Martelen, ook wel folteren of pijnigen, is een zeer ernstige geestelijke of lichamelijke handeling, waarbij het slachtoffer gedurende langere tijd is overgeleverd aan de wil van de folteraar. In ten minste 150 landen ter wereld wordt gemarteld (stand van zaken rond 2003). Het uitvoeren van een marteling is dus een bewuste keuze van de folteraar. Door internationale organisaties als Amnesty International wordt op die landen waar het voorkomt druk uitgeoefend om de praktijken te stoppen. Verder geeft Amnesty er ruchtbaarheid aan, het wordt openbaar gemaakt en veroordeeld.

Volgens het VN-verdrag is marteling 'iedere handeling waardoor opzettelijk hevige pijn of hevig leed, lichamelijk of geestelijk, wordt toegebracht met zulke oogmerken als het verkrijgen van inlichtingen, bestraffing, intimidatie of dwang, wanneer zulke pijn wordt toegebracht door of met instemming van een overheidsfunctionaris.' Het laat in het midden hoe het heet als er geen overheidsfunctionaris betrokken is.

De meest gebruikte vormen van marteling zijn het toebrengen van verwondingen, verkrachting, vernedering en bedreiging.