|
In 1609 - precies 400 jaar geleden - maakte Galileo Galilei voor het eerst gebruik van een telescoop om het heelal te observeren.
Om dit te herdenken heeft men 2009 uitgeroepen tot het Internationaal Jaar van de Sterrenkunde.
In tegenstelling tot wat velen denken is niet de poolster de helderste ster aan de nachtelijke hemel,
maar wel Sirius A, die samen met het zwakke sterretje Sirius B een dubbelster vormt.
De dubbelster Sirius, bestaande uit een heldere ster (Sirius A) en een zwakke begeleider (Sirius B).
De schijnbare helderheid I van een ster (zoals wij ze vanop aarde ervaren) hangt hoofdzakelijk af van de hoeveelheid energie die ze uitstraalt en van de afstand. De werkelijke helderheid wordt aangeduid door de magnitude m. Het verband tussen I en m wordt bepaald door de sensatiewet van Fechner: wanneer de prikkels een meetkundige rij vormen, zullen de senasties een rekenkundige rij vormen. Dit betekent dat de sensatie evenredig is met de logaritme van de prikkel.
Deze wet werd in 1850 door Pogson toegepast om een magnitudeschaal op te stellen voor waargenomen sterren en zo kwam hij tot de volgende formule:
m1 - m2 = 2,5 . log(I2 / I1)
Hierbij is
| m1 = |
magnitude van de eerste ster |
| m2 = |
magnitude van de tweede ster |
| I1 = |
schijnbare helderheid van de eerste ster |
| I2 = |
schijnbare helderheid van de tweede ster. |
Het Hertzsprung-Russell Diagram (vaak kortweg HRD genoemd) is
onafhankelijk van elkaar ontworpen
door de Deense sterren kundige Ejnar Hertzsprung (1873-1967) en zijn
Amerikaanse collega Henry N. Russell (1877-1957).
Het HRD ontstaat wanneer men van een groot aantal sterren de lichtkracht
(dus de absolute magnitude) uitzet
tegen hun oppervlaktetemperatuur of het spectraaltype.
De meeste sterren komen in dit diagram voor in een langgerekte strook die we de
hoofdreeks noemen.
Bron: http://www.sterrenkunde.nl/index/encyclopedie/hrd.html .
Het Hertzsprung-Russell Diagram
Merk op dat men zowel op de horizontale als op de verticale as werkt met een
logaritimische schaalaanduiding.
Voor wie hierover meer wil te weten komen verwijzen we naar de boeiende
werktekst (in bijlage) van Frank Tamsin,
hoofdredacteur van het tijdschrift Heelal en medewerker van de
West-Vlaamse Volkssterrenwacht Beisbroek (http://www.cozmix.be/).
Voor wie ooit in de omgeving van Brugge voorbijkomt: deze Volksterrenwacht
bezit een uniek planetarium en een planetenpad.
Beslist een ommetje waard!
 
|
