http://www.hln.be/hln/nl/957/Belgie/article/detail/1260521/2011/05/06/Van-alle-Europese-kerncentrales-ligt-Doel-in-dichtstbevolkte-gebied.dhtmlhttp://standaard.be/artikel/detail.aspx?artikelid=1O39RO78Eindelijk eens goed nieuws. Ja, het sluiten van de oudste kerncentrales zou echt goed nieuws zijn.
Zowel voor U als voor mij.
Het is weer genant om de reacties op De Standaard online te zien. Volgens de ene zullen we in de plaats een kaarsenfabriek moeten zetten. Volgens een andere brave man is het sluiten van de kerncentrales in Doel een Waals complot om Vlaanderen te verarmen. Nog volgens hem zal de centrale van Tihange superbeveiligd worden waardoor ze zonder risico zal kunnen blijven werken, en er nog meer geld van Vlaanderen naar Wallonië zou stromen.
Ik schaam me om in het Nederlandstalig deel van België geboren en getogen te zijn.
Echt. Zoiets lezen. Zien dat zo een reactie 18 keer wordt aangeraden. Dat doet pijn.
Vooreerst: je kan de centrale van Doel 1 en 2 inderdaad perfect sluiten, zonder dat je daarvoor een kaarsenfabriek in de plaats moet zetten.
Veel alternatieve energie wordt nu niet gebruikt. Sommige grote windmolenparken zijn nog niet eens aangesloten op het net. Andere, zoals de centrale van Ham in Gent, staan meer stil dan dat ze werken. Liever dan dat Luminus haar centrales daar aanzet, koopt ze goedkopere nucleaire energie uit Frankrijk die ze dan hier doorverkoopt. Zelfs op piekuren brengt dat meer op.
Nu, wat is dan het probleem, kun je je afvragen? Als nucleaire energie groen en goedkoop is, dan kunnen we daar toch enkel voor zijn?
1) Nucleaire energie is niet groen. Ze is de vuilste energiebron die er bestaat. Het aantal kankergevallen in West-Berlijn, de enige regio waar er duidelijke gegevens van zijn, steeg aanzienlijk na de kernramp in Tsjernobyl. Berlijn ligt nochtans honderden kilometers van de centrale vandaan ! Is dat groen? Is de achterliggende gedachte van onder meer de strijd tegen de CO2-uitstoot niet net de bescherming van het leefmilieu? Van onze planeet en haar bewoners? In een straal van 30km rond Tsjernobyl, is een hele regio sterk besmet. We hebben het moeten ontruimen. Enkel wat werkers komen er nog. Andere gebieden, zelfs tientallen kilometers verder, in Wit-Rusland, zijn eveneens besmet. De wind waaide destijds naar het Noorden. Dieren in die regio's sterven er vaak reeds na 3 jaar. Kanker. Veel gewassen zijn hevig besmet. Dieren en mensen die ervan eten raken snel ziek. Dit wordt blijkbaar zelfs doorgegeven. Kinderen van de brandweermannen die destijds na de ramp kwamen helpen, hebben tal van chronische ziekten. Jongvolwassenen van amper 25 jaar. Die in de fleur van hun leven zouden moeten zijn. Ter verduidelijking: in een hoogontwikkeld land als België krijg je pas een chronische ziekte tegen je 70e. Een chronische ziekte op je 25e is uitzonderlijk. Laat staan meerdere chronische ziektes tegelijk. Is dat dan groen? Is dat duurzaam? Als er iets gebeurd in Doel, en de wind zit wat tegen, moet de helft van Vlaanderen ontruimd worden. De helft van Vlaanderen. Is dat bescherming van het leefmilieu?
De Centrale in Doel is de centrale die relatief gezien in het drukstbevolkt gebied van Europa ligt. De twee oudste reactoren zijn ook bij de oudste reactoren van de wereld. Met een beveiliging die maar iets beter is dan die van Fukushima. Ze is een halve eeuw geleden gebouwd, met de kennis die men toen had. Eens gebouwd en in gebruik genomen, kan je niet zomaar even alles opendoen en het herbouwen. De kernreactor is een gesloten vat. Het enige wat je dan nog kan doen is er een betonlaag over gieten. En er een betonnen omhulsel overzetten. Dat heeft Electrabel ondertussen ook gedaan.
Twee opmerkingen hierbij: a) Een gebouw, hoe goed ook gebouwd, begint na enige tijd wat te vervallen. Zo ook kerncentrales. Alleen kan je bij kerncentrales geen herstellingswerken langs binnenuit uitvoeren, je kan daar zoals gezegd eenvoudig weg niet in. Hoe langer je de oudste centrales dus blijft gebruiken, hoe meer kans dat er binnenin beschadigingen zijn, maw hoe groter het risico op een ramp.
b) De centrales zijn bij hun bouw destijds voorzien op aardbevingen van 6.8 op de schaal van Richter. Dat is veel. Dat is vrij sterk. In deze streek komen er zelden dergelijk krachtige aardbevingen voor. Zelden. Dat is: zelden in een mensenleven. Het is 500 jaar geleden dat een aardbeving van 6.7 in "België" voorkwam. En dat is dan nog tien keer kleiner dan 6.8. In het leven van nucleair besmet afval is enkele honderden jaren helaas peanuts. In het leven van de aarde, is 500 jaar al helemaal niets. Het is niet uitsluitbaar dat er aardbevingen gebeuren in België. Geen enkele geoloog zal u het tegenovergestelde beweren. Aangezien het al enkele honderden jaren niet meer gebeurd is, is de kans gewoon niet zo groot, zo wordt er geredeneerd. Mochten er volgend jaar plots 2 zware aardbevingen plaatsvinden, zal men zeggen dat de kans wel bestaat.
Maar dan is het al te laat...
En CO2-uitstoot dan, hoor ik je denken. Op dat vlak is kernenergie toch een "groene keuze"? Ook daar moet ik U, deels, teleurstellen. Dit is niet noodzakelijk zo. Er is een massa energie nodig om het kernafval de komende honderden jaren af te koelen en veilig op te slaan. Vanwaar zal die energie komen? Maar goed, de winsten zijn nu, men verkoopt nu de energie, het afvalbeheer komt later. Zo werd en wordt er geredeneerd. Dat nucleair afval honderden jaren blijft bestaan en intensief beheerd moet worden, daarover zwijgt men.
2) Kernenergie is niet goedkoop. Kernenergie is in se onbetaalbaar duur. Maar wordt overgesubsidieerd. Ik verklaar me nader.
a) Electrabel en E.ON kunnen nu de energie die nucleair opgewekt wordt, verkopen. Andere energieproducenten verkopen ook hun energie. Het verschil tussen beide is dat de anderen, pakweg de exploitant van een gascentrale of een windmolenpark, elk jaar dure verzekeringspolissen betaalt. Voor mocht er een ramp gebeuren. Dat is een deel van de kostprijs van hun energie. Dat maakt hun energie duurder. Mocht Electrabel en E.ON een echte verzekeringspolis betalen, zou die ook duurder zijn. Zou die zelfs onbetaalbaar veel duurder zijn, -dat is trouwens de reden waarom kerncentrales amper een verzekering hebben, de staat heeft zich dan maar garant gesteld (de staat, dat is de belastingbetaler)- en zou die de prijs van nucleaire energie veel hoger doen uitkomen.
Dat de staat zich garant stelt voor een staatsbedrijf, tot daar aan toe. Dat zou economisch verdedigbaar zijn. Ondertussen is Electrabel echter de facto overgenomen door Frankrijk -het is in handen van GDF Suez, dat in handen is van de Franse staat-, maar is het nog steeds de Belgische staat die zich garant stelt voor rampen. Met andere woorden, we geven (naast E.ON) een papieren reuzensubsidie aan de Franse overheid, zodat deze hier massale winsten kan halen. Door die subsidies kan deze namelijk kernenergie goedkoper verkopen dan andere energiesoorten (wind/gas/...).
In mindere mate, -meer gevoelsmatig- gevaarlijk is ook dat Electrabel ook het spaarpotje voor de ontmanteling van de kerncentrales dat België had aangelegd overgenomen heeft (ons belastinggeld, inderdaad). Electrabel haalt er nu winsten uit en keert die via haar aandeelhouder GDF Suez uit aan de Franse staat. Maar wat er gebeurd na de ontmanteling van de centrales? Zal Electrabel dit bedrag echt vrijgeven? En wat als dat geld weg is en ze het niet doet?
3) Mocht deze oversubsidiëring er niet zijn, zouden er onmiddellijk andere bedrijven op andere energiebronnen springen. Er is nog massaal veel potentieel. Niet alleen staan veel centrales zoals die van Ham in Gent grotendeels stil. We gebruiken nog bijna niets van alle wind voor de kust, aardwarmte, biobrandstoffen op basis van supersnelgroeiend bamboe en er staan amper degelijke gascentrales in België.
Het feit dat er geen enkele verzekeraar zo zot is om kerncentrales ernstig te verzekeren voor alle gevolgen van kernrampen, doet nog een vraag rijzen: blijkbaar is de kans op een ramp veel groter dan de inzamelbare premies? Als kernenergie "superveilig" is, halen verzekeringsbedrijven daar toch massa's winst mee? Waarom is er dan geen enkele die zo'n polis aanbiedt?
Ten slotte: de sluiting van de oude centrales in Doel, is niet de enige oplossing. Als we enkel deze centrales sluiten, zullen energiehandelaars energie goedkoop blijven kopen uit Frankrijk en hier duurder doorverkopen. Wat we zouden kunnen doen, is de Europese Commissie ervan overtuigen dat subsidies zoals het op zich nemen van de verzekering voor kernongevallen, ongeoorloofde staatssteun zijn. Als deze subsidies zouden stoppen en alle kernenergieproducenten zélf een ernstige premie aan een verzekeraar zouden moeten betalen, zou kernenergie een flink pak duurder worden, waarna investeringen in andere energiebronnen eindelijk zeer rendabel zouden kunnen worden.
