GEORGES ALS VINAMI FREE LANCE JOURNALIST

AAN TE BEVELEN WIINTJES UIT UMBRIE

Umbrië ligt in het centrum van Italië, tussen de steden Firenze en Rome. Er zijn vooral heuvels en het gebied grenst aan het voor de Belgen gekende toeristische Toscane in het westen en in het oosten aan Marche. Het is een van de zeldzame streken van Italië die niet grenst aan de zee. Het klimaat kent lage winterse temperaturen samen met overvloedige neerslag en besneeuwde heuveltoppen. Door de vele glooiingen kan de bodem de gevallen neerslag maar moeilijk opnemen en veroorzaakt op die manier een zekere droogte van de bodem. In de lage zones in het zuiden is het klimaat veel meer gematigd. De belangrijkste steden zijn: Perugia en Terni (belangrijkste industriegebied). Het meest geteelde landbouwgewas is er tarwe, gevolgd door tabak, zonnebloem, wijnrank en olijfbomen. De bekendste wijnen zijn: Orvieto, Montefalco Sagrantino en Torgiano. De wijnbouw is zeer oud en dateert uit de tijd van de Etrusken. Onder de belangrijkste druiven bevinden zich de TREBBIANO en de SANGIOVESE, zoals in Toscane, de GRECHETTO di TODI, een witte druif die typisch is voor Umbrië en die een wijn geeft met uitgesproken notentoetsen, de SAGRANTINO: andere druivensoort, rood, ook typisch voor Umbrië in de streek van Perugia, die schitterende wijnen geeft met uitgesproken braambessenaroma, de VERELLO maar ook GAMAY en MERLOT.

UMBRIE= vulkanisch gebied

16.500 ha wijngaarden

2000 zonuren per jaar

Gemiddelde temperatuur: 15°C

PROEF EENS DEZE DOCGs en DOCs uit UMBRIE

TORGIANO ROSSO RISERVA (R)

Geografische ligging: Provincie Perugia aan de oevers van de Tiber ten zuiden van de stad Perugia

Belangrijkste druivensoorten: Sangiovese, canaiolo, trebbiano toscan

Waarnemingen: lichte tannine en aromas van rijp en gedroogd fruit.

MONTEFALCO SAGRANTINO (R)

Geografisch ligging: ten zuidoosten van de stad Perugia

Wijnsoort: Sagrantino

Waarnemingen: Zeer interessante passito zowel droog als zoet. Alcoholrijke wijnen.

COLLI ALTOTIBERINI (W en R)

Geografische ligging: Ten noorden van de provincie Perugia

Belangrijkste druivensoorten: Wit: trebbiano toscan, malvasia Rood: sangiovese, merlot, trebbiano toscan

Waarnemingen: Witte droge wijn die fris is maar een beetje aciditeit mist. De rode is fruitig en goed gestructureerd.

COLLI AMERINI (W en R)

Geografische ligging: In het zuiden van Umbrië, ten westen van Terni.

Belangrijkste druivensoorten: Wit: trebbiano toscan, garganega, malvasia toscana Rood: sangiovese, montepulciano, merlot, barbera

Waarnemingen: Witte droge wijn met een discreet boeket, droge rosé die over het algemeen weinig gekleurd is, de rode wijn is fruitig maar heeft weinig tannines.

COLLI DEL TRASIMENO of TRASIMENO ( W en R)

Geografische ligging: Ten westen van Perugia, rond het Trasimenomeer.

Belangrijkste druivensoorten: Wit: trebbiano toscan, garganega, malvasia toscana, verdicchio, chardonnay Rood: sangiovese, ciliegiolo, gamay, merlot

Waarnemingen: Witte droge wijn met een discreet boeket, de rode is soepel en fruitig met viooltjes in de neus.

COLLI MARTANI ( W en R)

Geografische ligging: In het centrum van Umbrië, dicht bij Montefalco.

Belangrijkste druivensoorten: Wit: grechetto, grechetto di Todi, trebbiano toscan Rood: sangiovese

Waarnemingen: Witte fruitige droge wijn, soepele rode met aromas van rood fruit.

COLLI PERUGINI (W en R)

Geografische ligging: Ten zuidwesten van Perugia

Belangrijkste druivensoorten: Wit: trebbiano toscan, garganega, grechetto, malvasia, verdicchio Rood: sangiovese, ciliegiolo, montepulciano, merlot

Waarnemingen: Witte, droge wijn met een discreet boeket, de rosé is droog, de rode is soepel en fruitig. Er wordt ook spumante geproduceerd (chardonnay, pinot blanc en pinot noir).

Geografische ligging: Provincie Perugia, ten zuidoosten van de stad.

Belangrijkste druivensoorten: Wit: grechetto, trebbiano Rood: sangiovese, trbbiano toscan en sagrantino

Waarnemingen: Rode wijn die soepel is en jong moet gedronken worden. De witte is droog.

Geografische ligging: Provincie Terni, dicht bij het meer van Bolsena

Belangrijkste druivensoorten: Trebbiano toscan, verdello, grechetto, drupello, malvasia toscana, sauvignon blanc

Waarnemingen: Weinig intense kleur met een delicaat fijne neus. Men proeft soms banaan. Vroeger werd deze wijn zoet gemaakt. Nu vooral als droog en halfdroog. Hoewel de wijn vroeger vooral oxidatieve toetsen kende, lijkt hij nu eerder zeldzaam te zijn. Over het algemeen zijn de wijnen nu evenwichtig, vooral de Classicos (tufsteenbodem).

Geografische ligging: Provincie Perugia op de oevers van de Tiber ten zuiden van de stad Perugia.

Belangrijkste druivensoorten: Wit: trebbiano toscan, riesling, chardonnay, pinot gris, grechetto Rood: sangiovese, canaiolo, pinot noir, cabernet sauvignon

Waarnemingen: De eigenschappen variëren al naargelang de gebruikte druif. Ze bestaat in wit, rood en rosé, maar ook als schuimwijn (spumante). Voor deze laatste wordt chardonnay en pinot noir gebruikt.

Assisi, Lago di Corbara, Rosso Orvietano of orvietano

°°°°°°°°°°

Enkele belangrijke DOCG/DOC-wijnen uit buurland Toscane:

Chianti Classico (zwarte haan op het etiket) zeven subregios

Chianti Classico en districten

Brunello di Montalcino

Vin Santo (ingedroogde druiven)

Vernaccia di San Gimignano

Vino Nobili di Montepulciano

DE ITALIAANSE WIJNPYRAMIDE

De DOCG (Denominazione di Origine Controllata e Garantita) = Hoogste niveau; De wijnen worden verkocht in flessen en dragen een staatszegel.

De DOC (Denominazione di Origine Controllata)= te vergelijken met de AOCS (AOP) van Frankrijk. Termen: RISERVA=lange opvoeding op houten vaten. SUPERIORE = graad hoger, kleiner rendement. CLASSICO = wijnen uit de oudste wijngaarden. VIGNA of VIGNETO = houdt in dat het om een unieke wijngaard gaat, staat dicht bij een cru.

De IGT (Indicazione Geografica Tipica)=komt overeen met de landwijnen van de EU.

Deze regeling stelt wijnmakers in DOC-gebieden in staat om af te wijken van de aldaar heersende DOC-voorschriften en bijvoorbeeld cépagewijnen (wijnen van één druivenras) te maken van inheemse of internationale variëteiten zonder deze onmiddellijk als Vino da Tavola op de markt te moeten brengen. De IGT garandeert in deze de herkomst van de druiven, maar laat de producent een zekere vrijheid in productiemethode.

De Vino da Tavola = tafelwijn zonder herkomstbenaming.

SPUMANTE en FRIZZANTE

(dit zijn schuimwijnen)

Frizzante is een sprankelende wijn, die dus weinig schuimt. ( vb.: Lambrusci)

Spumanté is een mousserende wijn verkregen door de traditionele methode of metodo classico, waarvan de tweede gisting dus op fles gebeurt of op een andere manier: de meest gebruikte, nl. Charmat of tankmethode.

Prosecco deze benaming wordt vaak gebruikt voor schuimende wijnen die droog en licht zijn.

ENKELE VOORNAME DRUIVENKENMERKEN

TREBBIANO SPOLETINO (W)

- Is een autochtoon wit druivenras uit Umbrië

- Stamt uit de regio Spoleto

- Rond 2000 uitgestorven, maar van de ondergang gered door Cantina Novelli

- Staat volledig los van de trebbiano toscano

- Volle kleur, meer diepte en fruit in de neus (rijp citrusfruit, kruiden, lange aangename afdronk)

- Is een onbekende witte druivensoort uit Midden-Italië

- Wordt vooral verbouwd in de provincie Umbrië en heeft faam verworven als onderdeel van de witte Orvieto

- Wordt altijd geblend met de druivensoorten trebbiano en malvasia

- Subtiele hints van honing en karamel. Aangevuld met groene appel en tropisch fruit. Tonen van bloesem en noten

- Duidelijke notengeur en goede zuren

- Wordt veel gebruikt in zoete wijnen (cf.: Madeira)

- Behoort tot de Muscatvariëteiten

- afgeleid aan het woord ciliegia = kers

- geurige, zoete smaak

- wordt in mengeling gebruikt om de looistoffen wat te verzachten

- duidelijk kers te herkennen

- laag alcoholpercentage, lage zuurtegraad, veel fruitigheid

- aangenaam om jong te drinken

SAGRANTINO (di MONTEFALCO) (B)

- dé juweeldruif van Umbrië

- bezit zeer veel tannines

- lange maceratie (meestal 1 week met schilcontact)

- regelmatig remontage (meestal 4 à 5 per dag)

- de wijn blijft in tanks tot na de Malo-lactische gisting

- nadien meestal een lange opvoeding op hout (op Franse eiken vaten van 500 liter) gevolgd door een kort intermezzo op stalen tanks. Daarna aantal maanden flesrijping (meestal 18 maanden)

- De barriques worden meestal om de 3 maanden vernieuwd

- ondersteunende rol

- in blend gebruikt om de wrangheid van de sangiovese te verminderen

- zwarte huidskleur, tonen van leer, inkt , aarde

- deze druif heeft veel klonen voortgebracht

- Toscaanse autochtoon met een heldere rode tint met soms een bruine rand

- Boers karakter met aromas van leer, pruim, truffel, bont, noten, tabak, choco, rode bessen, kruiden (bonenkruid), bos en soms licht bloemig. Soms een bittertje.

- Veelal een wat drogend gevoel in de afdronk

ONTHOU DE VOORNAAMSTE DRUIVENSOORTEN UIT UMBRIE

wit: trebbiano, malvasia en grechetto

rood: sangiovese, sangrantino en canaiolo

Georges De Smaele, wijnrecensent.

Lovendegem, 19 september 2017.