Uitgelezen boeken ...en een bijzonder filmpje af en toe. Een lijstje voor mezelf en voor wie wat inspiratie zoekt.
01-09-2007
Een boekenezeltje
A university in Venezuela is using a novel method to take books into remote communities and encourage people to read. As James Ingham reports, the scheme is proving a great success.
Het huis was leeg en verlaten. De kou drong door tot in alle hoeken en gaten. In de badkuip had zich een dun vlies ijs gevormd. Zij had een blauwige tint gekregen. Zoals daar lag, vond hij haar net een princes. Een ijsprinces.
(Flaptekst "IJsprinces"./ Camilla Läckberg)
Héél mooi en vlot geschreven. Zoooo spannend dat je bijna niet anders kunt dan het zo vlug mogelijk uitlezen... Spannend tot de laatste minuut!
Aangrijpend en huiveringwekkend hoogstandje
Soms wekt de omslag van een boek een moeilijk definieerbare nieuwsgierigheid op. Je wordt aangetrokken tot iets en wilt naarstig op zoek gaan naar het waarom. Niet alleen oogt IJsprinses mysterieus, Camilla Läckberg (1974) heeft ook nog eens voor een benijdenswaardige inhoud gezorgd. De Zweedse schrijfster heeft in eigen land een ongekend succes behaald door een half miljoen boeken te verkopen. Ze werd in 2005 niet voor niets tot auteur van het jaar gekozen. De nog jonge ster laat zich leiden door haar verbluffend sterke fingerspitzengefühl.
IJsprinses speelt zich af in een kleine plaats aan de Zweedse westkust. Wanneer op een koude winterdag de klusjesman het afgelegen huis van Alexandra Carlgrens betreedt, krijgt hij de schrik van zijn leven. De vrouw ligt met doorgesneden polsen in bad en alles wijst in de richting van zelfmoord. Erica Falck is toevallig ter plekke. De oud-klasgenote en tevens jeugdvriendin van Alexandra start samen met Patrick Hedstrom van de politie een onderzoek. De patholoog-anatoom doet niet veel later een paar opmerkelijke ontdekkingen. Zo is het slachtoffer een slaapmiddel toegediend, zijn de snijwonden in de slagaders op minutieuze wijze aangebracht en blijkt dat Alexandra drie maanden zwanger was. Alles wijst nu in de richting van moord. Er lijkt een verband te bestaan met de verdwijning van een zoon uit een heel ander gezin. Alleen was dat een zaak die zich ergens in een grijs verleden afspeelde. Als vervolgens een vriend van Alexandra dood in zijn woning wordt aangetroffen zijn de kaarten opnieuw geschud. Maar ook nu weer blijft de vraag of er sprake is van moord of zelfmoord.
De thriller is met veel bezieling geschreven. Elk hoofdstuk is een aangrijpend en huiveringwekkend hoogstandje. De klasse van het verhaal is dat het geen moment verzwakt. Steeds weer komen er nieuwe feiten op tafel die je een stapje verder door de mysterieuze doolhof leiden. De meest vreemde onthullingen volgen elkaar in een jachtig tempo op. Niets is wat het lijkt en alles pakt nog beter uit dan de meest hoopvolle verwachtingen. Het decor wordt gevormd door een kil en afgelegen Zweeds stadje. Je proeft de winterse sfeer en maakt zelf deel uit van een kleine gemeenschap. Erica Falck en haar zus worden heel mooi als twee uitersten geschetst. Erica heeft verantwoordelijkheidsgevoel en is rechtvaardig. Haar zus is daarentegen onzeker en lijkt de grip op haar eigen leven totaal te zijn verloren. Erica stelt alles in het werk tot haar zus door te dringen. Je krijgt het idee dat de schrijfster zichzelf in Erica heeft verloren, wat tot gevolg heeft dat ze het karakter erg realistisch omschrijft. IJsprinses mag zich zonder twijfel meten met de beste speurdersromans. Rest slechts een piepklein minpuntje en dat is de reden waarom de hoofdverdachte zo gemakkelijk in hechtenis wordt genomen. Wijzigingen van tv-programmas kun je ook in een vroeger stadium controleren. Het is de schrijfster vergeven.
Läckberg schrijft ingenieus, wat kortweg inhoudt dat ze alle clichés vermijdt en een onbetwistbaar antwoord heeft op elk complex vraagstuk. We gaan nog veel van dit talent horen!
Hoe sterk is de relatie tussen een moeder en haar drie pleegdochters als blijkt dat de moeder ook een kind van zichzelf heeft? 'Een van mijn zussen heeft het leven gestolen dat voor mij bestemd was. Ik wil weten wie.' Zo denkt de gehandicapte Desirée, die al een leven lang op bed ligt. Als baby is Desirée begin jaren vijftig door haar moeder, die vroeg weduwe was geworden, in een inrichting geplaatst. Daarna heeft de moeder drie pleegdochters opgevoed zonder hen te vertellen dat ze ook een dochter van zichzelf heeft: Desirée. Als Desirée het leven van haar 'zussen' binnendringt, wordt het evenwicht tussen de vrouwen ernstig verstoord.
Recensie Biblion
G. Brandorff
De in 1947 geboren Zweedse schrijfster won met deze succesvolle roman in 1997 de Zweedse 'Augustpris'. In het centrum van de roman staat de volledig verlamde en aan een verpleeghuisbed in Vadstena gekluisterde Desirée. Zij blijkt in staat op magische wijze vrijelijk reizen door tijd en ruimte te kunnen ondernemen. Zó 'bespeelt' zij op mysterieuze wijze het leven van de pleegzussen Birgitta, Margareta en Christina, die alle drie tragische levensverhalen met zich mee zeulen. Het is ook niet aan hen bekend dat Desirée de dochter van hun pleegmoeder 'tante Ellen' is. De lijvige roman ademt somberheid, echter ook vaak humor en ironie, en doet denken aan de thematiek van 'het getergde kind' bij de Noorse schrijver Wassmo. Het leven van de 4 zussen wordt bepaald door het feit dat geen van hen ooit de belangrijkste was geweest.. In verrassende wisselingen van perspectief, ruimte en tijd schildert de auteur een fascinerende en spanningsvolle generatieroman, waarin zij de magische literaire mogelijkheden goed weet te benutten en tevens een kritisch beeld schept van de Zweedse welvaartsmaatschapppij.
De vrouw in het Götakanaal./ Maj Sjöwall & Per Wahlöö
Op de achtste juli, s middags even na drie uur, werd het lijk opgevist. Het was nog in vrij goede staat en kon niet lang in het water gelegen hebben.
Kortnieuws: Bij toeval vist een baggermolen in de sluis van het Götakanaal het lijk op van een jonge vrouw. Niemand kent haar, en erger nog, niemand lijkt haar te missen. Ze wordt alvast door niemand als vermist opgegeven. Een onoplosbare zaak? De politie tast in het duister, maar inspecteur Martin Beck geeft het niet op.
De vrouw in het Götakanaal is het eerste boek uit de wereldvermaarde tiendelige thrillerreeks rond inspecteur Martin Beck uit Stockholm. Enkele dagen geleden met veel spanning uitgelezen. Ook al had ik aanvankelijk wat voorbehoud om een boek dat geschreven werd in de zestiger jaren te beginnen lezen, en in het begin eventjes te veel details in het verhaal, maar algauw kon ik er niet onderuit: ik moest en zou zo gauw mogelijk de ontknoping te weten komen.
En ja, het speurwerk is best spannend om te volgen, vooral als je er bij stilstaat hoe evident sommige zaken vandaag de dag zijn geworden als een snel telefoontje via de gsm of DNA-onderzoek en toen niet tot de mogelijkheden behoorde
Sjöwall, Maj (Stockholm 25 sept. 1935) en Per Wahlöö (Göteborg 5 aug. 1926 Malmö 22 juni 1975), Zweeds schrijverspaar, kreeg grote bekendheid met een serie van tien politieromans met als centrale figuur commissaris Martin Beck en zijn collega's, geschreven in 19651975. De serie, via de Verenigde Staten internationaal bekend geworden, is geconcipieerd als één lange roman en bedoeld als aanklacht tegen de Zweedse welvaartsmaatschappij en tegen het rechtssyteem, waarin de mens volgens de auteurs wordt weggedrukt, zodat hem om zich te doen gelden geen andere keus dan het geweld overblijft. De maatschappij, en met name de politie als machtsapparaat, wordt gezien als de werkelijke misdadiger. Wahlöö had reeds eerder zelfstandig romans en misdaadverhalen geschreven met eveneens maatschappijkritische aspecten, zoals bijv. De moord op de 31ste verdieping (Ned. vert. 1976).
Het Zweedse schrijversechtpaar Maj Sjöwall en Per Wahlöö wordt zonder twijfel gezien als de grondleggers van de Skandinavische, maatschappij-kritische misdaadroman. Sjöwall & Wahlöö hebben met hun politieromans met Martin Beck in de hoofdrol een groot internationaal lezerspubliek weten te veroveren. Vele hedendaagse schrijvers beschouwen hen als een groot voorbeeld.
The lover. Marguerite Duras a seductive masterpiece of cinematic grace and beauty
"The burst of Chopin under a sky lit up with brilliancies...There wasn't a breath of wind and the music spread all over the dark boat, like a heavenly injunction whose import was unknown, like an order from God whose meaning was inscrutable...and afterwards, she wept because she thought of the man from Cholon and suddenly she wasn't sure she hadn't loved him with a love she hadn't seen because it had lost itself in the affair like water in sand and she rediscovered it only now, through this moment of music flung across the sea."
'Set against the backdrop of French colonial Vietnam, with all the faith and fervor of its native text, The Lover reveals the intimacies and intricacies of a clandestine romance between a pubescent girl from a financially strapped French family and a much older and much wealthier Chinese man. Overlaid with softly indulgent narration by the nonpareil Jeanne Moreau, a provocative Jane March stars in the role of the young Marguerite, with Tony Leung as her refined but reticent paramour.'
'The year is 1929, and a nameless girl, whom we must presume to be the author in the bloom of her youth, is traveling by ferry across the Mekong Delta, on return from a holiday at her family home in the village of Sadec, to her boarding school in Saigon. Self-aware and oozing with nubile allure, this woman-child is at once both tenderly naïve and wise beyond her years. Most telling is the way in which she is dressed, and an evocative passage from the pages of the novel that describes it is brought to life by the microcosmic eye of cinematographer Robert Fraisse'
23 april is een symbolische datum voor de wereldliteratuur. Op deze dag in de geschiedenis (en in hetzelfde jaar 1616), stierven Cervantes, Shakespeare en Inca Garcilaso de la Vega. Het is tevens de geboortedag van bekende auteurs zoals Maurice Druon, K. Laxness, Vladimir Nabokov, Josep Pla en Manuel Mejía Vallejo.
Wat als het leven zich voordoet als een verhaal, een roman of zelfs een opera? Of als een verhaal werkelijkheid wordt terwijl het verteld wordt? Wat als drie verhalen (of meer) verweven geraken in één enkel boek? Als zelfs de 'ware' geschiedenis een handje wordt geholpen en alles steunt op een bijna-werkelijkheid? Wat als de hoofdfiguren Mozart, Casanova en librettist Da Ponte zijn? Als alles draait rond de opvoering van de opera Don Giovanni te Praag in 1787? Wat als het verhaal van de opera 'echt' wordt in het boek en alle intriges en liefdeshistories, heldendaden en hypotheses verweven worden tot één enkel nieuw verhaal? Dan kunnen we alleen maar gespannen doorlezen tot het boek uit is en ons hijgend in een zetel ten ruste leggen bij het aanhoren van dit dramma giocoso van Mozart. Het is schrijver Hanns-Josef Ortheil die in zijn boek 'De nacht van Don Giovanni' de intriges uit de opera zo hanteert dat het verhaal levend wordt in de dagen voor de première te Praag. Op een weergaloos geslepen manier wordt Casanova Don Giovanni en omgekeerd. Het boek is wat nukkig in het begin maar langzamerhand laat het zich lezen als een trein. De laatste pagina's vliegen je door de vingers terwijl onderwerpen als de Venetiaanse keuken en het orkestleven uit de klassieke periode de revue passeren. Wie graag de muziek van Mozarts opera's hoort, moet zeker dit boek eens ter hand nemen. Alles is fictie maar wordt haarfijn in de tijd en op de karakters van deze ooit levende personages geschreven. In één woord: een meesterwerk.
Inés, vrouw van mijn hart is een grote liefdesroman in een historische setting. Met haar nieuwe boek keert Isabel Allende terug naar haar oude thematiek: een krachtige vrouw die een bepalende rol heeft in de geschiedenis. Allende heeft zich grondig verdiept in de geschiedenis van Zuid-Amerika en Chili. Twee historische figuren die daarbij een beslissende rol hebben gespeeld, zijn haar hoofdpersonen, Pedro de Valdivia (stadhouder van Pizarro) en zijn minnares Inés Suárez. Allende laat Inés zelf vertellen vanuit haar herinnering, want zij overleefde haar drie mannen, hun intriges en machtstrijd, de veldslagen en hongersnoden, en zij schrijft nu haar belevenissen op voor de dochter van haar laatste echtgenoot.
Een moedige, hartstochtelijke en onverzettelijke vrouw is de Inés van Allende, en zo moet ze in werkelijkheid geweest zijn als zij de huiveringwekkende avonturen van de conquistadores heeft kunnen doorstaan. Zij kon overleven omdat zij de mannen in haar omgeving altijd zodanig wist te sturen, dat zij haar zelfstandigheid kon behouden Zij beleefde drie verschillende vormen van liefde, alle met een grote intensiteit. Met haar eerste echtgenoot in Spanje ervaart zij als jong meisje onbekommerd de lichamelijke liefde, sensueel en genotvol. Een passievolle liefde beleeft zij met Pedro de Valdivia, haar minnaar in Zuid-Amerika, de harde en roemzoekende veroveraar, krijger en heerser. En als laatste, Rodrigo de Quiroga, de zachtmoedige conquistador aan Pedros zijde, met hem deelt ze een tedere, begripvolle liefde.
De roman bevat romantiek en heroïsche passages, maar Allende heeft de ogen niet gesloten voor de duistere kanten van de conquista en voor de gewelddadigheden waarmee de verovering van Chili gepaard ging.
Isabel Allende schreef speciaal voor haar Nederlandse lezers een brief over hoe haar nieuwe roman Inés, vrouw van mijn hart tot stand is gekomen. Zij vertelde daarover het volgende:
`Mijn Nederlandse uitgever vroeg mij hoe Inés, vrouw van mijn hart tot stand is gekomen. In boeken over de verovering van Chili kwam ik een enkele keer de naam Inés Suárez tegen. Ik raakte geïnteresseerd en ontdekte iets waar de meeste historici allemaal mannen aan voorbij zijn gegaan. Het bleek dat Inés de enige Spaanse vrouw was onder de honderdtien dappere en wrede Spaanse soldaten die in 1540 Chili veroverden. Ze was een verleidelijke weduwe, een genezeres en een wichelroedeloopster: ze wist waar water was te vinden in de dorre bodem. Dankzij deze laatste gave wist ze het leven te redden van de Spaanse soldaten en dat van meer dan duizend indianen en vele dieren in de Atacama, de droogste woestijn ter wereld. Met het zwaard in de hand vocht Inés tegen de woeste Mapuche-krijgers, ze stichtte steden en verdedigde die, ze bouwde hospitalen en kerken. In later jaren werd ze de rijkste en invloedrijkste landbezitster van Chili. Maar niets van dit alles deed ze om het goud of om de glorie. Ze deed het uit liefde: ze was de minnares van kapitein Pedro de Valvidia, de conquistador van Chili, een nobel man die, helaas voor Inés, reeds was getrouwd. Zijn vrouw was in Spanje achtergebleven toen hij afreisde naar de Nieuwe Wereld, op zoek naar zijn lot. Inés ontmoette hem in Peru en zij bracht hem geluk, maar toen Valvidia haar bedroog, keerde zijn lot zich tegen hem en stond hem een wrede dood te wachten. Inés overleefde hem en leefde nog dertig jaar in intense liefde met een andere man, Rodrigo de Quiroga.
De geschiedenis van Inés Suárez heb ik uitgebreid bestudeerd. Daardoor was het niet moeilijk om dit verhaal te schrijven want ik voelde Inés binnen in me, ik kon haar stem horen. Ik begrijp heel goed hoe ze dacht en voelde. Er is heel veel geschreven over de mannelijke conquistadors van Chili, maar heel weinig over Inés, dus had ik alle vrijheid om haar te verbeelden. Er bestaan geen portretten van haar, op een groot schilderij in een museum in Santiago na, maar dat is een paar eeuwen na haar dood geschilderd. Er bestaat alleen een heel terloopse beschrijving van haar lange, kastanjebruine haar en haar knappe gezicht. Haar karakter was meteen al duidelijk want haar vastbeslotenheid, moed, doorzettingsvermogen, visie en intelligentie spreken vanzelf uit haar levensverhaal. Mijn boeken zijn allemaal opgebouwd rond sterke vrouwen, maar ik denk dat Inés de sterkste van hen allen is: ze is een vrouw die echt heeft bestaan en die een opmerkelijk leven heeft geleid in een fascinerende en woeste tijd. Alle historische feiten in deze roman kloppen. Ik vond het historisch onderzoek naar Inés en het schrijven van dit boek geweldig. Ik hoop dat iedereen van het verhaal zal genieten.
"Mijn naam is Inés Suárez, ik ben inwoonster van Santiago de Extremadura, in het koninkrijk Chili. We leven in het jaar onzes Heren 1580. Ik weet niet precies in welk jaar ik ben geboren, maar volgens mijn moeder was het na de hongersnood en de verschrikkelijke pestepidemie die Spanje na de dood van Filips de Schone heeft geteisterd. Ik geloof niet dat de dood van de koning de pest heeft veroorzaakt, zoals veel mensen zeiden toen ze de rouwstoet voorbij zagen komen, die een bittere amandelgeur verspreidde die dagenlang bleef hangen, maar helemaal zeker weet je dat soort dingen nooit. Koningin Johanna, die nog jong en mooi was, sjouwde meer dan twee jaar Castilië rond met de doodskist, die ze van tijd tot tijd openmaakte om de lippen van haar echtgenoot te kussen, in de hoop dat die uit de dood zou opstaan. Ondanks alle smeersels waarmee ze Filips hadden gebalsemd, stonk de Schone behoorlijk. Al toen ik op de wereld kwam, hielden ze de ongelukkige vorstin, die volkomen geschift was, samen met het lijk van haar echtgenoot vast in het paleis van Tordecillas, wat betekent dat ik nu minstens zeventig winters achter de rug heb en dat ik voor Kerstmis dit jaar moet sterven. Ik zou kunnen zeggen dat een zigeunerin me op de oever van de Jerte de datum van mijn dood heeft aangekondigd, maar dat zou zon leugen zijn die je wel vaker tegenkomt in boeken, en die voor waar worden aangenomen omdat ze nu eenmaal zwart op wit staan. De zigeunerin heeft me een lang leven voorspeld, dat was alles, maar dat doen ze altijd in ruil voor een muntstuk. Mijn hart is verward, en dat is een aankondiging van mijn nabije einde. Ik heb altijd geweten dat ik als oude vrouw zou sterven, in vrede en in mijn bed, net als alle vrouwen in mijn familie, vandaar dat ik het gevaar nooit heb geschuwd, want niemand haast zich immers naar de andere wereld vóór het vastgestelde tijdstip. U zult van ouderdom sterven, señoray, en niet aan iets anders, placht Catalina me gerust te stellen in het zoetklinkende Spaans van Peru, als mijn hart zo op hol sloeg in mijn borst dat ik op de grond viel. Ik ben vergeten hoe Catalinas naam in het Quetchua luidde en het is te laat om het haar nog te vragen, want ze is jaren geleden al begraven in de patio van mijn huis, maar ik heb het volste vertrouwen in de precisie en de juistheid van haar voorspellingen. Catalina kwam bij mij in dienst toen ik nog in de oude stad Cuzco woonde, die parel van de Incas, in de tijd van Francisco Pizarro, een heetgebakerde bastaard die, naar men beweerde, in Spanje varkenshoeder was geweest en het tot markies-gouverneur van Peru bracht, en die uiteindelijk ten onder is gegaan aan zijn eerzucht en aan allerlei vormen van verraad. Dat is de ironie van deze Nieuwe Wereld, van Las Américas, daar wordt niet alles gedicteerd door traditie, daar is alles anders: heiligen, zondaars, blanken, negers, mulatten, indianen, mestiezen, edelen en knechten, iedereen kan in de ketens worden geslagen, gebrandmerkt, en de volgende dag door stom geluk ineens worden aangesteld in een hoge positie. Ik heb meer dan veertig jaar in de Nieuwe Wereld geleefd en ik ben nog steeds niet gewend aan de wanorde die er heerst, hoewel ik er wel bij heb gevaren, want als ik in mijn geboortedorp was gebleven, was ik nu een arm oud vrouwtje, blind van het kantklossen bij het licht van een kaars. Daar zou ik Inés zijn, de naaister uit de straat bij het aquaduct. Hier ben ik doña Inés Suárez, een vooraanstaande dame, een van de conquistadores, een van de stichters van het koninkrijk Chili, de weduwe van de weledelachtbare gouverneur don Rodrigo de Quiroga."
Citaat uit Inés, vrouw van mijn hart, pp. 11-12. van Isabel Allende
Nog in de ban van Tahar Ben Jelloun! Alweer een boek van hem uitgelezen. Elke vrije minuut onderweg op de tram... en de laatste hoofdstukken gisterenavond thuis:
"Een gebroken man"
Op subtiele manier beschrijft de bekende Marokkaanse auteur Ben Jelloun hoe de individuele mens moet zwichten voor het corrupte systeem. De hoofdpersoon Mourad werkt als civiel ingenieur, maar verdient niet genoeg om de studiekosten en de dokter voor zijn kinderen te betalen. Koste wat kost probeert hij zijn eerlijkheid te bewaren. Een enkele misstap wordt hem echter fataal. Het verhaal wordt verteld door de hoofdpersoon, geheel in stijl met de vorige boeken van de schrijver. De magische elementen, die kenmerkend zijn voor zijn werk, worden alleen op het laatst gebruikt, om de persoonsverandering van Mourad te verwoorden. (...) De roman is opgedragen aan Pramoedya Ananta Toer. Tahar Ben Jelloun woont al vele jaren in Frankrijk en won in 1987 de Prix de Goncourt.
Kindje, je bent groot geworden en je bent veranderd. Waar je ook gaat, je bent de dochter van je ouders en het kind van dit dorp. Je kunt vreemde talen en landen leren kennen, maar je geboorteplaats, de aarde die je heeft opgenomen, het dak dat je beschut heeft, de mensen die van je hielden, de handen die je vastpakten om je de borst te geven, de wind die je s zomers wat verkoeling bracht, de boom die je schaduw gaf, die zullen jou nooit vergeten, waar je ook bent. Dit is jouw land, dit is zijn gezicht. Denk niet dat je je ervan los kunt maken omdat je gaat studeren. Je wortels blijven altijd hier, ze wachten op je, zij zijn het die voor je zullen getuigen op de dag van het laatste oordeel.
Hoed je voor uiterlijke schijn, voor beelden en weerspiegelingen in het water. Dat gaat allemaal voorbij. Het enige wat overblijft, ergens in een hoekje van je hart, is de grond waar je het levenslicht hebt aanschouwd. Wij behoren God toe en keren tot God terug. En God, dat is ook de grond, wij behoren dit land toe, deze heuvel, deze bergen, en daar zullen we weer naar terugkeren. Ga, meisjelief, leef, studeer, lees, leer rekenen en leer de zeeën, leer de beweging van de sterren, ga op zoek naar kennis, zelfs als die aan de andere kant van dit werelddeel ligt, maar vergeet nooit waar je vandaan komt en spreek nooit kwaad van je geboorteplaats. Heb liefde en eerbied voor je geboorteland als voor je ouders. Wat je ook doet, al ga je naar het einde van de wereld, nooit zal het je lukken om die plek te verplaatsen, hem mooier of milder te maken dan hij is. Zoals je weet heb ik nooit leren lezen en schrijven, je moeder ook niet. Jij bent het eerste meisje van de stam dat naar school is gegaan, en niet zomaar een school: die van de christenen. Maar noch je moeder, noch ik zijn leeg. Wij kennen andere dingen die ze je op school niet leren. Onze handen bijvoorbeeld hebben meer kennis dan ons hoofd; onze voeten kennen plaatsen die in geen enkel boek beschreven staan; onze huid bevat de herinnering aan zoveel zon en regen; we hebben genoeg aan onze zintuigen om oud van nieuw te onderscheiden. Onze school is de natuur en datgene wat onze voorouders ons hebben doorgegeven in de loop van hun verblijf hier op deze aarde, in dit dorp dat tussen twee bergen ligt ingeklemd. En ten slotte mijn laatste raad: pas op voor vrouwen die de lijnen in je hand willen lezen. Ga nu in alle rust, zonder om te zien. Je hebt mijn zegen!
Ik was vijftien en doodsbenauwd toen we teruggingen naar ons dorp. We werden opgewacht door mijn grootmoeder, neven en buren. ( ) Mijn moeder huilde in de armen van de vrouwen. Ik stond erbij te kijken als een buitenstaander. Ik vergoot geen traan; ik keek eens naar de jongens van mijn leeftijd, probeerde ogen te ontdekken waarvan ik kon dromen. Die dag ontdekte ik de onverschilligheid. Ik was niet in het dorp en hoorde geen enkele stem. Ik zweefde of zat op een vliegend tapijt boven de hoofden die even hol en kaal waren als het dal. Maar die hoofden hadden zelfs geen herinneringen waarmee ze de winternachten konden doorkomen. ( ) Als mensen het woord tot me richtten deed ik of ik hen niet begreep en beantwoordde hun poging met stommetje spelen en soms met de glimlach van iemand die overal lak aan heeft en met zijn hart ver weg is van deze grijze stoffigheid, deze treurige, lege gezichten. Als ze aandrongen zei ik iets onbenulligs in het Frans. Ik was ver weg en wenste hen nog verder van mij vandaan. ( ) (Uit: Met neergeslagen ogen. Tahar Ben Jelloun)
We kwamen vroeg in de ochtend in Parijs aan. De lucht was grijs, de straten waren kennelijk ook grijs geverfd, de mensen liepen vastberaden door, keken naar de grond en hadden donkere kleren aan. De muren waren zwart of grijs. Het was koud. Ik wreef mijn ogen uit om alles goed in me op te nemen. ( ) Ik keek naar de muren en gezichten die van eenzelfde treurigheid vervuld waren. Ik telde de ramen van de hoge huizen. Ik raakte de tel kwijt. Er waren te veel ramen, te veel huizen op elkaar. Het was zo hoog dat mijn ogen zich verloren in de wolken. Ik werd duizelig. Tientallen vragen schoten door mijn hoofd. Ze kwamen en gingen, vol geheimzinnigheid en ongeduld. ( ) Tijdens de reis had mijn vader geen woord gezegd. We waren twee keer gestopt om langs de weg wat te eten. Mijn moeder sprak ook niet. Ik voelde dat deze reis een vlucht was. We gingen zo ver mogelijk van ons dorp weg. ( )
Ik was opstandig. Ik praatte alleen met mijn ouders. Mijn taal was het Berbers en ik begreep niet dat er een ander dialect gebruikt werd om met elkaar te praten. Zoals alle kinderen dacht ik dat mijn moedertaal universeel was. Ik was opstandig en zelfs agressief omdat de mensen me geen antwoord gaven als ik tegen hen sprak. ( )
Toch was ik niet verwend of lastig. Maar ik werd bestormd door nieuwigheden en ik wilde begrijpen. Ik had het gevoel dat ik van de ene dag op de andere doofstom was geworden, door mijn ouders losgelaten en vergeten in een stad waar iedereen me de rug toekeerde, waar niemand me aankeek of me aansprak. Misschien was ik doorschijnend, onzichtbaar, misschien maakte mijn donkere huidkleur dat ze me niet konden onderscheiden van de bomen. Ik bleef uren naast een boom staan. Iedereen liep gewoon door. Ik was een boom, of liever gezegd een heester, vanwege mijn kleine en magere gestalte. Ik kon dienst doen als vogelverschrikker. Maar korenvelden waren er nauwelijks en vogels nog minder. Duiven waren er wel, maar die waren zo slap en stompzinnig dat ze hun stam te schande maakten! ( ) (Uit: Met neergeslagen ogen. Tahar Ben Jelloun)
Donderdag even beginnen lezen op de tram, gisterenavond thuis ingenesteld in de zetel ... gretig terug.
Ben Jelloun is een meester-verhalenverteller; schrijft heel dichterlijk en schept een magische sfeer waar ik bijzonder van hou. Ik slaag er niet in te ontsnappen uit zijn woorden vooralleer het boek uit is. Gevolg: laat in m'n bed en nog een lang nazinderende magische gewaarwording van de wereld rondom mij...
Met neergeslagen ogen vertelt het verhaal van een meisje dat opgroeit in een arm dorp in het Atlas-gebergte. Haar vader werkt in Parijs en na een dramatische familiegebeurtenis laat hij zijn gezin overkomen. In Parijs ontdekt het meisje een nieuwe wereld die haar zowel angst inboezemt als fascineert.
Op de eerste bladzijde lezen we:
Het verhaal van de geheime schat die meer dan honderd jaar geleden door de overgrootvader in de bergen was verborgen, is waar. En van alle kleine meisjes van de stam was zij het die door de uitgestoken vinger van de oude man werd aangewezen. Niemand wist waarom. Ze was als alle andere meisjes van haar leeftijd, niet te braaf en niet te wild, maar ze had onmetelijke ogen waarin een zacht wisselend licht school. Met die grote ogen zal je dingen zien die je niet leuk vindt, had haar grootvader gezegd, dingen die je afwijst in je ziel, maar je zult de wijsheid en de wilskracht hebben om niets te zeggen, om de mensen te laten volharden in leugen, verraad en ongeluk; je zult de aarde hen laten verzwelgen en je zult de enige zijn die weet waarom de mensen hun eigen graf delven. Je zult ook prachtige dingen zien: weiden waarin iedere boom een spiegel is die zich richt op de zon en die licht, bloemen en vruchten geeft. Je zult het daglicht zien gloren, eerst in je ogen, daarna over de bergen en rivieren. Je ogen zullen de plaats zijn waar iedere doorgebrachte nacht een stukje van je dromen zal achterlaten, waar het ene verhaal overgaat in het andere, waar het morgenlicht het alfabet van het geheim heeft neergelegd. Dat is geen voorrecht, het is nu eenmaal zo. Mijn geweten en het lot hebben je uitgekozen. Mijn hand ging in de richting van jouw ogen en ik zag in de verte een lichtflits als een schaterlach, als een weldoende bliksemstraal die uit de hemel neerkwam en mijn gebaar goedkeurde. ( )
Laat nu je ogen in mijn handen rusten; leg je handen op mijn borst; zie deze as die met gloeiende sintels is bezaaid; hierin ligt het geheim; zoals je ziet is er sprake van een schat die andere handen hebben begraven onder de veertigste olijfboom ten westen van het graf van de heilige van onze stam; die schat komt toe aan de kleindochter van onze voorvader.
Voorlezende meisjes op de dijk van Oostende. Een mooie foto van Michiel Hendryckx. (klik op de foto voor een uitvergroting) Gevonden op zijn blog bij De Standaard: Boeketje Michiel
`Mijn Nederlandse uitgever vroeg mij hoe Inés, vrouw van mijn hart tot stand is gekomen. In boeken over de verovering van Chili kwam ik een enkele keer de naam Inés Suárez tegen. Ik raakte geïnteresseerd en ontdekte iets waar de meeste historici allemaal mannen aan voorbij zijn gegaan. Het bleek dat Inés de enige Spaanse vrouw was onder de honderdtien dappere en wrede Spaanse soldaten die in 1540 Chili veroverden. Ze was een verleidelijke weduwe, een genezeres en een wichelroedeloopster: ze wist waar water was te vinden in de dorre bodem. Dankzij deze laatste gave wist ze het leven te redden van de Spaanse soldaten en dat van meer dan duizend indianen en vele dieren in de Atacama, de droogste woestijn ter wereld.
