The ships of Zheng's armada were as astonishing as its reach. Some accounts claim that the great baochuan, or treasure ships, had nine masts on 400-foot-long (122-meter-long) decks. The largest wooden ships ever built, they dwarfed those of Portuguese explorer Vasco da Gama. Hundreds of smaller cargo, war, and supply ships bore tens of thousands of men who brought China to a wider world.
1405-1407 317 ships 27,870 men In July the fleet left Nanjing with silks, porcelain, and spices for trade. This well-armed floating city defeated pirates in the Strait of Malacca and reached Sumatra, Ceylon, and India.
1407-1409 The fleet returned foreign ambassadors from Sumatra, India, and elsewhere who had traveled to China on the first voyage. The expeditions firmly established the Ming dynasty's Indian Ocean trade links.
1409-1411 Although notable for the imperial fleet's only major foreign land battle, the voyage was also marked by Muslim Zheng's offering of gifts to a Buddhist temple, one of many examples of his ecumenism.
1413-1415 In this voyage's wake, the first to travel beyond India and cross the Arabian Sea, an estimated 18 states sent tribute and envoys to China, underscoring the Ming emperor's influence overseas.
1417-1419 Zheng's Treasure Fleet visited the Arabian Peninsula and, for the first time, Africa. In Aden the sultan presented exotic gifts such as zebras, lions, and ostriches.
1421-1422 Zheng He's fleet continued the emperor's version of shuttle diplomacy, returning ambassadors to their native countries after stays of several years, while bringing other foreign dignitaries back to China.
1431-1433 The last voyage, to Africa's Swahili coast, with a side trip to Mecca, marked the end of China's golden age of exploration and of Zheng He's life. He presumably died en route home and was buried at sea.
Voor wie meer wil weten over de VOC... Verscheidene korte videoclips (1 tot 2 minuten) vertellen je heel wat over het reilen en zeilen van deze naamloze vennootschap uit de Nieuwe Tijd. Even scrollen in de rechterkolom van deze blog tot bij het item 'filmclips' onder favorieten even klikken en daar zoek je in de lijst VOC. Er zitten filmpjes in over de historiek van de VOC en over het leven aan boord (bv. scheurbuik en ziektes...) De filmpjies van 'teleblik' zijn evenwel niet toegankelijk.
Klik deze link aan en je kan een virtueel bezoek brengen op een oceaanvaarder uit de 17e eeuw. Je start op het bovendek en daalt af naar het scheepsruim. Of je zoekt de kajuiten op en vervolgt dan je weg naar het kombuis. Aan jou de keuze.
Je kan ook de opeenvolgende stappen zien van de bouw van deze oceaanvaarder, de Batavia genoemd. Tussen 1885 en 1995 is een replica gebouwd in het Nederlandse Lelystad. Een heel karwei dat werd geklaard door een 600 tal jongeren in een tewerkstellingsproject. En ja, het schip heeft het ruime sop gekozen... En nu is men gestart met de bouw van een nieuwe replica 'de 7 provinciën'.
Columbus, zoals je hem zeker niet kent, of toch een mens van vlees en bloed....
Columbus, tiran van de Caraïben
Christoffel Columbus was een hebzuchtige en wreedaardige tiran, blijkt uit een nieuw document.
Christoffel Columbus, de man die volgens de geschiedenisboeken Amerika heeft ontdekt, was een wreedaardige en hebzuchtige man. Uit een document dat jaren verloren werd gewaand, blijkt dat hij als gouverneur en vice-koning van de Spaanse Indiën regeerde met ijzeren hand. Als straf liet Columbus oren en neuzen afsnijden, mensen naakt door de straat defileren of zelfs als slaaf verkopen.
,,De regering van Columbus was in feite tirannie'', zegt Consuelo Varela, een van de twee Spaanse historici die het document hebben gelezen. Ze geeft het voorbeeld van een man die werd betrapt op het stelen van graan. Eerst werden zijn neus en oren afgesneden. Daarna werd hij in ketens geslagen en verkocht als slaaf. Een vrouw die had geïnsinueerd dat Columbus uit een eenvoudige familie afkomstig was, werd gekastijd door Bartolomé, de broer van Columbus. Ze werd naakt door de kolonie gereden op de rug van een muilezel. ,,Bartolomé liet ook haar tong uitrukken'', zegt Varela, ,,en Christoffel feliciteerde hem achteraf omdat hij de eer van de familie had verdedigd.''
Toen de geruchten over de barbaarse praktijken en de hebzucht van Columbus Spanje bereikten, stelden koning Ferdinand en koningin Isabella een rapporteur aan. Francisco de Bobadilla, een religieuze ridder van de Orde van Calatrava, moest onderzoek verrichten naar de klachten uit de kolonie, die overeenkomt met het grondgebied van de huidige Dominicaanse Republiek.
Getuigen
Het rapport van de Bobadilla lag tot vorig jaar vergeten in een van de Spaanse staatsarchieven in de stad Valladolid. Het werd pas voltooid toen Bobadilla al gouverneur van de Spaanse Indiën was en Columbus na een heerschappij van zeven jaar had opgevolgd. Het is 48 pagina's lang en verzamelt zowel getuigenissen van vijanden van Columbus als van zijn medestanders.
,,Het leven in de kolonie was afschuwelijk en hard'', zegt Varela. Bobadilla verhoorde 23 getuigen die door Columbus en zijn broers waren gestraft of die de straffen van dichtbij hadden meegemaakt. ,,Zelfs mensen die van Columbus hielden, moesten toegeven dat er verschrikkelijke dingen waren gebeurd'', zegt Varela.
Columbus en zijn broers werden teruggeroepen naar Spanje. Christoffel maakte de overtocht geketend. Maar hoewel hij nooit de titel van gouverneur terugkreeg, werd hij vrijgesproken en mocht hij later terugreizen naar de Caraïben.
,,Uit de tekst blijkt dat Columbus en zijn broers tirannen waren'', zegt Varela. ,,Dat verklaart waarom hij werd ontslagen. Nu blijkt dat daar gegronde redenen voor waren. Het koningspaar wou iemand aan de macht die hen geen kopzorgen bezorgde. Columbus loste geen problemen op, hij creëerde er bij.''
Taak : Actuaquiz tegen 20/09 Les : AR in referentiekader tegen 20/09
13
2
Wereldhandel 15e eeuw : China
19
2
Kolonisatie : inleiding
20
2
Actuaquiz verbeteren KT : AR in referentiekader
26
2
Marco Polo Voorwaarden voor kolonisatie
ATLAS!
Taak : Europa vindt zijn plaats in de internationale handel, tg. 27/09
27
2
de ontdekkingen
Taak : migraties vandaag tg 10/10
3/10
2
De ontdekkingen : voorwaarden + migraties vandaag
4
2
De ontdekkingen : motieven Verklaring N-Z verhoudingen van vandaag
Taak : handel en handelstechnieken tg 11/10
10
2
Kolonisatie door Portugal
11
2
Handel en handelstechnieken kolonisatie door Spanje
17
2
Gevolgen van de kolonisatie.
18
2
idem 17/10 Verdeling van de wereld...en kapers op de kust.
24
2
Gevolgen van de kolonisatie
25
2
Gevolgen van de kolonisatie
Les : Europa koloniseert de wereld tegen 15 november. Taak : 'globalisering, vloek of zegen' tegen november
31
2
HERFSTVAKANTIE
Taak 'misdaden tegen de mensheid' tegen 7/11
01/11/07
2
"
7
2
gevolgen van de kolonisatie : 'slavernij' actualiseren
8
2
Keizer Karel V
De Azteken : taak (individueel) Handboek meebrengen.
14
2
De Azteken
Taak : de Azteken , afwerken tegen 29 november.
15
2
Kt : Europa koloniseert de wereld
Taken : teksten lezen en bijhorende vragen oplossen. 'Theater van leven en dood' - 'De renaissance ... O goddelijk geslacht in menselijke gedaante...' tegen 22 november
21
2
Het humanisme en de wetenschap in de NT
22
2
"
28
2
"
29
2
"
Oefeningen op blog oplossen. Berichten lezen!
04/12/07
2
Herhalingsles
6
2
Geen les. Uitstap sterrenwacht.
11
2
Geschorst lessenrooster
13
2
"
18
2
"
20
2
"
25
2
KERSTVAKANTIE
27
2
"
2
2
"
4
2
"
9
2
Reformatie en contrareformatie
11
2
"
Blog bijhouden : oefeningen horend bij de lesinhoud oplossen indien relevant.
16
2
"
18
2
"
23
2
"
25
2
" Het vorstelijk absolutisme.
KT reformatie-contrareformatie op 31/02/2008
30
2
"
31
2
KT : reformatie-contrareformatie
5
2
HERFSTVAKANTIE
7
2
"
13
2
Het vorstelijk absolutisme
14
2
"
20
2
"
Zie blog
21
2
"
27
2
Actua : Fidel Castro
28
2
Het vorstelijk absolutisme
05/03/2008
2
"
6
"
kt. absolutisme donderdag 13 maart +c inleveren taak : absolutisme in Thailand.
12
2
" + inleiding : kunst in de NT
13
2
kt absolutisme Kunst in de NT
19
2
Geschorst lessenrooster
20
2
"
PAASVAKANTIE
"
"
"
09/04/2008
2
Kunst in de NT (handboek nodig!)
10
2
"
16
2
"
Taak : vragen bij de teksten van Rubens : hij deed het niet alleen ev. tegen 30/04
17
2
"
Taak : vragen bij de tekst 'Bliksems verstand' tegen 30/04
23
2
PARIJS
24
2
PARIJS
30
2
Taken controleren en inleiding thema : de verlichting
01/05
2
Vrijaf
7
2
De verlichting
8
2
De verlichting
Afwerken hoofdstuk 'de verlichting' werkbundel p 10 - 11 nr. 5 en handboek! Oplossingen komen op blog.
14
2
'De verlichting' afwerken + De Amerikaanse revolutie : kind van zijn tijd.... (toep.)
Les : kunst in de NT tegen 29/5/2008 Les : De verlichting tegen 22/5/2008 Taak : de Amerikaanse revolutie afwerken tegen 22/5/2008 (liefst getypt...)
Verbeteren actuaquiz KT: AR in een referentiekader
25
4
Marco Polo Voorwaarden voor kolonisatie
ATLAS meebrengen! Taak : Europa vindt zijn plaats in de internationale handel. tg. 26/09
26
4
De ontdekkingsreizen : voorwaarden, motieven
Taak : migraties vandaag tegen 3/10
2/10
4
idem 26/10
3
4
De ontdekkingsreizen : verklaring N-Z verhoudingen en de kolonisatie van Portugal
Taak tg 10/10 : handel en handelstechnieken in de NT
9
4
Kolonisatie van Spanje
10
4
Handel en handelstechnieken in de NT
16
4
Gevolgen van de kolonisatie
17
4
idem 16/10
23
4
"
24
4
"
LET OP : Datum gewijzigd! Les : 'Europa koloniseert de wereld' tegen 20 november Taak : 'globalisering zegen of vloek' tegen 6 november
30
4
Herfstvakantie
Taak : 'misdaden tegen de mensheid' tegen 6/11
31
4
Herfstvakantie
06/11/07
4
Gevolgen van de globalisering
6
4
'Slavernij' actualiseren
7
4
Keizer Karel V
De Azteken taak (individueeel) Handboek meebrengen!
13
4
De Azteken.
Taak : de Azteken, afwerken tegen 28 november
14
4
Humanisme en wetenschap in de NT
20
4
KT : Europa koloniseert de wereld
Taken : lezen : de teksten 'theater van de dood' en 'De renaissance... O goddelijk geslacht in menselijke gedaante...' en bijhorende vragen oplossen tegen 27 november
21
4
Humanisme en wetenschap in de NT
27
4
"
28
4
"
03/12/07
4
"
Oefeningen op blog oplossen. Berichten lezen!
04/12/07
4
Herhalingsles
10
4
geschorst lessenrooster
11
4
"
17
4
"
18
4
"
25
4
KERSTVAKANTIE
26
4
"
1/1/2008
4
"
2
4
"
8
4
Reformatie - contrareformatie
9
4
"
Blog bijhouden : oefeningen horend bij de lesinhoud oplossen indien relevant.
15
4
"
16
4
"
22
4
"
Kt : reformatie-contrareformatie tg 30/02/2008
23
4
"
29
4
"
30
4
Kt : reformatie-contrareformatie
5
4
HERFSTVAKANTIE
6
4
"
12
4
Het vorstelijk absolutisme
13
4
"
19
4
"
Zie blog
20
4
"
Lesvoorbereiding tegen dinsdag 26 februari. De vijf pijlers van het absolutisme. Doc. lezen en bijhorende vragen oplossen.
26
4
" + Actua : Fidel Castro
27
4
"
Taak. Absolutisme in Thailand tegen 4 maart.
04/03/2008
4
"
Zie blog.
5
4
"
Kt : absolutisme 12/03/2008
11
4
"
12
4
Kt : absolutisme + inleiding : Kunst in NT
18
4
Geschorst lessenrooster
19
4
"
4
PAASVAKANTIE
"
"
"
08/04/2008
4
Kunst in NT (handboek nodig!)
9
4
"
15
4
"
16
4
"
Taak : Vragen bij de teksten over Rubens 'Hij deed het niet alleen' tegen 22/04/2008 Taak : vragen bij de tekst 'Bliksems verstand' tegen 22/04
22
4
Controleren taken + inleiding thema : de Verlichting
23
4
Parijs
29
4
De Verlichting
30
4
De Verlichting
6
4
"
7
4
"
Afwerken hoofdstuk 'de verlichting' werkbundel p 10 - 11 nr. 5 en handboek! Oplossingen komen op blog.
13
4
VRIJAF
14
4
'De verlichting' afwerken + De Amerikaanse revolutie : kind van zijn tijd.... (toep.)
Les : kunst in de NT tegen 21/5/2008 Les : De verlichting tegen 20/5/2008 Taak : de Amerikaanse revolutie afwerken tegen 20/5/2008
les : NT in een referentiekader tegen 17/09 taak : actuaquiz tegen 20/09
13
1
Handel wereldwijd 15e eeuw : China
17
7
KT : De NT in het referentiekader
Inleiding : de ontdekkingen
20
1
Verbeteren actuaquiz De ontdekkingen
24
7
De ontdekkingen. Marco Polo
Atlas meebrengen! Taak tg 27/09 : Europa vindt zijn plaats in de internationale handel.
27
1
Voorwaarden voor kolonisatie + actua : migraties vandaag
Taak : migraties vandaag tg 11/10
01/10/2007
7
Motieven voor kolonisatie
4
1
Portugal koloniseert Spanje koloniseert
Taak : Handel en handelstechnieken in de NT tg 11/10
8
7
PEDAGOGISCHE STUDIEDAG
11
1
Handel en handelstechnieken in de NT
15
7
De wereld wordt verdeeld ...en kapers op de kust
16
1
Gevolgen van de kolonisatie
22
7
"
Taak : misdaad tegen de mensheid (actua artikel, bronvermelding, wie-waarom-wie spreekt recht) tegen 5/11/2007
25
1
"
Les : Europa koloniseert de wereld tegen 15/11/2007 Taak : globalisering (vloek of zegen) tegen 5/11/2007
29
7
Herfstvakantie
Taak : 'misdaden tegen de mensheid' vandaag tegen 5/11
01/11/07
1
"
5
7
Gevolgen van de kolonisatie : actualiseren van 'slavernij'
8
1
Keizer Karel V
De Azteken : taak (inividueel); Handboek meebrengen.
12
7
De Azteken
Taak : de 'Azteken' afwerken tegen 29 november
15
1
KT : Europa koloniseert de wereld
Taak : Lezen de teksten 'theater van leven en dood' en de Renaissance... o goddelijk geslacht in menselijke gedaante. Bijhorende vragen oplossen tegen 26 november.
19
7
Het humanisme en de wetenschap in de NT
22
1
"
26
7
"
29
1
"
3/12/07
7
"
Oefeningen op blog oplossen. Berichten lezen!
6
1
Herhalingsles
10
7
geschorst lessenrooster
13
1
"
17
7
"
20
1
"
24
7
KERSTVAKANTIE
27
1
"
31
7
"
3/1/2008
1
"
6
7
"
10
1
"
13
7
Reformatie - contrareformatie
17
1
"
20
7
"
Blog bijhouden : oefeningen horend bij de lesinhoud oplossen indien relevant.
24
1
" Het vorstelijk absolutisme
Kt reformatie-contrareformatie tg 31/01/2008
27
7
31
1
Kt : reformatie-contrareformatie
04/02/2008
7
HERFSTVAKANTIE
7
1
"
11
7
Het vorstelijk absolutisme
14
1
"
18
7
"
Zie blog
21
1
"
25
7
"
28
1
" + Actua : Fidel Castro
03/03/2008
7
"
Kt. absolutisme donderdag 13 maart + laatste inleveringsdatum voor de taak : absolutisme in Thailand
6
1
"
10
7
Kunst in de NT
13
1
KT : absolutisme
Kunst in de NT (handboek nodig!)
17
7
Geschorst lessenrooster
20
1
"
7
PAASVAKANTIE
1
"
7
"
1
"
07/04/2008
7
Kunst in NT (handboek nodig!)
10/04/2008
1
"
14
7
"
17
1
"
Taak : 'bliksems verstand' tegen 28/04
21
7
De verlichting : film Marie - Antoinette
24
1
PARIJS
28
7
De verlichting
01/05/2008
1
Vrijaf
5
7
De verlichting
8
1
De verlichting
Afwerken hoofdstuk 'de verlichting' werkbundel p 10 - 11 nr. 5 en handboek! Oplossingen komen op blog.
12
7
Vrijaf
15
1
'De verlichting' afwerken + De Amerikaanse revolutie : kind van zijn tijd.... (toep.)
Les : kunst in de NT tegen 22/5/2008 Les : De verlichting tegen 19/5/2008 Taak : de Amerikaanse revolutie afwerken tegen 19/5/2008
de berichtjes op onze blog zullen talrijk worden... de inhoudstafel lang...
ik wil jullie er attent op maken dat de 'zoek' functie voor de inhoudstafel (linkerkolom) een handige hulp is om berichten op te sporen
je tikt bv. schoolagenda in en die verschijnen dan bovenaan op blog je tikt bv. globalisering in en de desbetreffende berichten komen voor je op het scherm
Henri Blès & Lambert van Noort, Saint-Jerôme dans un paysage, Musée des Arts anciens de Namur - Communauté française de Belgique
Tussen de 12e en 16e eeuw droegen miniaturisten, schilders, beeldhouwers, goudsmeden en muzikanten bij aan de Europese uitstraling van een regio die toen nog lang niet Wallonië heette. Meesterwerken van Joachim Patenier, Henry Blès, Robert Campin, Jacques Du Broeucq en Hugo d'Oignies, afkomstig uit bekende musea of gevonden in verborgen collecties, schetsen een vrij portret van Wallonië. Gaandeweg werpen volksgeloof en populaire verhalen licht op het dagelijkse leven. In 140 buitengewone werken geeft tentoonstellingscommissaris Laurent Busine zijn eigenzinnige kijk op Wallonië. De levendige indruk spreekt even goed uit oude stukken als uit de hedendaagse interventies van Orla Barry, Michel François, Jean-Pol Godart, Juan Paparella, Beat Streuli en Angel Vergara.
Op een oppervlakte van 3.000 m² toont de tentoonstelling originele objecten, zeldzame documenten, maquettes, machines en geschriften. Deze zijn afkomstig van de meest bekende musea van Firenze, Rome, Milaan, Vinci, Londen en Amboise. Het thema “schilderijen” b.v. ontwikkelt zich rond de replica van één van de meest bekende werken van Leonardo : “Het Laatste Avondmaal”. Deze replica is afkomstig van de abdij van Tongerlo. Replica’s van spectaculaire machines zoals de eerste motorwagen, het valscherm of de vliegende vleugel worden gepresenteerd samen met hoge kwaliteitsfacsimile’s van de beroemde geschriften van da Vinci.
De wereldberoemde verzameling van Dora en Paul Janssen, die vanaf de jaren 70 werd opgebouwd, bestaat uit meer dan 350 uitzonderlijke voorwerpen en bestrijkt een periode van meer dan 3000 jaar precolumbiaanse geschiedenis. De beelden van steen en terracotta, de maskers en de sieraden van goud, de weefsels en de bontgekleurde verencreaties werden gemaakt door de kunstenaars van de Olmeken, de Maya's, de Inca's, de Azteken en verschillende andere beschavingen.
De namen van de makers zijn niet meer bekend, maar hun creaties zijn sublieme getuigen van technisch meesterschap en grote artistieke scheppingskracht. Met deze tentoon-stelling wordt hulde gebracht aan deze kunstenaars.
De verzameling Janssen wordt voor de eerste maal in België voorgesteld aan het grote publiek. De KMKG maken van de gelegenheid gebruik om ook een vijftigtal belangrijke precolumbiaanse objecten uit de eigen verzameling Amerika toe te voegen. Bovendien organiseren zij drie andere tentoonstellingen over deelaspecten van de Amerikaans-indiaanse culturen:
Met een indrukwekkende tentoonstelling hoopt het Jubelparkmuseum alsnog steun te vinden om de collectie van Dora Janssen in België te houden.
DE collectie van Dora Janssen, de weduwe van de Kempense farmapionier Paul Janssen, omvat 350 stukken precolumbiaanse kunst uit Noord- en Zuid-Amerika. Ze wordt tot 29 april tentoongesteld in de Koninklijke Musea voor Kunst en Geschiedenis in het Brusselse Jubelpark. Wat er daarna met de verzameling gebeurt, heeft Dora Janssen nog niet beslist. Maar ze lijkt er intussen van uit te gaan dat ze de collectie zal verkopen aan het Los Angeles County Museum of Art (Lacma), dat er een speciaal museum voor wil bouwen. Tegen 1 oktober, als de directeur van het Lacma nog eens naar België vliegt voor overleg, wil ze de knoop doorhakken. Het wachten op een Belgische oplossing is ze moe.
Nadat Paul Janssen in 2003 was overleden, stelde Dora Janssen voor om de erfenisrechten op zijn nalatenschap, 7,7 miljoen euro, te betalen met haar verzameling. In principe maakt de Belgische wet dat mogelijk, maar het dossier liep vast op een juridisch meningsverschil tussen de Vlaamse en de federale overheid.
De federale minister van Financiën, Didier Reynders (MR), stelt dat het Vlaams Gewest de zaak moet afhandelen en er dus ook de financiële gevolgen van moet dragen: 7,7 miljoen euro aan erfenisrechten derven in ruil voor de collectie. Reynders baseert zich daarvoor op een wet van juli 2005.
De Vlaamse minister van Financiën, Dirk Van Mechelen (VLD), zegt echter dat die wet niet van toepassing is op de zaak, omdat Janssen al in 2003 overleed. Hij gaat ervan uit dat de federale overheid de successierechten int en de waarde ervan uitbetaalt aan Vlaanderen, zoals gebruikelijk is. In dat scenario derft de federale overheid 7,7 miljoen euro. Bij wijze van tegemoetkoming stelde Van Mechelen voor om het bedrag af te trekken van het Vlaamse begrotingsoverschot, maar op dat voorstel heeft Reynders niet gereageerd. Even was er sprake van dat hij nog een werkgroep op het dossier zou zetten, maar dat is niet gebeurd.
Publiek
Anne Cahen-Delhaye, de algemeen directeur van de Koninklijke Musea voor Kunst en Geschiedenis, heeft net als Dora Janssen geen goed oog in de regeling van de erfenisrechten. Ze zou de collectie willen aankopen, maar het museum krijgt daarvoor geen lening los. De tentoonstelling die vandaag opengaat, is haar laatste hoop: als het publiek enthousiast reageert en de collectie in België wil houden, doen de politici misschien een extra inspanning. De collectie zou van het Jubelparkmuseum een van de belangrijkste musea van precolumbiaanse kunst in Europa kunnen maken.
Dora Janssen kocht onlangs nog een huis in Brussel om dichter bij het museum te wonen dat haar gekoesterde verzameling zou herbergen. Maar nu kijkt ze vooral naar Amerika, waar ze de daadkracht en de visie vindt die ze hier mist.
Een bespreking van de tentoonstelling leest u woensdag in de bijlage Film & Cultuur.
Meesters van de precolumbiaanse kunst, tot 29 april in de Koninlijke Musea voor Kunst en Geschiedenis, Jubelpark, Brussel. Info: 02-741.72.11.
Twee continenten, vijf eeuwen kunst, twee manieren van beelddenken. De internationaal gerenommeerde kunstenaar Luc Tuymans en conservator Yu Hui brengen een dialoog op gang tussen kunst uit de Zuidelijke Nederlanden en China. Tekeningen en schilderijen van o.a. Van Eyck, Breughel, Rubens, Van Dyck, Jordaens, Ensor, Mellery en Spilliaert haken in op werken op papier en zijde uit de Ming- en Qing-dynastie die gecentraliseerd zitten in de Verboden Stad in Peking, de plek van waaruit de Chinese keizers regeerden. Luc Tuymans: “Via het visuele beeld proberen we de dialoog open te breken, zonder daarbij afbreuk te doen aan beide tradities. We werken met 'interpuncties': twee beeldengroepen van bv. Chinese kunst worden doorbroken door een westers werk.” Hoe geven de kunstenaars beweging weer? Hoe gaan ze om met afstand en detail? Met schaal en diepte? Wat is het belang van het verhalende element? Van calligrafie en iconografie? Hoe zit het met de weergave van schaduw, naakt, het idee van de erfzonde, ...? Het verboden rijk reactiveert de oude meesters en slaat de brug naar een volgend luik met hedendaagse kunst. Na het Paleis voor Schone Kunsten reist de tentoonstelling in een gewijzigde versie naar het Palace Museum in de Verboden Stad.
EXPO LUC TUYMANS EN CHINESE CONSERVATOR CONFRONTEREN TWEE KUNSTWERELDEN
De directeur van het Palace Museum in Peking en de Antwerpse kunstenaar Luc Tuymans trekken in Bozar een dialoog op gang tussen kunst uit Vlaanderen en China. 'Het verboden rijk' toont 143 werken van de 15de tot de 20ste eeuw. Tekeningen en schilderijen van onder anderen Van Eyck, Breughel, Rubens, Jordaens en Ensor haken in op werken op papier en zijde uit de Ming- en de Qing-dynastie.
'Het verboden rijk' verwijst naar het boek van J. Slauerhoff (1898-1936), die als scheepsarts voor de Oost-Indische compagnies werkte. Zijn reiservaringen en observaties in China, Hongkong en Japan verwerkte hij in gedichten en proza. In de jaren dertig maakte de Nederlandse dichter al de bedenking dat 'de wereld in afstand veel kleiner was geworden, maar op psychologisch vlak veel groter'. En misschien is dat wel de beste samenvatting van deze tentoonstelling. Hoe staren wij, bleekgezichten, naar Chinese papier- en zijderollen? Hoe kijken 'spleetogen' naar onze naakten en zelfs half ontblote Madonna's? Wat is het belang van techniek toen en nu, hier en ginder?
Slauerhoff stierf toen hij amper 38 was. De gemiddelde leeftijd van de Chinese kunstenaars op de tentoonstelling is 71. Chinese schilders leven lang. Schilderen is in China een vorm van mentale en fysieke gymnastiek die fit én jong houdt. In tegenstelling tot het Westen, waar tegenwoordig artiesten al voor het einde van hun opleiding een grote tentoonstelling en bijbehorende aandacht willen, kennen schilders in China pas op late leeftijd succes.
Schilderen in China is dan ook een veelzijdige en veeleisende vorming. Schilderen is een allesomvattende kunst. In de Ming-dynastie moest een kunstenaar duizend boeken lezen en duizend mijl wandelen om voldoende 'bagage' te verzamelen. Elke beschaafde Chinees hoorde te kunnen schilderen, zo ook de keizers. De eerste 'geschilderde' rat was van de hand van een keizer en hangt op de tentoonstelling.
Schilderen was bovendien een vorm van kalligrafie. Op de tentoonstelling hangen heel wat rollen waarin naast het eigenlijke prentje ook een vers staat, zoals op de 16de-eeuwse prent van roddelende courtisanes aan het hof van keizer Wang.
Schilderen gebeurde altijd met penseel en (Chinese) inkt, in water oplosbaar. Eigenlijk zijn de penseelstreken nog belangrijker dan de afbeelding. Een Chinese rol - het papier wordt nooit op een frame opgespannen - is meestal een samengaan, een configuratie van penseelstreken. Vandaar ook dat een beeld niet helemaal gevuld is. In tegenstelling tot de westerse schilderkunst, waar het doek helemaal bewerkt wordt, wordt in een Chinees werk heel wat oppervlakte blank gelaten.
Schilderen is voor de Chinezen geen weergave van de werkelijkheid. Waarheid en waarachtigheid, zoals dat sinds de Renaissance hier opgang maakt, is voor hen geen optie. Schilderen is een subjectieve expressie. De natuur naar werkelijkheid weergeven, daar gaat het hen niet om. Het aanreiken van een ideaalbeeld, een landschap waar de toeschouwer graag naartoe zou willen, is veel belangrijker.
Het aanbod op de tentoonstelling bestaat niet voor niets overwegend uit ruige bergen en rotspartijen. Ook al is en blijft het werk tweedimensionaal. De illusie van drie dimensies op een plat vlak weergeven, hebben de Chinezen tot de 20ste eeuw als uiterst belachelijk afgedaan. Terwijl dat nu net de ultieme betrachting was van vooral Vlaamse Primitieven als Jan Van Eyck, van wie een unieke - én enige - tekening op de tentoonstelling te zien is. De Chinezen voelden niets voor het weergeven van diepte via schaduwen. Ze vonden schaduwen vieze vlekken. Toen de jezuïeten en scheutisten vanaf de 17de eeuw de Chinezen tot het perspectiefschilderen probeerden te bekeren, werd dat resoluut afgewezen. De eerste Chinese jezuïet Wu Li zweert het perspectief af en blijft als goede christen zijn heidense taferelen - een hut met een Taoïstische monnik in de bergen - schilderen.
Portretten
Het door elkaar haspelen van tijd, ruimte en plaats een van de troeven van de zogenaamde 'nouveau roman' van Slauerhoff , maar daar hadden Vlaamse schilders ook al een patent op. De oude Breughel vervlocht in zijn complexe werken meerdere verhalen en lagen en ook daar zitten metaforen in. Metaforen die zijn publiek toentertijd begreep. Zoals Rubens - van wie er schitterende voorstudies hangen - ook begreep wat de kracht en de impact van zijn beelden moest zijn. Die 'marketingtools' die tijdens de Contrareformatie een uiterst belangrijk instrument waren, lijken de Chinezen compleet vreemd.
Zo maken Chinezen nauwelijks portretten, terwijl portretten in onze contreien macht en status symboliseren. Naast de statige 17de-eeuwse molensteenkraagportretten van de aartshertogen Albrecht en Isabella hangen de uitgepuurde 18de- eeuwse beeltenissen van de keizer en zijn frêle concubine, van wie het poppengezichtje de affiche van de tentoonstelling siert. Dat gezicht werd evenwel geschilderd door een Italiaan die in de verboden stad ( waar nu nog het Palace Museum is) mocht wonen. Dat samenwerken van verschillende kunstenaars gebeurde ook bij ons: Rubens schilderde figuren en landschappen, Jan Breughel de bloemstukken en Frans Snijders de honden.
Deze tentoonstelling van een Vlaamse en een Chinese curator vlecht beide wereldbeelden door elkaar: twee Vlaamse werken naast of tegenover een Chinese rol. Het is zoals een Chinees recept waar zuur en zoet versmelten als de ingrediënten bij elkaar passen. De Chinese curator Yu Hui, directeur van het Palace Museum in Peking, waar de tentoonstelling nadien naartoe reist, stelt dat de benadering van een Chinees schilderij eenzelfde proces is 'als het kauwen van suikerriet: de traag op gang komende smaak van zoetheid wordt geleidelijk aan steeds sterker'. Maar daarbij houdt de goede man geen rekening met het sterke en strakke tijdsbesef van de westerling.
Stéphane MEYS
--i 'Het verboden rijk, wereldbeelden van Chinese en Vlaamse meesters', tot 6 mei, Bozar (Koningstraat 10, 1000 Brussel), www.bozar.be
Antwerpen en Brussel plaatsen Peter Paul Rubens (barok) in de kijker
In het najaar 2007 staat schilderlegende Peter Paul Rubens centraal in de kunststeden Antwerpen en Brussel. In Antwerpen kunnen cultuurliefhebbers een bezoek brengen aan het volledig opgeknapte en heringerichte Rubenshuis of aan het Rockoxhuis, waar het befaamde schilderij "Samson en Delila" tijdelijk terugkeert naar zijn oorspronkelijke plaats.
(belga) - Onder de noemer "Rubens. De meester en z'n stad", willen de diensten Musea stad Antwerpen en Toerisme Antwerpen de barokkunstenaar Peter Paul Rubens opnieuw in de kijker plaatsen. Rubens is immers een van de belangrijkste troeven voor Antwerpen als toeristische bestemming, zo werd donderdag gezegd op een persconferentie.
Dit najaar wordt onder meer het heringerichte Rubenshuis gepromoot. Het huis van de voormalige barokschilder krijgt jaarlijks gemiddeld meer dan 170.000 bezoekers over de vloer. Dit jaar werd het interieur opgefrist en werd een handige informatiegids uitgewerkt voor de bezoekers. Ook werd de collectie herschikt en zijn er een paar nieuwe aanwinsten, waardoor de collectie inhoudelijk en visueel rijker is geworden.
Van 16 november 2007 tot 10 februari 2008 loopt in het Rockoxhuis in Antwerpen de tentoonstelling "Samson en Delila. Een Rubensschilderij keert terug". In 1608 schilderde de barokmeester het werk "Samson en Delila" voor kunstkenner en Antwerps burgemeester Nicolaas Rockox. Het schilderij, Rubens' belangrijkste werk uit zijn vroege Antwerpse periode, wordt tijdelijk ontleend door de National Gallery in Londen en komt zo even terug naar de plaats waarvoor het geschilderd werd. Dit jaar viert het Rockoxhuis zijn dertigste verjaardag als museum.
Niet alleen Antwerpen zet Rubens in de kijker, ook in Brussel wordt een tentoonstelling aan de meester gewijd. In het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten in Brussel loopt van 14 september 2007 tot 27 januari 2008 de tentoonstelling "Rubens, een genie aan het werk".
Beide steden slaan de handen in elkaar en gaan samenwerken voor de promotie van de verschillende Rubens-initiatieven. Zo gaan ze proberen of ze bezoekers van het ene naar het andere initiatief kunnen laten doorstromen. Wie een toegangsticket heeft van de tentoonstelling in het KMSK in Brussel, krijgt in het Rubenshuis en Rockoxhuis een reductietarief, en omgekeerd.
