WATERMOLENS OP DE A-BEEK

Start :Aan de kerk van Meeuwen Gruitrode
Afstand : 30 km
Bewegwijzering : Knooppunten
GPS :N51 05.783 E5 31.179


DE ROUTE :
Vanop het plein volg de borden "naar fietsroute netwerk"
Limburg 02 - 01- 03 – 04 – 33 – 34 – 32 - 02

A. St.-Martinuskerk. De gotische St.-Martinuskerk vanxml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />

Meeuwen dateert uit de tweede helft van de 15de eeuw.

Buiten domineert vooral de slanke, massieve westertoren van

45 m hoog. Het kunstpatrimonium bestaat o.a. uit een eiken

kruisbeeld (16de eeuw).

B. Monument “Rampsalighe St.-Niklaesdagh”. Op 6

december 1648 werd de zwartste bladzijde uit de geschiedenis

van Meeuwen-Gruitrode geschreven. Ruim 1500 huislieden

en schutters uit Meeuwen en omstreken trokken op tegen de

Lorreinse troepenmacht, die de omgeving terroriseerde en

plunderde. Het bloedige treffen, dat minder dan één kwartier

duurde, was meedogenloos en eiste een hoge tol: ongeveer

400 doden en hetzelfde aantal gewonden bleven achter op

het slagveld. De 27 dorpen die bij de strijd betrokken waren

verloren in die korte tijd meer inwoners dan tijdens de ganse

Eerste Wereldoorlog.

Vlak tegenover het monument in de Hoogstraat, 67 vindt u een

fietsenhersteller. Tel. 011-79 30 43

C. St.-Antoniuskapel. Deze kapel zou al in 1550 gebouwd

zijn. St.-Antonius werd vereerd tegen zwijnenziekten. Zijn

feestdag wordt hier nog steeds gevierd in januari met de

verkoop bij opbod van varkenskoppen en kleinvee.

Op de knooppunten 32 en 34 kan u aansluiten op de

Geuzenbaanroute

D. Zwartven en Turfven. Deze vennen zijn ontstaan door

zandverstuivingen. Zij worden uitsluitend gevoed door regenwater.

Doordat het regenwater geen kalk of voedingsstoffen bevat, zijn

de vennen verzuurd en is de plantengroei éénzijdig. De naam

Turfven schijnt wel misplaatst want volgens geologen kan hier

geen sprake zijn geweest van turfontginning. Zowel Zwartven als

Turfven liggen in een natuurgebied. De omgeving van beide vennen

zijn rijke pleisterplaatsen van waterwild en doortrekkende vogels.

Beide vennen zijn ook drink- en rustplaatsen voor kraanvogels.

E. Blauwe steen. De blauwe steen vormt de grens tussen

Wijshagen, Gruitrode en Opglabbeek. In de volksmond wordt dit

het “Driedorpenpunt” genoemd. Deze steen betekende tevens

het einde van de ondergrondse mijnconcessie van de Kempische

Steenkoolmijnen.

Aan knooppunt 33 kan u eventueel de fietsroute verlaten richting

Opglabbeek (volg 39).

F. Donderslag. In de nabijheid van knooppunt 33 kan u, via een

mooie dreef, een bezoek brengen aan het gebied Donderslag. Dit

domein en de vroegere, nu verdwenen, hoeve hebben een rijke

geschiedenis die teruggaat tot 1117. Het is een rustig wandelgebied

met eeuwenoude eiken en beuken .

G. Bron Abeek. De Abeek ontspringt in het zuiden van de

gemeente, op het militair domein, aan het Broekven. Het brongebied

is een heidevlakte met vennen en venen. Vanaf de Gestelstraat

heeft de Abeek zijn eigenlijke loop gevonden en stroomt ze als

een zuivere beek door een moerassig gebied. Ze verlaat Meeuwen

in het uiterste noorden van de gemeente. Zo stroomt ze verder

over Reppel en Bocholt naar Molenbeersel. Van daaruit vloeit ze

verder over de Nederlandse grens waar ze uitmondt in de Maas.

Van oorsprong tot monding is de Abeek ongeveer 30 km lang.

De vele landschappen en afwisseling ervan zorgen voor een zeer

rijk gebied. Elke plaats die anders is, maakt ze wellicht interessant

voor één of ander dier, plant, insect of amfibie. Op de zeer

moerassige gronden van de Abeekvallei tref je elzen en wilgen,

rietkragen of een typische kruidenvegetatie aan: Paar- en

Verspreidbladig goudveil, Speenkruid, Bittere veldkers, Moerasspirea,

Klokjesgentiaan, Waterdrieblad en diverse andere zeldzame

planten. In dit zeer natte en zure milieu is er turfvorming. Er staan

nog 4 watermolens op de Abeek: twee in Meeuwen en twee in

Ellikom. Zoals vrijwel overal worden ze als dusdanig niet meer

gebruikt..

H, Museum "'t Karrewiel". In dit heemkundig museum worden

oude landbouwwerktuigen en huishoudelijke gebruiksvoorwerpen

tentoongesteld. Het museum is erg leerrijk, daar het de jongeren

confronteert met een quasi onbekende wereld en de ouderen

met een zo herkenbare wereld die ze gedeeltelijk zelf beleefden.

Geopend van Pasen tot oktober, maandag en woensdag gesloten.

Het museum is gelegen in de Gestelstraat 79, tel. 011-79 28 83.

Het museum is gelegen op 100 m van het fietsroutenetwerk.

I. Kolisbergen. Typisch voor de Hoge Kempen zijn de landduinen,

ontstaan door zandophoping. Vanop de top heeft men een mooi

vergezicht over het militair domein. Aan de andere kant van de

weg bemerk je op de achtergrond de mijnterrils van Genk. Deze

landduinen zijn ontstaan na de laatste ijstijd (ruim 10.000 jaar

geleden) toen noordenwinden over het onbegroeide land grote

hoeveelheden grof zand meevoerden. Kolisbergen is een onderdeel

van een duinengordel die zich uitstrekt van Hechtel over de

Kolisbergen (Meeuwen) langs de Oudsberg (Gruitrode) tot

Neeroeteren. Een typische en tevens mysterieuze vogel die enkel

in duingebieden voorkomt is de Nachtzwaluw.

Aan knooppunt 04 kan u de fietsroute verlaten en verder fietsen richting

Peer, via Linde (volg 05). Aan knooppunt 03 kan u eveneens naar Peer

fietsen (volg 05).

J. Tabaksmuseum. Bij het oversteken van de Weg naar

Helchteren, tussen knooppunt 04 en 03, vind je op 1500 m richting

Meeuwen, het tabaksmuseum. Het museum stelt zowat alles

tentoon dat de wereld van de echte roker prachtig illustreert.

Het museum ligt langs de Weg naar Helchteren 32, tel. 011- 79 17 18.

K. Gedenktekens Melsens. Dit gedenkteken werd opgericht

ter nagedachtenis aan Sgt. Melsens die sneuvelde op 10 september

1944 bij de bevrijding van Meeuwen-Gruitrode en omstreken.

L. Erperheide. Gekend vijfsterren bungalowpark van CenterParcs.

Aan knooppunt 01 kan u de fietsroute verlaten in de richting van Peer

via Grote Brogel (volg 06). Vlak bij de brug over de Abeek nabij

Ellikom ziet u in de tuin enkele grote beelden. Hier woont en werkt

beeldhouwer Leo Camps. Een bezoekje kan u enkel brengen na afspraak

(Brogelerweg, 10 tel: 011/63.39.56).

M. Kerk St.-Harlindis en Relindis. Genoemd naar de

patroonheiligen van Ellikom. Deze neo-klassieke kerk werd in

gebruik genomen in 1960. Het kunstpatrimonium bestaat o.a. uit

een eiken beeldengroep (apostelenbank) uit de 16de eeuw, enkele

houten beelden en een doopvont uit hardsteen.

N. Hoogmolen. Gelegen op de Abeek . In deze watermolen

werd vroeger graan gemalen en werden lakens “gevold”. Vollen is

vullen, d.w.z. de uitstekende vezels in het laken doen dringen in

volkuipen (zwierders) die door de molen werden aangedreven.

De molen dateert van vóór 1500. Het is een “onderslagmolen”

(zie Dorpermolen). Beschermd op 05/12/1995. Hij is gelegen aan

de Hoogmolenweg, 15 in Ellikom. Hij is herbouwd en hersteld.

Alleen toegankelijk langs de Hoogmolenweg. Hij ligt op 200 m

van het fietsroutenetwerk.

Aan knooppunt 02 kan u afslaan richting Wijshagen en Neerglabbeek

(volg 31).

O. Berenheidemolen. In de vallei van de Abeek ligt de

Berenheidemolen op 800 m van de route. Deze molen en het

domein zijn niet toegankelijk. Toch heeft men vanop de weg een

goed zicht op het molengebouw en het molenrad dat nog regelmatig

draait. De oorspronkelijke molen dateert uit 1717. Het was een

koren- en boekweitmolen en hij werd eveneens gebruikt als

olieslagmolen. In de volksmond wordt hij ook “Achterste Molen”

genoemd, in tegenstelling met de Dorpermolen. Hij is gelegen op

Berenheide 8 in Meeuwen. Het is eveneens een "onderslagmolen"

(zie Dorpermolen). Hij is niet beschermd.

P. Dorpermolen.

Alle molens op de Abeek zijn zogenoemde “onderslagmolens”,d.w.z.

Zij worden aangedreven door water dat tegen de bladen drukt aan de

onderzijde van hetmolenrad.

De Dorpermolen is de eerste watermolen op de Abeek

en is zeker veel ouder dan de inscriptie van 1758 op de muurankers

in de achtergevel. Het was vroeger een koren- en boekweitmolen.

Hij wordt in de volksmond “de Voorste Molen” genoemd. In 1976

is de laatste molenaar met de uitbating gestopt. De molen doet

nu dienst als taverne-restaurant waarin het maalmechanisme nog

vrijwel volledig en werkzaam is. Ook het typisch Limburgs houten

rad draait nog. Hij is beschermd op 11/01/1994. Hij is gelegen in

de Molenstraat 5 in Meeuwen. Steeds te bezoeken, behalve op

donderdag (van mei - aug.) en op woensdag en donderdag (van

sept. - april). Tel. 011-79 29 69.

 

watermolen aan de A-Beek in Meeuwen