Een zeer interessante vraag. Vooreerst moeten we definiëren wat een "noodgeval" is.
Ik definieer een noodgeval als een toestand die uit de hand is gelopen en echt levensgevaarlijk wordt voor één van de expeditieleden.
Hier denken we vooral aan een ongeval met breuken of verwondingen die zelf niet meer voldoende kunnen verzorgd worden. Een tijdelijke verzorging is altijd voorzien. Hiervoor worden de nodige medicamenten en verzorgingsmaterialen meegenomen.
Een tweede noodgeval is een ziekte die door koorts wordt verraden. Koortswerende medicijnen zijn natuurlijk altijd aanwezig. Stopt de koorts na twee dagen niet; dan treedt de noodwerking in aktie.
Laat het duidelijk wezen dat moedeloosheid en misnoegdheid niet als noodgeval beschouwd wordt.
In een noodgeval wordt er onmiddellijk rechtsomkeer gemaakt door één van de boten. Er zal dan ook dag en nacht gevaren worden. Het is mogelijk de watervallen en stroomversnellingen 's nachts te nemen. Hier krijgen de sterke stroperslampen een nuttige toepassing. Deze worden altijd meegenomen om 's nachts wilde dieren te spotten. Natuurlijk blijft dit dan een serieuze onderneming. De meest ervaren gids zal mee terugkeren. In geval de boot minstens 4 man vereist om uit het water getild te worden, zal dit voorzien worden. Blijven er vervolgens te weinig leden over om de expeditie te vervolgen, zal deze beëindigd worden en zullen bijgevolg alle boten en expeditieleden terugkeren.
Hoe lang duurt zo een versnelde terugkeer in het slechtste geval?
Welnu, om vanuit de uiterste plaats terug te keren naar de "bewoonde" wereld heeft men ongeveer vier dagen en nachten nodig. Dan moet alles meezitten. Rekent men op vijf dagen en nachten, dan kan men zeker zijn op doktersbehandeling en ziekenhuisverzorging. Deze behandeling en verzorging zijn van zeer goede kwalitiet en bekwaam om voor alle medische gevallen een oplossing te vinden.

Belangrijk: Het noodscenario is tot op heden nog NIET uitgevoerd. Ik heb reeds meer dan 20 tochten achter de rug en een ernstig ongeval is gelukkig nog niet gebeurd. Mijn ervaring in deze materie stel ik ten dienste van alle expeditieleden. Het is een must de teamorders op te volgen. Deze zijn van die aard dat de ongemakken, eigen aan zo een expeditie, tot een minimum herleid worden. Het is beter  voorkomen dan  genezen.
Dit alles doet niets af aan de vrijheid waarvan de expeditieleden genieten. De kans dat een noodsituatie zich zal voordoen is zeer klein. Ondanks deze kleine waarschijnlijkheid wordt een uitvoering van het noodscenario steeds in overweging genomen.

Het verhaal van de piranhas, sidderalen en staartroggen werd reeds behandeld. Welke vissen zijn "gewenst" en bijgevolg waardevol om te eten en eventueel te verkopen?
De belangrijkste soort is de familie van de zogenaamde "leervissen". Zo genoemd omdat hun vel zonder schubben is en zo op leder lijkt.  Ze zijn beter bekend als meervallen. Ook in onze streken werden zij reeds ingevoerd doch ze blijven veel kleiner vanwege het kouder klimaat. Bijzonder lekker is het vlees. Zonder de minste graten en nooit te vet zoals bij de schubvissen wel eens het geval is. Deze meervallen zijn niet zonder gevaar. Bekend zijn hun sporen die bij de grote exemplaren tot echte messen zijn uitgegroeid. Zelf heb ik dit kunnen ondervinden. Toen een eerder kleiner exemplaar in de boot voor mijn voeten lag, wilde ik hem even ter zijde duwen. Mijn voet hiervoor gebruikend zou dit geen probleem mogen betekenen. De meerval besliste er echter anders over. Hij doorboorde mijn bot en verwondde de bovenzijde van mijn voet. Gelukkig was de vervaldatum van mijn ontsmettingsmiddel nog niet verstreken. 
De meervallen van het Amazonewoud kunnen zeer grote afmetingen bereiken. Exemplaren van meer dan 200kg zijn gemeld. De grootste exemplaren die tijdens mijn tochten werden gevangen wogen tussen de 50 en de 100kg. Ook dit zijn mooie gewichten als men rekening houdt dat het zoetwatervissen betreft. Om enkele van deze vissen beter te kennen, kijk op: http://www.fishinginamazon.com/fish_species.htm en druk op: cachara, pintado, jau, pirarara en piraiba.
Hoe worden zulke exemplaren gevangen? Natuurlijk niet met een simpele handlijn noch met de klassieke molen. De meeste worden gevangen met de zogenaamde nachtlijnen. Hiervoor worden nylonkoorden gebruikt een vinger dik. De bevestigde haak heeft eerder de vorm van een spekhaak en is een hand groot. Als aas wordt steeds een stukje vis gebruikt. Het gebeurt regelmatig dat de strijd door de vis gewonnen wordt en hij er in slaagt de haak te openen en zich hiervan te ontdoen.
Bij een andere methode gebruikt de "visser" zijn werpnet. Vooreerst dient hij de vis te lokalizeren. Geoefende ogen kijken vooral in het schuimende ondiepe water in de stroomversnellingen. De reuzemeervallen zwemmen de rivieren op om voor het nageslacht te gaan zorgen. Hiervoor moeten zij dus alle watervalletjes en stroomversnellingen overwinnen. Het gebeurt dan ook dat deze vissen vermoeid tussen de rotsen even tot rust komen. De professionele vissers merken de vinnen op die af en toe boven het bruisende water uitsteken. Vervolgens benaderen zij de vis in hun kano en werpen het werpnet om de vis. Om geen verder ongeluk op te lopen wordt het werpnet via een koord dikwijls op voorhand aan een struik op de oever vastgemaakt. De strijd met de vis wordt soms nog versneld door hem enkele kogels door de kop te jagen.
Ook alzo wordt de strijd beslecht wanneer de vis ter plaatse geharpoeneerd werd in plaats van het werpnet. Aan de harpoen wordt een koord met boei bevestigd zodat de vis gemakkelijk kan gevolgd worden en vervolgens met kogels afgemaakt.
Mijn vraag:" Heeft dit nog iets met vissen te maken?".
Eenmaal de vis gedood, wordt hij onmiddellijk van zijn ingewanden ontdaan en vervolgens meestal naast de boot gebonden om hem te vervoeren.
Het gebeurt regelmatig dat bij aankomst de vis reeds werd verorberd door de piranhas. De kop blijft dan alleen nog over.
Opmerking: Wij doen aan zulke slachtingen NIET mee. Ik geef hier echter de spijtige realiteit weer.
De meervallen zijn zeer gewenst vooral vanwege hun graatloze vlees dat nooit te vet is. Dit laatste kan niet gezegd worden van de grote "schub"vissen.
Schubvissen komen ook in alle soorten en maten voor in het Amazonewoud. Op één uitzondering na bereiken zij echter nooit de afmetingen van de leervissen of meervallen. Die uitzondering is de bekende "pirarucu", bij ons arapaima genaamd. Het is een schubvis met uitzonderlijke afmetingen. Drie meter is geen rariteit. De rariteit bestaat er in hem nog aan te treffen. De rivieren die ik afvaar behoren zeker niet tot zijn biotoop. Te veel stroomversnellingen en wild water. De arapaima houdt van rustig water. Diep of ondiep dat speelt voor hem geen rol. Deze vis is bijzonder kwetsbaar vanwege zijn afmetingen. Hij wordt hierdoor gemakkelijk opgemerkt. Ook is hij gemakkelijk te harpoeneren. Het vlees wordt meestal ingezouten en gedroogd. Vroeger werd dit gedroogd vlees veel meegenomen en opgediend op de passagiersboten die de verbinding maken tussen de dorpjes in het Amazonewoud. Het is alles behalve lekker en dan spreken we nog niet over de geur die zo een gezouten stuk arapaima verspreidt. De arapaima werd en wordt nog steeds gedood omwille van zijn afmetingen. Eén vis brengt veel gewicht op. Hij is nu echter zeldzamer geworden dan eender welke meerval.
Mijn raad: Laat de arapaima met rust!!!
Schubvissen kleiner dan de arapaima, doch lekker, zijn in overvloed aanwezig in het Amazonewoud. Hier moet onmiddellijk opgemerkt worden dat niet de mens de grootste vijand is van deze vissen doch eerder de veel voorkomende piranha. Een zeer lekkere schubvis is de "corvina", soms "pescada" genoemd.
De schubvissen worden door de professionele visser ook met nachtlijnen gevangen. Voor de sportvisser is hij echter de populairste. Alle riviervissen leveren een gevecht dat niet te vergelijken is met onze zogenaamde wedstrijdvissen.
Er wordt ook niet gevist met het klassieke dobbertje. Dit is niet te gebruiken in het woelige rivierwater. Er wordt gewoon gelet op de snokkende bewegingen van de lijn om de vis te verschalken. Het klassieke voederen zoals in België en Nederland nogal eens gebeurt, is ook daar zeer moeilijk uit te voeren. Het stromende water en de rotsige bodem staan een goede voedering in de weg. Trouwens; een aanbod aan visvoeders zoals bij ons gekend bestaat daar niet. Wil men toch voederen, dan moet men zelf alles aanmaken.
Tijdens mijn tochten wordt er enkel gevist om het plezier van het vissen. Toch staat er bijna dagelijks vis op het menu.

De tijd dat men vanop de oever steeds gevolgd werd door indianen, met blaaspijpen gewapend, is gelukkig voorbij.
De indianen, die nog niet met de beschaafde wereld in kontakt zijn gekomen, zijn zeer zeldzaam. Ze bestaan nog maar leven zo ver in de jungle dat men weken nodig heeft om ze te bereiken. Het is de laatste jaren ook niet meer de gewoonte om iedere "wilde" indiaan te bekeren. Integendeel! Deze die er nog zijn, worden beschermd tegen ieder kontakt met de moderne wereld.
Ervaring heeft geleerd dat het nadelig is om de "wilde" indianen in kontakt te brengen met de "blanken". Vooral de overdracht van ziektes, veroorzaakt door virussen, heeft grote verliezen meegebracht onder de indianenbevolking. Deze hadden hiertegen geen antistoffen en het gebeurde meermaals dat tot 95% van de stam stierf bij overdracht van een virusziekte. In de jaren zeventig werd de Transamazonica aangelegd en kontakt met meerdere indianenstammen was onvermijdelijk. De gevolgen waren rampzalig voor de indianen. Een simpele ruil van een zakdoek voor een boog met pijlen, was voldoende om de stam uit te roeien. Men vertelt dat de regering dit allemaal zou gewild hebben om alzo moeilijke indianen uit de weg te ruimen. Ik twijfel hieraan zeer sterk. De regeringen onder de generaals in de jaren zeventig waren niet te vergelijken met de dictatoriale regeringen in de andere landen van Latijns America. Brazilië heeft de indianen altijd zo veel mogelijk beschermd. Bewijs hiervan zijn de resultatan van marechal Rondon, de oprichting van de S.P.I. en later de F.U.N.A.I. Corruptie onder de ambtenaren van deze instellingen is er wel altijd geweest.
Sociale problemen zijn er ook veel geweest. Een voorbeeld.
Bij de aanleg van de tweede grootste stuwdam ter wereld op de Tocantins (zijrivier van de Amazone) zouden miljoenen hectaren woud onder water komen te liggen. Enkele indianenstammen zouden hierdoor genoodzaakt zijn te verhuizen. Wereldwijd protest. Zelfs Belgische politici waren toen op de conferentie van Altamira aanwezig om dit protest te steunen. Vraag: moest de aanleg van deze stuwdam geannuleerd worden? Tientallen miljoenen Brazilianen zouden kunnen bevoorraad worden met hernieuwbare elektriciteit in ruil voor de verhuis van enkele tientallen indianen. Laat me nog opmerken dat deze laatsten vroeger allemaal nomaden waren en regelmatig een andere streek opzochten.
Eén zaak heb ik met eigen ogen kunnen vaststellen. De indianen zijn zeker NIET diegenen die respect hebben voor alles wat leeft in het regenwoud. Zij ontbossen weliswaar niet maar alles wat leeft in het woud wordt door hen genadeloos afgeschoten. Zowel wilde dieren als vogels moeten eraan geloven. Voorbeeld: aap in de braadpan is voor hen een delicatesse!
Goede raad: wil men vogels en wilde dieren ontmoeten en bekijken, ga dan zo ver mogelijk van een indianenreservaat. Hoe verder, hoe groter de kans op succes.

De Piranhas.
Piranhas vinden we in alle rivieren van het Amazonebekken en in bijna alle rivieren van de Pantanal. Gelukkig zijn er nog enkele rivieren in de Pantanal en omgeving waar deze bloeddorstige vissen niet aanwezig zijn.
Vele verhalen doen de ronde en vooral de film met deze vissen in de hoofdrol geeft een verkeerd beeld weer. Ik heb met deze vissen veel te maken gehad en zal daarom hier de volledige waarheid weergeven.
Er zijn verscheidene soorten onder de piranhas. De gevaarlijkste is de "rode" piranha uit de Pantanalstreek. Deze is eerder klein van stuk maar kan geweldig te keer gaan. Het liefst verblijft hij in ondiep stilstaand water door de zon ontdaan van alle zuurstof. Deze stilstaande wateren zijn in feite min of meer grote meren die ontstaan wanneer het water zich terugtrekt in de bedding van de rivieren. Het droge seizoen is nu begonnen en zal maanden aanhouden. Op het einde van dit droog seizoen hebben de piranhas in die meren alles wat eetbaar is verorberd. Vanaf dan beginnen zij echt levensgevaarlijk te worden. Alles wordt nu onmiddellijk aangevallen; vis, vlees, mens en dier. Ze vertonen een ongelooflijke agressie. Van razernij storten zij zich op hun prooi. Eenmaal de gespannen rust verstoord, blijven de uitgehongerde piranhas ook mekaar aanvallen. De ene bijt in de staart van de andere omdat deze zich op een prooi stortte en bijgevolg niet goed oplette. Zo is een kettingreactie ontstaan die dagen kan duren.
Mijn ervaring: zeer goed opletten en zich zeker niet begeven in zulke wateren. Stilstaande wateren zijn zowieso te mijden vanwege de vele mogelijke ziektekiemen.
In de rivieren van het Amazonebekken komt vooral de "zwarte" piranha voor. Deze is veel minder agressief en wordt veel groter. De grootste zwarte piranha die ik al gevangen heb, woog tussen de 1,5 en de 2 kilo. Het zijn wel gevaarlijke heerschappen eenmaal gevangen. Ze stoten een geluid uit dat lijkt op:" Hug, hug". Een stylo wordt gewoonweg doormidden gebeten. Ze bezitten enorm sterke tanden in de beide kaken. De tanden in de onderkaak staan daarenboven naar achteren gericht om de prooi goed vast te houden. Deze kaak is ook enorm ontwikkeld. Zolang deze piranha echter met rust gelaten wordt, zal hij niet aanvallen zolang er maar geen bloed mee gemoeid is. Men kan gerust een verkwikkend bad nemen of zwemmen in de rivier terwijl men weet dat de piranhas op minder dan 30 meter afstand toekijken. Bebloed baden is zeker af te raden en langere tijd doodstil blijven liggen in de rivier is ook gevaarlijk.
De kleinere piranhas uit de Pantanalstreek worden vooral afgekookt en met groenten gegeten. Niet speciaal lekker en veel graten.
De grote piranhas uit het Amazonewoud zijn echt lekker, hebben veel vlees en kunnen goed gebakken alsook gefriteerd worden. Ze worden ook voor een goede prijs verkocht in de dorpjes of steden.
Welk aas gebruikt men om de piranhas te vangen? Als ze aanwezig zijn, heeft men zowel succes met vlees als met vis aan de haak. Een inox onderdraad is nodig want ieder andere kunstoflijn wordt met het grootste gemak geknipt.
Piranhas zijn een echte kwaal voor de vissers. Ze halen alle aas van de haken en snijden de lijnen stuk. Eenmaal ze weten waar de visser zijn lijnen heeft gehangen, zijn ze er niet meer weg te slaan en is verhuizen over een afstand van tenminste een halve dag noodzakelijk.

De Rio Purus is één van de grootste zijrivieren van de Amazone. Een kalme rivier zonder stroomversnellingen laat staan watervallen. Kenmerkend voor deze rivier zijn de grote lussen die ze maakt. De stroom meandert op grote schaal. Af en toe is het mogelijk om een lus “af te snijden”. Men wandelt door het oerwoud en na enkele honderden meters bereikt men terug de rivier terwijl de boot er gemakkelijk drie kwartier over doet. Soms verkort de rivier zichzelf en laat dan een stuk rivierarm als een meer achter. Deze stukken rivier hebben dus geen stroming meer en vormen de ideale broedplaats voor de muggen waaronder de malariamug, anopheles genaamd. Wanneer het bij hoge waterstand toch nog eens gebeurt dat de rivier haar achtergelaten stuk terug opeist en bijgevolg het stilstaande water opnieuw in de stroming neemt, dan kan men zeker zijn van malariabesmetting.

Enkele jaren geleden besloot ik om deze Rio Purus gedeeltelijk af te varen. Mijn vriend Karel vergezelde me. Hij was naar eigen zeggen een ervaren avonturier en had al veel meegemaakt. We vertrokken vanuit Boca do Acre, het laatste dorpje dat nog te bereiken was met de bus. Boca do Acre ligt aan de samenvloeiing van de Rio Acre met de Rio Purus, vandaar de naam.

Ik zou voor een week bij een familie rubbertappers verblijven. In ruil voor mijn verblijf zou ik alle onkosten op mij nemen zijnde: de brandstof en een ruime voedselvoorraad voldoende voor de ganse familie.

Zoon Antonio zocht me op in het hotel. Hij was een blanke jongen van ongeveer achttien. Hij woonde met zijn ouders en andere familieleden op een dag varen stroomopwaarts. We maakten ons allerminst zorgen ook al was zijn houten bootje slechts voorzien van een benzinemotor van vijf pk. We zouden ’s morgens vroeg afvaren om in één dag de tocht te voltooien.

We deden de aankopen ’s avonds nog om ’s anderendaags geen tijd te verliezen.

De volgende morgen werd alles keurig aan boord gebracht door enkele jonge dragers. De oever ligt daar immers een vijftiental meter boven de waterspiegel en de afdaling was zeer glibberig.

Het bootje was van hout maar zag er stevig uit. We hadden niets te vrezen.

Antonio hielp ijverig om alle bagage en voedselvoorraad netjes in evenwicht te plaatsen. Zijn ouders zouden ook meevaren. Geen probleem, dacht ik, die konden er nog wel bij.

Het duurde echter en zowel Antonio als ik werden zenuwachtig. Zouden we er wel geraken met zo een kleine motor, vijf man en stroomopwaarts? Er aan denkend dat het vanaf zes uur pikdonker wordt in het Amazonewoud.

Eindelijk kwamen ze toe. Maar het is niet waar zeker?! Zij waren met zijn zessen!! Dus in ’t totaal met negen man! Dat zou nooit gaan in zo’n bootje met een motortje van vijf pk en dan nog stroomopwaarts! Ik had al veel meegemaakt maar dit tartte alle verbeelding.

Ook Karel keek me ongelovig aan. Bij iedere man die aan boord kwam, zakte het bootje verder weg. Het water kwam tot enkele vingers van de rand. Iedereen was aan boord. De tocht kon beginnen.

Toen het bootje met een kleine vaart de kade achter zich liet, was het al zover. Het water stroomde met grote geulen in de boot. Er was vooraan in de boeg een gapende opening van meer dan een vinger. Normaal bleef de boot hoog genoeg boven het wateroppervlak maar de lading die onze boot moest vervoeren was volgens mij zelfs nog te veel voor twee van zulke bootjes.

Rustig begon ik mijn laarzen uit te trekken want zwemmen met plastieken laarzen valt niet mee.

Karel zat al bijna in zijn zwembroek. Hij overdreef feitelijk en had geen rekening gehouden met de gretigheid van de muskieten. Ze lustten hem rauw! Het probleem is dat men die muskieten niet voelt bijten. Zelfs toen ik hem er op wees dat de muskieten aan het feesten waren, maakte Karel geen aanstalten om dit te verhinderen. Hij stelde het waterprobleem in de boot boven de beten van de muskieten die hij toch niet voelde. Later zou blijken dat dit een grote vergissing was.

Aan de watertoevoer werd aanvankelijk weinig aandacht geschonken. Achteraan in het bootje zat toch twee man constant water te scheppen met grote blikken. Een beetje water dat door de spleten in de boot vloeit, is dagelijkse kost, zeiden zij. Volgens mij kon dit echter nooit goed aflopen en zouden we binnen de kortste keren zinken.

We waren nog geen honderd meter ver toen er terug werd aangelegd. De lading werd herplaatst. Ook de medepassagiers werden een andere plaats toegekend. Het gewicht werd meer naar achter geplaatst zodat de neus van de boot hoger uit het water kwam. De spleet vooraan werd ook zo goed mogelijk gedicht met klei van de oever.

Ditmaal was de watertoevoer veel minder. Achteraan stond de waterspiegel nu tot op maximale hoogte. Er mocht echt niets gebeuren.

In ieder geval waren we ditmaal definitief vertrokken. Van vooruitgang werd niet gesproken. Het was een slakkengang. Nooit zouden we onze eindbestemming bereiken op één dag al wist ik zelf niet hoe ver het was. Ik was er nog nooit geweest.

Voor het eerst reisde ik op evenaarhoogte. We wisten ons tegen de felle zon goed te beschermen. Ook Karel had vlug ingezien dat hij zich tegen madame soleil moest beschermen. De muskieten hadden hun werk echter al gedaan. Nu begon Karel in te zien welk onheil was aangericht. Ieder vrij plekje werd nu behoedzaam afgeschermd.

Wat hadden we voorzien voor die eerste dag om te eten? Niets! Gelukkig had ik een pakje koekjes gekocht. De rest van de voorraad bevatte rijst, bonen, groenten… Geen mondvoorraad. Het was niet nodig, had men gezegd.

Ik deelde de koekjes uit en offerde me op. Ik nam er geen. In de ijsbak was gelukkig voldoende water. Ook de boter en een diepvrieskip voor de eerste dag, hadden we bij het ijs gestopt. Af en toe at ik een beetje gezouten boter. Dit zou me wel voldoende energie geven om de dag door te komen. Ik zag hier geen probleem in. Een lekker avondmaal zou dit alles snel doen vergeten.

Ik maakte me verder niet meer ongerust en genoot ten volle van het natuurschoon. Het viel me wel op dat er bijna geen vogels te zien waren. In tegenstelling tot de zijrivieren van de Rio Madeira. Deze rivieren zijn veel wilder met de stroomversnellingen. Er woonden daar ook geen oeverbewoners. De oevers van de Rio Purus zijn niet zo steil en vormen in de binnenkant van de bochten echte stranden. Deze in het droge seizoen vrijgegeven vlakke oevers worden bewerkt als akkers. De oeverbewoners planten hier vooral maïs, bonen, meloenen en dergelijke. Ze moeten er natuurlijk voor zorgen dat de oogst binnen is vooraleer de rivier opnieuw deze akkers overspoelt. Dit alles maakt dat hier veel meer oeverbewoners leven dan op de zeer steile oevers van het Madeira bekken. Een gevolg hiervan is dat de wilde dieren en vogels veel zeldzamer zijn.

Tegen de middag brandde de zon er op los. Normaal wordt er dan even halt gehouden, iets gegeten en geschuild voor de zon. Niets van dat. Ik zag de bezorgdheid op de gezichten van de medereizigers. Dit voorspelde niets goeds. We zouden er nooit geraken; dat stond vast.

Af en toe werd een stuk rivier afgesneden door te voet door het oerwoud te trekken. De boot kon dan iets sneller vooruit. Het was interessant want zo konden we rustig kennis maken met het omringend woud.

Verrassend hoe snel we terug aan de rivier kwamen. Deze maakte geweldige lussen; zo wordt de rivier ook getekend op een landkaart. Telkens deed de boot er gemakkelijk een half uur langer over.

Tegen een uur of vier kwam dan de “coup de theatre”. De kleine motor wilde niet meer mee. Die had er blijkbaar genoeg van.

Hoezeer Antonio ook probeerde, de motor zweeg. Ik zat vooraan de boot en kon me, vanwege de lading, niet gemakkelijk met de zaak bemoeien al had ik wel mijn idee wat er haperde.

Als men ziet hoe ze daar omspringen met de benzine, dan is het niet verwonderlijk dat het vuil zich opstapelt en na een tijdje de carburator verstopt. Dat was volgens mij de oorzaak.

Na een tijdje zat Antonio onder het zweet en vond ik de tijd gekomen om met raad bij te staan.

Luchtfilter er af en druppelsgewijs benzine toevoegen langs de vrijgekomen opening. Het was het proberen waard. En het lukte ook nog! Weliswaar was de gasregeling nu onmogelijk. Enkel vol gas en druppelen was de boodschap.

Wat een gesukkel! En dit op het uiteinde van de wereld! Ik kon mijn verstand niet verder op nul zetten; het stond al lang onder nul!!

Karel had last van de muskietenbeten. Kwam dan het probleem met de motor er nog bij. Ik zag aan zijn gezicht dat het meer avontuur was dan hij gewend was. Hij fluisterde voortdurend:” Het is niet te doen, het is niet te doen.”

Tegen de zessen valt de zon zienderogen en op vijf minuten is het donker in het Amazonewoud. Dit was me niet onbekend maar ik bevond me op onbekend terrein en rekende op mijn vrienden. We konden onmogelijk verder. De uitstekende boomstammen in de rivier vormden een echt gevaar en het gesukkel met de motor kregen we er nog boven op.

Er werd aangelegd aan een strand waarop gewassen waren aangeplant. Hier moest dus wel iemand wonen. Wellicht achter het riet dat in de duisternis kon onderscheiden worden.

Antonio, Karel en ik zouden er op uit trekken. De rest zou “overnachten” op de boot. Ik vroeg niet hoe ze dat zouden klaarspelen.

In de duisternis moesten we eerst nog op zoek naar de hangmat, slaapzak en muskietennet.

De stroperslamp was alweer uiterst nuttig. We ploeterden door het slijk van de oever en vonden redelijk vlug een paadje dat door het grote rietveld leidde. Vervolgens kwamen we op  een akker. Volgens mij waren het kleine meloenplantjes. We deden ons best om ze niet te beschadigen.

Toen begon er plotseling een hond te blaffen. Ik verwittigde Antonio, die als eerste ging, om uit te kijken dat dit beest hem niet zou aanvallen. Tegelijk wisselden we van lamp. Mijn stroperslamp was een echte Mag-Lite met lang handvat. Een tik hiervan zou de hond wel uitschakelen.

Gelukkig bleek het dier geketend. En ondertussen was iedereen wel gewekt of beter, gewaarschuwd. Het was nog maar 19h. Niets van dit alles. Er kwam geen beweging in de centrale hut op palen. Ik vond het maar goed. Ik was doodmoe en wou zo vlug mogelijk in de hangmat. De hond konden we sussen en het schamele afdak voor onze hangmatten werd duidelijk in de schijnwerpers. Het bevond zich op een twintigtal meter van de paalwoning.

Het bleek alles behalve gemakkelijk om er drie hangmatten in op te hangen. De structuur had ook zijn beste dagen gehad.

Ik hielp eerst Karel. Dit was zijn eerste nacht in de hangmat. Hij had dit wellicht anders voorgesteld.  

Antonio had ondertussen een pak rommel verplaatst zodat ook ik mijn bedstee kon ophangen. Het afdak kraakte op al zijn vestingen toen ik me langzaam in de hangmat liet glijden. Ik vroeg Antonio nog snel om het muskietennet er gewoonweg los over te gooien. Het was beter dan geen. Lang heb ik niet meer nagedacht over de gebeurtenissen van de dag; ik sliep vrij vlug.

Rond de vijven werden we gewekt door Antonio. Er was nog veel werk aan de winkel. De motor moest hersteld worden anders zouden we die dag nog niet aankomen.

We ruimden snel op. Nog steeds was er geen levende ziel te bespeuren in en rond de woning. Het zal een eeuwig raadsel blijven wie er daar woonde. Indianen of rubbertappers?

Bij de boot was iedereen ijverig bezig alles netjes te plaatsen. Zouden die allen in de boot geslapen hebben? Dat zou ik wel eens willen gezien hebben. Ik stelde geen vragen maar zag dat de motor het terug deed. Ook hierover heb ik geen vragen gesteld. We konden verder en dat was het bijzonderste.

Ook deze dag bleven we zonder fatsoenlijk voedsel. Waren die mensen dat gewoon? Ik begreep er niets van en nam af en toe een streepje gezouten boter. Dit zou mij wel de nodige energie geven. Karel at de laatste koekjes. Hij reclameerde ook niet al zag ik dat hij afzag met de muskietenbeten.

Uiteindelijk verliep alles “normaal”, al moeten we de uiterst trage snelheid onder normaal beschouwen.

In de namiddag werden we van ver reeds verwelkomd door een roeiboot vol jongeren en kinderen. We waren bijna op onze bestemming; je kon dat zo merken;

Nog een half uurtje later zagen we op de oever een groep mensen die ons toewuifden. We hadden het gehaald!! Nu nog goed eten en alles is terug in orde.

We werden werkelijk feestelijk onthaald. Er was zelfs een ganse paalwoning voor ons voorbehouden. Wat een luxe! Op het uiteinde van de wereld.

Eenmaal geïnstalleerd, vroeg ik te drinken. De bak met ijs was nu in het bezit van moeder kokkin. Ik kon er niet meer onbeperkt bij. Gulzig dronk ik twee glazen fris water. Man lief, wat was het daar warm. Het was mijn eerste tocht op evenaarsniveau en dat was te voelen.                                                                                                                                                                                     

Het avondmaal liet ook op zich wachten en dat was er te veel aan. Mijn darmen begonnen te reclameren. Ik wist hoe laat het was. Diarree!! Dat moest er nog bijkomen.

Ik nam onmiddellijk mijn medicamenten, vroeg wat zout en dronk, dronk, dronk. Ditmaal speelde ik op zeker en ontsmette het water met chloortabletten. Ook de zakjes electrolyten van Care Plus bewezen hun dienst. Dit is een soort zoutoplossing die uitdroging tegengaat en toch nog voeding bevat. Zeer zeer nuttig in tropische gebieden bij diarree.

Was het water de oorzaak of de boter tijdens de twee dagen? Feit is dat ik de volgende twee dagen in de hangmat heb gelegen.

Karel voelde zich ook niet goed. Hij was ondertussen nog allergischer geworden aan muskieten en zag ze overal. Hij wilde al na één dag terug naar de bewoonde wereld.

Dat nooit! Ik was gekomen om een week bij de rubbertappers te verblijven en dat zou zo ook gebeuren. Spijtig miste ik door mijn diarree een wel bijzondere belevenis.

We werden uitstekend ontvangen door de familie rubbertappers. Er was zelfs een paalwoning speciaal voor ons voorbehouden. Er was dus plaats genoeg om de hangmatten op te hangen.

Zoals vermeld, verbleef ik bijna twee volle dagen in mijn hangmat. Ik wilde zo snel mogelijk terug de oude zijn en dat kan alleen door uit de zon te blijven, geen lichamelijke inspanningen te doen en veel te drinken. Er bestaan speciale elektrolyten oplossingen om dehydratatie tegen te gaan. Nu behoren die steevast tot mijn medicijnvoorraad. Tot dan toe had ik nog nooit een diarree aanval gekend en bijgevolg had ik de zout- en mineraaloplossing niet bij.

De familie rubbertappers waren aanhangers van de “Ayehuaska” drinkers. Dit is voor hen een godendrank getrokken uit twee planten van het woud. Een liaan (banesteriopsis caapi) en een lage plant (psychotria viridis). De drank wordt bereid door ceremonieel deze planten te kappen, te pletten en uiteindelijk uit te dampen. Die keer woonden we de fabricatie niet bij. Ik was te ziek en Karel had het te druk met de muskieten.

Toch woonde hij ’s avonds een plechtigheid bij waarbij deze godendrank genuttigd werd. Uren aan één stuk werd er gezongen en uiteindelijk werden de drinkers beloond met heftige visioenen. Ik hoorde enkel het gezang vanuit mijn hangmat; al was ik er graag bij geweest.

De volgende ochtend vertelde Karel mij dat hij ook niet gebleven was tot het einde. Bij het zien van al deze toch “speciale” gedragingen, was hij er niet gerust in gebleven.

Ik liet het er bij en wist dat ik zou terugkeren om dit alles van dichterbij mee te maken.

Verder brachten we nog enkele mooie dagen door op deze “seringal”, wat rubberfarm betekent.

Het jaar daarop keerde ik al terug. Ditmaal vergezeld van twee “echte” avonturiers. Zij waren in ieder geval beter voorbereid en gehoorzaamden wat de bescherming tegen de muskieten betreft.

Alles verliep deze keer vlot. Ook ditmaal bereikten we de seringal niet op één dag maar we overnachtten bij vrienden. Er waren ditmaal geen problemen geweest met het overladen van de boot en de motor hield het uitstekend. De boot was deze keer ook een stuk groter.

De tweede dag werden we van ver verwelkomd door de jongeren van de familie. Ze kwamen ons tegen gevaren in kleine kano’s.

Deze keer zouden we de fabricatie van de “godendrank” bijwonen en zelfs een handje toesteken. De liaan “jagube” werd al zingend geplet en vervolgens gedurende twee dagen uitgekookt. Daarna werd de “rainha”plant toegevoegd. Alles nog filteren en klaar is de drank.

Vol spanning woonden we de ceremonie bij. Het avondmaal werd uitgesteld en rond de zevenen werd het gezang aangeheven. Jong en oud was aanwezig. De ayehuaska werd door iedereen gedronken in gewone bekers. Wij deden voor de anderen niet onder en dronken het bittere spul. Na enkele uren zang werd de drank nogmaals aangeboden. Nu kon het spel echt beginnen. Regelmatig zagen we iemand het terrein van de plechtigheid verlaten. Precies dronken. Onmiddellijk ging een “nuchter” iemand van de familie hem achterna om te kijken of er geen moeilijkheden zouden komen. Op de vlucht slaan en verdwalen behoort tot de mogelijkheden.

Ik begon alles pas te begrijpen toen de vlammen van het houtvuur ineens veel groter leken. Jaja, er kwam nog meer op me af. Visioenen!!! Ik had het wel kunnen denken dat dit geen berkensap was zoals wij dachten. De kracht van dit drankje lag in hogere sferen. Als ik wilde zou ik draken kunnen zien of engelen.

Ik hield me echter kalm en zag dat mijn vriend Jan ook met het hoofd in zijn hand zat. Mijn tweede vriend Jean had het erger te pakken en verliet in loopdraf het terrein. Ik zag dat men hem achterna zat en berustte in de toestand.

Het was een belevenis. Jean had veel gezien, zei hij. Draken en gevaarlijke dieren. Hij was eigenlijk niet goed gezind. Ik had hem moeten verwittigen, zei hij. Maar ik wist het zelf niet!! Kijk voor meer details op: http://www.archipress.org/edizine/harner/harner.htm

Eind goed, al goed. Bij onze terugkomst in de hoofdstad Rio Branco van de deelstaat Acre, bezochten we een interessant museum. Daar werd verteld over het drinken van de Ayahuaska. Ik noteerde dan ook graag de Latijnse namen van de planten waarvan de godendrank werd gemaakt.

Sinds het drinken van de Ayahuaska voel ik me veel beter.

Eric Lornoy werkte jaren geleden in Brazilië. In tegenstelling tot de meesten, die vooral de stranden opzochten, was hij meer geïnteresseerd in de natuurstreken van dit uitgestrekt land. Het Braziliaanse Portugees was voor hem geen probleem.

Na enkele tochten naar de Pantanalstreek had hij reeds een grote vriendenkring opgebouwd onder de plaatselijke bevolking. Woudlopers en indianen leidden hem tot in de verste uithoeken van dit dierenparadijs. Kamperen en slapen in hangmatten was er natuurlijk steeds bij. Men kan zich moeilijk voorstellen hoeveel geluiden er 's nachts zijn waar te nemen. Heerlijk!

Eenmaal de Pantanalstreek, na meer dan tien tochten, geen nieuwigheden meer bood, ging zijn interesse uit naar het Amazonewoud.

Vandaag de dag onderneemt hij ieder jaar minstens één expeditie naar het grootste regenwoud ter wereld. De laatste jaren vanuit België. Na meerdere verkenningstochten is hij doorgedrongen tot ver in het Amazonewoud. Steeds begeleid door plaatselijke bewoners zijnde: rubbertappers, goudzoekers, vissers, indianen.... De streken die hij verkent bevinden zich ver van de toerisrische centra zoals Manaus.

Meestal worden rivieren afgevaren. De zijrivieren van de Rio Madeira zijn de interessantste. Stroomversnellingen en kleine watervallen worden overwonnen. De rivieren zijn rijk aan kleilagen in de oevers. Vele krombekken zijn hierop verlekkerd en zijn daarom massal aanwezig.  Ara's (rode en gele), papegaaien en parkieten. Een zeer kleurrijk spektakel telkens zo'n groep opvliegt. Ook andere wilde dieren komen meer voor dan op andere rivieren. Dit komt omdat de rivier zo wild is en geen oeverbewoners telt. Eric spreekt met ervaring vermits hij reeds meer dan 15 rivieren heeft afgevaren.

Om de onvermijdelijke onkosten te delen, worden soms expedities ondernomen in kleine groepen (maximaal 5 man). Al deze expedities worden ingericht zonder winstbejag; iedere deelnemer betaalt zijn deel in de onkosten en dit ter plaatse.

Het spreekt vanzelf dat er geheel vrijblijvende vergaderingen zullen gehouden worden alvorens de deelnemers kunnen toegelaten worden.
Zulke expedities zijn geen toerisrische uitstappen doch ook geen vermoeiende trektochten.
Wanneer de teamorders opgevolgd worden, zijn de gevaren zo goed als nihil en de ongemakken veroorzaakt door de muskieten worden tot een minimum herleid.

Vertaling uit de krant "Folha de Rondônia" (Brazilië) van zaterdag 24 Juni 2006.
Titel:" Indianenhoofdman met kogels afgemaakt."
De hoofdman Deusmar Ferreira Saquirabiar, ook Damiao genoemd en één van de hoofdmannen van het indianenreservaat Mequéns dichtbij Alta Floresta in de staat Rondônia (Brazilië), werd gisteren ochtend vermoord met vier kogels in de borst op de parking van het busstation van de stad Pimenta Bueno (Rondônia).
Damiao was vergezeld van een indiaanse. De vermoedelijke moordenaar werd gefilmd door de interne camera's van het busstation.
De moordenaar benaderde Damiao en vroeg om een sigaret. Enkele seconden later werd Damiao bij zijn naam genoemd en kreeg vier kogels in de borststreek.
De (illegale) houtwinning in het indianenreservaat Mequéns zou de aanleiding zijn tot deze moord.
Het Amazonewoud aldaar bevat nog veel "cabreùva", een houtsoort van extreme kwaliteit die hoge prijzen behaalt op de internationale markt.
Het reservaat was al geruime tijd winningsplaats voor illegale houtkap. Hoofdman Damiao had aan de houtkappers een ultimatum gesteld om het reservaat te verlaten met de dreiging alles over te laten aan de federale politie. Anderzijds was Damiao (samen met zijn zonen) ook verwikkeld in verscheidene twisten betreffende de opbrengst van de rijkdommen van het reservaat.
Politiehoofd Arismar Araùjo verklaart dat de ganse ploeg onderzoekers van Pimenta Bueno met de zaak bezig is. Het gefilmde gebeuren wordt aan een gedetailleerd onderzoek onderworpen. Hij denkt dat de opheldering binnen enkele dagen een feit zal zijn.

Dit is de beruchte onzichtbare zanger van het Amazonewoud, de Grijskopklauwiervireo.
Deze foto werd genomen vanuit een speciale uitkijktoren en met veel geduld.
Hij komt regelmatig voor en fluit op zo'n dominante wijze dat het onmogelijk is hem te negeren. In het groene bladerendek is het echter onmogelijk hem te bewonderen.

Foto