Wat een weg heeft de vertolking van dit lyrische werk afgelegd. Men luistere eerst naar de eertijds (en door sommige nostalgici nog steeds !) bejubelde vertolking door Arthur Grumiaux en het Concertgebouw o.l.v. Colin Davis uit 1973. Wat een gruwel : slepend, sloom orkest en een viool die het moet hebben van vibrato. Luister dan naar Viktoria Mullova en het Orchestre Révolutionnaire et Romantique o.l.v. John Eliot Gardiner (Philips) uit 2003. Een hemel van verschil, hoewel Mullova nog teveel onnodig vibrato toevoegt en de opname van een bedenkelijke kwaliteit is). Nog vitaler, indringender en met meer inleving spelen Patricia Kopatchinskaja (hoewel die ook het vibrato niet kan laten) en het mooi gedoseerde en gedetailleerde Orchestre des Champs-Elysées o.l.v. Philippe Herreweghe (Naïve). Op deze CD staan ook nog de twee Romances Op. 40 & 50. Deze opname krijgt de eerste plaats in mijn lijst.
Van Beethoven : Konzerte für Pianoforte und Orchester
Beethoven op een Steinway klinkt als een Mercedes op een landbouwwegeltje : totaal onaangepast. En toch bleven - en blijven - virtuozen het proberen. De reactie kwam in de jaren 80 met het streven naar authenticiteit - niet altijd met even goed resultaat. Het was tussen 2004 en 2009 dat een verbazend radicale uitvoering van de pianoconcerto's verscheen die meteen op een ongehoord conservatieve kritiek stootten : Arthur Schoonderwoerd speelde op klinkende pianofortes (Anton Walter-kopie resp. Johann Fritz) met het minimaal bezet "authentiek" (kamer)orkest Cristofori (Alpha). Beethoven klonk nu als of de patine verwijderd was : fris, levendig, kleurrijk, contrastvol, wars van virtuositeit. Controversieel maar absoluut overtuigend. Door de nabije klankopname heeft men de indruk een live concert bij te wonen.
Ontelbaar aantal keren al werden deze symfonieën opgenomen met meestal hetzelfde resultaat : een laat-romantische interpretatie door een laat-romantisch orkest o.l.v. een dirigent opgeleid in de laat-romantische traditie (in een film over Beethoven zal men geen auto's tonen - dat zou totaal onhistorisch zijn, maar de meeste orkestleiders doen dat wel met het excuus : als Beethoven de latere instrumenten had gekend, zou hij ze gebruikt hebben - of de geschiedenis op haar kop !) Pioniers als Roger Norrington probeerden het met een kleiner bezet orkest op "authentieke" instrumenten en met eerbied voor de historische uitvoeringspraktijk en bleef een hele tijd de norm. Maar het was wachten op Jos van Immerseel en zijn Anima Eterna (ZigZag Territoires) om de perfecte uitvoering te realiseren, een vertolking die niet alleen door de kleine bezetting spelend op historische correcte instrumenten een schitterende, transparente klankwereld opriep maar ook en vooral vorm en inhoud scrupuleus respecteerde omdat ze steunde op historische bronnen - wat andere interpreten niet doen, omdat ze hun eigen zgn. tijdloze interpretatie verkiezen. Deze meesterlijke vertolkingen zijn de maatstaf en zullen wellicht nooit serieuze concurrentie krijgen.
