In het kader van de lessen geschiedenis en godsdienst brengen de leerlingen van klassen 4C, 4D, 4E, 4G, 4H en 4M een begeleid bezoek aan de tentoonstellingen God(en), een handleiding en Pre-Columbiaanse kunst te Brussel.
De uitstap gaat door op vrijdag 30 maart.
We vertrekken op school met de bus om 8u15. We voorzien terug op school te zijn rond 17u30.
We stellen voor dat alle leerlingen een lunchpakket meebrengen van thuis (ook een drankje) en dit 's middags onder toezicht gebruiken in 't Jubelpark.
De kosten voor de uitstap (busreis + toegang musea én gids, max 25 euro per leerling) zullen vereffend worden via de schoolrekening.
Mogen wij u vragen erop toe te zien dat de leerlingen in verzorgde kledij aan deze uitstap deelnemen.
Intussen groeten wij u,
van harte,
de directie, Christine Coppieters de leerkracht geschiedenis, Ann Geerinck de leerkrachten godsdienst, Elke De Wulf en Sally de Schuyter
DAS LEBEN DER ANDEREN Florian Henckel von Donnersmark - Duitsland - 2006 - 137 min. Martina Gedeck, Ulrich Mühe, Sebastian Koch, Winnaar van 7 Lola's (Duitse oscars) o.a. beste film en beste mannelijke hoofdrol en een Oscar voor de beste buitenlandse film
In november 1984 krijgt de gezagstrouwe Stasi-agent ( geheime politie in Oost-Duitsland in tijd van het communistisch régime) Gerd Wiesler de opdracht bewijs te verzamelen tegen de succesvolle toneelschrijver Georg Dreyman en zijn levensgezellin, de gevierde actrice Christa-Maria Sieland. Hij hoopt zo zijn carrière een boost te geven. Maar door zich in te werken in 'het leven van anderen' rijzen de twijfels over zijn eigen bestaan. Hij voelt zich aangetrokken tot deze voor hem vreemde wereld van liefde, literatuur en vrij denken, een wereld die echter onverzoenbaar is met zijn leven bij de Oost-Duitse geheime dienst. 'Das Leben der Anderen' speelt zich af vijf jaar voor de val van de Berlijnse muur en schetst op een intense manier de toenmalige situatie in Oost-Duitsland. Von Donnersmarck weet als geen ander drama te combineren met een aangrijpend liefdesverhaal, prachtig vertolkt door enkele van de beste acteurs uit Duitsland. Hoewel de film afgekeurd werd voor het Berlijns Filmfestival wegens niet goed genoeg, stapelen de prijzen zich op en werd 'Das leben der Anderen' uitgeroepen tot beste Duitse film van het jaar.
Boven: Op De Dorpsschool van Jan Steen (ca. 1670) is onder meer te zien hoe de bijziende schoolmeester helemaal opgaat in het versnijden van zijn ganzeveer. Hij heeft geen oog voor de leerlingen, die hem voor de gek houden. Rechts van de meester zit een uil, het zinnebeeld van de domheid van de mens. Een van de jongens reikt hem een bril aan, een verwijzing naar het spreekwoord: wat baet er kaers of bril als den uil niet zien en wil . (National Gallery, Schotland)
Onder: Uitsnede van het schilderij dat Piet Slager jr. in 1926 van zijn dochter Suze maakte. Het meisje is vol ijver haar sommen voor de school van 't Nut aan het maken. (Museum Slager)
Beste leerlingen,
Voor mijn vak zijn alle toetsen verbeterd en de punten ingegeven.
De mediaan voor de toetsen van de klassen (4C,D,E,M,G,H) liggen ts. 6.5 en 7.5 op 10. De mediaan voor het trimestertotaal eveneens. Het maximum behaalde toetscijfer voor geschiedenis is 61.5 op 70.
Sommigen onder jullie zullen evenwel een meer aan de tijd aangepaste studiehouding moeten aannemen. De maatschappij evolueert en dus het onderwijs ook. Dat is een zoektocht voor iedereen. Studeren, maar ook meer aandacht geven in de lessen en aan de omkadering ervan (actua, toepassingen, zelfstandig werk). Geschiedenis is al lang niet meer enkel een kennisvak, maar er wordt daarnaast ook meer en meer gewerkt aan de vaardigheden die de relevantie van het vak geschiedenis voor onze maatschappij onderstrepen...
Ik wens jullie van ganser harte een aangename vakantie en prettige feestdagen, en ik hoop dat we in het nieuwe jaar ons op een constructieve manier verder kunnen verdiepen in het vak geschiedenis,
Actua : misdaden tegen de mensheid : Pinochet - Chili / Mengistu - Ethiopië
Misdaden tegen de mensheid plegen is van alle tijden...
PINOCHET
Bron: De standaard 11-12-2006 Wie meer info wil, verwijs ik door naar de nieuwslinken via deze blog. Fotomateriaal met uitleg, vind je op de BBC link onder het item Pinochet in pictures. Een audiofragment over wie Pinochet was, vind je op de VRT site.
'De Engel des Doods is niet meer', Augusto Pinochet, voormalige dictator van Chili. Postuum.
In de straten van Santiago scanderen betogers slogans tegen Augusto Pinochet en uiten ze hun vreugde om zijn overlijden.
Voor de meer dan drieduizend slachtoffers van zijn repressieve dictatuur was hij de Engel des Doods. Voor de welgestelde Chileen was hij de Verlosser des Vaderlands, die zijn land redde van de economische chaos en het communisme buitenhield. Gisterenavond overleed Augusto Pinochet (91).
Pinochet was op 25 november 91 jaar geworden. Zolang heeft de voormalige Chileense dictator nodig gehad om ten minste de ,,politieke verantwoordelijkheid'' te aanvaarden voor de gruwelijke misdaden die tijdens zijn hardvochtige regime (1973-1990) hebben plaatsgevonden. Onder generaal Pinochet vonden meer dan 3.000 politieke moorden plaats. Tienduizenden Chilenen verlieten hun vaderland, op de vlucht voor zijn wrede rechtse dictatuur. Op de koop toe werden nog eens zo'n 28.000 Chilenen door Pinochets geheime politie gefolterd, na diens bloedige staatsgreep tegen de democratisch gekozen president Salvador Allende, op 11 september 1973.
Tijdens zijn laatste verjaardagsspeech bleek Pinochets enige motivering voor zeventien jaar moordlustige dictatuur dat hij ,,van Chili een fantastisch land wilde maken en trachtte te voorkomen dat het zou uiteenvallen''.
Op zondag 3 december werd Pinochet na een zware hartaanval naar een militair ziekenhuis in de Chileense hoofdstad Santiago gebracht. Hij had de voorbije jaren al een aantal beroertes. Het rijtje kwalen bleek de afgelopen jaren erg lang. Door die gezondheidsrapporten draaiden herhaalde pogingen om Pinochet te berechten wegens mensenrechtenschendingen, bankfraude en corruptie op niets uit. Hoogstens kreeg hij - zoals twee weken geleden nog eens - huisarrest.
Ethiopische oud-dictator Mengistu schuldig aan genocide. De voormalige marxistische dictator van Ethiopië Mengistu Hailé Mariam is dinsdag door het Ethiopisch hooggerechtshof bij verstek schuldig bevonden aan volkerenmoord tijdens de "rode terreur".
In het proces stonden twaalf verantwoordelijken van het regime-Mengistu terecht. Kolonel Mengistu, president van Ethiopië van 1977 tot 1991, was op het proces "beschuldigde nummer één".
Het proces begon op 13 december 1994 in Addis Abeba. De twaalf werden ervan beschuldigd tijdens de Rode Terreur (1977-1978) zo'n honderdduizend Ethiopiërs te hebben geëlimineerd door executie of "verdwijning".
Vandaag in de Standaard: wie kan de inhoud van volgend artikeltje historisch duiden...? Artikel is goed uitgangspunt voor een toetsvraag over de slavenhandel.
Zwarte activisten reageerden gisteren positief op de verklaring van de Britse premier Tony Blair, waarin hij zijn ,,diepe spijt'' uitdrukt voor de slavenhandel. Maar volgens sommigen volstaat dat niet. Het Verenigd Koninkrijk werd rijk van die handel en dus is een financiële vergoeding op zijn plaats, vinden ze
Na rijp beraad, heb ik beslist om op de toets een vraag te stellen over de film 'In naam van de roos'. Mag ik dus aan iedereen, die deze film nog niet heeft bekeken, vragen om deze film alsnog te bekijken...
Tip: de film staat bol van de symboliek. Het donkere middeleeuwse denken tov het vernieuwde, verlichtende humanistisch denken. KIJKEN MAAR!
Dit schooljaar krijgen de leerlingen de kans om op school een aantal films te zien die aansluiten bij de lessen geschiedenis van de 2e en 3e graad.
De bedoeling van deze filmvertoningen is het inzicht in geschiedenis, in mens en maatschappij bij onze leerlingen te vergroten. Deze films zijn gezien hun duur maar moeilijk te vertonen tijdens de lessen geschiedenis maar vormenwel een interessante aanvulling
.
Deze filmvoorstellingen gaandoor in de polyvalente zaal op de laatste vrijdag van de maand en zijn gratis. De vertoning start om 16.10u.
Nu vrijdag 24 november staat de film
De naam van de roos
op het programma, een film over het Middeleeuwse leven in een klooster en de zoektocht naar de zin van het leven, vlot verpakt in een detectievejasje . Deze film sluit aan bij de leerstof van het 4e jaar.
De film duurt 130 minuten.
In de hoop vele leerlingen te mogen begroeten, verblijven we
Met vriendelijke groeten,
Directie en leerkrachten geschiedenis 2e graad
Regie: Jean-Jaques Annaud Starring: Sean Connery, F. M. Abraham, Feodor Chaliapin Jr., Christian Slater, Ron Perlman, Valentina Vargas, e.a. Genre: Drama
Umberto Eco schreef ooit het boek In de Naam van de Roos en dat boek maakte zo'n indruk op regisseur Jean Jacques Annaud dat hij het moest en zou verfilmen. The Name of the Rose brengt ons naar de 14e eeuw waar in een klooster een moord is gepleegd. Wie o wie is de dader? William van Baskerville (Connery) een broeder van de Franciscaanse orde gaat op onderzoek uit en komt er al gauw achter dat er aan de moord een vreemd luchtje zit.
Rumoerige tijd In de 14 e eeuw was het voor het Christelijk geloof een rumoerige tijd. Er waren vele verschillende interpretaties van dit geloof en deze ordes konden niet altijd even goed door een deur. Door de Paus en daarmee het Katholieke geloof werd bepaald welke ordes wel en niet door de beugel konden. Ketterij werd met zware martelingen en de dood bestraft. Om na te gaan wie goed en wie slecht was werd de Inquisitie in het leven geroepen. Een soort rechters die uiteindelijke bepaalden of mensen wel of niet schuldig werden bevonden aan ketterij en de met de waarheid werd het vaak niet nauw genomen.
Moord in het klooster The Name of the Rose neemt ons mee naar deze tijd en laat zien wat de gevolgen zijn van deze heksenjacht. Want waar een moord gepleegd wordt is de duivel aan het werk en zal er iemand voor moeten boeten. Of diegene schuldig is of niet. William gaat met zijn hulpje Adso (Slater) zelf op onderzoek uit en komt er door rationalistisch naar de bewijzen te kijken al gauw achter dat er meer speelt in het klooster dan het oppervlak doet vermoeden. Zo is er een verborgen bibliotheek met boeken die in strijd zijn met het Christendom. En daar zouden deze moorden nog wel eens mee te maken kunnen hebben.
Blik in andere tijden The Name of the Rose is een prachtige film die ons een kijkje gunt in andere tijden, maar wel kritisch is in de persoon van William van Baskerville. De sfeer van de film is als grimmig te omschrijven, dit wordt mede in de hand geholpen door de orde van de Benedictijnen die niet geloven in de lach. De lach is natuurlijk werk van de duivel om mensen af te houden van zuivere gedachten. Gelukkig maar dat er intertijd ook ordes waren die er anders over dachten voor gevaar van eigen leven, want de inquisitie kende geen grenzen.
Conclusie The Name of the Rose is een film die ons twee uur lang laat zitten op het puntje van de stoel. Als kijker wil je dolgraag weten wie er achter de moorden in het klooster zit en natuurlijk ook waarom. Wie goed oplet tijdens de film kan in ieder geval al wat raden van de doodsoorzaak en dus het hoe wat zeer typerend voor die tijd is. Daarnaast krijg je een indruk van de tijd van de inquisitie en de verschillende ordes wat op zich weer een interessante bijkomstigheid is. The Name of the Rose is niet een doorsnee whodunnit' te noemen en begeeft zich in sferen van mysterie en achterdocht.
Een spannende film waar geen moment als saai te bestempelen valt.
Jammer genoeg is deze cartoon uit 2005 nog steeds actueel...
Beste leerlingen,
Zoals beloofd, wat bijkomende info voor de komende toets.
In principe zijn de nota's voldoende, behalve waar uitdrukkelijk naar het handboek en de atlas is verwezen. Werken met een blinde kaart zit zeker bij de toetsvragen.
Actualiseren van de leerstof ( bv. de Noord-Zuidverhoudingen, motieven voor koloniseren, globalisering) vind ik heel belangrijk. Ook dat wordt getoetst.
Eveneens zal er geëvalueerd worden op de dagdagelijkse actua (2,5 ptn) en dus is het volgen van actua een must. Na de herfstvakantie komt er weer een actuaquiz! (7,5 ptn)
Van de begrippen 'handel en handelstechnieken' studeer je: VOC, beurs en handelskapitalisme.
Als er nog verdere vragen zijn, mail je me ze maar. Echter niet wachten tot op het laatste moment...
Meer en meer krijg ik mails of reacties van jullie ivm deze blog of de lessen.
Spijtig genoeg kan ik bij velen aan de hand van het e-mailadres niet achterhalen van wie die afkomstig zijn.
Dus: 1. Enkel mails die naam, voornaam en klas vermelden, zullen in de toekomst nog beantwoord worden. 2. Reacties worden nooit beantwoord, en worden beschouwd als een boodschap die door iedereen kan gelezen worden (wie schrijft, die blijft..... doordenkertje). Voorbeeld van een reactie? Iemand heeft een artikel of boek gelezen, aansluitend bij de les. Wel, deel dit op deze manier mee aan mij en je studiegenoten.
Klinkt raar?
Mailen is een nieuwe vorm van communiceren en vereist bepaalde afspraken.
Als antwoord op enkele individuele mails ivm 'hoe studeren we best onze toets?' , antwoord ik het volgende:
Gebruik de inhoudstafel vooraan in de leerlingblaadjes per thema als leidraad. Of stel zelf een inhoudstafel of mindmap op. Zet de titeltjes om in vraagjes en je komt al een heel eind... Besteed de nodige aandacht aan het werken met een blinde kaart. Ook de handelsroutesin de wereld van voor de Europese ontdekkingen moeten gekend zijn! De Azteken en Karel V kunnen jullie situeren in de tijd en de ruimte. De verklaring van de slavernij in de NT weten jullie ook.
Eerst studeren en dan pas de oefeningen en toepassingen op blog maken. Plaats reacties zodat ik kan 'sturen'! Vergeet niet de artikels over actualiteit te lezen, want die kunnen een hulp zijn om parallelen te trekken tussen vroeger en nu.
De toets bestaat uit kennisvragen en toepassingen ( open en gesloten kennisvraag, kaartoefening, vragen bij documenten en afbeeldingen, tijdlijn, actualiseren...).
70 Slachtoffertjes van kinderarbeid in New Delhi bevrijd
NEW DELHI - Activisten zeggen zeventig jongetjes te hebben bevrijd die onder mensonterende omstandigheden in een fabriekje in de Indiase hoofdstad New Delhi borduurwerk op kleding moesten aanbrengen.
De kinderen zijn allen tussen de 8 en 14 jaar oud; de meesten komen uit de arme oostelijke deelstaat Bihar. Eerder deze week werd bekend dat in een atelier in New Delhi heel jonge kinderen kleding naaiden voor het merk Gap.
In de buurt van de zogeheten sweatshop in New Delhi waar kleding voor Gap werd gemaakt, deed de politie samen met activisten opnieuw een inval in een verdacht atelier. Hier bleken jonge kinderen werkzaam die bloemen op sari's, de traditionele kleding van Indiase vrouwen, borduurden.
De overheid schat dat in India rond de dertien miljoen kinderen werken, niet zelden in riskante bedrijven zoals glasblazerijen. Sommige rechtengroepen schatten het aantal werkende kinderen in India echter op zestig miljoen. In één geval is zelfs berekend dat 20 procent van de Indiase economie afhankelijk is van werknemers onder de 14 jaar.
De leiding van Gap heeft inmiddels tienduizenden kledingstukken uit de handel gehaald, om te voorkomen dat door kinderen gemaakte kleding in de winkels terechtkomt. Het bewuste atelier, dat volgens Gap werd gerund door een leverancier, is gesloten.
Proces tegen Congolese militieleider in Den Haag begonnen
DEN HAAG - Voor het Internationale Strafhof (ICC) in Den Haag ( instelling van de Verenigde Naties) is maandag de vroegere Congolese militieleider Germain Katanga verschenen, die terechtstaat voor massamoord, verkrachting en (seks)slavernij. Katanga, die vorige week door Congo werd uitgeleverd, zei maandag dat hij daar sinds 2005 illegaal heeft vastgezeten.
De nu 29-jarige Katanga, ook wel Simba genoemd, was de commandant van een militie met de naam Patriottische Verzetsstrijdkrachten die op wrede wijze huishield in de Congolese provincie Ituri.
Hij wordt onder meer verantwoordelijk gehouden voor een aanval op het dorp Bogoro in 2003, waarbij tweehonderd mensen werden vermoord. Bij deze aanval werden vrouwen en meisjes verkracht en als slaven weggevoerd. Dorpelingen werden in een kamer vol met lijken opgesloten. Ook zou Katanga kindsoldaten in zijn militie hebben ingelijfd. Hij zal in Den Haag terechtstaan voor in totaal zes oorlogsmisdaden en drie misdaden tegen de menselijkheid.
De geruchten gaan dat krijgers van de Lendu-stam, die deel uitmaakten van zijn militie, de nog warme harten en levers van hun slachtoffers opaten.
In een deal die een einde maakte aan de bloedige Congolese burgeroorlog werd Katanga in 2002 door president Joseph Kabila tot generaal in het leger benoemd.
Drie jaar later werd hij gearresteerd in verband met de moord op negen blauwhelmen. Het is onduidelijk of hij daarvoor ooit is berecht.
Eerder werd ook al Thomas Lubanga, een andere Congolese verdachte van oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid, aan het Internationale Strafhof overgedragen.
Welke figuren/personages zie je? Beschrijf hun uiterlijk. Stap niet te makkelijk over dit punt heen. Personages op een cartoon zijn niet altijd wie ze lijken. Beschrijf ze dus eerst!
Wie stellen deze figuren/personages voor? Een figuur kan een persoon zijn die daadwerkelijk heeft bestaan (zoals Hitler, Stalin of Kennedy), maar kan ook een symbool zijn dat betrekking heeft op een land of bepaalde groep mensen (zoals een leeuw (Nederland), een beer (Rusland) of de Amerikaanse Uncle Sam). Let bij deze stap ook op tekst of symbolen op hun lichamen!
Zijn ze positief of negatief afgebeeld? Complimenteus, overdreven of kritisch? Een cartoonist legt altijd kritiek, ironie of humor in zijn tekening. Vaak wordt minstens één van de hoofdfiguren belachelijk gemaakt. Wanneer één personage negatief is afgebeeld, de ander positief, dan zal de tekenaar partij voor één van beiden hebben gekozen. Zijn alle personages negatief afgebeeld, dan vindt de cartoonist waarschijnlijk het afgebeelde thema als geheel bespottelijk. Er wordt altijd wel iets bespot!
Wat doen de hoofdfiguren? Wie of wat is het slachtoffer? De op een cartoon afgebeelde figuren doen altijd wel iets (zelfs als ze niets doen, is dat opvallend genoeg) en vaak doen ze elkaar of iets wat aan. Kijk bij dit punt ook of de personages iets (tegen elkaar?) zeggen!
Objecten
Welke objecten zie je verder op de cartoon? Benoem ze allemaal.
Wat stellen deze objecten voor? Let op symbolen op de afgebeelde objecten en let op de symbolische betekenis van bepaalde objecten (zoals donkere lucht = dreiging, treurwilg = treurnis, Christuskruis = dood, schedel = dood). Maak bij dit punt onderscheid tussen objecten die ter opvulling zijn, en objecten die iets duidelijk proberen te maken.
Zijn ze positief of negatief afgebeeld?Complimenteus, overdreven of kritisch? Voor uitleg zie Personen 3.
Heeft de cartoon een onderschrift of een titel? Een onderschrift of titel zegt veel over een cartoon. De tekst kan samenvattend zijn of de bedoeling hebben een (grappige) boodschap duidelijk te maken. Het is belangrijk hier goed bij stil te staan.
Thema
Op welke historische gebeurtenis heeft de cartoon betrekking? Op basis van de vorige stappen moet je nu kunnen zien naar welke historische gebeurtenis de cartoon verwijst. Vraag jezelf af welke historische situatie plaats heeft gehad waarbij de door jouw geïdentificeerde personen en objecten een rol speelden. Bedenk daarbij dat een cartoon niets anders is dan een (kritisch/humorvol/ironisch) stripverhaal van een historische gebeurtenis.
Welke boodschap heeft de tekenaar over dit thema? Vraag je af wat de mening van de tekenaar over het door hem afgebeelde thema is. Kijk daarbij wie of wat op de cartoon belachelijk wordt gemaakt (daar zal de tekenaar het wel niet mee eens zijn). Zie Personen 3 en Objecten 3 en 4. Let bij deze stap ook op extra informatie. Staat de naam van de tekenaar aangegeven? Zijn nationaliteit? Het jaar wanneer de cartoon is gemaakt (is de cartoon getekend ten tijde van de gebeurtenis of veel later?)? Waarin is de cartoon gepubliceerd? Wat weet je van dat blad?
Vergelijking
Klopt de cartoon met wat jij over dit thema weet? Je weet welke historische gebeurtenis het onderwerp van de cartoon is. Vergelijk nu of dat wat afgebeeld is, overeenkomt met dat wat jij er van weet. Geeft de tekenaar hetzelfde beeld, of wijkt zijn versie van het verhaal af?
Toepassen.
AANSLUITEND BIJ ONZE LESSEN OVER globaliseren / Noord-Zuid verhoudingen
Over globalisering verwacht ik dat jullie het volgende weten tegen de toets : - Wat is globaliseren? - Hoe is dat gegroeid? (historische verklaring van huidige N-Z verhoudingen in de wereld, driehoekshandel) - Op welke domeinen laat globalisering zich voelen en geef concrete voorbeelden (cultuur, milieu, politiek...) - Twee positieve en negatieve gevolgen van globalisering formuleren voor zowel ontwikkelingslanden als industrielanden. (vraag 1 bij tekst 'globaliseren, vloek of zegen') - Enkele oplossingen formuleren die bedrijven, politiekers of consumenten kunnen toepassen teneinde de kloof tussen N en Z te dichten.
momenteel loopt er in Brussel een tentoonstelling die nauw aansluit bij onze lessen 'DE WERELD ROND : PORTUGAL EEN WERELDRIJK IN DE 16e EN 17e EEUW'. Er wordt nog overlegd binnen de vakwerkgroep of we deze tentoonstelling klassikaal bezoeken tijdens de lessen of dat er gekozen wordt om enkel met een vijftiental geïnteresseerde vrijwilligers uit 4 E, F en G te gaan buiten de lesuren. Dat zou dan op een woensdagnamiddag of een zaterdag zijn. Ook een dag in de kerstvakantie is misschien haalbaar.
Laten jullie eens weten wat jullie daarvan denken?
Niets houdt jullie evenwel tegen om de tentoonstelling reeds te bezoeken. Het museum ligt op een boogscheut van het station. Voor de praktische info verwijs ik naar de site www.bozar.be
Warm aanbevolen!
Groeten, Ann Geerinck
De wereld rond
Portugal, een wereldrijk in de 16e en 17e eeuw
Vrijdag 26.10.2007 > Zondag 03.02.2008
Paleis voor Schone Kunsten
woensdag 24 oktober 2007 (De Standaard)
Portugal regeert de golven
EXPO 'DEWERELDROND' PRESENTEERT ERFENIS VAN PORTUGESE ONTDEKKINGSREIZEN
Links: wereldkaart van Henricus Martellus(1480-1496). rrOnder: zoutvaatje (Benin, 16de eeuw). rr
Als voorzitter van zowel de Raad als de Commissie, is Portugal momenteel de baas van Europa. Maar als José Manuel Barosso de tentoonstelling in het PSK komt openen, zal hij eraan herinnerd worden dat zijn land- en naamgenoot koning Manuel ooit baas was over de halve wereld.
Portugal wordt tot de kleine landen van de Europese Unie gerekend. En als het Portugees vandaag in de toptien staat van de meest gesproken wereldtalen, dan heeft dat er vooral mee te maken dat de Brazilianen met zoveel zijn. Toch was Portugal in de zestiende en zeventiende eeuw een wereldrijk, zoals de ondertitel van de tentoonstelling 'Dewereldrond' te kennen geeft.
In de loop der eeuwen groeide vooral Christoffel Columbus uit tot de superster onder de ontdekkingsreizigers, omdat hij met Amerika het land ontdekte dat zich vandaag als wereldmacht laat gelden. De Italiaan deed dat onder Spaanse vlag, omdat de Portugezen niet in zijn onderneming geïnteresseerd waren toen hij hen voorstelde om via het westen naar Indië te varen. Zij hadden op dat moment immers al de goede hoop dat ze via een ommetje langs Afrika wel in Azië zouden belanden.
Dat ommetje bleek uiteindelijk een hele omweg, maar de hoop was wel terecht. In 150 jaar tijd bouwden de Portugezen een handelsimperium op dat zich uitstrekte van Rio de Janeiro tot Nagasaki. Ook op wetenschappelijk en cultureel vlak zorgde dat voor een globaliseringsgolf, die in het Paleis voor Schone Kunsten wordt geïllustreerd aan de hand van een 180-tal oude kaarten, navigatie-instrumenten, manuscripten, schilderijen en andere kunstwerken.
Schipbreuk en scheurbuik
De oorsprong van de Portugese natie wordt gesitueerd in 1143. Haar oostelijke grens met het machtige Spanje heeft altijd vastgelegen en de natuurlijke westelijke grens valt samen met de meest westelijke grens van het Europese vasteland. Nadat islamitische heersers uit Noord-Afrika eerst nog delen in het zuiden van het land hadden bezet, keerden de Portugezen uiteindelijk de rollen om.
Na het huwelijk in 1385 van koning João I met de Engelse Filippa van Lancaster - waaruit een lange entente met de Engelsen voortvloeide - hadden in het begin van de vijftiende eeuw de eerste expedities naar Noord-Afrika plaats. Ceuta (nu Spaans grondgebied) werd de eerste stapsteen op het Afrikaanse continent. De ontdekkingen van Madeira, de Azoren, Kaapverdië en Senegal volgden snel. Het doel van de Portugezen was het hoekje te vinden dat ze konden omslaan om zo naar Indië te varen. Het subcontinent was toen al lang bekend terrein, maar een handelsroute over zee zou de Portugese koning, die voor eigen rekening voer, een enorm economisch voordeel opleveren.
De doorbraak kwam er uiteindelijk toen Bartolomeu Dias in 1488 Kaap de Goede Hoop bereikte. Daar waren zo'n tachtig jaren van schipbreuk en scheurbuik voor nodig geweest. Daarna volstonden nog eens tien jaar vooraleer Vasco da Gama in 1498 Indië voor anker ging. Voor een retourtje Calcutta moest je toen nog twee jaar reizen en ermee rekening houden dat de helft van de bemanning het loodje legde.
Als Portugees vandaag niet zo'n belangrijke wereldtaal is als het Engels of het Spaans, dan komt dat omdat het kleine Portugal zelden grote gebieden koloniseerde. In de plaats zetten zij op strategische plaatsen langs de kust handelsposten op: Goa in Indië, Ceylon (nu Sri Lanka), Malakka in het huidige Maleisië, Macau in China en Nagasaki in Japan, waar de Portugezen in 1541 als eerste westerlingen voet aan wal zetten.
Dat gebeurde niet zonder slag of stoot. Gouverneur Afonso de Albuquerque voerde heel wat oorlogen en bouwde heel wat vestigingen om zijn Indische handelsrijk (Estado da India) uit te bouwen. Het hoofdkwartier daarvan, Goa, zou tot 1961 in Portugese handen zou blijven.
Helemaal in het oosten speeldePortugal een belangrijke rol in het handelsverkeer met Japan en China, die hun onderlinge handelsrelaties hadden opgeschort. Indonesische peper, Chinese zijde en Japans zilver veranderden op die manier toch vlot van eigenaar. Helemaal in het westen werd de Portugese invloed begrensd door de meridiaan in de Atlantische oceaan, die sinds het verdrag van Tordesillas in 1494 dewereldzeeën onder de Portugezen en Spanjaarden verdeelde.
In het hen toegewezen gebied ten oosten van die grens viel nog net de Braziliaanse kust, waar Pedro Alvarez Cabral in 1500 per ongeluk belandde. Hij was na Da Gama's eerste expeditie naar Indië namelijk op weg om dezelfde route af te leggen, toen hij voor de Afrikaanse kust werd verrast door de Atlantische stroming.
In Brazilië gingen de Portugezen trouwens anders te werk. Voor de suikerteelt importeerden ze de slaven waar ze in Afrika al sinds 1444 van gebruik maakten. Ook in het logboek van de Portugese ontdekkingsreizigers staan dus ettelijke zwarte bladzijden.
Aan de specerijen, het goud en het zilver dat ze uit de handelsposten weghaalden, hebben ze zeker hun broek niet gescheurd. Bij het installeren van hun versterkte forten gingen ze als het nodig was behoorlijk agressief en soms ook gruwelijk te keer. En door hun toedoen werden vuurwapens geïntroduceerd tot in Japan, waar de lokale krijgsheren ze al van bij de allereerste ontmoeting met de Portugezen door hun zwaardsmeden lieten kopiëren.
Olifantmobiel
'Dewereldrond' wil de wetenschappelijke en culturele erfenis van al deze expedities illustreren. De stukken die door de gastcurator Jay Levenson van het Museum of Modern Art in New York werden samengebracht, komen uit de hele wereld. Op wetenschappelijk vlak zijn er zandlopers, kompassen en andere navigatiesystemen te zien, zoals het astrolabium - het primitieve gps-systeem waarvan de Portugezen het eerste metalen exemplaar vervaardigden.
De blikvangers zijn de antieke wereldkaarten. Die van de in Firenze actieve Duitser Henricus Martellus uit 1490 toont dat de bekendewereld toen ongeveer samenviel met Europa. De voorstelling van Afrika en Azië is nog onbetrouwbaar, maar een halve eeuw later slaagdede Portugees Pero Fernandes er wel al in om de uitgestrektheid van Afrika en Indië enigszins in te schatten, en kwam ook Amerika in beeld.
De Portugezen importeerden ook exotische diersoorten. De pronkende koning Manuel (1469-1521) paradeerde per olifant door de straten van Lissabon. Op de tentoonstelling is de zestiende-eeuwse pentekening te zien van Hanno de olifant, die door Manuel aan paus Leo X cadeau werd gedaan. De houtsnede die Albrecht Dürer maakte van Manuels neushoorn, die op weg naar Rome omkwam bij een schipbreuk, is spijtig genoeg niet uit Washington meegekomen.
Het belangrijkste exportproduct was wellicht het christendom. De jezuïet Franciscus Xaverius - die naar Maleisië, China en Japan trok - speelde daarin een belangrijke rol. De tentoonstelling toont heel wat religieuze objecten, waarvan sommige duidelijk door de lokale stijl en iconografie beïnvloed zijn. Zo gaat Christus soms verdacht veel op Boeddha lijken.
Veel aandacht gaat daarnaast naar de exotische objecten en kunstwerken uit de handelsposten die in het Westen werden verzameld in de zogenaamde Kunst- und Wunderkammer. Die kunnen worden beschouwd als de voorlopers van de hedendaagse privé-musea. Ze wilden als een tastbare encyclopedie de wonderen van de nieuwe wereld samenbrengen: mineralen, instrumenten, wapens, kleding, pluimen van exotische vogels, schilden van zeeschildpadden, of het superieure porselein uit China.
De Europeanen hielden er ook van alledaagse artefacten te vervaardigen in materialen die toen helemaal niet zo alledaags waren, zoals zoutvaatjes uit ivoor, flacons van schildpad of bekers van kokosnoot. Een zeer merkwaardig stuk is de zestiende-eeuwse troon met het wapenschild van Maximiliaan II van Oostenrijk, gemaakt uit de botten van een olifantenskelet.
Dewereldrond, Portugal, een wereldrijk in de 16de en 17de eeuw. Van 26 oktober t/m 3 februari in het Paleis voor Schone Kunsten in Brussel, alle dagen van 10 tot 18u, donderdag tot 21u (02-507.82.00)
Vorig schooljaar stuurde een leerling mij volgende site door www.11.be. Je vindt er heel wat informatie over migraties en noord-zuid verhoudingen in de wereld van vandaag. Deze site sluit goed aan bij de actualisering van onze lessen. Voor de geinteresserden in de wereld rond hen, verder dan 'hun kerktoren of hun stamcafé' is dit zeker een aanrader...
Via het snelmenu kan je 'surfen' naar 't land van je interesse en daar 'de stand van zaken' bekijken. Of je gaat naar 'organisaties' in het snelmenu en maakt kennis met de organisaties die zich inzetten om de kloof tussen Noord en Zuid te dichten. Je kiest 't zelf maar.
Claims can be made for up to 350 miles off existing territories
The UK is looking to claim sovereignty over a large area of the remote seabed off Antarctica.
The claim for an area around British Antarctica is one of a number being prepared by the Foreign Office, a spokeswoman said.
Even if granted, those rights would not allow Britain to contravene the treaty that prohibits oil and gas tapping under the seabed.
The spokeswoman labelled the move "a safeguard for the future".
Mineral rights
The claim, which the spokeswoman stressed is still being prepared in advance of a May 2009 United Nations deadline, could extend Britain's stake for Antarctic waters by more than 1,000 square miles (2,590 sq km) and is permitted under the Law of the Sea Convention.
It would be a claim in name only, we wouldn't act because doing any mineral exploitation contravenes the treaty
"This has been under consideration for many years," the spokeswoman said of the move, which she said will not affect the more recent environmental protections put into the Antarctic Treaty in 1991.
"It would be a claim in name only, we wouldn't act because doing any mineral exploitation contravenes the treaty."
'Colossally irresponsible'
The move does signal Britain's willingness to join the current rush by countries to try to secure their potential oil and gas rights to seabeds should circumstances change.
The most notable recent example was the claim by Russia over the Arctic seabed.
"It is essentially to safeguard for the future and if (the treaty) is abolished in the future we will have safeguarded our claim to that area," the Foreign Office spokeswoman said.
They are... leading the charge halfway around the world for a new oil rush
Charlie Kronick Greenpeace
She added that any change to the ban on mineral exploitation in the Antarctic is "highly improbable".
A spokesman for Greenpeace called the move "colossally irresponsible" and accused the British government of putting more effort into securing future oil rights than battling climate change.
"When the UK is supposed to be leading the global charge on reducing carbon emissions, they are in fact leading the charge halfway around the world for a new oil rush," said Charlie Kronick.
Disputed territory
Currently, five-sixths of the Antarctic continent is claimed by seven countries and most of the existing British stake is also claimed by either Argentina or Chile.
The British Antarctic Territory claim fans out from the south pole in a wedge that takes in more than 600,000 square miles.
The area was first staked in 1908 and the Foreign Office says it now houses two permanent research stations.
Britain has already submitted to the United Nations a joint claim with France, Spain and the Irish Republic for part of the Bay of Biscay.
It is also in discussions with Iceland, Ireland and Denmark on a joint claim in the Hattan-Rockall area off the west coast of Scotland and is working on a claim to extend around the Falkland Islands, South Georgia and Ascension Island.
"There are a number of coastal states submitting claims," the spokeswoman said, adding that the technology does not yet exist to reach mineral deposits that can sit as far as four or five miles under water.
The deadline for submitting claims, which can be made for up to 350 miles (563 km) off existing territories, is May 2009.
Researchers are currently compiling the geological case for the submissions, since under the Convention, any extensions must be based on the existence of continental shelf.
1 Lassembleé des notables. Spotprent uit 1789, voor de bestorming van de Bastille. De aap vraagt aan de leden van de 'assemblée de notables'' (adel en clerus) 'met welke saus ze wensen opgediend te worden'... De aap staat voor de koning van Frankrijk. Wat zegt ons de auteur van deze cartoon over de kwaliteit van het betuur van Frankrijk èn over de inspraak van het Franse volk in het beleid van het land Is hij voor- of tegenstander van de Franse Revolutie? Verklaar je antwoord.
2 De drie standen in Frankrijk. Voor 1789.
Verklaar de hier afgebeelde oorzaak van de Franse revolutie.
Tip : Op de labels die uit de broekzak hangen van de gekromde figuur staat : tienden, militaire dienst en belastingen. Let ook op de hazen die de kolen opeten en op de vogels die het graan oppikken. Naar welk privilege uit het AR verwijst dit?
Na 1789.
Tip : op de 'weegschaal van de gerechtigheid' liggen labels met de tekst : gelijkheid, vrijheid en broederlijkheid, grondwet... Let ook op de gestroopte haas en de doodgeschoten vogels...
3 Spotprent op de Franse Revolutie...
(op de wimpel staat : no god, no revolution, no king, no constitiution)
Deze prent is gemaakt door een Engelsman. Hoe staat hij tegenover de Franse Revolutie? Positief? Negatief? Over welke fase van de Franse Revolutie gaat het hier? (Constituante? Terreur?) Wie was toen de leider? Wat zijn de kenmerken van deze fase? Bespreek de spotprent en leid daar de motivering van je antwoord uit af. Link met de leerstof.
Tips: let op de guillotine die druipt van het bloed, de manier waarop de cartoonist het volk tekent, de voorwerpen die voor de guillotine liggen, de brandende wereldbol, the radical arms...
3 Napoleon.
""The Song of the End": the Whole World Now Chases Him" Wanneer zou deze cartoon getekend zijn? Is de cartoonist een aanhanger van Napoleon? Leg uit waarom niet of wel.
Henri Blès & Lambert van Noort, Saint-Jerôme dans un paysage, Musée des Arts anciens de Namur - Communauté française de Belgique
Tussen de 12e en 16e eeuw droegen miniaturisten, schilders, beeldhouwers, goudsmeden en muzikanten bij aan de Europese uitstraling van een regio die toen nog lang niet Wallonië heette. Meesterwerken van Joachim Patenier, Henry Blès, Robert Campin, Jacques Du Broeucq en Hugo d'Oignies, afkomstig uit bekende musea of gevonden in verborgen collecties, schetsen een vrij portret van Wallonië. Gaandeweg werpen volksgeloof en populaire verhalen licht op het dagelijkse leven. In 140 buitengewone werken geeft tentoonstellingscommissaris Laurent Busine zijn eigenzinnige kijk op Wallonië. De levendige indruk spreekt even goed uit oude stukken als uit de hedendaagse interventies van Orla Barry, Michel François, Jean-Pol Godart, Juan Paparella, Beat Streuli en Angel Vergara.
Op een oppervlakte van 3.000 m² toont de tentoonstelling originele objecten, zeldzame documenten, maquettes, machines en geschriften. Deze zijn afkomstig van de meest bekende musea van Firenze, Rome, Milaan, Vinci, Londen en Amboise. Het thema “schilderijen” b.v. ontwikkelt zich rond de replica van één van de meest bekende werken van Leonardo : “Het Laatste Avondmaal”. Deze replica is afkomstig van de abdij van Tongerlo. Replica’s van spectaculaire machines zoals de eerste motorwagen, het valscherm of de vliegende vleugel worden gepresenteerd samen met hoge kwaliteitsfacsimile’s van de beroemde geschriften van da Vinci.
De wereldberoemde verzameling van Dora en Paul Janssen, die vanaf de jaren 70 werd opgebouwd, bestaat uit meer dan 350 uitzonderlijke voorwerpen en bestrijkt een periode van meer dan 3000 jaar precolumbiaanse geschiedenis. De beelden van steen en terracotta, de maskers en de sieraden van goud, de weefsels en de bontgekleurde verencreaties werden gemaakt door de kunstenaars van de Olmeken, de Maya's, de Inca's, de Azteken en verschillende andere beschavingen.
De namen van de makers zijn niet meer bekend, maar hun creaties zijn sublieme getuigen van technisch meesterschap en grote artistieke scheppingskracht. Met deze tentoon-stelling wordt hulde gebracht aan deze kunstenaars.
De verzameling Janssen wordt voor de eerste maal in België voorgesteld aan het grote publiek. De KMKG maken van de gelegenheid gebruik om ook een vijftigtal belangrijke precolumbiaanse objecten uit de eigen verzameling Amerika toe te voegen. Bovendien organiseren zij drie andere tentoonstellingen over deelaspecten van de Amerikaans-indiaanse culturen:
Met een indrukwekkende tentoonstelling hoopt het Jubelparkmuseum alsnog steun te vinden om de collectie van Dora Janssen in België te houden.
DE collectie van Dora Janssen, de weduwe van de Kempense farmapionier Paul Janssen, omvat 350 stukken precolumbiaanse kunst uit Noord- en Zuid-Amerika. Ze wordt tot 29 april tentoongesteld in de Koninklijke Musea voor Kunst en Geschiedenis in het Brusselse Jubelpark. Wat er daarna met de verzameling gebeurt, heeft Dora Janssen nog niet beslist. Maar ze lijkt er intussen van uit te gaan dat ze de collectie zal verkopen aan het Los Angeles County Museum of Art (Lacma), dat er een speciaal museum voor wil bouwen. Tegen 1 oktober, als de directeur van het Lacma nog eens naar België vliegt voor overleg, wil ze de knoop doorhakken. Het wachten op een Belgische oplossing is ze moe.
Nadat Paul Janssen in 2003 was overleden, stelde Dora Janssen voor om de erfenisrechten op zijn nalatenschap, 7,7 miljoen euro, te betalen met haar verzameling. In principe maakt de Belgische wet dat mogelijk, maar het dossier liep vast op een juridisch meningsverschil tussen de Vlaamse en de federale overheid.
De federale minister van Financiën, Didier Reynders (MR), stelt dat het Vlaams Gewest de zaak moet afhandelen en er dus ook de financiële gevolgen van moet dragen: 7,7 miljoen euro aan erfenisrechten derven in ruil voor de collectie. Reynders baseert zich daarvoor op een wet van juli 2005.
De Vlaamse minister van Financiën, Dirk Van Mechelen (VLD), zegt echter dat die wet niet van toepassing is op de zaak, omdat Janssen al in 2003 overleed. Hij gaat ervan uit dat de federale overheid de successierechten int en de waarde ervan uitbetaalt aan Vlaanderen, zoals gebruikelijk is. In dat scenario derft de federale overheid 7,7 miljoen euro. Bij wijze van tegemoetkoming stelde Van Mechelen voor om het bedrag af te trekken van het Vlaamse begrotingsoverschot, maar op dat voorstel heeft Reynders niet gereageerd. Even was er sprake van dat hij nog een werkgroep op het dossier zou zetten, maar dat is niet gebeurd.
Publiek
Anne Cahen-Delhaye, de algemeen directeur van de Koninklijke Musea voor Kunst en Geschiedenis, heeft net als Dora Janssen geen goed oog in de regeling van de erfenisrechten. Ze zou de collectie willen aankopen, maar het museum krijgt daarvoor geen lening los. De tentoonstelling die vandaag opengaat, is haar laatste hoop: als het publiek enthousiast reageert en de collectie in België wil houden, doen de politici misschien een extra inspanning. De collectie zou van het Jubelparkmuseum een van de belangrijkste musea van precolumbiaanse kunst in Europa kunnen maken.
Dora Janssen kocht onlangs nog een huis in Brussel om dichter bij het museum te wonen dat haar gekoesterde verzameling zou herbergen. Maar nu kijkt ze vooral naar Amerika, waar ze de daadkracht en de visie vindt die ze hier mist.
Een bespreking van de tentoonstelling leest u woensdag in de bijlage Film & Cultuur.
Meesters van de precolumbiaanse kunst, tot 29 april in de Koninlijke Musea voor Kunst en Geschiedenis, Jubelpark, Brussel. Info: 02-741.72.11.
Twee continenten, vijf eeuwen kunst, twee manieren van beelddenken. De internationaal gerenommeerde kunstenaar Luc Tuymans en conservator Yu Hui brengen een dialoog op gang tussen kunst uit de Zuidelijke Nederlanden en China. Tekeningen en schilderijen van o.a. Van Eyck, Breughel, Rubens, Van Dyck, Jordaens, Ensor, Mellery en Spilliaert haken in op werken op papier en zijde uit de Ming- en Qing-dynastie die gecentraliseerd zitten in de Verboden Stad in Peking, de plek van waaruit de Chinese keizers regeerden. Luc Tuymans: “Via het visuele beeld proberen we de dialoog open te breken, zonder daarbij afbreuk te doen aan beide tradities. We werken met 'interpuncties': twee beeldengroepen van bv. Chinese kunst worden doorbroken door een westers werk.” Hoe geven de kunstenaars beweging weer? Hoe gaan ze om met afstand en detail? Met schaal en diepte? Wat is het belang van het verhalende element? Van calligrafie en iconografie? Hoe zit het met de weergave van schaduw, naakt, het idee van de erfzonde, ...? Het verboden rijk reactiveert de oude meesters en slaat de brug naar een volgend luik met hedendaagse kunst. Na het Paleis voor Schone Kunsten reist de tentoonstelling in een gewijzigde versie naar het Palace Museum in de Verboden Stad.
EXPO LUC TUYMANS EN CHINESE CONSERVATOR CONFRONTEREN TWEE KUNSTWERELDEN
De directeur van het Palace Museum in Peking en de Antwerpse kunstenaar Luc Tuymans trekken in Bozar een dialoog op gang tussen kunst uit Vlaanderen en China. 'Het verboden rijk' toont 143 werken van de 15de tot de 20ste eeuw. Tekeningen en schilderijen van onder anderen Van Eyck, Breughel, Rubens, Jordaens en Ensor haken in op werken op papier en zijde uit de Ming- en de Qing-dynastie.
'Het verboden rijk' verwijst naar het boek van J. Slauerhoff (1898-1936), die als scheepsarts voor de Oost-Indische compagnies werkte. Zijn reiservaringen en observaties in China, Hongkong en Japan verwerkte hij in gedichten en proza. In de jaren dertig maakte de Nederlandse dichter al de bedenking dat 'de wereld in afstand veel kleiner was geworden, maar op psychologisch vlak veel groter'. En misschien is dat wel de beste samenvatting van deze tentoonstelling. Hoe staren wij, bleekgezichten, naar Chinese papier- en zijderollen? Hoe kijken 'spleetogen' naar onze naakten en zelfs half ontblote Madonna's? Wat is het belang van techniek toen en nu, hier en ginder?
Slauerhoff stierf toen hij amper 38 was. De gemiddelde leeftijd van de Chinese kunstenaars op de tentoonstelling is 71. Chinese schilders leven lang. Schilderen is in China een vorm van mentale en fysieke gymnastiek die fit én jong houdt. In tegenstelling tot het Westen, waar tegenwoordig artiesten al voor het einde van hun opleiding een grote tentoonstelling en bijbehorende aandacht willen, kennen schilders in China pas op late leeftijd succes.
Schilderen in China is dan ook een veelzijdige en veeleisende vorming. Schilderen is een allesomvattende kunst. In de Ming-dynastie moest een kunstenaar duizend boeken lezen en duizend mijl wandelen om voldoende 'bagage' te verzamelen. Elke beschaafde Chinees hoorde te kunnen schilderen, zo ook de keizers. De eerste 'geschilderde' rat was van de hand van een keizer en hangt op de tentoonstelling.
Schilderen was bovendien een vorm van kalligrafie. Op de tentoonstelling hangen heel wat rollen waarin naast het eigenlijke prentje ook een vers staat, zoals op de 16de-eeuwse prent van roddelende courtisanes aan het hof van keizer Wang.
Schilderen gebeurde altijd met penseel en (Chinese) inkt, in water oplosbaar. Eigenlijk zijn de penseelstreken nog belangrijker dan de afbeelding. Een Chinese rol - het papier wordt nooit op een frame opgespannen - is meestal een samengaan, een configuratie van penseelstreken. Vandaar ook dat een beeld niet helemaal gevuld is. In tegenstelling tot de westerse schilderkunst, waar het doek helemaal bewerkt wordt, wordt in een Chinees werk heel wat oppervlakte blank gelaten.
Schilderen is voor de Chinezen geen weergave van de werkelijkheid. Waarheid en waarachtigheid, zoals dat sinds de Renaissance hier opgang maakt, is voor hen geen optie. Schilderen is een subjectieve expressie. De natuur naar werkelijkheid weergeven, daar gaat het hen niet om. Het aanreiken van een ideaalbeeld, een landschap waar de toeschouwer graag naartoe zou willen, is veel belangrijker.
Het aanbod op de tentoonstelling bestaat niet voor niets overwegend uit ruige bergen en rotspartijen. Ook al is en blijft het werk tweedimensionaal. De illusie van drie dimensies op een plat vlak weergeven, hebben de Chinezen tot de 20ste eeuw als uiterst belachelijk afgedaan. Terwijl dat nu net de ultieme betrachting was van vooral Vlaamse Primitieven als Jan Van Eyck, van wie een unieke - én enige - tekening op de tentoonstelling te zien is. De Chinezen voelden niets voor het weergeven van diepte via schaduwen. Ze vonden schaduwen vieze vlekken. Toen de jezuïeten en scheutisten vanaf de 17de eeuw de Chinezen tot het perspectiefschilderen probeerden te bekeren, werd dat resoluut afgewezen. De eerste Chinese jezuïet Wu Li zweert het perspectief af en blijft als goede christen zijn heidense taferelen - een hut met een Taoïstische monnik in de bergen - schilderen.
Portretten
Het door elkaar haspelen van tijd, ruimte en plaats een van de troeven van de zogenaamde 'nouveau roman' van Slauerhoff , maar daar hadden Vlaamse schilders ook al een patent op. De oude Breughel vervlocht in zijn complexe werken meerdere verhalen en lagen en ook daar zitten metaforen in. Metaforen die zijn publiek toentertijd begreep. Zoals Rubens - van wie er schitterende voorstudies hangen - ook begreep wat de kracht en de impact van zijn beelden moest zijn. Die 'marketingtools' die tijdens de Contrareformatie een uiterst belangrijk instrument waren, lijken de Chinezen compleet vreemd.
Zo maken Chinezen nauwelijks portretten, terwijl portretten in onze contreien macht en status symboliseren. Naast de statige 17de-eeuwse molensteenkraagportretten van de aartshertogen Albrecht en Isabella hangen de uitgepuurde 18de- eeuwse beeltenissen van de keizer en zijn frêle concubine, van wie het poppengezichtje de affiche van de tentoonstelling siert. Dat gezicht werd evenwel geschilderd door een Italiaan die in de verboden stad ( waar nu nog het Palace Museum is) mocht wonen. Dat samenwerken van verschillende kunstenaars gebeurde ook bij ons: Rubens schilderde figuren en landschappen, Jan Breughel de bloemstukken en Frans Snijders de honden.
Deze tentoonstelling van een Vlaamse en een Chinese curator vlecht beide wereldbeelden door elkaar: twee Vlaamse werken naast of tegenover een Chinese rol. Het is zoals een Chinees recept waar zuur en zoet versmelten als de ingrediënten bij elkaar passen. De Chinese curator Yu Hui, directeur van het Palace Museum in Peking, waar de tentoonstelling nadien naartoe reist, stelt dat de benadering van een Chinees schilderij eenzelfde proces is 'als het kauwen van suikerriet: de traag op gang komende smaak van zoetheid wordt geleidelijk aan steeds sterker'. Maar daarbij houdt de goede man geen rekening met het sterke en strakke tijdsbesef van de westerling.
Stéphane MEYS
--i 'Het verboden rijk, wereldbeelden van Chinese en Vlaamse meesters', tot 6 mei, Bozar (Koningstraat 10, 1000 Brussel), www.bozar.be
Antwerpen en Brussel plaatsen Peter Paul Rubens (barok) in de kijker
In het najaar 2007 staat schilderlegende Peter Paul Rubens centraal in de kunststeden Antwerpen en Brussel. In Antwerpen kunnen cultuurliefhebbers een bezoek brengen aan het volledig opgeknapte en heringerichte Rubenshuis of aan het Rockoxhuis, waar het befaamde schilderij "Samson en Delila" tijdelijk terugkeert naar zijn oorspronkelijke plaats.
(belga) - Onder de noemer "Rubens. De meester en z'n stad", willen de diensten Musea stad Antwerpen en Toerisme Antwerpen de barokkunstenaar Peter Paul Rubens opnieuw in de kijker plaatsen. Rubens is immers een van de belangrijkste troeven voor Antwerpen als toeristische bestemming, zo werd donderdag gezegd op een persconferentie.
Dit najaar wordt onder meer het heringerichte Rubenshuis gepromoot. Het huis van de voormalige barokschilder krijgt jaarlijks gemiddeld meer dan 170.000 bezoekers over de vloer. Dit jaar werd het interieur opgefrist en werd een handige informatiegids uitgewerkt voor de bezoekers. Ook werd de collectie herschikt en zijn er een paar nieuwe aanwinsten, waardoor de collectie inhoudelijk en visueel rijker is geworden.
Van 16 november 2007 tot 10 februari 2008 loopt in het Rockoxhuis in Antwerpen de tentoonstelling "Samson en Delila. Een Rubensschilderij keert terug". In 1608 schilderde de barokmeester het werk "Samson en Delila" voor kunstkenner en Antwerps burgemeester Nicolaas Rockox. Het schilderij, Rubens' belangrijkste werk uit zijn vroege Antwerpse periode, wordt tijdelijk ontleend door de National Gallery in Londen en komt zo even terug naar de plaats waarvoor het geschilderd werd. Dit jaar viert het Rockoxhuis zijn dertigste verjaardag als museum.
Niet alleen Antwerpen zet Rubens in de kijker, ook in Brussel wordt een tentoonstelling aan de meester gewijd. In het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten in Brussel loopt van 14 september 2007 tot 27 januari 2008 de tentoonstelling "Rubens, een genie aan het werk".
Beide steden slaan de handen in elkaar en gaan samenwerken voor de promotie van de verschillende Rubens-initiatieven. Zo gaan ze proberen of ze bezoekers van het ene naar het andere initiatief kunnen laten doorstromen. Wie een toegangsticket heeft van de tentoonstelling in het KMSK in Brussel, krijgt in het Rubenshuis en Rockoxhuis een reductietarief, en omgekeerd.
Pinochet.
(AFP) Tony Blair
RABBIT PROOF FENCE
It would be a claim in name only, we wouldn't act because doing any mineral exploitation contravenes the treaty 
