De oudst bekende slang is Lapparentophis defrennei,   uit het Onder Krijt van Noord-Afrika. ( algerije )
Dit dier leefde zo'n 130 miljoen jaar geleden en het is onbetwijfelbaar een   landdier  .... 

De  tweede  groep  oudste bekende   fossielen   is  minstens  100 miljoen jaar oud  en   afkomstig van een zee-slang   te vinden in Meditterraan Europa  en Noord-afrika  . Het zijn  soorten van het geslacht  Simoliophis  

De grote diversiteit in recente vormen lijkt pas sinds het begin van het Mioceen (20 miljoen jaar geleden) te zijn ontstaan. Aangezien veel slangen zijn aangepast aan het verorberen van warmbloedige prooi, zou hun late opkomst te maken kunnen hebben met de evolutie van de zoogdieren.

Gravende hagedissen  ?

Omdat er zo weinig fossielen van slangen bekend zijn, proberen wetenschappers op andere manieren de evolutie van slangen te reconstrueren. Vandaag de dag zien we dat sommige gravende hagedissen hele korte poten hebben.
Sommige vormen, zoals de hazelworm, hebben zelfs helemaal geen ledematen meer.
Omdat we dit verschijnsel in verschillende groepen hagedissen aantreffen, is het logisch te veronderstellen dat de slangen ooit ook zo zijn begonnen. Tot voor kort dachten we dan ook dat de slangen vrijwel zeker  ontstonden uit vrij kleine, gravende hagedissen.

Maar in 1997 werd een fossiel dat al in de jaren zeventig was opgegraven opnieuw beschreven. En dit fossiel zette de theorie over het ontstaan van de slangen op losse schroeven.

Een slang met pootjes

Het fossiel in kwestie komt uit het midden Krijt van de Bed-Meir formatie in Israël. Oorspronkelijk werd deze Pachyrachis problematicus beschreven als een varaanachtige. Uit de naam problematicus blijkt wel, dat de wetenschappers problemen hadden met de juiste plaats van het fossiel.

Toen het dier opnieuw onderzocht werd, bleek dat de kop alle kenmerken heeft die we kennen van moderne slangen.(2) Het was dus een slang en wel een heel bijzondere: het één meter lange dier bezat nog korte achterpoten.

http://www.digimorph.org/specimens/Pachyrhachis_problematicus/


Dr. Mike Polcyn - Southern Methodist University
Louis L. Jacobs and Annat Haber



Het opvallende van de  achterpoten van het gevonden fossiel   is dat het sprongbeen (astragalus) en het hielbeen (calcaneum) niet met elkaar zijn vergroeid. Binnen de reptielen vinden we dit kenmerk alleen terug binnen de Mosasauroidea.
Dat is een groep binnen de varanen, waaronder we onder andere ook de maashagedissen rekenen. De vondst zou er dus op duiden dat de voorouders van de slangen onder de varanen moeten worden gezocht.

Archaeophis proavus

De toenmalige  interpretatie van Pachyrachis heeft de ideeën over de evolutie van de slangen op meer dan één manier op zijn kop gezet. Sommige 19de eeuwse wetenschappers meenden dat slangen oorspronkelijk in zee leefden, maar deze theorie was eigenlijk al terzijde geschoven ten bate van het idee dat slangen uit gravende hagedissen ontstaan waren.

Maar Pachyrachis is gevonden in de Bed-Meir formatie,( net zoals de latere haasiophis ) die in zee is afgezet.
Daarmee werd oude idee dat de oorsprong van slangen in zee gezocht moet worden weer nieuw leven ingeblazen.
( grootste moeilijkheid daarbij is de aanwezigheid van achterpootjes  EN  terzelfdertijd  de reeds verdwenen  voorpootjes  , die bij zeereptielen  ( waaronder mosauriers ) tot pectorale roespaan-vinnen  zijn omgebouwd :
Dat zou te maken hebben  met een veranderingen in de HOX - genen )

Fossiel skelet van een mosaurier
Let op de aanwezigheid van het geraamte  van  de grote roeispaan- voorpoten  en de kleinere achterpoten 
( je kan natuurlijk ook eens   naar Maastricht  gaan   )






Ook het idee dat de eerste slangen erg klein waren, kwam  door de Israëlische vondst in een ander daglicht te staan. Over het algemeen wordt aangenomen dat de kleine wormslangen en draadwormslangen die meest primitieve vertegenwoordigers van deze groep zijn.
In hoeverre dat juist is, zal nog moeten blijken.



http://www.sciencemag.org/feature/data/1047737.dtl       



*Volgens enkele andere onderzoekers zijn de leden van de pachyaris -groep  afkomstig van  een groep  slangachtige/ varaanvormige  landbewoners die terug naar zee zijn  gegaan ( net zoals bijvoorbeeld( bij de zoogdieren )de  walvissen en zoals   vooral   de ( eveneens   varaan-achtige ) mosauriers vroeger al deden vanuit varanen -voorouders ) 
Een stamgroep varanen  die   tevens de  gemeenschappelijke  voorouders  met   de echte  landslangen  representeren ( = die niet naar zee zijn geemigreerd )....

* Een laaste scenario meent dat de zeeslangen zijn ontwikkeld uit de zeereptielen ( van de mosaurus-clan ) ze hebben dus   niets  te maken met de echte slangen ... het zijn convergente  evolutievormen ... alhoewel een paar zeeslangen van dit soort wel degelijk  afstammelingen kunnen hebben gehad die aan land kropen ...
 
* Sommigen   denken daarom  ook  , dat de slangen een  polyfyletische  /  heterogene  groep vormen   afkomstig van  verschillende afstammings-lijnen  ....

Voorlopige conclusie ;
Er is in elk geval een  andere kijk onstaan  op deze  problemen   door de  vondst van  het hierboven vermelde    Hasioopis fossiel 
(2)