Versterking uit het Beloofde Land: Israëlische voetballers in de Belgische competitie (2)
Hoewel Toama en Vermouth moeilijk voet aan de grond kregen in de Jupiler League, wekte het succes van Elyaniv Barda bij Genk de nodige aandacht bij de Israëlische pers en zelfs nieuwsgierigheid bij andere Israëlische spelers, die sterk twijfelden aan een overstap naar deze minder bekende, maar West-Europese competitie. Commentatoren waren van mening dat dit de ideale - en zelfs logische - tussenstap zou zijn op weg naar de Europese top: de Belgische competitie blinkt net uit - nou ja... - in datgene wat opvallend sterk ontbreekt in de Ligat Ha'al: fysiek voetbal, dus veel duels en weinig ruimte om te voetballen. Spelers genoeg met een degelijke techniek in Israël, maar ze hebben vooral ook de ruimte om iets te tonen. Spitsen als Ma'aran Lala, Samuel Yeboah, Vladimir Dvalishvili en ook Shlomi Arbeitman staan gemakkelijk hun mannetje bij de topclubs, maar profiteren vaak gewoon van het kinderlijke verdedigen van ronduit zwakke ploegen in de Ligat. Dat contrast heb je veel minder in de Jupiler League. Het niveau van voetbal ligt niet zoveel hoger bij de lager gerangschikte ploegen, maar er wordt stug verdedigd en het concept betonvoetbal wordt zowat wekelijks in de mond genomen bij wedstrijden van degradatiekandidaten.
Beide competities vertonen dus een zekere complementariteit. Vandaar dus de toestroom van Israëlische voetballers naar de Belgische competitie. Maar natuurlijk speelt het zachte prijsje van voetballers uit het Midden-Oosten ook een rol. Het afglijden van de Belgische competitie naar een middelmatig tot zwak niveau heeft tot gevolg dat de Belgische clubs andere en meer betaalbare markten gaan moeten verkennen. En zolang de Israëlische voetbalbond niet systematisch professioneler te werk zal gaan en investeert in infrastructuur en jeugdwerking, zal dat zo blijven. Een voetballer als Barak Itzhaki, die in de winter van 2007 met veel tromgeroffel bij Genk werd binnengehaald, kan qua techniek gemakkelijk mee in de Franse of Italiaanse eerste klasse. Het succes van Barda was voor Barak het noodzakelijke duwtje in de rug om die overstap dan toch te maken.
Versterking uit het Beloofde Land: Israëlische voetballers in de Belgische competitie (1)
Ik heb een buitengewone belangstelling voor het Israëlische voetbal. Die interesse is in feite op geen enkele rationele manier te verklaren. De Ligat Ha'al blinkt niet uit qua spanning en voetballend vermogen, om over het gebrek aan professionalisme nog maar te zwijgen. Daarnaast is het zeer moeilijk om die competitie op de voet te volgen: louche websites voor livestreams, voetbalblogs met gebrekkig Engels en sites die à la minute de wereldwijde scores updaten zijn het enige toevluchtsoord om mijn vreemde honger naar voetbalinfo uit het Midden-Oosten te stillen. Het wekt waarschijnlijk dan ook weinig verbazing dat ik in mijn nopjes ben als een Israëli de grote oversteek maakt van de Ligat naar onze eigen Jupiler Pro League. Het zijn juist die spelers waar ik het in deze post over wil hebben.
Eli Ohana en Ronny Rosenthal. Het zijn quasi-mythische figuren uit een compleet ander tijdperk uit onze vaderlandse competitie. In eigen land zijn beide voormalige voetballers tot God verklaard. In zekere zin zijn zij de enige echte pioniers die de stap naar België hebben gezet, en ongetwijfeld zijn zij de meest succesvolle Israëlische voetballers in onze competitie. Maar toch wil ik het eerder hebben over de spelers die sinds 2007 - in relatief grote getale - naar de Belgische etalage verhuizen in de hoop ooit een speelminuut te versieren bij de grotere Europese competities. Al snel zal duidelijk worden dat er geen enkele lijn te trekken is in de prestaties van deze spelers. Hun voorgeschiedenis blijkt een erg slechte voorspeller te zijn van hun slaagkansen in de middelmatige Belgische competitie.
De mooiste illustratie van die laatste stelling is de intrede van het trio Salim Toama, Gili Vermouth en Elyaniv Barda in de zomermercato van 2007. Alle drie speelden ze bij het linksgezinde Hapoel Tel Aviv, waar ze na een knap seizoen op de tweede plaats eindigden na kampioen Beitar Jeruzalem, en in de toenmalige UEFA Cup vriend en vijand verbaasden door met 2-4 te gaan winnen op PSG en thuis de Glasgow Rangers af te houden met 2-1. Toama kwam bij Standard de Liège de linkerflank versterken, want hij is nu eenmaal een linksbuiten van het zuiverste soort: een natuurlijke neiging om buitenom te gaan, de achterlijn te bereiken en een strakke voorzet af te leveren. Toama had echter nog een ander handelsmerk dat vaak het verschil kon maken: een fluwelen vrije trap in zijn linkerpoot. Als je een vrije trap toestand aan Hapoel aan de rand van de zestien, had je het negen van de tien keer vlaggen, korte hoek, verste hoek, langs de muur over de muur strak in het kruis,... Salim heeft ze allemaal gehad. De transfer naar Standard zou volgens verschillende waarnemers een schot in de roos zijn, want iemand met dergelijke traptechniek kan zeker zijn plan trekken in België. Het verhaal van Toama was echter geen onverdeeld succes: na als titularis aan het seizoen te zijn begonnen, werd hij naar verloop van tijd gebarreerd door de ontbolstering van ene Milan Jovanovic. De Christelijke Israëli moest het onderspit delven tegen de flamboyante Serviër, en werd vaak een gebrek aan meeverdedigen en voetbalintelligentie verweten. Hij vertrok bij Standard na amper één seizoen en na een incident over een vermeende oproeping voor de nationale ploeg naar het Griekse Larissa. Ondertussen houdt hij de bank warm bij Hapoel Tel Aviv en is de cirkel voor Toama rond.
Het verhaal van Gili Vermouth loopt op verschillende vlakken analoog met dat van Toama. Gili is echter een heel ander type van voetballer: hij speelt meestal op de rechtsbuiten, en is minder ééndimensioneel dan Toama. Nu eens snijdt hij naar binnen, dan gaat hij buitenom, of kiest hij resoluut voor het schot. Wanneer hij in de zomer van 2007 bij AA Gent arriveerde, werd hij vooral aangekondigd als een slimme en creatieve voetballer, die - na een korte aanpassingsperiode weliswaar - zeker zijn plan zou kunnen trekken en het menig linksbacks moeilijk zou maken. Maar ook Vermouth kon zich nooit echt doorzetten bij Gent, te meer omdat hij het niet gewoon was om op de bank te zitten. Dat begon op zijn systeem te werken en na amper één jaar Belgisch voetbal keerde ook hij terug naar de oude stal. Vanaf dit punt lijkt zijn carrière definitief gelanceerd te zijn. Zijn mislukte Europese avontuur werkte precies bevrijdend en Vermouth werd één van de pijlers van het Hapoel Tel Aviv onder Eli Gutman, het "Barcelona van het Midden-Oosten" dat in de voorbije Europese campagnes de overwinningen aan elkaar rijgden tegen ploegen zoals Goteborg, Rapid Wien, Hamburg SV Celtic Glasgow en Red Bull Salzburg.
Tenslotte is er nog Elyaniv Barda, de toevalstreffer van Willy Reynders die Barda in de schoot geworpen kreeg na de oorspronkelijk misgelopen transfer van Barak Itzhaki (later meer hierover). Ook Barda speelde in 06-07 bij Hapoel Tel Aviv, en deed dat als hangende of diepe spits. Een onbetwistbare basisplaats had hij echter niet bij de Israëlische topclub. Daarvoor was hij net iets te wisselvallig, en bovendien had hij de club openlijk bekritiseerd van een gebrek aan professionalisme (een verwijt dat je zowat aan iedere club in Israël kan maken). Barda wilde dan ook liefst vertrekken na een degelijk seizoen bij Hapoel, en was bijna aan de slag gegaan bij het Cypriotische APOEL Nicosia. Maar wanneer Itzhaki op het allerlaatste moment geen zin had in KRC Genk, werd Elyaniv aan de toenmalige Limburgse vice-kampioen gekoppeld, en de rest is geschiedenis. De reacties op de transfer waren lauw, logisch natuurlijk, want niemand had ooit van die vreemde Israëlische vogel gehoord. Genk leefde nog op een wolk van het boerenjaar dat ze juist hadden beleefd: een tweede plaats na tot op de voorlaatste speeldag voor de titel te hebben gestreden met Anderlecht, een bijhorende kwalificatie voor de CL-voorrondes, en dat allemaal met een uiterst matige kern. Barda kon zowel op de rechtsbuiten als in de spits uit de voeten, en zou doublure worden als het eens nodig was. Want met spitsen als Ljubojevic en de herstelde Ivan Bosnjak zou hij waarschijnlijk niet al te vaak aan de bak komen. Maar reeds enkele maanden later draaide Barda eigenhandig de situatie volledig om: hij profiteerde van het ongelukkige uitvallen van Ljubo en het clowneske optreden van Bosnjak door zich te profileren als een echte killer in de zestien, en dàt als eenzame spits. Met goals in de allerlaatste seconde op het Kiel, de derby op Staaien, de thuismatch tegen Anderlecht, een hattrick tegen Zulte-Waregem werd de nobel onbekende Israëli een smaakmaker in de Belgische competitie. KRC Genk beleefde echter donkere tijden, en dat maar liefst drie seizoenen lang. Maar Barda bleef bij Genk, en vormde vaak een lichtpuntje in de inktzwarte koffie die Genk jarenlang voorschotelde in de Jupiler League.
De passages van Toama en Vermouth in de Belgische competitie waren van korte aard, die van Barda loopt nog tot de dag van vandaag. Barda scoort nog steeds met de regelmaat van de klok doelpunten voor Genk. Niemand had een stuiver durven wedden op de slaagkansen van de goedkope aanwinst in de breedte. Zeer illustratief voor de grilligheid van Israëlische voetballers, maar andere voorbeelden zijn legio: Avi Strul, Yoav Ziv, Barak Itzhaki en Shlomi Arbeitman passeren de komende weken ook de revue.
