De Boerengilde - De Landelijke Gilde in Delle.
In de jaren 1880 verkeerde de Belgische landbouwsector in een diepe crisis. Naar Duits voorbeeld richtte pastoor Ferdinand Mellaerts in 1887 een Christene Landbouwersgildebond op in Sint-Alfons-Goor, een parochie bij Heist-op-den-Berg. Hij verenigde zowel rijkere boeren als pachters. Pastoor Mellaerts organiseerde beroepsonderricht, organiseerde de coöperatieve aankoop van meststoffen en richtte een krediet- en onderlinge bijstandsmaatschappij op.
In 1888 werd hij overgeplaatst naar Leuven. Daar richtte hij samen met de volksvertegenwoordigers Joris Helleputte en Frans Schollaert op 20 juli 1890 de Belgische Boerenbond op.
Joris Helleputte werd de eerste voorzitter en pastoor Mellaerts werd proost en algemeen-secretaris. De hoofdzetel kwam in Leuven.
Ferdinand Mellaerts, die geboren was in Binkom, stelde alles in het werk om zoveel mogelijk Boerengilden te vormen. Zo ontstonden de gilden van Tildonk en Winksele (1894) en een boerengilde in Veltem en Herent (1897).
Pastoor Mellaerts was algemeen secretaris tot 1903 en heeft in de periode 1890 -1903 liefst 300 plaatselijke gilden gesticht en het ledental opgevoerd tot ongeveer 20.000.
Hij begon met het bondsblad "De Boer", startte met professionele voorlichting en met de uitbouw van coöperatieve aankoopafdelingen en bedrijfsverzekeringen.
In 1903 werd pastoor Mellaerts vervangen als algemeen secretaris door een andere priester: Jan Eduard Luytgaerens (geboren in Roosbeek op 16 oktober 1863). Op korte tijd wist Luytgaerens de interne administratie (ledenadministratie, boekhouding, zakelijk beheer,…) te organiseren. Beter dan wie ook doorzag hij snel de leemten in de jonge Boerenbond. Vanaf 1907 begon hij met de organisatie van de Boerinnenbond. Later volgden de tuinders (1911) en de boerenjeugd (begin jaren twintig).
Vooral onder impuls van pastoor Moons kwam er in Delle ook een gilde (1908) met Louis Neefs als eerste voorzitter (deken) en pastoor Moons als verslaggever-secretaris.
In de Boerenbond ontstond er een ‘Dienst van Toezicht’ die de plaatselijke besturen begeleidde. De dienst hielp land- en tuinbouwers bij hun administratieve verplichtingen en gaf onderricht via hun nationale en plaatselijke vergaderingen.
Er kwam ook een coöperatieve financiële groep. Die vond haar oorsprong in het ideeëngoed van de Duitser Friedrich Wilhelm Raiffeisen, die op het einde van de 19de eeuw de armoede zag onder de boerenbevolking. Raiffeisen richtte eerst een zelfhulpgroep op die samenwerking nastreefde tussen de boeren. Daarna stichtte hij in Duitsland een boerenleenbank. Met spaargelden van de plattelanders kon hij zo voorzien in de behoefte aan kredieten. Zijn idee kreeg in veel landen navolging. Zo kwam er ook in België een Raffeisenkas op 29 september 1919 en konden de boeren ook een veeverzekering nemen.
In oude verslagen van de Boerengilde van Delle lazen we het volgende.
- Het verslag van 25 januari 1921 vermeldt dat het bestuur toen bestond uit Louis Neefs als voorzitter (deken), pastoor Raeyen als secretaris, Petrus Vermaelen als penningmeester en Jan Vanaerschot, Jozef Leleu, Petrus Peeters, Frans Pardon en Petrus Eulaerts als bestuursleden. Het aantal leden bedroeg toen 42 en het lidgeld was 8 fr. Er werd ook een aankoopafdeling gesticht.
- Een ander verslag uit de jaren twintig maakt melding van de huur van een lokaal bij Frits de smid. In dat verslag is er sprake van de eerste witloofteelt en van wekelijkse leergangen onder leiding van meester Gemoets.
- Het verslag van de vergadering van 26 september 1929 in de pastorij vermeldt dat er toen 54 leden waren in de gilde van Delle. De vergaderingen zouden in de toekomst plaatshebben op de eerste zondag van de maand na de hoogmis in de zaal bij Frits de smid. In het verslag van die vergadering is er sprake van voordrachten over groente- en witloofteelt en weidebemesting. Het verslag kondigde ook de komst van elektriciteit, behalve op de uithoeken van de parochie. Er was toen in Delle een openbare vrije bibliotheek met 350 boeken die op zondag na de hoogmis open was. Gemiddeld werden er 20 boeken per zondag uitgeleend. Naar samenstelling had het dorp Delle toen 2/3 landbouwers en 1/3 werknemers, die meestal ook nog aan één of andere vorm van landbouw deden.
Als voorzitters van de Boerengilde, later Landelijke Gilde, kenden wij Louis Neefs, August Neefs, Arthur Pardon, Frans Goossens, Constant Salu, Urbain Smets, René De Smet, Patrick Van Minsel en nu Rudi Overloop. De dienstdoende pastoors Moons, Raeyen en Van Eyck waren in de beginperiode verslaggever-secretaris.
Zittend : Maria Van Opstal – Philumena Bovaventure – Josephine Kemps – Maria Grauwels – Nathalie Weynants – Liza Mertens - X - Julia Kinnen
Eerste Rij : X – Petrus Waerzeggers – Jean Bonaventure – Donny Ooms – Frans Peeters – August Neefs – Jozef Ooms.
Tweede Rij : X – Alfons Grauwels – X – Armand Perdieus – Frans Goossens – Guillaume Bellicourt – Jozef Lanciers.
In 1947 volgde August Neefs zijn vader op. August Neefs was toen naast voorzitter ook kassier en de plaatselijke zaakvoerder van de Boerenbond.
Arthur Pardon werd voorzitter in 1954 en August Neefs werd toen de nieuwe secretaris. Vanaf 1960 werd Frans Goossens voorzitter en August Perdieus secretaris.
Zittend : Jef Verhoeven – Jeanne Grauwels – Donny Ooms – Marie Grauwels – Frans Van Kriekingen – Louisa Meurrens – Pastoor Albert Zephirin. Eerste rij : Frans Vandergeeten – Marcel Bonaventure – August Perdieus – Paula Van Horenbeek – Jeanne Schoeters.
Tweede rij : Jules Dewinter – Achiel Ooms – Maurice Platteau – Philip Waerzeggers – Jef Waerzeggers
Derde rij : Jean Maes – Frans Verlinden – August Neefs – Roger Empereur – André Empereur – Paul Van Dam.
Gaandeweg verminderde het aandeel van de landbouwers in het sociaal leven van de dorpen waardoor er ook aandacht kwam voor niet-landbouwers. Zo ontstond er een basis voor een grote vereniging met socio-culturele doelstellingen gericht op het platteland. In 1972 resulteerde dit in een naamswijziging van ‘Boerengilde’ naar ‘Landelijke Gilde’. Op lokaal niveau betekende dit een opsplitsing van de Boerengilde. Enerzijds kwam er een sociaal-culturele vereniging die vanaf dan open stond voor alle dorpsbewoners – de landelijke gilde – en anderzijds was er - de bedrijfsgilde -, die verder de professionele belangen van de boeren behartigde. In de loop der jaren zou de Landelijke gilde meer en meer een gezinsbeweging worden voor plattelandsbewoners, met aandacht voor een leefbaar platteland in al zijn aspecten.
De Landelijke Gilde bestaat vandaag uit vrijwillige bestuursleden die activiteiten organiseren voor de eigen leden of het hele dorp. Het aanbod van de Landelijke Gilde is meestal zeer divers. Een praktische les over tuinonderhoud of koken met streekproducten, een jaarlijks hoevefeest, een fiets- of wandeltocht door de velden, een dorpsontbijt, een cultureel optreden of een griezelige heksentocht (Halloween). Omdat ze ook gezelligheid belangrijk vinden, maken ze graag tijd voor een babbeltje en een frisse pint.
De Landelijke Gilden richt zich ook naar mensen met een passie voor tuinieren. Jaarlijks zijn er tijdens het laatste weekend van juni ‘Open Tuinen’. De leden ontvangen daarnaast gratis het ledenblad “Nest“ waarin heel wat tuininfo is opgenomen. De Landelijke Gilden ijveren ook voor een leefbaar dorp en de landelijke omgeving, de bescherming van de open ruimte, veilig fiets- en wandelverkeer, de sociale samenhang in het dorp en de uitbouw van voldoende (zorg)diensten.
Constant Salu werd in Delle de eerste voorzitter van de vernieuwde Landelijke Gilde in 1972; Urbain Smets werd secretaris.
Ook in Delle kwam de Landelijke Gilde met allerlei nieuwe initiatieven. Zo zouden er in de loop der jaren allerlei vormingscursussen komen: over zachte en harde zuivel, tuinonderhoud, verkeersveiligheid, mobiliteit, grondstoffen en zelf wijn maken. De cursus over wijn maken had zoveel succes dat er in 1985 een wijngilde ontstond, ‘De Wijngilde – de Lipsevallei’.
Als cultuur kregen we een Valentijnsconcert, het optreden van Willem Vermandere, het Kliekske, Jan Dewilde en de Kerstconcerten door de Bob Boonsingers
Als ontspanning waren er de Breughelfeesten, een boerenmarkt, een oogstfeest, recreatief wandelen en fietstochten.
Er waren ook organisaties met godsdienstig karakter, zoals de deelname aan de jaarlijkse Kruisprocessies. Jaarlijks was er ook de misviering voor de overleden leden van de Gilde. Er waren ook bezoeken aan de abdijen van Keizersberg, Grimbergen, Postel en Maredsous alsook aan het Damiaancentrum in Leuven.
Jaarlijks waren er ook reizen in binnen-en buitenland. Zo waren er reizen naar de Ahr en Moezelvallei, de Floriade te Zoetermeer in 1992, Parijs, de Eurotunnel, Luxemburg, de Champagnestreek, de Eiffel en het Müllerthal, een bezoek aan de steden Kortrijk, Luik, Lier, Antwerpen, Brugge en Gent en een tweedaagse naar Valkenburg.
Vanaf 1983 nam pastoor Zephirin samen met Jos Peeters en diens echtgenote Alberte het initiatief voor een jaarlijkse bustocht naar Lourdes. De bustocht kreeg de naam van ‘de Lourdes express’ omdat hij rechtstreeks van Delle naar de bedevaartsplaats Lourdes reed. Dat gebeurde onder de veilige begeleiding van chauffeur Willy, die geregeld werd afgelost door Jos. Veel parochianen hebben aan deze reizen nog mooie herinneringen. Deze reizen hadden plaats tot in 1995.
De Landelijke Gilde dacht ook aan de sportieve werking. Er kwamen twee petanquebanen naast de kleine parochiezaal en de kans om aan tafeltennis te doen. Jaarlijks is er ook een voetbalwedstrijd en er zijn ook regelmatig streekwandelingen en fietstochten. Tenslotte zorgt de Gilde jaarlijks voor de organisatie van een bezoek van de Sint en Zwarte Piet aan de Delse kinderen.
Na Constant Salu werd Urbain Smets voorzitter en Gerard Penoey secretaris. Urbain Smets nam ontslag als voorzitter in november 1994. Hij werd opgevolgd door René De Smet en vanaf 2002 door Patrick Van Minsel.
Eerste rij : Danny Wilczek – Remi Vandevenne – Bruno Vandevenne – René De Smet
Tweede rij : Patrick Van Minsel – Edward Van Muylder – Gerard Penoey – Frans Van Craenenbroeck – Urbain Smets
Op 31 december 2007 overleed Gerard Penoey, jarenlang secretaris van de Landelijke Gilde.
Rudi Overloop werd in 2007 de nieuwe voorzitter. Hij kwam met een aantal nieuwe ideeën. Zo kwam er vanaf april 2008 een dorpskrant – ‘Dorpskrant Delle’. Voor de samenstelling van deze dorpskrant werken de Delse verenigingen (de Landelijke Gilde, de KVLV, de Wijngilde, Okra en Ziekenzorg) samen. In het krantje kunnen alle inwoners van Delle kennis nemen van de activiteiten die de verenigingen aanbieden, wat er de voorbije maand is gebeurd en waarmee de inwoners van Delle bezig zijn. Het krantje is tegelijk een uitstoken hand naar alle inwoners die (nog) niet betrokken zijn bij het dorpsleven.
Op zaterdag 31 mei 2008 en zondag 1 juni 2008 was het feestweekend van 100 jaar Landelijke Gilde Delle.
Op zaterdag 31 mei 2008 stelde de Delse verenigingen zich voor aan het grote publiek. Daarnaast toonde een aantal amateurkunstenaars hun werk. (aquarel, pentekeningen). In de zaal werd er getracht om de sfeer op te roepen van Delle uit vroegere jaren. Er was in dat verband ook een stand met een verzameling foto’s uit de dorpsgeschiedenis.
Op deze feestviering waren Piet Vanthemsche (voorzitter van de Belgische Boerenbond) en burgemeester Willy Kuypers aanwezig. Piet Vanthemsche feliciteerde de vereniging met haar 100-jarig bestaan en reikte eretekens uit aan vijf leden van de Landelijke Gilde Delle die reeds sinds 1963 lid waren: René Boven, Raymond Waerzeggers, Roger Empereur, Alfons Piot en August Perdieus. Ook het honderdste lid Yves Servranckx kreeg felicitaties van de voorzitter.
Tenslotte was er een receptie en een muzikale animatie door het Brabants volksorkest.
Zondag 1 juni kende een namiddag uit ‘de oude tijd’ met volksdansen, vendelzwaaien, demonstratie vlegeldorsen, kruisboogschieten, volksspelen en kindergrime.
Onze beenhouwers Joke en Jan Verheyden hadden gezorgd voor een zeer lekkere Breughelmaaltijd met een aanbod aan witte en zwarte pensen, Pietermanworst, ballekens met krieken, diverse soorten paté, kop in ’t zuur, geperste kop, droge salami, gebraad, gekookte en gerookte hesp, diverse soort kaas, enz..
In samenwerking met de andere Delse verenigingen kwam er ook een “Dorpsraad”. Een eerste vergadering van deze raad kwam er op 27 mei 2010. In deze vergadering laakte de inwoners van Delle het gebrekkig inspraakbeleid van de gemeente en er werd ook een open brief overgemaakt aan het gemeentebestuur.
Een nieuwe initiatief van Landelijke Gilde Delle was de opening van het maandelijkse dorpscafé in de kleine parochiezaal op de eerste zondag van iedere maand. Het eerste dorpscafé ging door op zondag 3 oktober 2010.
Op 13 oktober 2011 kwam er een nieuwe dorpsraad. In deze vergadering kwamen mobiliteit, verkeersveiligheid en openbare werken (vernieuwing Mechelsesteenweg) aan bod.
In 2011 kwam er ook een opmerkelijk initiatief van de Landelijke Gilde met een driedelige lessenreeks ‘Koken voor mannen’. Met als eerste les ‘dagelijkse kost’, een tweede les ‘Griekse keuken’ en een derde les ‘Noord-Afrikaanse keuken’.
Ook in 2012 is er een ruim aanbod gepland aan initiatieven. Naast de Nieuwjaarsdrink en het jaarlijks ledenfeest, de lentewandelingen en het dorpscafé was er ook een stadsbezoek aan Oudenaarde. Op zondag 1 april stond het dorpscafé in het teken van de Ronde van Vlaanderen en nam de Wielertoeristen Club Delle zijn officiële start.
Dank zij het dynamisch bestuur telt de vereniging inmiddels 115 leden. De vereniging is in het Delse dorpsleven niet meer weg te denken.
14-04-2012 om 00:00
geschreven door Jozef
Categorie:Vereniging -Landelijke Gilde Activiteiten 2011 en vroeger
|