Generatie No. 1.

1. Jacob toe Olde Ziarda Hij trouwde met N. N..

In 1511 is ene 'Jacob toe Olde Ziaerda' meier (beheerder/pachtboer) van Swob Ziaerda, die hij 34 florenen heerschapsrenten betaalt. In de Aanbreng van 1514 is sprake van 'Jacob Zyaerde' die Swob Zyaerda 33 florenen renten aan huur betaalt (mit de halff saedinghe. Hier aff 1 fl. 18 1/2 st. geslick). Het betreft hier de boerderij 'Oud Sjaardema' te Franeker Uitburen.

Deze Jacob ging de de naam 'Sjaarda' gebruiken omdat hij pachter was op de boerderij "Oud Sjaarda". Dit gebruik kan men ook terug vinden in de Achterhoek en Gelderland. Men noemde zich 'de Witte', omdat men op de "Witte Hoeve" woonde. De buitenstaander wis wie hij was en waar hij woonde. Maar het kan ook zijn dat hij toch familie connecties had met de Sjaarda's, maar uit mijn 'onderzoek' kan ik daar niets van terug vinden.

Kind van Jacob Ziarda en N. N. is:

+ 2 I. Jacob Jacobs Van Syarda, geboren in Franeker; overleden na 1571.

Generatie No. 2.

2. Jacob Jacobs Van Syarda werd geboren in Franeker en overleed rond 1571. Hij trouwde met N. N..

Op 3 oktober 1571 koopt ene Jacob Jacobs van Syarda het burgerschap van Franeker.

Kind van Jacob Van Syarda en N. N. is:

+ 3 I. Jan Jacobs toe Ziarda, geboren in Franeker.

Generatie No. 3.

3. Jan Jacobs toe Ziarda geboren in Franeker en overleed in in/rond 1557. Hij trouwde met Anna Jansd. voor 1530.

Op 8 juni 1597 verkrijgt ene Jan Jacobs Syaerda het burgerschap van Franeker. Op 6 januari 1558 werd er een inventaris opgemaakt van alle goederen welke bij en in het sterfhuis van wijle "Jan Jacobsz te Syaerda" behoorde.

Kinderen van Jan Ziarda en Anna Jansd. zijn:

+ 4 I. Jacob Jansz, geboren rond 1530.

   5 II. Trijntje Jansd, geboren rond 1535. Zij trouwde met Cornelis Claesz.

   6 III. Maarten Jansz, geboren rond 1538.

   7 IV. Anna Jansd, geboren rond 1543.

   8 V. Claes Jansz, geboren rond 1545.

Generatie No. 4.

4. Jacob Jansz werd geboren zo rond 1530. Hij trouwde met N. N. rond 1554.

Kind van Jacob Jansz en N. N. is:

+ 9 I. Jan Jacobs (Syaerda), geboren rond 1555 in ?.

Generatie No. 5.

9. Jan Jacobs (Syaerda) werd geboren rond 1555 in ?.  Hij trouwde rond 1580 met N. N. in ?. Zij overleed rond december 1609. Geen gegevens gevonden over zijn eerste vrouw. Jans Jacobsz hertrouwde op 1 dec 1609 met Antje Joannes van Wijtgaard.

Kinderen van Jan Jacobs (Syaerda) and N. N. zijn:

+ 10 I. Eentie ([E]Inties Jansz) N., geboren rond. 1580 in Leeuwarderadeel (?); overleden voor 1660 in ?.

   11 II. Jacob Jansz., werd geboren rond. 1582.

   12 III. Sintje Jans Siaerda, geboren rond 1584. Ze trouwde met Douwe Andrys op 23 juni 1608 voor de Gerechtsbank Franekeradeel. Douwe werd geboren in Dongjum.

Trouwregister Gerecht Franekeradeel 1591-1771. Inventarisnr.: 272.

Franekeradeel, huwelijken 1608. Vermelding: Bevestiging huwelijk op 23 juni 1608.
Man : Douwe Andrys afkomstig van Dongjum.
Vrouw : Syn Jans Siaerda.
Opm. : hij is werkman, zij is gesterkt met haar vader Jan Jacobs Siaerda.

Generatie No. 6.

10. Eentie ([E]Inties Jansz) N. werd geboren rond 1580 in Leeuwarderadeel (?), en overleed voor 1660 in ?. Hij trouwde N. N. rond 1610 vermoedelijk voor de Rechtbank.

Over de persoon Eentie is weinig te vinden, het is nog de vraag of hij wel een Wirdumer is. Want in de doop en trouwboeken van Wirdum en omgeving werd geen spoor aangetroffen van Eentie. Dit kan o.a. komen doordat Eentie Doopsgezind cq Rooms Katholiek was (hiervan zijn geen doopboeken aanwezig), maar ook zijn in de eerste helft van de 17e eeuw zijn ook niet alle doop- en trouwboeken bewaard gebleven.

Het enige wat in de buurt kwam was dat in 1658 een ongenoemde weduwe en erfgenamen van "Einte Jansen" vier huisteden aan de Schrans in Huizum kochten (RA LWL Q3 98v). Het is denkbaar dat onze Eentie daar bekend stond als Einte. (zie inleiding)

Het oorspronkelijke dorpsgebied van Wirdum was zeer omvangrijk. De noordelijke grens lag dicht onder Goutum, de zuidelijke een kilometer ten noorden van Reduzum. Het uiterste oosten grensde aan de Hempenser- en Grote Wargaastermeer en de Zwette vormde de westelijke grens. Het grondgebied was in de late middeleeuwen sterk vergroot door de inpoldering van de Middel-zee. In 1957 verloor Wirdum een groot gebied, toen Wytgaard een zelfstandig dorp werd. Maar dorpsgrenzen hadden toen allang geen officiële betekenis meer.
De Middelzee is hier van groot belang geweest. In de eerste plaats wierp de zee een kwelderwal op, waarop men terpen kon bouwen. Later maakte de bevolking uiteraard gebruik van het ingepolderde en vruchtbare land. De oude Middelzee is in het landschap nog duide-lijk te herkennen. De dijk liep grotendeels op de plaats waar nu de Brédyk ligt en qua verkaveling is er een sterk verschil tussen het Aldlân en het Nijlân.
Rond bovengenoemde terpen ontstond een aantal buurt-schappen, waarvan Marwert, Tsjaerd, de Werp (met Barrahûs) en Jousma-buorren (met de Him) samen met de dorpskern het dorp Wirdum van nu vormen. De dorpskern breidde zich vooral uit naar het westen. We mogen aannemen, dat toen de Greate Buorren volgebouwd was tot aan het water, de Lytse Buorren ontstond, eerst de zuidzijde en daarna de noordkant. In de achttiende en negentiende eeuw ontstond er achter deze beide straten een aantal stegen, onder andere de nu gerenoveerde Kamp ten zuiden van de Greate Buorren. Wirdum is vroeger duidelijk een waterdorp geweest. Niet alleen waren alle boerderijen via een vaart bereikbaar, maar ook in het dorp zelf was veel water. De Wirdumervaart liep (en loopt) aan de noord-, oost- en zuidkant. De Werpstervaart en de Haven liggen aan de westkant, de laatste ten zuiden van de brug. Achter de Greate Buorren lag de Zuiderhaven, nu een slootje. In de Greate Buorren zelf was een haven vanaf de brug tot ongeveer halverwege de kerk. Verder lag er onder meer nog een haven bij de school aan de Lytse Buorren.

Eentie ([E]Inties Jansz) N.: Timmerman ?

Kinderen van Eentie N. en N. N. zijn:

  13 I. Douwe Eenties, werd geboren rond 1611 rond Wirdum; overlijdingsdatum onbekend.
Hij trouwde op 17 december 1636 met Thiets Tjietse van Wirdum. Zij was een dochter van Tjitze N. en N. N.

Douwe Eenties: Meester Timmerman.

Volgens een grafsteen in de NH. Kerk te Engwierum op het graf van hun zoon Jan Douwes, zou hij daar vermoedelijk rusten.

Trouwregister Hervormde gemeente Wirdum, 1636. DTB nr: 480.
Vermelding: Ondertrouw van 17 december 1636, Wirdum.
Man : Douwe Eenties, Wirdum.
Vrouw : Thiets Tjietzes, Wirdum.

Op 23 juni 1650 verschijnen Douwe Eenties en Tiete Tietsedr, beide van Wirdum, op het ge- meentehuis en dezen verklaren dat zij circa 14 jaar eerder in de kerk van Wirdum hun huwelijksproklamties (ondertrouw) hebben gehad maar dat zij de "solemnisatie" (bevesting) toen verzuimd haden. Zij worden nu alsnog op genoemde datum voor het Gerecht van Leeuwarderadeel officieel getrouwd.

Uit dit huwelijk werden drie kinderen geboren, zijnde:

   I. Jan Douwes (Sjarda), geb/ged. rond 1636 in Wirdum; overl. 27 september 1705 in Engwierum. Hij trouwde met Jeltje Jitses op 10 juni 1683 in Wirdum. (zie Gen. Sjaarda)

   II. Tjitze Douwes. Geen verdere gegevens bekend.

   III. Jeltje Douwes, geb/ged. rond 1660 in Wirdum; overlijdensdatum onbekend. Zij trouwde met Jan Tjepkes op 8 juni 1706 in Goutum.

  14 II. Peicke Eenties(dr), werd geboren rond 1615 in Wirdum; geen overlijdensdatum bekend. Zij trouwde met Eelcke Wijbrens op 23 juni 1637 in Leeuwarden.

Eelcke Wijbrens: Weduwnaar. Mr. Smid.

Trouwregister Hervormde gemeente Wirdum, 1637; DTB nr: 480. Vermelding: Ondertrouw van 1 juni 1637, Wirdum.
Man: Eelcke Wijbrens, Leeuwarden. NB: attestatie verleend.
Vrouw: Peicke Eentiesdr, Wirdum.

Trouwregister Hervormde gemeente Leeuwarden. Vermelding: Bevestiging huwelijk van 23 juni 1637.
Man: Eelcke Wybrens, Leeuwarden.
Vrouw: Peicke Eenties, Wirdum.
NB: hij is mr. Smid; hij is weduwnaar.

  15 III. Jeltie Eenties(dr), geboren rond 1620 in Wirdum. Zij trouwde met Symen Allertszn op 12 januari 1640 in Wirdum.

Trouwregister Herv. gem. Wirdum. Vermelding: Ondertrouw van 12 januari 1640, Wirdum.
Man: Symen Allertszn, Wirdum.
Vrouw: Jeltije Eentiesdr, Wirdum.

  16 IV. Hotske Eenties, werd geboren rond 1622 in Wurdum. Zij trouwde met Jochum Cornelis op 15 juli 1642 in Leeuwarden; gedoopt op 9 augustus 1618 in Leeuwarden; geen overlijdensdatum bekend. Zoon van Cornelis Jochums en Aeltie Jildts.

In 1787 werd Swichum als volgt beschreven in de ’Tegenwoordige Staat der Vereenigde Nederlanden; veertiende deel; "Swichem is een klein dorp, gelegen aan de meeren en laage landen deezer Grietenye, niet verre van het thans droog gemaalen Warregaaster meer. Vilius Zuichemius was Heer deezer plaatse, en begeever van de Pastorye; hebbende dezelve aldaar verscheiden openbaare gebouwen gesticht, en boven dien eene aanzienlyke Heeren huizinge, met diepe graften omringd, welke naderhand lang door zyne familie bewoond, doch thans byna geheel vervallen is. Swichem heeft 12 stemmen."
Met die meren zullen de Hempenser- en de Grote Wargaastermeer bedoeld zijn. "Laege landen" zal vooral slaan op de drooggevallen meanders die het Oud Diep in de omgeving van het dorp gemaakt had. Het Oud Diep kwam uit de Wouden en monde bij Barrahûs uit in de Middelzee. Het bruggetje in het fietspad naast Rijksweg 32 (hm paaltje 7.99) gaat over een restant ervan.
Tot 1864 was de Ald-Swichumerdyk de enige weg die naar Swichum leidde. Dit modderpad begon op Barrahûs, naast de boerderij met het soldaatje, en passeerde Wirdum aan de noordkant (onder andere langs Eysinga-state). Via een losse brug over de Wirdumer-vaart kon men dan in het dorp komen. Een zeer geïsoleerde ligging, vooral als men bedenkt dat de weg een flink gedeelte van het jaar onberijdbaar was. Van groot belang was dan ook de Swichumervaart, een zijtak van de Wirdumervaart. Pas in bovengenoemd jaar werd de weg naar Wirdum aangelegd en kwam ook een verbinding met de Wergeasterdyk tot stand. Gedeelten van de Ald-Swichumerdyk zijn nog aanwezig, maar door de aanleg van Rijksweg 32 en de Wâldwei is het pad in stukken geknipt. Op het kruispunt in het dorp is "Om ’e Tsjerke" nog een gedeelte van die oude weg.

Jochum Cornelis: Beroep: Schoenmakersgezel.

Dopeling: Jochum. Gedoopt op 9 augustus 1618 in Leeuwarden.
Zoon van Cornelis Jochums en niet genoemde moeder.

Leeuwarden, Vermelding: Ondertrouw op 25 juni 1642. Trouwregister Gerecht Leeuwarden 1638-1644.
Man: Jochum Cornelis afkomstig van Swichum.
Vrouw: Hoets Enkes afkomstig van Wirdum

Trouwregister Hervormde gemeente Wirdum, 1642; DTB nr: 480. Vermelding: Ondertrouw van 26 juni 1642, Wirdum.
Man: Jochum Cornelis, Swichum. NB: Hij is schoenmakersgezel.
Vrouw: Hotske Eentiesdr, Wirdum.

Trouwregister Hervormde gemeente Leeuwarden, 1642; DTB nr: 976. Vermelding: Bevestiging huwelijk van 15 juli 1642.
Man: Jochum Cornelis, Swichum.
Vrouw: Hotske Eenties, Wirdum.

+ 17 V. Ype Eenties, werd geboren rond 1623 in Wirdum; overleed rond 1700 in Roordahuizum.

   18 VI. Jeltie E(e)nties, werd geboren op 15 mei 1625 in Wirdum; geen overlijdensdatum bekend. Zij trouwde op 25 mei 1653 voor het gerecht van Idaarderadeel met Tiebe Ates. Hij was een zoon van Ate Tiebbes en N. N. en werd geboren in 1615 te Grouw en overleed daar in 1677.

Uit dit huwelijk twee kinderen, zijnde:

   I. Tietse Tiebbes. geb/ged. rond 1654.

   II. Eentie Tiebbes, geb/ged. rond 1655 in Grouw; geen overlijdensdatum bekend.
Hij trouwde (1) op 13 maart 1687 te Grouw met Jets Beens van Grouw. Overleden voor 1691. Hij trouwde (2) op 22 februari 1691 te Grouw met Afke Wijtses van Leeuwarden.

Trouwregister Gerecht Idaarderadeel, 1653; DTB nr: 417, 1614 - 1671. Vermelding: Derde proclamatie van 23 mei 1653.
Man: Tiebe Ates, Grouw.
Vrouw: Jeltie Enties, Wirdum.

Inleiding.

De vermoedelijke afkomst van de familie Van der Schaaf.

Door mijn nieuwsgierigheid waar mijn voorvaderen nu precies vandaan kwamen en tot hoever ik in de tijd terug kon gaan, kwam ik enkele (voor mij) rare situaties tegen.

Zo bleek dat mijn voorouders niet ver hadden gereisd, van Wirdum naar Reduzum (Roordahui-zum). Hemelbreed een afstand van zo’n zeven km. En dat in het algemeen de familie in de buurt van Reduzum bleef; eigenlijk alleen in de gemeentes die aangrenzend waren van de gemeente Idaarderadeel. Dit is vermoedelijk gekomen omdat de wegen in die tijd (1600-1700) niet al te best waren en men niet de tijd en het geld had om ver te reizen. Men moet er van uitgaan dat het lage midden van Friesland zeer nat was en bijna al het vervoer over water ging.

Ik kwam er ook achter dat het zoeken in het archief naar voorouders voor 1700 wel erg moeilijk was en voor 1600 bijna geheel niets opleverde, tenzij je van een oud adellijk geslacht was. Met behulp van een ervaren genealoog kwam ik terecht bij mijn tot nu toe oudste stamvader, de heer “Ype Eenties”, geboren zo rond 1623 in Wirdum en overleden zo rond 1700 in Roordahuizum (Reduzum). Ook vonden wij zijn huwelijk, maar geen vermelding van zijn ouders. Wel vonden wij in het huwelijksregister van de Herv. gem. van Wirdum een hoop doopin-schrijving met allemaal de zelfde Patroniem ‘Eenties’.  Men kon dus er van uitgaan dat hun vader bekend stond als een “Eentie” of als een ‘Eintie’.

Dus werd er gezocht naar een Eentie die in dat plaatje paste, maar in de doop- en trouwboeken van en uit de omgeving van Wirdum werd geen spoor aangetroffen van Vader Eentie of van een persoon die daar op leek. Dat is eigenlijk ook niet zo verbazend want in die periode, eerste helft 17e eeuw, zijn die boeken lang niet volledig bewaart gebleven. Ook kan het zijn dat zij doopsgezind of rooms-katholiek waren, vooral omdat ook enkele kinderen voor het gerecht trouwden.

In het rechtelijk archief en in de hypotheekboeken en in de autorisatieboeken (aanstelling van voogden over weeskinderen) is gekeken, maar geen resultaat. Het was te hopen dat in de perioden van 1645-1655, de kinderen van Eentie wellicht een huis zou kopen, maar niets van alles.

Het enige wat in de buurt zou kunnen komen was het volgende [RA.LWL.Q3.98v.] - In 1658 kopen de (ongenoemde) weduwe en de (ongenoemde) erfgenamen van ‘Einte Jansen’ vier huissteden aan de Schrans onder Huizum. Maar deze akte was te summier om er conclusies aan te kunnen binden. Het is denkbaar dat onze Eentie daar bekend stond als Einte. Een andere Eentie die veelvuldig in de bronnen voorkomt was ene "Eentie Meetsma" van Cornjum. Maar deze man bleek in 1642 te zijn overleden en dat zijn erfgenamen meerderjarige kinderen waren en dat klopte niet met het kinderenbestand van Eentie. Maar goed. Met al de gegevens die ik nu had ging ik verder zoeken en de stamlijnen volgen naar het heden.

Ik zette één en ander op papier en naar loop van tijd had ik volgens mij genoeg gegevens gevonden om deze te verwerken tot een stamboom en deze te plaatsen op het W.W.Web. Ik vond en kreeg hierdoor reacties van verre en naaste familieleden. Al deze nieuwe gegevens verwerkte ik nog steeds groeiende Stambeam.

Zo kreeg ik ook een @mailtje uit de States van Janet Sjaarda Sheeres, wie mij er op wees dat mijn ‘Eentie’ of ‘Eintie Jans’ vermoedelijk een zoon zou kunnen zijn van ene Jacob Jansz, geb circa 1530 en voor 1580 gehuwd aan voor ons een onbekende dame. Jacob zou weer een zoon zijn geweest van 'Jan Jacobsz' en een klzn.van ‘Jan Jacobs tot Ziarda’ van Franeker.

"Dear Pieke,

Recently a friend sends me your website. I was very happy to receive it because it provided me with the missing link on my family tree. I researched my family, the Sjaardas in Friesland; back to the earliest ancestor I could find so far namely, Douwe Ienties in Wirdum. These people called themselves Sjaarda all along, centuries before 1811.
I made a study of all the Sjaardas in Friesland and published a book on them in 1996, a copy of which is in the library in Leeuwarden.
I have always suspected that my branch were descendants of the family who were tenants of the Sjaarda farm just east of Franeker owned by the Sjaard(e)ma family. I have a good history of this family as they show up in various documents and who call themselves "toe Syaer-da/Ziarda/Sjaarda. (Bijdragen en Mededelingen van het Historisch Genootschap, Kemink & Zoon, Utrecht, 1925 Volumes 44, 48, and 49) With your information, I am almost sure that Entie /Ientie Jans is my missing link. My ancestor Sjaardas in Wirdum were all carpenters, and the fact that he left property which names his name as Entie Jansen (Jansz.) is another good clue. I am attaching a chart I made to show how this family fits together.
Janet Sjaarda Sheeres; Grand Rapids, Michgian USA."

Goed ik had weer een doel, proberen om de familie Van der Schaaf linken aan het oude geslacht “Sjaarda”. Ik vond het boek van Janet, waar de afkomst van de familie Sjaarda werd beschreven, maar dan afkomstig van Wirdum.

Janet Sjaarda Sheeres schrijft in haar Genealogisch boekwerk het volgende:
“De familienaam Sjaarda komt in Friesland al vroeg voor. In de 13e eeuw werd deze naam ge-voerd door Sicco Syarda. Vanaf het begin van de 14e eeuw woonden zijn nakomelingen in Franeker. Hoewel aan de middeleeuwse Sjaarda's aandacht wordt besteed, gaat het in deze Engels-talige uitgave feitelijk om twee geslachten waarvan de wortels tot omstreeks 1600 zijn terug te vinden.
De eerste familie is een Oosterends geslacht, dat begint bij Gatze Pieters (1591- 1641), afkomstig uit Sneek. Het tweede geslacht Sjaarda stamt uit Wirdum en begint omstreeks 1630 met de geboorte van stamvader Douwe Sjaarda, met vermoedelijke stamwortels richting Franeker. Van beide families kwamen takken in de Verenigde Staten en Canada tot ontwikkeling".

De vader van Douwe zou dan zijn de door mij aangehaalde onbekende Eentie of Eintes Jansz uit Leeuwarden e.o. Maar zoals we al zagen was deze niet te traceren. Maar goed laten we het nog maar eens proberen, niet geschoten is altijd misgeschoten.

Ik heb dus één en ander genealogisch nagekeken en ik kwam tot de vermoedelijke onderstaande lijn van afstammelingen, tot aan Jacob Jansz.. Ik kwam ondermeer in RAG te Leeuwarden een klein boekwerkje tegen, wat zes generaties Jacoben beschreef, zijnde Jacob Jans Syaerda; Jacob Jansz; Jan Jacobs Ziarda; Jan Jacobs van Syarda en Jacob toe Olde Ziarda.

Onze Eentie zou dan een zoon moeten zijn van Jan Jacobsz (Syaerda) en geboren zijn rond 1580. Maar ik heb geen doopakte o.i.d. kunnen vinden dat wijst in de richting dat Jacob zijn vader zou kunnen zijn. Dit kan o.a. komen doordat zoals we zagen  Eentie vermoedelijk Doopsgezind cq Rooms Katholiek was (zoals een ieder bekend is, zijn hiervan zijn geen doopboeken aanwezig), maar ook zijn in de eerste helft van de 17e eeuw zijn ook niet alle doop- en trouwboeken bewaard gebleven.

Hoewel er dus toch kleine aanwijzing zijn die wijzen in de richting dat de familie Van der Schaaf toch zou kunnen afstammen van “Jacob toe Olde Ziarda”, heb ik persoonlijk toch wel enkele bezwaren. Dit omdat ik tot nu toe geen enkele verwijzing kan vinden naar wie Eentie kan zijn worden genoemd en ook omdat onder de vermoedelijke kinderen van Eentie geen enkele Jacob te vinden is. En in de vroegere tijden werd toch meestal de oudste zoon naar de grootvader vernoemd. Maar toch, omdat het nageslacht van de vermoedelijke oudste zoon van Eentie, Douwe, de familienaam Sjaarda gingen voeren, heb ik toch maar de bovengenoemde Jacobs opgevoerd. Maar mét de duidelijke verwijzing dat er géén 100% zekerheid is dat zij tot onze voorouders moeten worden gerekend.

Ik heb in het onderstaande een overzicht van de Familie Van der Schaaf neergezet met de (vermoedelijke) afstammelingen van Jacob toe Olde Ziarda. Bewust heb ik vanaf no.17 {Ype Eenties} de familie Van der Schaaf beschreven, met in mijn achterhoofd om hierna vanaf no.13 {Douwe Eenties} de familie Sjaarda te beschrijven.

Ik moet nog wel een en ander uitleggen hoe ik de ‘stambeam’ opgezet heb. Ik heb ieder kind een ‘vervolgnummer’ gegeven in Arabische cijfers. Zij die nageslacht hebben, daar heb ik ook een + bij vermeld. De volgorde van de kinderen worden aangeduid met Romeinse cijfers. Bij de dochters, welke de familienaam niet voorzetten, wordt alleen het aantal kinderen vermeld. Wel wordt de bij mij bekende gegevens vermeld, zoals; getrouwd; aantal kinderen e.d.

Ik hoop dat een ieder het kan volgen. Ik wens u veel plezier met het lezen van us Stambeam.

De komôf fan de famylje’s ‘Van der Schaaf ‘ en ‘Sjaarda’ út Wurdum. Beide út ien nest wei!