aan de gemeente Opwijk.
In feite creëert de gemeente hiermee een bijkomende openbare (?) weg (straat), vooral in de laatste motiveringshypothese.
Gaat men deze weg nu beschouwen als een soort uitbreiding van de Oude-pastoriedreef (met een benaming die toponymisch en heemkundig-geschiedkundig volledig fout is) of gaat men de procedure opstarten voor een nieuwe straatnaamgeving?
Wie al eens met de fiets via Leirekensroute naar Baardegem of Aalst reed heeft haar zeker zien staan, ter hoogte van de Coenstraat/Nijverseelstraat, op een spie grond tussen Leirekensroute en de straat Rodeveld: de oude lage pittoreske vroegere herberg 'Bij Baar', met de voorgevel van het langshuis langs 't Rodeveld (logisch, vermits Leirekensroute een vroegere spoorwegbedding is). De herbergnaam was nog vaag te lezen op de oosterkopgevel (kant Coenstraat). In het voorjaar 2006 werd 'Bij Baar' afgebroken, naar het schijnt om plaats te maken voor u raadt het al: een appartementsblok (4 appartementen). Eigenaardig! Het perceel ligt volgens het van kracht zijnde gewestplan Halle-Vilvoorde-Asse in 'Woongebied met landelijk karakter'. In de ministeriële omzendbrief van 8 juli 1997 'de inrichting en de toepassing van de ontwerp-gewestplannen en gewestplannen, gewijzigd via omzendbrief dd. 25/1/2002 en 25/10/2002' lezen wij, in art. 6, 1.2.2. Woongebieden met een landelijk karakter, 1.2.2.1. Landelijke dorpen en gehuchten (zie http://www.ruimtelijkeordening.be/ ruimtelijke ordening > wetgeving > omzendbrieven):
In de landelijke dorpen en gehuchten zijn nieuwe structuren niet uitgesloten. Deze gebieden zijn bestemd voor dezelfde functies als de woongebieden (zie ook 5.1.0.), maar er moet steeds rekening gehouden worden met het (landelijk) karakter van de omgeving. Bebouwing kan worden toegelaten met dezelfde vorm en van hetzelfde type als datgene wat reeds aanwezig is. Daarentegen is bv. appartementsbouw er niet op zijn plaats.
Toelichting bij het koninklijk besluit van 28 december 1972 (BS van 10/2/1973) betreffende de inrichting en de toepassing van de ontwerp-gewestplannen en de gewestplannen, gewijzigd bij het koninklijk besluit van 13 december 1978 (BS van 13/1/1979) en de decreten van 23 juni 1993 (BS van 12 en 14/8/1993) en 13 juli 1994 (BS van 17 /9/1994).
Er is nergens aangeduid dat de regels en toelichtingen van deze omzendbrief niet zouden van toepassing zijn voor een gebied waarvoor een goedgekeurd BPA bestaat.
Een (ongemotiveerde) afwijking toestaan van deze duidelijke regel getuigt ook hier van een bijzondere slechte daad van ruimtelijke ordening!
KB van28/12/1984), in een "strook voor open bebouwing" met een bestemming voor alleenstaande of gekoppelde woningen.
12 m (in geval van verkaveling). De geplande nieuwbouw heeft een gevelbreedte van 20,25 m (Rodeveld) en een diepte van 8,40 m.
Onze activiteiten 'Opwijk in kleur. 350 jaar gekleurde plannen en kaarten van onze dorpen' op zondag 23 april kenden een duidelijk hoger aantal erg geïnteresseerde bezoekers als dat wij logischerwijze mochten verwachten. Hiermee werd bevestigd dat ook een pure heemkundige activiteit, zonder overbodige franjes, gewaardeerd wordt en de positieve interesse wegdraagt van veel mensen.
In Opwijk-dorp werden de laatste paar maanden enkele archeologische opzoekingen uitgevoerd. En er staat voor de komende maanden (en jaren?) nog heel wat op stapel!
Alhoewel het gemeentebestuur het hier en daar probeert te verkopen alsof zij de grote en goede initiatiefnemer is voor de bewaring van het Opwijks archeologisch patrimonium, doet zij niet meer (en wellicht dan nog met ferme tegenzin) dan dat waartoe zij verplicht wordt door de regelgeving ter zake(o.m. besluit van de Vlaamse Regering van 20 april 1994 tot uitvoering van het decreet van 30 juni 1993 gewijzigd bij decreet van 18 mei 1999 en 28 februari 2003- houdende de bescherming van het archeologisch patrimonium, gewijzigd bij besluit van de Vlaamse Regering van 12 december 2003, en de geest van het verdrag van Malta van 16 januari 1992 (Conventie van Valletta) die momenteel wordt geïmplementeerd in de wetgeving).
Van 27 september tot 6 oktober 2005 werd archeologische prospectie uitgevoerd:
▪op het terrein van de projectzone I van het BPA. nr. 4 'Gasthuis' (op de plaats van het oude Gasthuis langsheen Marktstraat-Gasthuisstraat en nabij de huidige NIJDROP);
▪op de Borchtsite naast het domein van het Hof ten Hemelrijk;
▪op de plaats van de toekomstige NIJDROP (achter het gebouw van de gemeentelijke bibliotheek).
Dit proefsleuvenonderzoek had als doel vast te stellen of in de door de zones archeologisch patrimonium aanwezig is dat verder onderzoek vereist.
Het gemeentebestuur ontving het prospectierapport op 24 oktober 2005 en wist hiermee dat zowel op het terrein van de projectzone I van het BPA. nr. 4 'Gasthuis' als op de Borchtsite verder plaatselijk archeologisch onderzoek nodig was.
Meer details en het volledige resultaat van deze prospecties brengen wij u in het volgende nummer van dit tijdschrift.
Voor het gemeentebestuur kreeg intussen het project van BPA nr. 4 'Gasthuis' (tussen Gasthuisstraat en Ringlaan) de hoogste prioriteit. Men wil immers absoluut het begin van de eigenlijke bouwwerken voor het publiek zichtbaar maken tegen 8 oktober 2006 (gemeenteraadsverkiezingen)!
In onze lijst met opmerkingen bij de uitvoering van werken aan de Asbeek, met gedeeltelijke heraanleg in overwelving en gedeeltelijk in open bedding, en aanleg van wachtbekkens tussen de Gasthuisstraat en de Ringlaan die wij in het kader van het openbaar onderzoek (januari 2006) aan het college overmaakten, schreven wij ook:
-
-de zone van de werken ligt grotendeel in 'Reinaartsbrugge', d.i. de plaats van het oorspronkelijk Neerwijk of dorpscentrum van Opwijk aan de brug van de heerbaan Brussel-Dendermonde (over Merchtem en Lebbeke) over de Asbeek, vóór de verplaatsing van het dorpscentrum rond de huidige Sint-Pauluskerk. Deze zone is ontegensprekelijk historisch en archeologisch belangrijk. Wij pleiten dan ook met aandrang voor grondig voorafgaand archeologisch onderzoek en een degelijk en permanent archeologisch toezicht en begeleiding bij de uitvoering van de werken. Deze opmerking is uiteraard ook van toepassing voor de andere grond- en bouwwerken in deze zone (wegeniswerken, gebouwen, )
-
- zie http://www.bloggen.be/heemkringopwijk/
Wij beperking ons in deze bijdrage verder tot dit project langsheen de Gasthuisstraat en de Marktstraat.
Met een brief van 10 januari 2006 laat de Afdeling Monumenten en Landschappen van het Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap aan het Opwijks gemeentebestuur weten:
Het spreekt voor zich dat onze diensten achter een uitbreiding van de betreffende sleuf staan, maar een opgravingsvergunning kan in dit stadium nog niet worden afgeleverd.
In het besluit van de Vlaamse Regering van 20 april 1994 tot uitvoering van het decreet van 30 juni 1993 houdende de bescherming van het archeologisch patrimonium, gewijzigd bij besluit van de Vlaamse regering van 12 december 2003, staat gestipuleerd wie een opgravingsvergunning kan aanvragen.
Aangezien de archeoloog die de opgraving gaat uitvoeren nog niet is aangesteld, zal het opmaken van een vergunning pas kunnen gebeuren van zodra een archeoloog aangesteld die het project tot een goed einde kan leiden.
Aan de gemeenteraad van 23 maart 2006 werd dan ook voorgelegd (punt 2. van de openbare zitting):
a)Beslissing betreffende de indienstneming van een archeoloog (m/v) in contractueel verband voor de periode van twee maanden in het kader van archeologisch onderzoek op de projectzone nr. 1 BPA nr. 4 Gasthuis.
b)Machtiging van het College van Burgemeester en Schepenen houdende de beslissing tot indienstneming van de bovenvermelde archeoloog (m/v).
Met een brief van 17 januari 2006 diende de gemeente aan het provinciebestuur een aanvraag in voor subsidiëring voor 'urgente noodopgraving' (hoewel de gemeente al maanden zoniet jaren- bezig is met het project). In deze brief wordt ook gesteld dat voor het project BPA 'Nanove' (verkavelingstraat dwars door de Borchtsite) een afzonderlijk dossier zal ingediend worden door de NV Haviland (nogal logisch, vermits Haviland mede-eigenaar en initiatiefnemer heet te zijn voor deze verkavelingsstraat).
Gelijktijdig schreef de gemeente ook het Vlaams Instituut voor het Onroerend Erfgoed aan (met de vraag voor logistieke steun), alsook de bevoegde minister (eveneens voor financiële steun, vooral voor het project op de Borchtsite in het BPA Nanove).
Deze week verschijnt een nieuw nummer van het HOM-tijdschrift (13e jaargang nr. 2). De publicatie brengt volgende heemkundige bijdragen:
- Stamboom en enkele wetenswaardigheden over de familie Geeurickx-Moens. Deel II: voorouders Moens-Miers
- 'Het Opwijks meting- en kaartboek 1725-'26' (kaart 7-3: Regenwortel, Spechtveld, Kaardblok, Mazelkouter, en samenvatting kaart 7)
- Bedankt mijnheer pastoor
- Een ander decor voor de kapel O.-L.-Vrouw van het H. Hart (Coenstraat-Wijngaardstraat)
- 'Bij Baar' afgebroken
- De Oude-pastoriedreef neemt uitbreiding!
- Nakende afbraak op 't Hoeksken (Schoolstraat)
- Archeologisch onderzoek in Opwijk-dorp
In informatieve rubrieken komen het heemkundig archief en de documentatieverzameling, diverse heemkundige actualiteiten en ook de activiteiten en mededelingen van de vereniging aan bod.
De volgende nummers (13de jaargang, nrs. 3 en 4) verschijnen als bijzondere themanummers bij Erfgoeddag op 23 april e.k.
Men kan zich abonneren voor deze driemaandelijkse publicatie door storting van 9,00 euro (+ 2,50 verzendkosten voor de inschrijvers van buiten de gemeente), op rekening nr. 068-2164258-21 van HOM-Opwijk, of rechtstreeks bij een HOM-bestuurder. Losse nummers kosten 3,00 euro. + event. verzendkosten.
De HOM-abonnees (leden) genieten een heemkundige dienstverlening, krijgen bijzondere voorwaarden bij diverse evenementen en bij nieuwe publicaties van de vereniging en hebben exclusief toegang tot bewerkte Opwijkse bronnenbestanden op internet.
Contactadres (waar ook vrijblijvend een proefnummer uit een vorige jaargang kan bekomen worden): M. Willocx, Bolstraat 93, Opwijk - tel. 052-35 50 27.
Het aanhoudend geschil tussen het Opwijks gemeenbestuur en de Heemkring Opwijk-Mazenzele
Vele mensen hebben weet van het aanhoudend geschil tussen het Opwijks (politieke) gemeenbestuur en ons verenigingsbestuur.
De meeste van de pijnpunten kunnen in feite herleid en beschouwd worden als een verschil in opvatting over bepaalde situaties tussen een gemeentebestuur en een vrije, onafhankelijke en sterk geëngageerde vereniging zoals de Heemkring Opwijk-Mazenzele (vooral in materies als erfgoedbewaring, monumentenzorg, buurtwegen, ruimtelijke ordening, archiefwerking,...).
In feite bestaat er slechts één hardnekkig geschilpunt: het achterhouden door het Opwijks gemeentebestuur van HOM-eigendommen.
Meer informatie over deze zaak leest men op de HOM-website
Onder meer volgende documenten kunnen er geraadpleegd worden (met de standpunten van beide partijen): - tekst van de open brief dd. 5 oktober 1998 aan de HOM-leden, de lezers van het HOM-tijdschrift en aan de Opwijkse bevolking.
- de algemene gedetailleerde lijst van de eigendommen van de Heemkring in de lokalen Gem. Heemkundig Archief op 1 augustus 1995.
- lijsten van de boeken en van de tijdschriften uit de HOM-bibliotheek die sinds aug. 1995 door het Opwijks gemeentebestuur achtergehouden worden.
- een voorbeeld van één van de door het gemeentebestuur achtergehouden stukken: het 18e eeuws professiedicht (lofdicht) voor begijn Berlendis Eugenia Rollier (1786).
- een Recht van antwoord (door het Opwijks gemeentebestuur) en de bijhorende repliek door de Heemkring.
Gedeeltelijke verlegging van de voetwegen nrs. 61 en 66 in de projectzone 1 van het BPA nr. 4 âGasthuisâ tussen de Gasthuisstraat en de Ringlaan.
Opwijk, 13 februari 2006.
College van Burgemeester en Schepenen van de Gemeente Opwijk Gemeentehuis 1745OPWIJK
Mevrouw de Burgemeester, Heren Schepenen,
Betreft:gedeeltelijke verlegging van de voetwegen nrs. 61 en 66 in de projectzone 1 van het BPA nr. 4 Gasthuis tussen de Gasthuisstraat en de Ringlaan.
In het kader van het lopende openbaar onderzoek voor de in rubriek vermelde gedeeltelijke verlegging van voetwegen, wensen wij u volgende opmerkingen en voorstellen over te maken:
de oorspronkelijke functie van de voetweg nr. 66 is een korte, veilige en functionele verbinding voor voetgangers en fietsers te vormen tussen het centrum van de gemeente en richting noordoostwaarts, naar t Kemmeken (Kemmekensweg) en verder naar Peizegem. De noodzaak van deze functie werd nog vergroot door enerzijds de verdere bebouwing langs de Ringlaan (met Beekveldstraat, ), de aanwezigheid van het gemeentehuis GAC II en het sportterrein langs de Ringlaan, anderzijds de recente aansluiting van de Oude Pastoriedreef(voor de mensen van de Millenniumwijk, Nanove, Konkelgoed, Droeshout, ) praktisch rechtover de aansluiting van de buurtweg nr. 66 op de Gasthuisstraat. Met de huidige gedeeltelijke verlegging van de weg nr. 66 gaat de functionaliteit van deze trage weg grotendeels verloren. De mensen die gewoon van de Gasthuisstraat naar de Ringlaan willen gaan (of fietsen) hebben geen boodschap aan de recreatieve relatief lange en bochtige omleiding en een bruggetje over de opengemaakte beek. Wij pleiten hierbij dan ook voor de realisatie van een doorsteek tussen de bestaande weg (gedeeltelijk op de nieuwe wegenis langs de zuidzijde van het project kant Gasthuisstraat, met een afzonderlijk en duidelijk afgebakend voet- en fietspad) en de weg langs zuidzijde van het project kant Ringlaan (eveneens met een afzonderlijk voet- en fietspad). De doorsteek of aansluiting kan dan relatief gemakkelijk gebeuren langsheen de nieuwe perceelsgrenzen tussen het gebouwenblokken C3 en B5. Door deze ingreep is én het récreatief gebruik én het functioneel gebruik van de trage weg verenigd.
de recreatieve bochtige omleiding van de voetweg (flaneerweg en speelweg voor voetgangers en fietsers) langsheen de beek ligt tot ca. 1,80 m boven de beekbodem. Dit vormt een relatief gevaar bij ijsvorming, voor verstrooide gebruikers, bij inhaling en kruising van fietsers, met spelende kinderen,
Wij pleiten hierbij voor een aangepaste bescherming, met bijvoorbeeld lage heggens, afronding van de paalkoppen en de stenen oeverbekleding, andere profilering van de beek (met cuvette en banketten om mogelijke verdrinking te voorkomen),
Het HOM-bestuur wenst dat deze opmerkingen en voorstellen opgetekend worden in het proces-verbaal van het openbaar onderzoek en in het dossier gevoegd worden en dat elk punt het voorwerp uitmaakt van een gemotiveerde aanvaarding of weerlegging door het gemeentebestuur.
Mogen wij u vragen ons op de hoogte te stellen van uw beslissing betreffende deze aangelegenheid.
