Voor verhalen over Gent, Gravensteen, Griekenland, Grijsloke, Gezondheid, Geneeskunde, Gehoor, G-plek, Genealogie, Gerard, Georges, Gekheid-op-een-stokje... zie: www.bloggen.be/kris
Wie stuurt een tekening bij één van de mythologische verhalen? Per e-mail a.u.b. (kris.vansteenbrugge@skynet.be) . De mooiste tekeningen worden gepubliceerd. Vergeet niet uw naam te vermelden + naam van de school en klas.
Voor verhalen over Gent, Gravensteen, Griekenland, Grijsloke, Gezondheid, Gravensteen, Geneeskunde, Gehoor, G-plek, Genealogie, Gerard, Georges, Gekheid-op-een-stokje... zie: www.bloggen.be/pierpont www.bloggen.be/kris
GRIEKSE MYTHOLOGIE
Boeiende verhalen uit het oude Hellas PICTAIKU's (de allernieuwste kunstvorm) vindt u op www.bloggen.be/pictaiku
31-01-2018
Danaë in de kunst
Telkens de laatste dag van de maand
Elke maand speurt kunstkenner Marc
Van Hoye naar de meest treffende illustratie bij het mythologisch Druivelaarverhaal
van de voorbije maand.
Ditmaal komt
hij uit bij de symbolistische schilder Gustav Klimt. Deze Oostenrijkse
kunstschilder (°1862, +1918) is een van de grootste modernisten uit de
kunstgeschiedenis, van het gehalte van Picasso, Dali en Mondriaan. Tot zijn
grootste meesterwerken behoren een groot aantal erotische vrouwenportretten. Danaë
en de gouden regen was dan ook een geliefkoosd thema.
Klimts werk vertoont enige verwantschap met dat van de meester tekenaar-schilder Egon Schiele, wiens stijl minder verfijnd maar des te krachtiger is en meermaals op of over het randje van de pornografie gaat.
Op de achterkant van het kalenderblaadje van 23 januari (scheurkalender De Druivelaar) prijkt het verhaal van een Griekse prinses, Danaë, die de moeder werd van één van Griekenlands grootste helden, Perseus. De tekening is van mijn oude studiemakker en collega Marc Van Hoye, ortopedisch chirurg "op rust". De schilderij, die weinig aan de verbeelding overlaat, is van de Franse meester Leon François Comerre (1850-1916).
Nadat hij zijn schoonvader, koning Danaos had gedood, regeerde Lynkeus over Argos. Zijn zoon Abas volgde hem op. Deze had zelf twee zonen: Akrisios en Proitos, een tweeling. Reeds in de moederschoot maakten de beide broers ruzie met elkander en dat zou tijdens hun hele verdere leven niet anders wezen. Akrisios slaagde erin zijn broer uit het land te verdrijven en zijn heerschappij over de stad Argos te laten gelden. Maar Proitos keerde later terug naar de streek van Argos en vestigde zich in het nabijgelegen Tiryns.
Akrisios had één kind, een dochter, Danaë, en deze baarde hem veel zorgen. Het noodlot had hem immers voorspeld dat een eventuele kleinzoon hem de dood zou aandoen. Daar kwam nog bij dat hij Proitos ervan verdacht betrekking te hebben met zijn dochter of althans op betrekking uit was, hetgeen van aard was om de vete tussen de beide broers nog aan te wakkeren. Akrisios besloot zijn dochter op te sluiten in een kerker, waar niemand tot haar zou kunnen doordringen: licht en lucht kwamen er enkel binnen via een betraliede opening, hoog in de toren van de kerker. Maar de zaak was niet waterdicht. Het ongeluk wilde dat Zeus verliefd werd op de mooie Danaë, en... voor de oppergod is niets onmogelijk. Hij nam een heel bijzondere vermomming aan: in de gedaante van een gouden regen drong hij via het hoge betraliede venster door tot in Danaës kerker en hij bezwangerde haar.
Toen de zwangerschap aan het licht kwam werd Akrisios bevangen door een geweldige angst en toen Danaë het kind had gebaard en het een jongetje Perseus bleek te zijn, zag hij maar één uitweg: zijn dochter en het kind ter dood brengen! Maar eigenhandig tot de daad overgaan durfde Akrisios niet. Hij vond er niets beters op dan moeder en zoon in een grote houten kist te stoppen, met een paar stevige kettingen er omheen, en daarna die kist in de zee te werpen. Beiden zouden dan wel omkomen...
Maar het liep anders: Zeus had ongetwijfeld een grote toekomst weggelegd voor zijn pasgeboren zoon en Perseus en zijn moeder Danaë werden niet aan hun lot overgelaten. Na enige tijd rondgedobberd te hebben op de woeste zeegolven, spoelde de kist aan op het eiland Serifos in de Egeïsche Zee. Op dat eiland woonden twee vissers, Diktys en Polydektes. Diktys vond de aangespoelde kist en bracht ze naar zijn broer: moeder en zoon waren nog in leven. Polydektes werd verliefd op Danaë en wilde haar tot zijn echtgenote maken, maar ze weigerde. Ook na jarenlang aandringen bleef Danaë weigeren. Ondertussen was Perseus opgegroeid tot een flinke atletische jongeman. Hij ging voor Polydektes staan en sprak: Ik wil niet dat gij met mijn moeder trouwt: zelf wenst ze dat evenmin. Gij hebt ons het leven gered en ons gastvrij opgenomen en we zijn u daar heus wel dankbaar voor, maar liefde is een vreemde zaak en in een huwelijk moet de liefde nu eenmaal van twee kanten komen. Veel zou ik voor u doen, o Polydektes. Om u mijn dank te betuigen ben ik zelfs bereid u het hoofd van Medusa te brengen. Perseus had gesproken in jeugdige overmoed. Het gruwelijk monster Medusa doden was immers geen klus die geacht werd weggelegd te zijn voor een sterveling, het weze dan nog de zoon van Zeus...
bron: "Uit het schuim van de zee" (2011), hoofdstuk 26.
In 2018 en 2019 verschijnt iedere maand op één van de blaadjes van de scheurkalender "De Druivelaar" een verhaaltje uit de Griekse mythologie met een passende tekening van Marc Van Hoye. De dag erna kunt u op deze blog hetzelfde verhaal in uitgebreide versie lezen, met als illustratie het mooiste schilderij dat we hebben kunnen vinden betreffende het "mythologisch onderwerp van de maand". Veel lees- en kijkplezier.
Odysseus op
Aiaia is een klassieke tragedie in een nieuw kleedje. Het is een verhaal van
liefde en hartstocht, gebaseerd op het eeuwenoude verhaal van de omzwervingen
van de Griekse held Odysseus, na de oorlog van Troje. Het was oorspronkelijk
bedoeld als een deel van een trilogie. Het eerste deel (De Twistappel) is een
toneelstuk dat handelt over de oorsprong van de Trojaanse oorlog. Het tweede
(De Oorlog van Troje) is eveneens een toneelstuk dat een belangrijke episode
uit de oorlog behandelt. Dit derde deel was oorspronkelijk eveneens bedoeld als
toneelstuk en het draagt er nog duidelijk de sporen van (de dialogen zijn niet
helemaal uitgewerkt). Het is overigens zonder veel moeite te bewerken voor
toneelopvoering. Humor en erotiek
ontbreken allerminst in dit werk, net zo min als in de eerste twee delen. De
drie delen werden alle drie, enkele jaren geleden in boekvorm uitgegeven (voor
inlichtingen: www.bloggen.be/zerar/archief.php?ID=2879394).
Odysseus op
Aiaia verschijnt op mijn blog (www.bloggen.be/mythos) vanaf 8 januari iedere
maandag in vier afleveringen. Mocht iemand geïnteresseerd zijn om het ten
tonele te brengen, hij neme contact op met mij (kvansteenbrugge@gmail.com).
Rechten, van welke aard dan ook, zijn (wat mij betreft althans ) niet
verschuldigd.
In het vorig verhaal heb ik
verteld hoe Kronos, de jongste van de twaalf kinderen van Ouranos, zijn vader
uit de hemel stootte, na hem zwaar verminkt te hebben, en zich alzo de hemelse
troon toe-eigende. Kronos bevrijdde zijn broeders en zusters, de
Titanen, die door hun vader Ouranos diep in de schoot van de aarde waren
begraven. Met één van hen, zijn zuster Rhea, huwde hij en hij verwekte bij haar
zes kinderen: drie dochters (Demeter, Hestia en Hera) en drie zonen (Hades,
Poseidon en ik, Zeus). De voorspelling van zijn vader indachtig, bibberde
Kronos bij de gedachte dat één van zijn kinderen hem op zijn beurt van de troon
zou stoten. Daarom gebood hij zijn echtgenote hem ieder kind direct na de
geboorte te overhandigen opdat hij het zou kunnen verslinden. Vijf kinderen
werden alzo door hun vader verorberd. Toen echter het zesde kind geboren werd,
misleidde Rhea haar echtgenoot door hem in plaats van het kind een in luiers
gewikkelde steen aan te bieden. Kronos merkte het verschil niet en verslond de
steen.
Dat jongste kind was ik, Zeus. Mijn moeder bracht mij in veiligheid op het eiland Kreta. Op de berg Ida, op Kreta, woonden nimfen, samen met een goddelijke geit, Amaltheia. De nimfen waren ontstaan uit de bloeddruppels van de verminkte Ouranos, waar ze op de grond neergevallen waren. Amaltheia was ontstaan uit de vereniging van twee Titanen, de god Okeanos en de godin Tethys. De nimfen hadden, hoog op de berg Ida, een wiegje voor mij klaargezet.
Ik werd gevoed met de melk van Amaltheia
Ik groeide snel. Als kleuter stoeide ik met de nimfen en met Amaltheia. Op een dag brak, tijdens het spel, één van de hoorns van de geit af. Ik vulde de hoorn met korenaren en vruchten en allerhande kostbaarheden en ik schonk hem aan Tyche, eveneens een dochter van Okeanos en Tethys, een zuster dus van Amaltheia. De Romeinen gaven Tyche de naam Fortuna, de godin van het geluk. De hoorn draagt de naam cornucopia, de Hoorn des Overvloeds: de hoorn schenkt de houder ervan alles wat zijn hartje lust.
Goedenavond stervelingen. Ik weet wat u denkt. U denkt dat ik Jan Decleir ben, die zich voordoet als Zeus. Niets is minder waar, want de werkelijkheid is helemaal anders, precies het tegenovergestelde van wat u denkt: ik ben Zeus, de Griekse oppergod van weleer, die zich voordoet als Jan Decleir. Van alle Griekse goden was er geen een die meer bedreven was in de kunst van de metamorfose. De gedaanteverandering. Na enkele duizenden jaren heb ik die kunst nog niet verleerd. Ontelbaar zijn de keren dat ik een andere gedaante heb moeten aannemen om een vrouw te veroveren. Neem nu de mooie trouwe Alkmene, die gehuwd was met Amphytrion, de koning van Thebe. Toen de koning een tijdje van huis weg was, vanwege een of andere veldslag, zag ik mijn kans schoon. In de gedaante van Amphytrion benaderde ik Alkmene en ik verwekte bij haar Herakles, de sterkste onder alle stervelingen. Soms was het opportuun om mij in een dier te veranderen. Ook dat was voor mij een koud kunstje. Zo ben ik erin geslaagd, in de gedaante van een zwaan, betrekking te hebben met Leda, de koningin van Sparta.
Uit deze vereniging is Helena voortgekomen, de mooie Helena, die de inzet zou worden van de oorlog van Troje.
Menig keer ook heb ik stervelingen een andere gedaante bezorgd. Neem nu de nimf Io. We waren de liefde aan t bedrijven toen ik vernam dat mijn dierbare echtgenote mij op het spoor was. Ik heb Io toen snel in een koe veranderd.
Een van mijn strafste metamorfoses was die keer toen ik de gedaante aannam van een gouden regen en aldus tussen vensterspijlen doordrong tot de prinses Danaë die door haar vader opgesloten was in een hoge toren.
Ook daar is een van de grootste Griekse helden uit voortgekomen: Perseus.
Ach, we waren een clubje van twaalf goden.
Wij heersten over hemel en aarde. We woonden op de Olympos, de hoogste berg van Griekenland.
Ieder had zijn eigen specialiteit ( de wetenschap, de kunst, de liefde, de geneeskunst, de landbouw ). Ik was de baas, alhoewel
Alle uitingsvormen van de Westerse beschaving vinden hun oorsprong in de tijd van de Oude Grieken. Ach, als ik 25 eeuwen terugga in de geschiedenis, naar de eeuw van Perikles: grotere geleerden, grotere kunstenaars dan in die eeuw heeft de wereld nooit gekend. De grondslagen van de Westerse geneeskunde en van uw democratische regeringsvormen werden toen gelegd en de Olympische Spelen, te mijner ere, kenden een ongeziene bloei.
De vraag naar de digitale versie van "Uit het schuim..." is nog steeds zeer groot. Sommigen vertikken het evenwel om de naam van hun woonplaats, ja zelfs hun eigen naam te vermelden! Vanaf heden zal op de vraag niet meer ingegaan worden indien deze gegevens ontbreken (en eventueel ook graag naam en locatie van de school).
De vraag naar de digitale versie van "Uit het schuim van de zee" is overweldigend geweest, de laatste veertien dagen. Het overgrote deel van de aanvragers (90 %) kwam uit Nederland. Hartelijk dank voor de interesse.
Het boek "Uit het schuim van de zee" vertelt de Griekse mythologie in 136 verhaaltjes. Wilt u de verhaaltjes (zonder de illustraties weliswaar) via mail ontvangen dan kan dat gerust door eenvoudige aanvraag (kvansteenbrugge@gmail.com). Dat kost u dan uiteraard niets en het bespaart mij tijd en moeite...
Er is een nieuwe druk, evenwel beperkt tot een paar tientallen exemplaren. Gezien de gestegen drukkosten en dito verzendkosten bedraagt de prijs vanaf heden (verzendkosten inbegrepen, ook voor Nederland) 25 euro. Vooraf te betalen door storten op rekening nr. BE11 0000 5429 5748 t.n.v. Vansteenbrugge, Kortrijk. Met vermelding van uw adres!
Het boek "Uit het schuim van de zee" (derde druk) is zo goed als uitverkocht. Gelieve alvast geen bestellingen meer te doen tijdens de vakantiemaanden juli en augustus. Het is mogelijk dat er na de grote vakantie een nieuwe druk komt.
Vanaf 1 juli ben ik niet meer beschikbaar voor voordrachten i.v.m. de Griekse mythologie.
Deze blog wordt de laatste dagen wel heel vaak geraadpleegd in de USA, de laatste week zelfs vaker dan in Vlaanderen en bijna even vaak als in Nederland. Ik weet het wel: niemand is sant in eigen land, maar... Amerika is wel héél ver weg. Wie zijn jullie, lezers van over de plas? Het intrigeert mij...
Toneelstuk in drie bedrijven, waarin het laatste en beslissende jaar van de Trojaanse oorlog wordt behandeld, op een boeiende en bijwijlen grappige manier. Met "De Twistappel" en "Odysseus op Aiaia" vormt het een trilogie die elke liefhebber van de klassieke oudheid met graagte zal lezen.
Biografie van de auteur
Kris Vansteenbrugge. Geboren op 4 juni 1940. Keel-neus-oorarts. Schrijver van kortverhalen, toneelstukken en boeken. Werken betreffende de Griekse mythologie: Grijslokes Olympiade (1997), De Twistappel (2004), Uit het schuim van de zee (2011), Odysseus op Aiaia (2013). Andere werken zijn o.a. O jerum jerum jerum (autobiografie, 2006) en Schrijvelarij (140 korte verhalen, 2013)
Wilt u vernemen hoe u een van bovenstaande boeken kunt bestellen of wenst u gratis een digitale versie? Stuur een mail naar de auteur: kvansteenbrugge@gmail.com.
In mijn boek Uit
het schuim van de zee (de Griekse mythologie in 136 boeiende verhalen, 404
pag., uitg. 2011) kunt u het verhaal lezen van Europa, de prinses die door de
Griekse oppergod Zeus, in de gedaante van een stier, werd ontvoerd. Haar
beeltenis prijkt op de nieuwste bankbiljetten van 5 euro, nl. het kopje aan de
rechterkant, alsook het watermerk hetwelk u ziet onder de handtekening van
Mario Draghi als u het briefje voor een lichtbron houdt.
Het beeld is afkomstig van een schilderij op een meer dan tweeduizend jaar oude Romeinse vaas (een mengvat) die zich bevindt in het Louvre in Parijs. Ook de stier is afgebeeld op de vaas.
Hierna volgt een uittreksel uit het boek:
Poseidon, de god die heerste over de zeeën, was de broer van de oppergod Zeus. Net als zijn broer was hij zeer gevoelig voor vrouwelijk schoon. Libya, een kleindochter van Zeus en Io, zoals we in het vorig verhaal gezien hebben, was een van de velen die door Poseidon bemind werden. Dat resulteerde in een tweeling: Agenor en Belos. Agenor trok vanuit zijn geboorteplaats in Egypte naar Tyrus in Kanaän, waar hij koning werd. Hij kreeg zes nakomelingen: één dochter en vijf zonen. De dochter heette Europa. En wie ontbrandde in liefde voor deze schone maagd? Zeus! Om haar te versieren had hij een ingenieus plan bedacht. Hij gaf zijn zoon Hermes de opdracht het vee van Agenor naar de zeekust van Tyrus te drijven, alwaar Europa vaak vertoefde. Hij veranderde zichzelf in een stier en begaf zich tussen het vee. Europa merkte het dier op en raakte in vervoering door de indrukwekkende gestalte, de schitterende witte vacht en de grote trouwe ogen.De stier liet zich gewillig strelen door het meisje en nodigde haar uit op zijn rug plaats te nemen.Pas was dit geschied, of hij zette het op een lopen, recht de zee in, en waar het water te diep werd begon hij te zwemmen. Europa was niet weinig geschrokken, ze schreeuwde het uit van angst en ze riep de goden ter hulp. Maar de stier had geen oren naar haar smeekbeden en in een razend tempo zwom hij alover de Middellandse Zee tot hij het eiland Kreta bereikte. Aan de zuidelijke kust van het eiland ging hij aan land, op een plaats waar nu de stad Gortyna ligt. Hier nam hij weer zijn normale gedaante aan. Onder de schaduw van een reusachtige olijfboom had hij betrekking met Europa. De boom staat daar nog: ik heb hem met eigen ogen gezien. In een nabijgelegen grot schonk Europa het leven aan een zoon, de latere koning Minos, legendarisch heerser in de machtige burcht van Knossos, en naar wie de Minoïsche cultuur zou genoemd worden. In diezelfde grot kreeg Europa nog meerdere malen het bezoek van Zeus en ze schonk hem later nog twee zonen: Rhadamanthys en Sarpedon.
Op het thuisfront in Tyrus was men ondertussen zeer bezorgd en bedroefd vanwege de verdwijning van Europa. Vader Agenor stuurde uiteindelijk zijn vijf zonen uit naar alle windstreken om hun zuster te zoeken. Hij legde hun meteen het verbod op het ouderlijk paleis nog te betreden zolang Europa niet teruggevonden was
Het vervolg van t verhaal kunt u verder lezen op pag. 47-49 van het boek of door te surfen naar www.bloggen.be/dzeus/archief.php?ID=14 en scrollen naar nr.10 Europa en Kadmos. U vindt er ook een tekening van Europa op de stier, door J. Bauwens.
Betreft het boek "Uit het schuim van de zee". De vorige editie (de derde al) is reeds uitverkocht en de bestellingen blijven binnenkomen. De uitgever laat weten dat de nieuwe editie niet klaarkomt vóór 20 mei. De bestellers van het boek zullen dus nog wat geduld moeten oefenen.
Het verhaal over het koningshuis van Thebe (Kadmos, Oidipous, Antigone...) vindt u op www.bloggen.be/mythos. Er zijn een 40-tal afleveringen. Geschikt voor leerlingen vanaf 10 jaar.
Vanaf begin 2013 worden de grote klassieke verhalen uit de Griekse mythologie gepubliceerd op mijn blog
www.bloggen.be/mythos, in korte afleveringen en in een verhaaltrant die ook geschikt is voor jongeren vanaf tien jaar. Al mijn lezers die zich geroepen voelen, wordt vriendelijk verzocht een tekening te sturen ter illustratie bij één of meerdere afleveringen: via mail (kvansteenbrugge@gmail.com) of via de brievenpost (Kris Vansteenbrugge, Sint-Denijsestraat 191B, 8500 Kortrijk). Alle ingezonden tekeningen verschijnen op de blog.
Wie stuurt een tekening? i.v.m. één van deze mythologische verhalen... ... naar kris.vansteenbrugge@skynet.be De mooiste worden gepubliceerd. Vermeld je naam en die van je school+klas.
