Na 1 jaar voorbereiding is het dan bijna zover.  Op 16 januari 09 vertrekken een aantal leden van de Kruin (Jacky, Maggi, Hilde, Bart C, Bart F, Yves, Diego, Luc, Hélène, Diane en Willy) richting Endallah in Tanzania.  Endallah is een dorp met 5000 inwoners en ligt zo'n 200 km ten westen van de Kilimanjaro, in het district Karatu.

Ze zijn vertrokken.  De meesten vertrokken vanuit Heppen, de anderen sloten aan op de luchthaven van Zaventem.  Voor de thuisblijvers is er deze blog waarop hun verblijf kan gevolgd worden.

16-01-2009 om 00:00 geschreven door De Kruin  

Beste vrienden, familie en allen die ons of het project waarvoor we werken een warm hart toedragen.

We zijn in Endallah aangekomen en  hebben net een heerlijk middagmaal verorberd. Dus kan onze queeste nu echt beginnen.

Míjn uitdaging zal eruit bestaan jullie de komende 14 dagen op de hoogte te houden van óns wel en wee en dat van de mensen waarmee we hier te  maken hebben. Voor degenen die we thuis hebben achtergelaten begin ik nog even bij het begin.

Vrijdag 16 en zaterdag 17 januari

Nadat we door enkele  geliefden, waaronder ook Walter en Ruth zijn uitgezwaaid in Zaventem  verloopt onze reis  vrij vlot. In Frankfort wordt het vliegtuig verder gevuld en dat heeft zijn tijd  nodig.  Het is uiteindelijk al 0:30uur als we ons avondeten krijgen. Om 2:00 uur wordt het licht uitgedaan en kunnen we eindelijk gaan slapen, we zijn moe vooral Willy die langzaam begint te ontspannen na de stress van de afgelopen dagen Maar lang duurt onze vreugde niet. Om 3:30 uur wordt het licht weer ontstoken en voor ik mijn ogen open kan doen staat het ontbijt al voor mijn neus.

Om 6 uur landen we in Addis Ababa. Van Diego die voor ons uit gevlogen is vernemen we dat het in Nairobi regent. Ik glunder want iedereen heeft me voor gek veklaard omdat ik mijn jas niet wilde thuislaten. Het volgende stukje vlucht is gelukkig niet zo lang. Er zit een moeder met een krijsende  peuter naast me. Van Nairobi naar Kilimanjaro Airport vliegen we langs de imposante hoogste berg van Africa. Hij steekt net boven de wolken uit.Luc en ik waren hier vier jaar eerder al en hebben op de top gestaan.  Nu van bovenaf gezien moeten we constateren dat het ijs schrikbarend geslonken is.

Op KIA staat Diego ons op te wachten. Hij heeft ter plekke de Solarcooker in ontvangst genomen die we besteld hebben. We zijn opgelucht dat met deze afspraak niets mis is gegaan.

Ook John, onze gastheer voor de  komende weken staat ons op te wachten. En met hem Barbara van de stichting Endallah die bij ons precies de juiste snaar weet te raken door voor te stellen om eerst een pintje te gaan drinken voor dat we verder reizen richting Endallah  Het is bewolkt, de hevige hitte wordt ons eventjes bespaard. Onder een boom gezeten testen we drie soorten bier en praten honderduit. We zijn moe maar ook uitgelaten. Er ging zoveel goed. De Bagage is compleet, en wij ook.

Dan gaat het richting Arusha met z`n allen in een busje. Daar wacht Steven op ons die niet kan lopen vanwege een kleine operatie aan zijn voet. Op weg er naar toe kijken we onze ogen uit De bedrijvigheid op de straten en in de dorpjes langs de weg. Voor sommigen van ons is het als thuiskomen, voor Bart.C is alles nieuw.

In Arusha pikken we Steven op in het h otel waar we later onze laatste nacht zullen doorbrengen. We wisselen Dollars om in Tanzaniaanse shillings . Tanken benzine voor de bus en water voor ons. Ondertussen kunnen Willy en Jacky het niet laten om de kleinen kindjes die metopen ogen komen kijken naar al die witte gezichten een snoepje toe te stoppen.

Dan zijn we er eindelijk klaar voor om de laatste etappe voor vandaag af te leggen. De stad uit richting uitgestrekte vlakten naar Karatu. Ondanks dat de landschappen magistraal zijn sukkelt iedereen achter mij in de bus toch in slaap. Ik heb geen moeite me  wakker te houden ik wil zo veel mogelijk in me opnemen om aan jullie door te geven en dat geeft me vleugels.

Ik was vergeten hoe mooi deze streek is. Aan de horizon richting westen strekt zich het Grote Riftgebergte uit onder  een fel stralende en dalende zon. Deze bergketen strekt zich uit van Ethiopie tot Zambia en het water dat vandaaruit de laagvlaktes bevloeit doet hier een weelde van groen en wild gedijen. De vlaktes zijn enorm in alle richtingen en bezaaid met vele Massai dorpjes en af en toe een gewoon dorp In een van de Massaidorpjes woont een man met 20 vrouwen. Er lopen kinderen met emmers water op hun hoofd of enorme stapels takken die thuis gaan dienen om mee te koken.

Het is vooral voor deze kinderen dat we de solarcooker hebben meegebracht. Want als de  mensen hier gaan leren om hun eten te koken met zonneenergie dan hoeven vooral de meisjes niet urenlang naar hout te zoeken. Dan hebben ze tijd om naar school te gaan.  

De Masai zijn op dit uur van de dag, met hun kuddes van soms honderd runderen in alle tinten bruin, massaal op weg terug naar hun dorpjes. Het is een schouwspel, zo mooi. De Massai zelf  zijn ook mooi, gekleed in hun rode gewaden en hun vele sierraden, hun lange stokken en machettes ( Kasper jij weet wel hoe die er uit zien niet?) in de hand. Maar het zijn verre van de gemakkelijkste mensen om mee te leven.

Ze liggen vaak in de klintsj met andere stammen omdat ze erg vasthouden aan hun eigen tradieties waarbij er voor andere volken weinig ruimte is. Zij vinden dat alle koeien van de wereld van hen zijn en vroeger roofden ze dan ook met gemak honderden runderen bij andere stammen weg. Tegenwoordig kunnen ze zich onder druk van de regering wat bedwingen. Ze stelen af en toe nog wel, maar dan niet meer dan twee of drie koeien. O.a. zijn er nu daardoor   minder stammenoorlogen.

Maar ook hier is er politie op de weg en die doet onze bus stoppen, de chauffeur moet zijn gordel omdoen en omdat de bus vol witte mensen zit kan de agent zich niet laten omkopen en hoeft de chauffeur toch geen boete te betalen.

Wij vervolgen onze weg. Iedereen valt weer in slaap en ik zit in gedachten al hele verhalen aan jullie te vertellen tot we met de bus in een gat van de weg geraken  en iedereen even doorelkaargeschud wordt. Maar het is een goed moment want juist dan steken er enkele zebra`s de weg over en loopt er een kudde Impala`s in onze richting.

We  zijn verrukt en voelen ons nu echt in Africa, iedereen raakt uitgelaten en van in slaap vallen is geen sprake meer.

Samen met de avond komen wij na een drie uur durende rit in Karatu aan. Het laatste stuk naar Endallah gaat door de brousse en dat is in het donker geen pretje, dus dat doen we morgen.  In het gezellige guesthouse van John, waar enkele mannen naar de voetbal zitten te kijken worden we verwelkomd door zijn vrouw Roda.  Hier zullen we de nacht doorbrengen. We verdelen ons over de tweepersoonskamers Omdat we met 11ven zijn  komt Bart C alleen in een kamer te slapen en hij staat dan ook in zijn deuropening zich een beetje zielig te voelen. Komt er nu niemand bij mij slapen? We doen een poging om ons te douchen wat

 uiteindelijk alleen Bart.F lukt. Bij niemend  komt er water uit de sproeier, dus behelpt iedereen zich met het piezelstraaltje uit de kraan. Als iedereen klaar is plukt Bart daar de vruchten van want dan komt er opeens bij hem wel water uit de sproeier### ..................En als iedereen fris gewassen is  kunnen we aan tafel. Van Steven krijgen we een briefing betreffende ons verblijf in Endallah en de bouw van het kleuterklasje. Hieruit blijkt dat onze komst goed is voorbereid en we  optimaal aan de slag kunnen. Ool voor onze twee  vrije dagen maken we afspraken.

Ondertussen hebben enkele vrouwen een heerlijk maal voor ons bereid. We konden kiezen tussen kip, beef of lever. Je zou het niet verwachten, maar er zijn er zowaar drie onder ons die voor de lever gaan, met daaraan gekoppeld de verhalen over moeder thuis die die vroeger de lever zo en zo klaarmaakte. Omdat de vrouwen ons het eten allemaal tegelijkertijd willen serveren en elke portie frieten appart wordt gebakken hebben we allen koude frieten. maar dat deert niet het smaakt toch goed, net als de lever en de kippebotjes van Hilde waaraan elk spiertje vlees ontbreekt. Als enkele koeken de laatste gaatjes hebben gevuld gaan we allen helemaal voldaan en met hoge verwachtingen wat de rest van ons verblijf betreft naar bed.Luc en ik staan nog een tijdje buiten omdat we onze kamer niet meer openkrijgen.Maar na een kwartiertje prutsen door enkele mannen is dat ook weer opgelost.

Zondag 18 januari, Willy wordt vandaag 46 jaar

Ondanks dat menigeen denkt dat er geen muggen zijn ben ik toch midden in de nacht wakker geworden van hun gezoem. Toch maar de klamboe naar benenden getrokken, beter voorkomen dan genezen ook al slikken we braaf onze Malariapillen.

Het is stil buiten, heel stil, dat zijn we van Africa niet gewend.

Bart F heeft beloofd iedereen te zullen wekken, maar die kan zijn bed niet uit dus klopt Bart C dan maar op ieders deur. Aan de ontbijttafel wordt Willy toegezongen en krijgt hij van Maggi en Jacky twee cadootjes. Een doos koekjes om zelf een taart mee te maken en een paar zeer vrouwelijke werkhandschoenen. We doen ons tegoed aan een zeer uitgebreid ontbijt, verzamelen al onze bagage die ons achterna gereden zal worden en nemen plaats in de jeeps die ons een stuk op weg zullen brengen naar Endallah. We hebben n.l. ingestemd om het laatste stuk, 2,5 uur te voet af te leggen. Het wordt een heerlijke wandeling. De asfaltweg hebben we in het begin al achter ons gelaten. Nu gaat het door de heuvels, op een door de bewoners van deze streek gemaakt pad. Breed genoeg om er een auto doorgang te geven zodat er in geval van nood snel hulp geboden kan worden. Iedere deelnemer  deed dit in ruil voor een zak mais. Barbara die met ons mee loopt weet ons dit en nog veel meer te vertellen. Zij en Steven zijn hier al een paar maanden en werken al vijf jaar voor dit dorp.

We hangen aan haar lippen, we willen zoveel mogelijk weten over dit prachtig gebied en zijn bevolking. We wandelen door de heuvels in een tempo dat veel te hoog ligt voor Yves. Hij loopt dan ook regelmatig ver achter ons met zijn verrekijker en vogelboek. Hij weet ons wel aan te steken, want het duurt niet lang of we staan allemaal met zijn ogen in de bomen en de lucht te kijken naar alles wat vliegt. En zijn dan vervolgens ook  benieuwd naar wát we gezien hebben. Af en toe kan Yves er een naam op plakken, maar vaak alleen de soortnaam. Wevertjes vliegen er hier veel. Ook het zand vliegt hier. In een mum van tijd zijn we bedekt met een laagje bruin stof, dat lekker blijft plakken aan de zonnecreme die we zeer royaal gesmeerd hebben. Onze hoedjes en petjes moeten we goed vasthouden anders vliegen ook deze. De wind maakt dat we de hitte niet zo voelen. Kortom het is zeer aangenaam.

Luc stopt bij ieder ezeltje dat ons passert en doet een poging het aan te halen. De diertjes die er, net als de koeien stuk voor stuk zeer goed verzorgd uitzien moeten echter niets van zijn affectie hebben. Het zijn dan ook geen Choco`s en Hector`s, die zijn gewend aan witte tweebeners, deze ezeltjes jammer genoeg niet. Luc mist zijn jongens!

In de buurt van het dorp komen we aan een droge rivierbedding. Mensen hebben er gaten gegraven in de bodem die een kleine stroompjeswater bloot leggen. Kinderen staan er in de moeilijkste houdingen met een bekertje water te scheppen in hun emmers en moeten die vervolgens op hun hoofd naar huis dragen. En deze emmers zijn een stuk groter dan de standaard emmers bij ons.

Tussen de heuvels, uit de wind weet de warmte ons toch te bereiken en we zijn dan ook blij als na een korte klim, het dorp in zicht komt. Een verzameling stenen huizen, waarvan er één  meteen als het “Hotel de Ville”herkend wordt door BartF. De kleermaker is gesloten op zondag, maar het winkeltje is open. We besluiten meteen de plaatselijke economie te steunen en iets te drinken te kopen. Het bier smaakt ondanks dat het lauw is. De bewoners zijn op de hoogte zijn van onze komst  en maken ruimte voor ons tussen hen in, in de schaduw. Converseren met hen lukt ons echter nog niet.

We besluiten om het bezoek aan de school voor later te bewaren als er ook kinderen zijn en begeven ons meteen naar het huis van John. We worden hartelijk welkom geheten door de mensen – waaronder enkele kinderen-  die hier wonen en werken ( ik zal proberen hun namen te onthouden voor de volgende schrijfdagen) en zijn blij verrast door het gezellig ingerichte huis.  Drie honden liggen lui onder tafel en laten zich meteen door Hilde aanhalen. Het hadden Puppies kunnen zijn van haar pas overleden hond Santos. Hilde smelt dan ook helemaal weg als het kleinste teefje Sjantosj blijkt te heten. Ook de jonge kippetjes- nog maar net het stadium van kuiken ontgroeid- maken hun opwachting in de huiskamer  en de haan kijkt vanaf het muurtje in de keuken toe. Hoe het kleine vee het klaar heeft gespeeld om in de drukte van het begroetingsmoment niet vertrapt te worden is me een raadsel.

Als iedereen, iedereen een hand heeft gegeven ( hoe, dat leg ik later nog wel eens uit ) mogen we een kamer gaan uitzoeken. We dachten dat een deel van ons buiten in tenten zou slapen, maar men vond dat hier toch niet zo veilig vanwege de Hyena`s. Dus is er hard gewerkt om een zestal kamers te (ver)bouwen en in te richten met bedden en beddegoed.

BartC heeft se smaak van het “alleen slapen”  te pakken gekregen en pikt meteen de enige eenpersoonskamer in. Magi en Jacky die vorige keer de beschikking hadden over de ruimste kamer + bed moeten het deze keer met minder doen. De ruimere kamers zijn al door Diego en BartF, Yves en Willy en Luc en ik ingepalmd. We zijn heel blij met deze accomodatie met twwee douches en twee toiletten. We moeten wel heel zuinig zijn met water, dat is schaars. Douchem met zo weinig mogerlijk water en het toilet alleen bij een grote boodschap doorspoelen. De kleine boodschappen moeten collectief doorgespoeld worden. Maar daar hebben wij in het geheel geen moeite mee. Als iedereen zich min of meer geinstalleerd heeft staat er een warme maaltijd van zoete aardappel en spaghetti met groenten voor ons klaar. We zullen de komende weken als vegetariers door het leven gaan want dieren ( geiten ) worden hier alleen voor een feestdag geslacht. In het dorp is er maar sporadisch electriciteit van hier en daar een generator, dus een koelkast zullen we hier nergens tegenkomen. Het eten dat er is wordt altijd meteen genuttigd.

Het is zondag vandaag, een rustdag, dus er hoeft nog niet gebouwd te worden.

Ik pak meteen na het eten mijn hele computerboeltje bij elkaar om jullie te schrijven.

Omdat niemand mijn getik rond zijn oren wil hebben wordt ik verbannen naar het prieeltje in de tuin. Het blijkt zo`n gekke plek nog niet te zijn, koel en rustig. Alleen de tafel staat een beetje naar voren en met het meubilair kan niet geschoven worden. Dus ik type in een wat ongemakkeleijke houding. Onze computer is al wat ouder en de batterij is erg snel leeg terwijl ik nog maar nauwelijks iets op het scherm heb staan, Ik ben niet zo handig met computers dus het is allemaal wat stressig. Diego red me met de laptop die hij van zijn werk heeft meegekregen, een heel kleintje. Hij sluit mijn los toetsenbord aan, installeert de nodige gebruiksvriendelijke mogelijkheden aan en het duurt niet lang of ik kan weer verder. Deze laptop geeft me zelfs 5 uur om te schrijven. Dus jongens ik hoef niet zuinig te zijn met woorden. Alleen de tijd zal ik moeten vergaren.

Terwijl ik schrijf beginnen de mannen het ParaboolZonnekooktoestel dat we op KIA ontvangen hebben in elkaar te zetten. Dit toestel is gesponsord door de scouts van het Geleeg en door Luc besteld bij een bedrijf hier in Tanzania. Het heeft veel voeten in de aarde gehad om het toestel op het juiste moment op de juiste plek te krijgen voor het juiste bedrag. Luc is er maanden mee bezig geweest. Als het eenmaal in elkaar gezet is wil luc dan ook niet mee met de rest om de bouwplek alvast een keer te gaan bekijken. Hij wil meteen aan de slag met het koken van water. BartF blijft uit loyaliteit bij Luc en dat is heel aardig Terwijl de rest met de jeep vertrekt en nog de laatse aanwijzingen roepen over de plek waar de ketel moet staan. Kijken de vrouwen van hier gefassineerd toe, naar wat er allemaal met deze buitenaardse paraboolspiegel gebeurt. Ze zijn verrukt als ze het water vrij snel warm voelen worden.

Ook ik ben niet mee naar de bouwplek al is de verleiding groot, wil ik toch liever doorschrijven om voor het donker klaar te zijn met de eerste twee dagen. Het is dan ook bijna donker als de mannen zich hier buiten in zwembroek uitgebreid  staan te douchen, onder een eerder deze middag opgehangen douchezak. De vrouwen douchen zich binnen en Luc en ik komen er pas later op de avond aan toe met het water dat nog warm is van de zonnencooker.

Ik ben klaar met schrijven als ik door de duisternis geen letter meer kan lezen.

We gaan aan tafel voor een heerlijk maal van aardappelpuree en rijst met linzen en koolsalade. Ook onze darmen zijn hier heel blij mee.

Na het eten wordt Willy op Africaanse wijze in de bloemetjes gezet. Er is door onze gastheren en vrouwen een troon voor hem geplaatst. Een grote stoel met kanten kleedjes. Vóór hem staat een tafel met ook daar een kanten kleed overheen. Op de lafel staan verjaardagskaarten  en aan het kleedje is met sierlint de woorden “Willy 46 jaar”  gespeld. En dan als hoogtepunt krijgt hij een heuse, met groen en gele glazuur versierde  taart, door onze kok gemaakt.

Willy weet van ontroering en bescheidenheid niet wat te  zeggen, zijn speech duurt dan ook niet zo lang. Vakkundig wordt de taart door hem in wel twintig stukjes gesneden en ook persoonlijk door hem gepresenteerd. Het smaakt!!

De rest van de avond blijven we rond de lange tafel zitten en menig gespreksonderwerp passeert de reveu. De mogelijkheden en onmogelijkheden van de bestuurssystemen van dit dorp en deze school. De leerproblemen van de kinderen. Eventuele mogelijkheden om de andere solarcooker in de vorm van een met glas bedekte houten kist gevoerd met alluminium, die door ons met DHL is opgestuurd maar nu in Dar- Es-Salaam bij de douana vastgehouden wordt omdat ze geld willen hebben  ( een beetje een lange zin om een lang verhaal kort te maken ) Maggi vertelt me nog dat de locatie van het kleuterklasje ongelooflijk mooi moet zijn. Een buitenverblijflocatie  met een uitzicht om van te dromen.

Terwijl de vleermuizen boven ons hoofd vliegen, om onder het golfplaten dak, de insecten te vangen die door het licht boven de tafel worden aangetrokken halen wij nog herinneringen op aan Senegal waar we twee jaar geleden gewerkt hebben.

Diego Yves en ik gaan nog naar de leerrarenkamer van het schooltje om onze computers en fototoestelbatterijen op te laten laden. Onderweg genieten we van een brilliant met sterren bezaaide hemel. Het lukt Diego ze op en foto vast te leggen. En met nog een laatse blik richting hemel trekken we toch richting bed, want morgen begint de dag weer vroeg. Om 8:00uur worden we op de bouwwerf verwacht.

Voor ik mijn hoofd ter ruste kan leggen repareer ik nog even de klamboe door de gaten met leukoplast te dichten en ik repareer een gebroken bedspant waar ik met met achterste doorheen zak.

Dit stuk zullen we morgen proberen te versturen en de rest komt dan later.

Veel groeten van ons allen.

Helene.       

20-01-2009 om 00:00 geschreven door De Kruin  

In de hoop dat het eerste gedeelte van mijn verslag jullie goed bereikt heeft, hier nog een aanvulling en een correctie:

BartC wil niet langer als BarC geboekstaafd staan , maar als “de Claere”.

Dus wordt BartF bij deze, gewoon Bart.

En deze laatse (Bart, dus) laat weten dat hij welliswaar gezegd heeft dat hij niet uit zijn bed kon komen, maar dat de Claere vijf minuten vroeger dan afgesproken al op de deuren is gaan kloppen en dat hij dat anders toch echt wel gedaan zou hebben. Kunnen jullie je voorstellen wat voor een discussie dat hier gisteren geweest is?

De hond van de Meusjes heette niet Santos maar Santo en het teefje hier heet Sjanto en niet Sjantos

De rivierl ligt hier niet voor maar achter het dorp, maar dat zal jullie natuurlijk niet zoveel uitmaken.

Maar nu verder:

Maandag 19 januari

De nacht was rustig, op wat krekegetjielp en hondegestoei na.

De meesten van ons hebben goed geslapen, alleen Maggi niet.

Onze wekker loopt om 6:30 af en we zijn op tijd paraat. Onze kok echter niet, het is wachten op het ontbijt. Dat is weer zeer uitgebreid met pannenkoeken en al. Het is dan ook later dan gepland als we plaatsnemen in de twee Jeeps. Twintig minuten rijden we schommelen door een prachtig gebied, over zandgrond, langs en over grote ronde rotsblokken, tussen bosjes en langs akkers.

Als we boven op een heuvel komen op onze bouwplaats verrast me toch nog het geweldig mooi uitzicht. Maar wat nog veel verrassender is: Gisteren avond lag er alleen nog maar de gevloerde fundering, met verder helemaal niets om mee te werken. Nu ligt er een grote hoop zand, twee grote stapels bakstenen. Een tankwagen met tussen de 5000 en 10.000 liter water uit een rivier , een stapel zakken cement, een vijftal schoppen en het aller belangrijkste: Terwijl wij een uur te laat zijn, staan drie beroepsmetselaars en een zevental vrijwilligers uit dit district waar het klasje voor bedoeld is, al op ons te wachten. Dit is zeer onafricaans

In de jeep vroegen we ons af hoe lang het zou duren voor we echt aan het werk zouden kunnen, maar we kunnen vrijwel meteen aan de slag. We moeten even wachten tot dat de beroepsmetselaars alle muren en vooral hoeken uitgelijnd hebben. En dan kunnen wij ook beginnen. Naast het te bouwen klasje beginnen Hilde en Jacky  meteen  met het graven voor de fundering voor de watertank die samen met twee toilletjes, door Borealis, het bedrijf waar Jacky voor werkt gesponsord wordt en die morgen geleverd zullen worden. De rest begint al stenen te schouwen naar de plek waar gemetseld moet worden. Diego die gebombardeerd is tot werfleider houdt het uitlijnen in het oog. De Claere assisteert hem daarbij en zal ook de rest van de werkdag niet van Diego`s zijde wijken.

En dan blijkt dat er geen bouwplan aanwezig  is. Zowel de metselaars als wij zijn het vergeten mee te nemen. Dus moet John terug naar huis om het te gaan halen. Ondertussen beginnen Luc, Bart en Yves met het maken van cement. De eerste laag stenen wordt toch al ongeveer op de goede plek gelegd door de metselaars. Vier buitenmuren moeten er komen en een binnenmuur tussen het klasje en  het kamertje voor de juf, dat ook als opslagruimte zal dienen.

Diane Maggi en ik maken de bakstenen nat in emmers water, dat zou beter zijn.

Willy, Jacky en Hilde hebben hun handen vol aan het uitmeten, graven en met stenen vullen van een correcte cirkel en die dan ook nog waterpas te krijgen. Zodat het gewicht van het water de fundering niet uiteen kan duwen. Het is de bedoeling dat er in het regenseizoen via de dakgoten water opgevangen zal worden in de tank,

Als John terugkomt met het plan kan het werk echt goed beginnen.

Bart, Luc, DiegoendeClaere beginnen met cement tussen de eerste laag stenen die al ligt aan te brengen. De metselaars beginnen dan twee  hoeken op te metselen en DiegoendeClaere  beginnen aan de derde hoek. Heel tervreden zijn ze met hun hoek en diep beledigd als een van de echte metsers hun hoek komt corrigeren. Zij vinden juist dat een van de hoeken van hen  correctie behoeft. Ze zwijgen echter wijselijk en verdragen deze belediging manmoedig. Ik waag me ook aan het cement en begin ook aan het vullen tussen de stenen en vind het heel leuk. Dit is even iets anders dan schrijven.

Yves bestudeerd ondertussen met argusogen het bouwplan en meet de muren op. Hij komt tot de ontdekking dat het klasje een halve meter te klein is uitgemeten en het rommelhok dus een halve meter te groot. En op zo`n klein gebouw is dat geen onaanzienlijke afwijking. Gelukkig ligt er nog maar één laag stenen en kan de aanzet van de binnenmuur nog herlegd worden.

Diane en  Maggi hebben het druk met hand en spandiensten. Af met toe vormen we met velen een ketting om de stenen binnen handbereik van de metsers te leggen. Als een zuinige Hollander  hou ik me een tijdje bezig met verspilde cement bijeen vegen en terug in de emmers doen. Maar als ik zie dat het verspilde energie is geef ik de pijp aan Maarten. Ik maak tussendoor veel foto`s, vooral van de muren die groeien als kool. Ook maak ik even tijd om met steekwoorden mijn hoofd wat leeg te schrijven. Anders moet ik zoveel blijven onthouden.

En terwijl ik zo zit te schrijven realiseer ik me hoe bijzonder het eigenlijk is dat alles zo gesmeerd loopt en dat de nodige bouwmaterialen allemaal aanwezig zijn. Barbara vertelt me dat daar ook enorm veel werk aan vooraf is gegaan en dat het vooral aan de volharding en het doorzettingsvermogen van John te danken is dat alles tegelijk aanwezig is. Hij heeft heel veel mensen hiervoor op de huid moeten zitten. Het heeft ook veel energie gekost om de metselaars bereid te vinden om in veertien dagen tijd een gebouwtje neer te zetten. Normaal beginnen ze aan een bouw zoals het hen uitkomt. Komen de ene dag wel en de andere dag niet. Ze zien dan wel als ze bezig zijn hoe breed de ramen moeten zijn en bestellen ze dan. En hoe lang het dak moet worden zien ze ook wel als ze zover zijn en bestellen dan het houtwerk.

Nu moet alles volgens eenafgerond plan en in een afgebakende tijdspanne en daar hebben ze wel zéér hun bedenkingen over. 

Steven en Barbara zijn op de werf vandaag vooral om te vertalen. Ze maken voor ons een woordenlijst van de relevante woorden, zodat er toch iets gecommuniceerd kan worden met de Tanzaniaanse werkers. Steven kan verder niet meewerken want hij loopt nog zeer mank, maar Barbara draagt menig steentje bij aan de kettingen die we vormen. En dat nog zonder werkhandschoenen ook. Wij kunnen niet zonder onze werkhandschoenen en om de haveklap moeten we ook even stoppen met werken om water te drinken en ons van een nieuwe laag zonnecreme te voorzien. We verbranden in deze zon waar we bij staan, ook al hebben we dat door het milde windje dat er staat niet zo in de gaten. Vlak naast het gebouwtje staat een struik, waar met een beetje passen en meten acht personen even in de schaduw kunnen gaan zitten bijkomen. Hoe later het op de ochtend wordt des te vaker moeten we er onze toevlucht nemen. En als de middag al een aantal uurtjes oud is, beginnen we zo langzaamaan om te vallen van de honger. Het is nog even zoeken wat het beste is, de kok hier ter plekke laten koken of in het huis en dan hier naar toe laten brengen. Vandaag zal het gebracht worden, voor ons duidelijk iets te laat. Maar als het er eindelijk is, smaakt het ons dan ook driedubbeldik. We hebben hard gewerkt. Twee van de vijf muren hebben al een aanzienlijke hoogte en de cirkel is ook bijna rond. Terwijl na het eten en wat rust iedereen weer aan het werk gaat, ga ik met de kok naar huis terug om verder te werken aan het verslag voor jullie. Ik trek mij weer terug in mijn prieeltje, deze keer vergezeld van Gabu, Godi en Katharina de drie kleintjes die hier rondlopen. Katharina is de enige die blijft en als ze ziet dat er op de computer geen leuke plaatjes verschijnen valt ze rechtop met haar hoofdje op de betonnen bank in slaap. Ik leg haar naast me op een kussentje neer en zo houdt ze me al slapend een uurtje gezelschap.

Het kost me een paar uur om het verslag van zondag te schrijven en ik ben net aan de laatste zin toe als de rest terugkeert van de bouw. 

Bezweet en bestoft verdwijnt iedereen vlug naar binnen voor een douche of ploft buiten in de hangmat die er gisteren door ons is opgehangen.

Ik ben natuurlijk benieuwd hoe het verder is gegaan op de bouw, de rest van mijn relaas heb ik dus uit de tweede hand.

Neuspeuteren mag hier!!! Is het eerste dat Diego vertelt. Hier is neuspeuteren blijkbaar niet vies. Omdat je neus hier constant vol zit met een dikke laag stof  vindt iedereen het heel normaal dat je die er uit haalt. Dat kan natuurlijk niet met een lepeltje en met een zakdoek gaat dat toch ook niet zo goed als met peuteren.

Dan is er nog het verhaal van de beroepsmetselaars. Ze hebben Steven ( die Kiswahili gestudeerd heeft in Leuven ) verteld dat ze het vanochtend helemaal niet zagen zitten om te werken met ons blanken. Toen ze ons en vooral Diego zagen dachten ze dat er nooit iets goeds uit onze handen zou kunnen komen. Maar gaande weg de ochtend zeiden ze, hadden ze toch hun mening over ons en speciaal hun mening over Diego drastisch moeten wijzigen. Ze waren verbaasd hoe hard en enthousiast we werkten en met hoeveel kennis van zaken. Ze doen hun petje voor ons af.

Maar omgekeerd geldt hetzelfde. Wij hebben ons beeld van de Africaanse man ook heel erg moeten bijstellen. Deze mannen en ook de vrijwilligers hebben keihard gewerkt. Ook wij doen ons petje voor hén af. Vanmiddag waren wij de luierikken en zij de harde werkers.

Diane vertelt verder dat het werken niet meer te doen was. Het was veel te warm, men schat zo`n 45 graden. Ze hebben dan ook niet veel meer gedaan. Toen de muren tot op vensterhoogte opgetrokken waren zijn ze gestopt. Maar de Tanzanianen zijn doorgegaan, ze wilden ook nog een van de langere muren optrekken, maar hadden er alle begrip voor dat het voor ons te zwaar werd. Zelfs zij vonden het erg warm.

De vrijwilligers- allemaal jongens- zijn ook doorgegaan. Zij vormen de afvaardiging van dit district. Het kleuterklasje wordt op die plaats gebouwd onder voorwaarde dat de bevolking zelf ook meehelpt. Zij worden dus niet betaald. Steven heeft ons wel getipt om een leren bal voor hen mee te brengen, daar zouden ze heel blij mee zijn. Die bal is hen vanmiddag gegeven en ze waren er heel heel blij mee. Het was mooi en ontroerend om te zien.

Jacky deelt nog mee dat we vandaag door God zijn gezegend.

Een van de vrijwilligers, had zijn duim verstuikt bij het werken. Ijs of koud water was er niet.

Maar wel enkele pijnstillers konden we hem geven uit onze EHBOtas. En dat is voor God reden genoeg om ons te zegen. Dat slaan wij natuurlijk niet af, een zegening overkomt ons ook niet iedere dag. De pijnstillers waren blijkbaar effectief, want na het werk zou er meteen gevoetbald worden en ook deze jongen zou van de partij zijn, reken maar.

En dan waren er behalve de zon nog een paar kindjes die hen deden smelten. Kindjes waarvan men wist te vertellen dat zij en hun ouders helemaal niets hebben. Nog nét geen honger lijden, maar verder helemaal niets het hunne kunnen noemen. Deze kindjes bleven bij de werf vanwege de tank met water voor de bouw die er staat en waar ze hunkerend naar bleven

staren. Ze waren dan ook  dolgelukkig dat ze er van te drinken kregen, zonder dat ze er kilometers voor hadden moeten lopen en sjouwen.

Diego helpt mij nog met het overzetten van de tekst naar de stick zodat deze veilig opgeslagen is en hopelijk morgen verstuurd kan worden.Het plan om een kaart te kopen waarmee we rechtstreeks vanuit Endallah zouden kunnen mailen is niet gelukt. Morgen gaan Steven en John naar Karatu en Steven wil de mail wel voor ons opsturen. Hopelijk gaat er dan niets mis.

We kunnen aan tafel en krijgen frieten met vlees deze keer.Het vlees houdt onze kouwspieren een tijdje bezig en dat is niet verwonderlijk. De runderen die hier leven hebben immers een taai leven, ze moeten hard werken. Het vlees is vanuit Karatu per Jeep aangevoerd. Anderhalf uur zonder koeling onderweg geweest, dus het moet goed hard doorbakken worden.

Na het eten is Diane dan ook een heel deel van haar tandestokers aan ons kwijt geraakt.

John heeft buiten een kampvuur aangelegd, maar vreemd genoeg voelen we er ons vandaag niet zo toe aangetrokken. Maar om hem een plezier te doen gaan we er later op de avond toch nog bijzitten. Af en toe horen we een PIEP-PIEP uit de solarcooker komen. Het blijkt dat wanneer je de paraboolspiegel in de richting van de sateliet draait je ontvangst krijgt op je mobieltje. Normaal moeten we een eind van het huis vandaan naar ontvangst gaan zoeken. We keuvelen en wat,en bespreken de afspraken voor morgen. We beginnen morgen een uur eerder en houden op met werken om 2:00 uur, omdat het dan toch te heet voor ons

wordt. Een voor een trekt iedereen zich daarna terug om te gaan slapen. We zijn moe!!

Dinsdag 20 januari

Zoals afgesproken is iedereen vroeg uit de veren. Het ontbijt, op ons verzoek zonder pannekoeken deze keer staat al klaar. Dus kan er ook op tijd vertrokken worden naar de bouw.

Ik blijf achter om het verslag van gisteren voor jullie te schrijven. Barbara gaat nog een dagje mee om te tolken en Steven gaat met John naar een vergadering van Burgemeesters van verschillende omringende dorpen. Hij zit nog op de Jeep te wachten. Ik maak daar even gebruik van door hem vanalles te vragen. Zie hier wat ik heb opgestoken:

Eerst enkele leuke woordjes

ka ka = broer

da da = zus

pi pi = snoep

si si = wij

ba ba = papa

ma ma = mama

bi bi = grootmoeder, boma of oma

ba bu = grootvader, bompa of opa

kipilefti = rondpunt, rotonde ( van het Engelse keep left )

baicikeli = fiets ( van het Engels )

kabati = kast ( van het Engelse woord cubboard )

shule = school ( van het Duits )

meza =  tafel ( van het Portugees )

bia = bier

De officiele taal die hier in Tanzania gesproken wordt is het Kiswahili. Tanzania kent echter nog 120 officiele stamtalen. Hier in deze regio spreekt men het Kiraqw, de bevolking heet de Wairaqw. De Belgen heten Wabelgiji, één Belg is een Mbelgiji.

Ma is het woord voor Taal. Masai wil dus zeggen Zij die Sai spreken, Sai is dus de taal van de Masai. En zo gaat ons gesprek over op de Masai. ( Jullie zouden eigenlijk eens in een boek of op het Internet iets moeten opzoeken over de Masai. Dan krijgen jullie een beeld van het volk en begrijpen jullie waarom er zoveel over gesproken en in mijn geval over geschreven wordt) De Masai beschouwen zichzelf niet als Tanzanianen en worden door de Tanzanianen ook niet als zodanig beschouwd. Zij worden gezien als vreemdelingen en zo gedragen ze zich ook.

Ze voelen zich ver verheven boven alle volkeren. Hun God heeft gezegd dat alle koeien van de wereld van hen zijn, maar dat ze nimmer de grond mogen breken. Dat wil zeggen dat ze niet aan landbouw mogen doen. Er is hier echter ook een volk, de Mangati die door hen “Onze gerespecteerde vijand” genoemd wordt. Zij lijken heel erg qau uiterlijk en leefwijze op de Masai, maar zijn veel vriendelijker, houden zich meer op de achtergrond en doen ook aan landbouw. Zij zijn niet zoals de Masai belust op aandacht van de toeristen en veel meer op zich zelf. Zij hebben ook zeer veel koeien. En de Masai stelen dan ook de meeste koeien van de Mangati. Bij zo`n strooptocht vallen er altijd doden.

Zowel de Wairaqw als de Mangati als de Masai komen oorspronkelijk uit het noordelijke Nijlgebied. 400 jaar geleden trokken ze naar het zuiden waarbij de Mangati de Wairaqw voor zich uitdreven naar steeds minder vruchtgbaar gebied en de Mangati op hun beurt weer door de Masai voortgedreven werden.

En dan zijn er nog de Bosjesmannen, dat is een heel ander verhaal waar ik verderop in dit verslag nog terug zal komen.

Als Steven naar de vergadering vertrekt kan ik weer beginnen met schrijven.

Ik zit deze keer in de huiskamer, het schrijft wat gemakkelijker aan een gewone tafel.

Rebecca, de huishoudster en moeder van Katharina is samen met Wandatu onze kok in de keuken bezig. Katharina zelf staat naast me te staren naar de muis van Diego`s laptopje waarop ik werk. Het licht in dit muisje verandert elke paar seconden van kleur, van rood, naar blauw, naar groen. En dat is voor een kind van twee natuurlijk zeer fascinerend. Uit de Radio schettert een voor mij onverstaanbaar gebrabbel afgewisseld met wilde muziek. Af en toe moet ik opstaan omdat er onder mijn voeten gedweild moet worden, maar verder kan ik rustig mijn gang gaan. Een lekker windje waait door de twee deuropeningen waar ik tussen zit. Vanmorgen toen ik in alle vroegte de computer ging ophalen was het zelfs  fris. Men wacht hier echter op regen. Het heeft te lang niet geregend en het wordt voor veel mensen te moeilijk om nog aan water te komen.

Na een paar uur schrijven is de computer echter leeg en moet ik hem weer naar de middelbare school brengen om op te laden. De school ligt hiet maar twee minuten vandaan en midden op de dag is het lerwenlokaal open en hoef ik niet naar de sleutel te gaan zoeken. Bij de middelbare school is een grote groep Tanzanianen een eetzaal aan het bouwen. Ze zijn net bezig water vanuit een tank in een andere tank te hevelen. In een  wirwar van stekkers en verlengsnoeren zoek ik een vrij plekje om de computer in te pluggen. Overal liggen GSM van leraren en misschien ook studenten op te laden. Het contact is echter zeer labiel.  (Als ik enkele uren later terug ga is de baterrij nog steeds niet opgeladen. Ik vraag een van de leraren een oogje in het zeil te houden. )

Ik maak dankbaar gebruik van de pauze door een half uurtje te lezen. Het is hier nog zo stil, de radio is uitgezet. Als de bouwers terugkomen staat het warme eten al twee uur t klaar in thermoskommen en kunnen we meteen aan tafel. Willy is heel blij dat er voor de derde dag op rij weer boontjes zijn bij de spaghetti en de zoeteaardappelpuree. Het eten is heerlijk, het smaakt

Waar we al een paar dagen bang voor zijn is uitgekomen. Er komt geen water meer uit de kranen, we zitten zonder. Er zal nieuw water uit de rivierbodem gehaald worden om de cisternes weer te vullen, maar men weet niet wanneer. In onze douche zak zit nog een beetje en ergens ligt ook nog een door ons gevulde fles in de zon. Bart houdt het niet langer uit met al dat plakkend stof op zijn lijf en springt meteen onder de douchezak. Hij weet nog genoeg water over te houden voor twee anderen en de rest wil wel wachten op de nieuwe lading water Ik hoef geen douche vandaag, van een kantoorjob wordt je niet zo vies. Wel stoffig zo te zien, ik kan na drie dagen dikke wolken stof tussen de toetsen uitblazen.

Op de werf is weer hard gewerkt vanochtend wordt me verteld, ik wordt bijgepraat:

Enkelen van de vrijwilligers zijn bij de bouw blijven slapen om te voorkomen dat er materiaal zou verdwijnen. Vooral het kostbare water zou wel eens een te grote verleiding kunnen zijn.

Er is vandaag weer vooral gemetseld en daarvoor zijn veel stenen verplaatst, steeds in een ketting. Dat is best zwaar, vooral degenen die als eerste en als laatste in de rij staan en steeds moeten bukken want de stenen zijn zeker dubbel zo groot als onze bakstenen. Alle vier de buitenmuren staan nu recht. Morgen zal er een betonnen band met ijzervlechtwerk op aangebracht worden om de muren te verbinden voor de stabiliteit.

Bart en Yves hebben op hun tanden moeten bijten. Bart omdat Safari, een van de chauffeurs van de Jeeps dacht zijn perfect gemetselde muur te moeten bijwerken, door er tegen te gaan staan kloppen. En  Yves omdat de vandaag nieuw aangekomen timmerman zijn hoek van 45 graden voor de dakspanten wilde verbeteren. Nu zit er een veel te grote speling tussen de balken. Maar beiden hebben hun tanden netjes op elkaar gelaten zoals het beleefde gasten betaamt. En tot teleurtelling van Steven en John is de Borealiswatertank vandaag niet geleverd. De vrachtwagen die de raamkozijnen zou leveren staat n.l. halverwege Karatu en Endallah in panne en ze hadden gehoopt de ramen over te kunnen laden op de vrachtwagen met de watertank. Nu moeten ze een andere oplossing vinden want de ramen moeten overmorgen geplaatst worden.

Het aangepaste werkschema is iedereen goed bevallen, dus dat blijft gehandhaafd.

Na het eten gaat Barbara naar de lagere school in het dorp om foto`s te maken van de nieuwe schoolboeken die zijn aangekomen. Het geld voor deze boeken is geschonken door een lagere school in Mechelen. Als ze aankondigt met de Jeep te zullen gaan wil bijna iedereen wel mee.

Op het speelplein van de school houden de kinderen meteen op met spelen of werken als ze ons zien. Ze kijken nieuwsgierig naar ons en wij naar hen. Ze dragen allemaal een uniform, blauwe plooirok of broek, een wit hemd en een bordeaurode wollen trui. En sommigen nog een t-shirt onder het hemd. Ik weet niet hoe het komt dat zij zoveel kledingstukken kunnen verdragen bij deze temperatuur. (In het dorp lopen zelfs mensen met een wollen muts op. ) Sommige kinderen zijn nog bezig met een klusje, want de kinderen moeten van de regering allemaal helpen bij het onderhoud van de school. Er is geen geld voor een tuinman of wasvrouw, of iemand die de speelplaats opruimt. Heel af en toe moet er een kind dat iets misgedaan heeft zelf buiten op de speelplaats een stokje gaan zoeken waarmee het dan een tik op de vingers krijgt

Als de nodige foto`s gemaakt zijn bezoeken we kort een klasje. Normaal horen er 50 kinderen in deze klas, maar er zijn er meestal maar 20 aanwezig en dan ook nog iedere dag andere kinderen. Aan het voorste bankje zitten drie meisjes met hun rekenschriftje voor hen. Twee handen vol platgeslagen kroonkurken moet hen helpen de sommen uit te rekenen.

We laten hen vlug met rust, tekenen nog even het gastenboek, nemen nog een kijkje in het dorp en bezoeken de oom van onze kok Tandau.

Terug thuis heeft Luc de koffie voor ons klaar staan, met water gekookt in de Solarcooker.

1,5L water is in vijf minuten aan de kook. Tandau is zeer verbaasd en Luc belooft hem een keer met hem te zullen koken.

Na de koffie wordt de douchecabine geinstalleerd met behulp van balken, stenen en touw en een lange lap stof die voor dit doel in het dorp gekocht is. Onze douchezak wordt aan de balk gehangen een de rugleuning van een kapotte stoel dient als vloer. Alleen het water ontbreekt nog. Als dit dan een paar uur later arriveert is Hilde de eerste die gaat douchen. Als ze haar ogen opent en naar beneden kijkt ziet ze tot haar schrik dat ze nu nog bruiner is dan voor het douchen. Het water is knotsbruin, met een beetje bronwater spoelt ze de ergte ijzersporen uit haar haren en de rest gaat in haar handdoek. Maar gaande weg de avond als er meer gedouched is wordt het water lichter. Min of meer schoongewassen verzamelen we ons zittend op een muurtje en wachtend op ons avondmaal babbelen we er op los. John en Steven kome terug uit Karatu en hebben “gekoelde “ dranken bij zich. Na anderhalf uur in de Jeep zijn ze inderdaad nog enkele graden koeler, dus lauw in plaats van lauw-warm. Steven vervoegt zich bij Barbera in de computerklas. Het is een grote dag vandaag voor menig cursist waaronder ook Roda de vrouw van John. Het examen wordt afgenomen en daarmee de cursus afgesloten  Als John ook bij ons zitten wordt het rond het muurtje helemaal gezellig. Hij begint te vertellen en wij hangen in een mum van tijd aan zijn lippen.

John vertelt:

Endallah was voorheen een erg geisoleerd dorp, een vergeten gebied. Nu de mensen uit Belgie ons vooruitgeholpen hebben, is het een plaats van betekenis geworden. We hebben nu o.a. scholen, die zijn erg belangrijk voor ons.

Ondanks dat er nu modernere middelen zijn om met elkaar te communiceren houden we de traditionele ook in ere. We hebben ze nodig.

Als ik dringend hulp nodig heb bijvoorbeeld dan roep ik. Ik zing dan heel hard een bepaalde zin. Mijn buurman hoort dat en herhaalt mijn gezang. En zo verspriedt mijn roep om hulp zich en binnen 30 minuten staan er 200 mannen op mijn erf, Klaar om me te komen helpen.

Wij:  Hoe weten de mensen dan waar ze naar toe moeten komen?

Eerst gebruik ik een algemene zin “Heeelp ik heb jullie nooodiiig!!!!

En dan zing ik waar het te doen is. B.v. “Bij John en Roda`s huis”

En in de laatste zin vertel ik wat er aan de hand is B.v.  “Mijn huis staat in brand”

of “ De Masai zijn mijn koeien aan het stelen” of “Mijn kind is niet thuisgekomen, het is al donker en ik kan het niet vinden”

Met deze informatie weten de mensen wat hen te doen staat. Als er iemand niet op deze oproep afkomt wordt hij na afloop door alle anderen opgezocht en afgeranseld en als diegene dan ooit zo`n noodkreet verstuurt gaat er niemand op af.    

Wij:  Kun je het eens voor ons zingen.

Goed, heel zachtjes dan want als iemand het hoort en er staan hier straks 200 mensen op mijn erf, dan dan heb ik een serieus probleem.

Enkele jaren geleden was er een grootvader met zijn kleinzoon de koeien aan het hoeden. De jongen was nog maar een baby van 8 jaar. Hij werd moe en viel ergens in slaap terwijl de grootvader stilletjes rondliep met zijn koeien, niet wetend dat de jongen hem niet meer volgde.

Toen de grootvader terug naar huis wilde gaan, miste hij de jongen en zocht hem tot het donker werd. Hij liep naar huis en riep om hulp. 200 mensen zochten de hele nacht, de volgende dag en de nacht die daarop volgde. Toen zonden ze hun noodkreet uit naar omliggende dorpen en in een mum van tijd waren ze met 2000 man. Ze zochten het hele gebied af, de kans dat de jongen nog zou leven was klein, maar misschien vonden ze een stuk kleding of sporen van een dier dat de jongen met zich meegesleept had. Ze vonden niets. Toen vroegen ze aan de regerende macht om in het beschermde wildpark rond Lake Manyana te mogen gaan zoeken. Alle wild, leeuwen, luipaarden, buffels  hiyena`s, giraffen, het vluchtte allemaal het park uit van schrik voor zo`n mensenmassa.     

Ze zochten de derde en de vierde dag in ieder bosje in iedere grot en in iedere spelonk, maar tot op vandaag is er geen spoor van de jongen gevonden.

Wij:  We zuchten, we hadden zo op een Happy End gehoopt.

John vertelt verder:

Hier z`n honderd kilometer vandaan woont er nog een zeer opmerkelijke stam:

De Bosjesmannen. Ze dragen geen kleding, wonen in grotten en willen niets van de beschaving weten. Enkele jaren geleden wilde de regering tellen met hoevelen dat ze waren. Maar de Bosjesmannen weigerden om geteld te worden. Toen bedacht de regering een iets!

De Bosjesmannen eten heel graag rauw vlees. Nu lieten ze enkele jagers een paar Zebra`s schieten en die in het gebied van de Bosjesmannen leggen. Toen nodigden ze alle Bosjesmannen uit om gratis vlees te komen eten. Maar de jagers hadden het zachte vlees, zoals de lever en de maag voor zichzelf al uit de zebra`s gehaald. Toen de Bosjesmannen doorkregen dat hun favoriete stukken vlees er al niet meer waren verdwenen ze weer en heeft men ze nog niet kunnen tellen.

De Bosjesmannen leven enkel van de natuur en ze geloven in natuurgoden en vooral in een duivel die straffen uitdeelt. Ziekte is een straf, daar hoef je niet voor naar een dokter. De God heeft beslist dat je dood gaat en de medicijnman bevestigt dat, als hij je niet kan genezen. Als mensen een baby krijgen voor dat ze getrouwd zijn, worden ze vervloekt door de duivelen als een echtpaar een doodgeboren kindje krijgt dan is het vervloekt door de duivel. Ze worden dan tot een bepaalde tijd verbannen uit het dorp en zijn afhankelijk van de goodwil van mensen uit andere dorpen tot dat ze terug mogen naar hun eigen stam.

Als een moeder van een jonge baby sterft wordt de levende baby samen met de moeder in het bos gelegd voor de Hyena`s. Aan dit laatste hebben enkele missionarissen geleidelijk aan wat verandering weten te brengen. Ze laten zich waarschuwen als er een moeder overleden is en halen dan de baby vlug weer uit het bos. Door hun vertrouwen en vriendschap te winnen proberen ze de Bosjesmannen langzaamaan bij te brengen dat er niet zoiets als een duivel bestaat.

Steven vertelt ons na het eten een verhaal dat laat zien dat het nog niet zo gemakkelijk is om van deze primitieve opvattingen afstand te doen.

We praten even over John, we bewonderen vele van zijn eigenschappen en zien hem als een hardwerkend districthoofd van vijf dorpen. We vinden hem intelligent en zien dat hij een bepaald vermogen heeft tot logisch nadenken. Iets wat bij veel mensen in ontwikkelingslanden ontbreekt door gebrek aan goed onderwijs. Dat hij bij de praktische uitwerking van dit logisch nadenken de hulp nodig heeft van Steven en Barbara en anderen van de stichting is daarom geen schande.

Het verhaal van Steven:

John had een tijd geleden ( jaren? maanden? ik weet het niet ) midden in het dorp een stuk grond gekocht, naast dat van de Medicijnman. Nu wilde het dat de medicijnman ook zijn zinnen had gezet op dat stuk grond en John vroeg om het aan hem te verkopen. Roda John`s vrouw wilde dat echter niet, het was n.l. een mooi stuk grond waar ze graag wilde wonen.

John kocht alles wat nodig was om het huis te bouwen en huurde het nodige werkvolk in. Op de eerste werkdag gebeurde het echter dat er een grote slang tussen het bouwmateriaal uit gekropen kwam. Het werkvolk sloeg in paniek op de vlucht om nooit meer terug te komen.

John ervan overtuigd dat de medicijnman zijn stuk grond vervloekt had,  gaf de grond vervolgens mét het bouwmateriaal aan de medicijnman cadeau.

Verdere wetenswaardigheden van deze dag en avond zijn:

Dat John en Steven een lange vergadering hebben bijgewoond van alle burgemeesters van de omringende dorpen en daarna in Karatu,  Barak Obama`s installtie op T.V. hebben gezien.       ( In alle huizen hier hangt zijn foto )

Dat het eten weer heerlijk was, rijst met kip, met voldoende botjes voor de honden.

En dat alle cursiten geslaagd zijn voor hun computerexamen.

Het is een zeer vruchtbare dag geweest en iedereen gaat content slapen.

Woensdag 21 januari

Het is al 23:00 als ik vandaag nog over deze dag begin. De vorige dagen heb ik steeds de dag ervóór beschreven. Maar omdat ik morgen niet kan schrijven krijgen jullie over vandaag maar enkele zinnen. Morgen gaan we op safari naar Lake Manyara en zullen onderweg de gelegenheid hebben om te mailen. Diego is de hele avond bezig gweest de mooiste en meest sprekende foto`s uit onze collectie voor jullie te verzamelen. Het zijn deze keer dus de foto`s die zullen spreken.Iedereen begeeft zich nu langzaamaan naar bed. Nu ik weer kan beschikken over de computer geef ik jullie nog een kort verslag van vandaag.

De mannen en Hilde hebben de hele ochtend op de bouw gewerkt . De laatste binnenmuur is opgetrokken en er is begonnen met de betonnen verbindingsboord. Omdat er niet genoeg bekistingsmateriaal is moet het in drie etappes gebeuren. Dat betekent dat er vanmiddag nog teruggegaan moet worden . Als het eerste stuk drie uur gedroogd heeft kan er aan het tweede begonnen worden. Hilde vervoegt zich s`middags bij Diane Maggi en Barbara. Die zijn de hele ochtend in het computerlokaal bezig gewwest. De vloer hebben ze opgeschuurd en met een nagel van gemorst beton ontdaan. Deze middag wordt de vloer door hen geverfd. Een taaie klus waarbij ze heel wat verfdampen te verduren hebben. Ze zijn dan ook blij als de klus geklaard is. Luc is `s ochtends al teruggekomen van de bouw met hevige diarree. Hij verblijft de verdere dag op de bank op het toilet of in bed. Maar `savonds gaat het al een stuk beter.

Ik heb de hele dag geschreven, maar ben even op de bouw gaan kijken toen de mannen opgehaald moesten worden. Ik ben zeer onder de indruk van wat er in drie dagen aan gebouw gegroeid is.

Het is een uur geleden begonnen met regenen en nog niet zo zachtjes ook. In de verte rolt de donnder. Ik denk dat er nu heel veel mensen heel erg blij zijn.

Hierbij laat ik het voor vandaag.

De rest zal volgen zodra we de kans ertoe krijgen.

Het volgende vehaal zal over de sfafari gaan.

Heel veel groeten van ons allen

22-01-2009 om 00:00 geschreven door De Kruin  

22-01-2009 om 17:41 geschreven door De Kruin  

In de veronderstelling dat jullie deel twee van dit verslag goed hebben ontvangen, dan hier deel drie.

Woensdag 21 januari

Zoals jullie zien ga ik toch nog even terug naar woensdag, omdat er op de bouw toch veel beleefd is wat we jullie niet wil onthouden. De bouwers vertellen en ik schrijf op. Het kan zijn dat ik dingen herhaal.

Net als de vorige dagen is er ook deze dag hard gewerkt. De muren staan recht en er is met het storten van de betonnen  bovenbalk begonnen. Ook de timmerman is begonnen met het maken van de dakspanten.

Er staat een oude man naar Diego en Jacky te kijken die samen staan te praten.

Hij roept Steven en vraagt hem geinterreseerd of Diego misschien van een andere stam is. Hij is immers veel dikker dan die andere.

De  vertikale deurstijlen waar onze mannen gisteren zo hard aan  hebben gewerkt om ze waterpas te krijgen, worden vandaag door de timmerman nog eens met een kapmes op Afrikaanse wijze recht gezet door er stukken af te slaan.

De werkverhouding tussen de onzen en de Tanzanianen is in drie dage tijd zeer verbeterd. De omgang met elkaar wordt vrijer.

Het ontbreekt de Tanzanianen aan organisatie stuctuur. In het begin moesten we aangeven dat ze zó moesten beginnen dat ook wij meteen aan het werk konden gaan. Dat waren ze niet gewend. Zij zijn gewend om op elkaar te wachten en na elkaar te werken. Wij zijn gewend de boel zo te organiseren dat we allemaal tegelijk aan het werk kunnen. Maar vandaag ging het al stukken beter. De Tanzanianen durven ons nu al eens op de schouders te tikken en te vragen of we dit of dat willen doen. We doen nou ook meer samen.

Vandaag was  Steven maar kort op de werf. Daardoor verliep de communicatie behalve de drie woorden Kiswahili die we kennen verder met handen en voeten.

De Tanzanianen begonnen met beton maken en wij werden gevraagd om zand, stenen en cement  aan te slepen. Ze maakten ons duidelijk  hoeveel emmers ze van elk wilden hebben en hielden een, twee, drie,  vier vingers op.  Dus bracht Diego hen vier emmers van elk. Maar dat bleek niet voldoende te zijn ze wilden van elk nóg een emmer. Oh! gebaarde Diego, dus jullie willen er vijf van elk en stak daarbij vijf vingers de lucht in . Dat bracht de Tanzanianen in verwarring, ze snapten er niets meer van. Wat blijkt nu: hier betekent de duim 1+ de wijsvinger = 2 + de middelvinger = 3 + de ringvinger = 4 + de pink = niet 5. Vijf vingers omhoog betekent STOP.

5 laten ze zien door een vuist te maken en die vuist was Diego ontgaan en de Tanzanianen vroegen zich maar af waarom Diego wilde stoppen.

Machanga riepen de mannen de hele dag naar Diego als ze een emmer zand nodig hadden. Diego ging die dan braaf halen en zei dan steeds “Hier heb jullie je Machungwa” Tot grote hilariteit van alle Tanzanianen. Toen hij `s avonds aan Barbara vroeg waarom daar zo over gelachen werd bleek dat Diego  iedere keer “Hier hebben jullie je sinasappel“ gezegd heeft.

Steven had voor de grap tegen de timmerman gezegd dat de Claere dol is op zagen. De timmerman heeft dit zeer letterlijk genomen en de Claere de hele dag, met zijn knecht in de bloedhete zon laten zagen. Hij zelf deed niets meer, behalve aanwijzingen geven.

Yves heeft het zwaar vandaag. De warmte en wie weet wat meer, spelen hem parten.

Hij heeft een erg gezwollen onderlip, waarvan we alleen maar kunnen  raden naar de oorzaak en is erg moe.  Hij moet vaker de schaduw opzoeken maar blijft werder wel op de werf.

Luc is naar huis moeten gaan met de mannen die hout gingen halen. Hij heeft de verdere dag gependeld tussen het toilet, de bank en het bed. Gelukkig had Hilde enterol bij zich.

Omdat er hout te weinig was voor de bekisting van de betonbalk mochten we hout lenen van de middelbare school. Daardoor konden we het beton in twee keer i.p.v in drie keer storten.

Het beton zelf wordt hier niet met mooi ronde kiezels gemaakt maar met scherpe stukken steen. Zoals die welke die bij ons tussen de treinrails liggen. Omdat er geen schoppen meer aanwezig waren hebben we die steeds met onze blote handen in een emmer moeten scheppen.Dat was best pijnlijk, maar met werkhandschoenen aan, lukte dat niet. 

Het storten van het beton voor  de bovenbalk was een zware klus waar met z`n allen aan gewerkt is. Eerst werden de houten planken met behulp van nagels en stokjes op hun plek geplaatst, zodat er een goot ontstond. Maar omdat de stenen en het cement een erg onregelmatig geheel vormen ontstonden er gaten waardoor het beton langs de muren omlaag zou kunnen druipen. Boxi boxi riepen dan de Tanzanianen en wij begrepen meteen dat ze  karton nodig hadden. Daarmee  vulden ze de kieren en zo ontstond er een betondichte goot.

Die goot is met man en macht gevuld. Iedere zware emmer moest de lucht in getild worden. Een bepaald aantal emmers voor een bepaalde oppervlakte. Hilde die de mannen zag ploeteren wilde graag helpen, maar gaf aan dat ze alleen halve emmers de lucht in kon tillen.

Maar dat mocht niet, want dan raakten de Tanzanianen de tel kwijt. Halve emmers brachten hen in de war.

Endallah-Masabeda

Het allerbelangrijkste van deze dagen is, dat we steeds meer oog krijgen voor de omgeving waarin we het kleuterklasje aan het bouwen zijn. Waar we eerst vooral oog hadden voor de natuurlijke omgeving, krijgen we nu steeds meer kijk op het menselijke daarin. Overal zien we nu hutjes waar we ze eerst niet opmerkten tussen de bosjes en hoge struiken Dit gehucht heet Masabeda

De bewoners en dan vooral de kinderen komen steeds vaker nieuwsgierig naar ons kijken.

Heel duidelijk is dat we hier in een achtergebleven stuk van het dorp werken. Hier heerst nog echte armoede. De kinderen zijn zelfs in enige mate ondervoed. Het is voor ons zeer moeilijk om onszelf een houding te geven ten opzichte van hen. We troosten ons met het idee dat dit klasje er voor hén komt. Maar we voelen ons zeeeer machteloos.

De watertank is nog niet geleverd. Jacky heeft naar Kenia gebeld, naar het bedrijf dat de tank zal brengen. Er wordt hem niet gezegd dat ze ons vergeten zijn. Maar gezien de aard van het smoesje dat ze hem vertellen kan hij dat er wel uit opmaken. Ze beloven hem dat ze  morgen zullen vertrekken. Dan zijn ze vrijdag of zaterdag hier. We zijn benieuwd!!!!!

Wij hebben ons best gedaan. Alle voorbereidingen zijn klaar. Naast het klasje prijkt `n pracht van een cirkel. Het is bijna een kunstwerk.

Omdat er vandaag niet zo veel handen op de bouw hoefden te zijn, hebben Maggi, Diane en Barbara  hun mouwen in de computerklas opgestroopt. Hilde heeft zich in de middaguren bij hen gevoegd. Samen hebben ze de vloer onderhanden genomen.

Buiten verzamelen de leerlingen van de middelbare school zich voor het drie-maal-dagelijkse appél. Rijendik staan ze naar hun directeur te luisteren.

Afzijdig van de grootste groep staat een kleinere. We zijn er getuige van dat deze groep op de knieen zakt en van hun directeur oftewel een tik op hun billen of een tik op hun handen krijgen met het stokje dat hij al de hele tijd in zijn handen heeft. Daarna rennen ze lachend weg. Een van hen vertelt ons later dat ze te laat op het appel waren verschenen en als straf mochten kiezen waar ze de tik wilden krijgen, op hun billen of op hun handen. Hij zij dat het geen pijn had gedaan en dat het meer als voorbeeld gold.

Op het einde van de dag is de vloer zo goed als geverfd. Het verfteam moest elkaar regelmatig aflossen vanwege de dampen die uit de verf opstegen. Nu is de klas gemakkelijker schoon te houden en dat is hard nodig, willen ze lang plezier hebben van de computers.

Tot zover de woensdag.

Donderdag 22 januari

Safari-dag

Twee jaar geleden werkten we 12 dagen in Senegal.

Omdat we deze keer graag iets meer van het land zelf zouden zien hebben besloten om 14 dagen naar Tanzania te komen. Twee dagen willen we graag op safari. Omdat op de bouw vandaag alles moet drogen, maken wij een uitstap.

Naar National Park Lake Manyara, oftewel het natuurreservaat Meer Manyana.

Luc laat zich vol pillen stoppen zodat hij ook mee kan 

Met twee jeeps vertrekken we voor een onvergetelijke dag.

Het park is bij de ingang, nog hoog in de heuvels heel erg groen van een weelderige vegetatie. Er stroomt veel water door tal van beekjes en stroompjes richting de open vlaktes. We worden verrast door de verschijdenheid van geluiden, geuren en de vele tinten groen en bruin.

Het doordringend en trillend geluid van een soort krekel vult de lucht  (  net als het geluid van jouw snorrebotergel Odin ) En dan zijn ze er, zomaar langs de weg, De Wilde Dieren!!!!

En dat zonder tralies ervoor zucht de Claere vol ontzag.

Vooral voor de kinderen ga ik jullie vertellen welke dieren we hebben gezien. Gelukkig zit Steven, die heel veel van de dieren weet, in de andere jeep. Want als dat niet zo was, zou ik me zeker geroepen hebben gevoeld om jullie van al die uitleg mee te laten genieten en dan zat ik hier morgenvroeg nog!!

Als eerste heel veel Bavianen, wel honderden,in alle maten. Bezig met etenzoeken, spelen, weglopen voor ons of naar ons kijken.Eentje heeft een mierennest overhoop gegooid en pikt heel snel de mieren een voor een van de grond, voordat ze haar kunnen bijten.

Olifanten,  ook heel veel, We zien ze eten en drinken, rondlopen, of aan palmbomen staan schudden. En dat soms adembenemend dichtbij. Vooral de mannetjes zijn imposant. we gaan vanzelf fluisteren in hun buurt in de hoop dat ze ons niet met jeep en al om zullen duwen. Want zo te zien kunnen ze goed vechten, sommige missen hele of halve slagtanden. De vrouwjes zijn heel anders, maar ook daar moeten we voorzichtig zijn. Vooal voor die met een heeeel klein baby olifantje, dat zich voor ons verstopt tussen de poten van de mama.

Giraffen, Als ze heel dichtbij staan en je kijkt naar hen door een verrekijker, dan kun je de teken in hun oren zien zitten en dan kun je hun wimpers tellen, ze zijn prachtig.    

Impala`s Vooral de mannetjes hebben prachtige gedraaide horens.

Twee Roodbekneushoornvogel in een boom. Een koppel Grondneushoornvogels steekt voor ons de straat over. Hun grote bekken zitten vol groen. We kunnen niet zien of het nestmateriaal is of voer voor kleintjes. Buffels zien we van ver in kuddes als we dichter bij het meer komen. Een oud mannetje dat verstoten wordt uit de kudde door een jonger mannetje is gevaarlijker dan een leeuw. Twee keer een grijze Arend. Het blijkt de grootste arend van afrika te zijn In het boek heet hij de Martial Eagel. Een familie Blauwbaard aapjes, die hebben een heel mooie lange zwarte staart. De Doodshoofdaapjes zijn heel klein en zien er heel schattig uit. Zebra`s zien we ook in kuddes dicht bij het meer samen met Gnoe`s en Wildebeesten. Twee grote uilen, wat volgens mij toch heel bijzonder is overdag.

Een lief uitziende Klipspringer. Een klein bokje met schattig gevlekte ronde oortjes. En een heel aantal prachtig gekleurde vogels en vogeltjes.

Al deze dieren zien door heel goed op te letten en heel goed uit te kijken. Van de jeep is het dak opengelegd en we staan op de banken met onze verrekijker en fofotoestel in de aanslag. Als echte jagers turen we tussen de struiken en in de bomen en iedere keer als we iets zien, of menen te zien dan roepen we STOOOOOP en dan stopt de chauffeur zo lang als we willen. tot we helemaal uitgekeken zijn. Bij sommige dieren zou je zo wel uren willen blijven staan, maar na ons komen ook nog jeeps en die willen ook dichtbij staan. Waar we vooral naar uitkijken zijn leeuwen maar die zijn in gee velden of wegen te bekennen. Hoe we ook turen we zien er geen. Rond het middaguur zien we enkele uren niet zoveel. We verzengen in de hitte, we schatten het weer 45 graden. We rijden naar een warmwaterbron waar kokend water zo uit de grond komt stromen. Maar het is voor ons zo al heet genoeg. Stukken van een olifanten schedel en een buffelschedel liggen in de zon te blakeren. De Flamingo`s die er met duizenden in het meer staan leggen een rose gloed over het water Enkele Maribu`s staan maar wat rustig te staan, achter een koppeltje Ibissen

We rijden verder naar de picknickplaats en eten daar in enkele sprietjes schaduw onze meegebrachte boterhammen op.

Daarna gaat het richting zoetwaterplas waar de nijlpaarden zijn. Het Lake Manyara zelf bestaat uit zout water. Nog 30 km. te gaan in deze hitte. Maar we komen niet ver. De andere jeep heeft na vijf minuten al een platte band. O nee! Niet hier! Roepen we in koor. En er is geen krik in onze jeeps. Een andere jeep helpt ons uit zodat we daar staan. drie jeeps op een rij. We stappen uit om wat schaduw onder een bosje te zoeken, maar Steven maant ons meteen weer in te stappen. We vinden dat wat overdreven tot dat Hilde opeens Simba!!!! Roept. En inderdaad door alle comotie hebben we een leeuwin  in zijn middagdutje gestoord zo`n 70m van ons vandaan in de bosjes. Zij loopt op haar gemak weg en even later stapt er een tweede Leeuwin uit de bosjes om haar te volgen. Wij volgen hen met onze verrekijkers en zijn blij dat we naar hun kunnen kijken. Ze lopen de vlakte af en we kunnen hen blijven volgen. Als de band gewisseld is kunnen we verder. Een paar kilometer verder kunnen we dezelfde  Leeuwinnen weer in de verte zien. Maar nu zijn ze met z`n drieen. Ze lopen langs een kudde Zebra`s en een kudde Wildebeesten. Die reageren even wat zenuwachtig maar blijven toch staan. Blijkbaar weten ze dat de leeuwinnen geen honger hebben.

Bij de zoetwaterplas kunnen we de Nijlpaarden goed zien. Een 20tal  kolossen liggen in het ondiepe water. Sommigen brullen een keer en anderen lopen wat rond. Verder is het er heel erg druk met vogels, aan en op het water. Maribu`s, Pelikanen, Ooievaars, Koerijgers, Nijlganzen en nog veel meer eenden en ganzen. In de top van een boom zit heel statig een Zeearend. We hebben het geluk da al deze vogels ergens van schrikken en opvliegen. Het is een prachtig gezicht. Op de achtergrond staat een kudde Zebra`s en een kuddee Tomsongazellen. Het plaatje is compleet. We voelen ons zeer bevoorrecht dit te kunnen en mogen meemaken.

Op weg naar de uitgang krijgen we nog een toegift. Als we een riviertje oversteken zien we nog net een lichtgroene Varaan of Leguaan of hele grote Salamander het water in schieten. We kunnen hem nog heel lang zien zwemmen. En een stukje verder komt er een hele grote familie Limura of te wel Zebramangusten terug van een drinkpoeltje. Ze zijn ongeveer twee keer zo groot als een egel en lijken op kleine buideldiertje met hun spitse snoetjes en schuin aflopende staartjes. Ze hebben heel veel babytjes bij zich en haasten zich terug het woud in.

Als we nog eens omkijken naar de vlakte achter ons staan er 11 giraffen afgetekend aan de horizon met achter hen de bergen. Een mooi afscheidsbeeld. Het zijn echter een troep mannetjes olifanten die ons echt uitgeleide doen uit het park.

In een dorpje in de buurt doen we wat boodschappen en drinken iets fris, iets kouds dus. Dan vertrekken we naar Karatu. Daar koopt Diego een uur Internettijd om deel 2 op de blog te zetten. Het Internet valt echter steeds uit, het is pas in de laatse minuten dat het lukt. Ook om jullie reacties op te nemen. We eten in het hotel van John en Roda ons avondmaal. Hilde heeft weer pech. De vis die voor haar is klaargemaakt bestaat alleen maar uit graten en een keihard vel. Als we vertrekken naar Endallah zijn we een beetje uitgeput. We hobbelen anderderhalf uur lang over een donkere zandweg . Bart valt naast me in slaap en wordt steeds met een flinke TOK  met zijn hoofd tegen het raam geworpen. Hij wordt er niet wakker van.

Als iedereen gedouched is verzamelen we ons op dit late uur toch nog allemaal  voor de computer. We willen zo graag nog lezen wat jullie geschreven hebben.

Diego leest alles voor en wij gaan als gelukkige mensen slapen. Wetend dat jullie van ons houden en met ons meeleven.

Vrijdag 22 januarie

Ook vandaag loopt de wekker weer vroeg af en gaat iedereen na het ontbijt weer aan de slag. Behalve Diane, die voelt zich vandaag niet lekker. Haar buik rommelt. Ze legt zich te ruste en slaapt een paar uurtjes. Ik kan even niet verder met schrijven want de batterij van de laptop is nog niet opgeladen. Ik heb mijn vrije tijd voor vandaag  dan al gehad als ik kan beginnen met schrijven. Als Tandau naar Masabeda gaat met eten voor de Tanzaniaanse werkers gaan Diane en ik mee. We zijn verrast, van ver zien we dat de dakspanten op het dak staan. Van dichtbij zien we dat er gisteren door de Tanzanianen nog vier rijen stenen op alle muren gemetseld zijn boven de betonbalken, en dat het trapje naar het terras bijna af is. Ze zijn de ramen aan het inzetten en er wordt gemetseld aan een kleine zuil. De cirkel voor de watertank is nog tankloos, maar we hopen op morgen. Er is een heg geplant naast het klasje wat een heel verzorgd beeld geeft. Het blijkt echter dat niet wij, maar de buurman die heg gezet heeft om te voorkomen dat er  kinderen over zijn akker zullen lopen.

De ramen zijn van metaal. DiegoendeClaere kappen de gaten voor de pinnen en de andere mannen zetten alles mee vast met cement. De Claere heeft zich vandaag weer aan Diego gekoppeld.  Luc en Yves gaan terug naar het huis om materialen bij elkaar te zoeken om daarmee vanmiddag een solarcooker in elkaar te zetten van het zelfde soort als in Dar Es Salam vast staat. Diane en ik kunnen nog helpen met het het verwijderen van alle cementresten op de scharnieren en dwarsspalkjes van de ramen. Ik ben nog geen vijf minuten bezig of ik heb al een blauwe duim. Ik laat er een steen op vallen. Twee minuten eerder brak ik al mijn rug door een bak cement op te tillen. Ik weet één ding zeker, ik ben niet voor het bouwen geboren. Maar ik ben niet de enige, een van de vrijwilligers heeft  net keihard met een grote hamer op zijn knie geslagen i.p.v. op het hout. Hij lachte echter nog harder dan een boer die kiespijn heeft. Met de ramen van de bergruimte is iets misgegaan. De ramenmaker heeft de lengte en de breedte van de ramen verwisseld. De ramen gaan  naar boven en beneden open i.p,v. naar links en naar rechts.

Dus worden de ramen er in de andere richting ingezet. Maar daarvoor moeten er eerst twee rijen stenen uitgekapt worden en een consructie bedacht worden om de ramen te fixeren. Het uitkappen valt niet mee, het cement is verrassend sterk. Het continue begieten en de regen van een paar dagen geleden heeft het cement goed gedaan. We hebben geleerd dat je niet tegen de wind in, uit moet gaan staan kappen, want dan krijg je alles in het gezicht. De stenen zijn een makkie om weg te slaan. We werken hier met twee soorten stenen. De sterke, die pas breken als je ze iets te hard op de grond zet en de minder sterke die breken als je ze iets te stevig vastpakt. Deze laatsten werden alleen voor de binnenmuur en het midden van de buitenmuren gebruikt. Samen met het cement staat alles toch goed stevig. De muur is iets scheef en om de ramen waterpas te zetten komen ze iets scheef te staan. De Tanzanianen vinden dit niets en zetten de ramen net zo scheef als de muur en zo staat alles weer recht.

Voor het opvullen van de zijkanten worden deels stenen gebruikt en de rest wordt door de Tanzanianen heel vakkundig en sierlijk volgezwiept met cement. Het is wel uitkijken geblazen, want enkelen kregen zo`n kwak cement al in hun nek gezwierd. De ramen van de berging zijn van tralies in de vorm van bloemen voorzien. Die van het klasje niet. De binnenmuur wordt echter niet tot aan de nok opgetrokken, dus een inbreker kan gemakkelijk via het klasje naar binnen en daar dan over de muur klimmen. Maar beter niemand op slechte gedachten gebracht.

 Maggi, Bart en Hilde bedenken hoe ze het beste, op de zuil, van stenen en cement een platte cirkel kunnen bouwen. De Mensen van de Matsfondation hebben al aan Steven laten weten wat ze graag hebben dat er op de gedenkplaat voor de kleine Mats gechreven wordt.

Niemand vindt het erg als plots het cement op is en er gewacht moet worden op het nieuwe. De zon staat zoals altijd op dit uur pal boven ons. Yves staat helemaal tegen de muur gedrukt in de 20 cm. schaduw die deze werpt. Hij is zo slank dat dat hij daar mee toekomt. De anderen zitten onder onze schaduwstruik die voor de helft is weggekapt vanwege de bouwwerkzaamheden. Op de eerste dag was er sprake van het maken van een schaduwhut. Maar omdat we nu s`middags al naar huis gaan is daar blijkbaar van af gezien.

De schrijnwerkers balanseren de hele tijd op het dak tussen de spanten. Ze weten zich moeiteloos staande te houden op de smalle richels van de muren.

Als de jeep ons komt halen zijn wij klaar met bouwen voor deze dag.

Het eten staat weer klaar voor ons, aardappelpuree met boontjes. Willy was al bang dat we twee dagen achter elkaar geen boontjes zouden krijgen.  Het eten wordt steeds heel smaakvol bereid. Het is wat eentonig maar wel heel lekker. De mensen zelf hebben meestal veel minder.

Na het eten maken we de laatste cake van Willy`s riante voorraad cakes en koeken soldaat. We zitten gezellig met een kop koffie in het prieeltje. Als ik vraag of er nog nieuws te melden valt, valt er even een stilte. Maar dan komen ze er toch mee. De Tanzanianen waren vandaag slimmer dan wij!!. Het betrof de dakspanten. Acht stuks, zeven meter lange balken in een driehoek in elkaar gezet. Hoe krijgen we die op het dak? We hebben vanalles bedacht, maar het beste leek ons de balken met man en macht over het gebouw heen te tillen. Het zou een immens zware klus zijn maar we zagen geen andere manier. De Tanzanianen wel! Door de voordeur! Wij zagen niet hoe dat zou kunnen, maar dachten we laten ze doen, we volgen hen en we zien wel waar het fout gaat. Met z`n tienen of meer droegen we de balken. Een voor een stapten we met de balk door de deur. Op een bepaald moment moest de balk gedraaid en over de tegenoverliggende muur getild worden. Een enorm karwei, maar het het lukte wel!

We hebben liever niet dat je dat opschrijft. Maar ja, ere wie ere toekomt!

De verdere middag werken Luc, Jacky en Yves aan de solarcooker. De onderdirecteur van de middelbare school was er graag bij geweest, omdat ze de solarcookers willen demonstreren in een lespakket. De mannen moeten echter zelf  nog zoveel puzzelen dat het te verwarrend zou worden. Ze kunnen het beter later uitleggen vinden ze.

Diego, Willy en Jacky gaan nog terug naar Masabeda om te kijken of al het materiaal voor het stukadoren dat gepland is voor morgen er is en een lijst te maken van wat er nog bijbesteld moet worden.

Er is een tractor ingezet voor de eetzaal van de middelbare school en het kleuterklasje. Deze rijdt onafgebroken dag en nacht om materialen te bezorgen. Water, zand, stenen, hout  kiezel, cement en wie weet wat nog meer.

Maggii, Hilde en Diane -die zich al wat beter voelt- begeven zich aan het vernissen van de buitendeur van John`s huis. Dat betervoelen van Diane verdwijnt weer door de vieze vernisdampen.

Buiten onder een haag ligt de mama van Sjantos te bevallen. De eerste puppy is echter dood. Of er nog meer zullen komen is niet aan haar af te lezen. We gaan af en toe naar haar kijken, maar laten haar verder met rust.

Ik ga schrijven in de leerarenkamer van de middelbare school want de batterij van de laptop is weer leeg en zo kan ik rechtstreeks op het electriciteitsnet schrijven.  Ik heb vandaag twee dagen te doen. Ik raak een beetje gedesorienteerd in tijd omdat ik op de computer steeds een dag eerder leef. Ik schrijf over donderdag dus is het voor mijn gevoel donderdag.

Luc komt me halen voor het eten en later op de avond nog een keer als blijkt dat iedereen al om 22:00uur in bed ligt.

De moederhond ligt bij hoge uitzondering ook binnen en zelfs in een stoel. Er is geen teken  dat de bevalling verder gaat, toch ziet ze er maar miezerabel uit. John en Roda zijn niet thuis vanavond en zo te zien maakt de jeugd daar dankbaar gebruik van. Pascalina, hun dochter, haar nichtje Rozi en neefje Costa, nemen bezit van de huiskamer zodra wij naar bed zijn en babbelen er luid op los. Iets wat ze normaal niet doen. Ze helpen hier alle drie in het huishouden en werken hard. O.a. door onze was te doen die hier ongelofelijk vuil wordt.

Een wasmachine zou het niet schoner krijgen dan zij.

Zaterdag 24 januari

We zitten helemaal in het ritme, we vrezen dat we het uitslapen verleerd zijn.

De tafel wordt gedekt voor het ontbijt en wij nemen plaats. Dan komt Steven vertellen dat er een probleem is. Er is geen brood en geen meel om pannekoeken te bakken. De bestelling is niet geleverd. Er zijn alleen 12 bananen voor 13 personen en een twintigtal gekookte eieren.

Maar om 10:00 uur zullen er pannekoeken gebracht worden naar de werf. Wij schikken ons, verdelen de bananen, genieten van onze koffie en pellen ieder een eitje. Dat van Maggi heeft geen eiwit en lijkt haar verdacht. Bart ontdekt dat zijn ei niet naar ei smaakt, maar dat pas als hij het al ingeslikt heeft. Hij is de rest van de maaltijd niet echt meer te genieten. De rest van ons heeft een prima eitje. Maar de rest voeren we graag aan mama-hond. We worden meteen beloond. Er is meel gevonden en de eerste pannenkoeken zijn al gebakken. Jacky neemt genoegen met één pannekoek. Zijn “cathedrale lichaam” blijft zo beter in vorm.

Diego vergelijkt zijn lichaam met de Sacra de Familias in Barcelona, die is nog steed niet af en groeit nog steeds. Een paar dagen geleden zijn Willy en Jacky samen in zijn broek gestapt.

Willy heeft vandaag last van zijn rug. Het zware tillen eist waarschijnlijk zijn tol. En zijn darmen zitten ook niet zo lekker. Toch vertrekt hij mee naar de bouw.

Ik ga weer naar de lerarenkamer. Deze is op slot want het is zaterdag. Overal zijn de studenten die hier wonen  bezig. Met wassen - overal ligt was te drogen op het gras en in de struiken- of met het begieten van al het groen in de tuinen. Gisteren avond zongen ze prachtige liederen, vandaag is alles stil. Van de directeur krijg ik een sleutel zodat ik er de komende dagen zeff in kan Een enkele student komt een praatje maken, hij spreekt goed Engels en vraagt wat hij moet doen om in Europa een vriend te krijgen. Tja!

Bart en Yves gaan nu met Steven naar Kararu.

Dus ik rond even af en dan kan dit weer op de post.

Heel veel groeten van ons allen

Helene

24-01-2009 om 00:00 geschreven door De Kruin  

We zijn weer een dag verder en ik begeef ik me weer in de wereld van gisteren, zaterdag 24 januari nog steeds

Tandau geeft aan dat hij naar Masabeda gaat met het eten voor de Fundi,  (dat is het woord voor Vakmannen ) (de vrijwilligers moeten zelf voor hun eten zorgen en eten blijkbaar vaak niets wordt me verteld ). Ik ga mee. Van hier naar Masabede is een rit van 20 minuten op een hobbel-hobbelweg. Een prachtige weg. Door de week lopen hier veel schoolkinderen naar, of van hun school. Vandaag is het rustig, wat fietsers met karrevrachten water en oude mannen die voor ons wijken zodra ze ons horen.

Ook de veldarbeiders zijn er vandaag niet. Een paar dagen geleden zaten ze met een hele groep in de schaduw van enkele struiken. Ze kregen les over akkerbouw. Blijkbaar zijn ze hier ook op dat front bezig, zodat de mensen meer rendement uit hun akkers kunnen halen. Het viel me op dat het veel jonge mensen waren. Op sommige plaatsen staan er ook hele rijen pas geplante jonge boompjes in de velden. Ze moeten voor schaduw zorgen als ze groter worden. Het laatste stukje van de weg is bergop. Van  beneden kun je al het dak boven de heuvel zien uitsteken. Vandaag is dat een bijzonder mooi beeld. Diego, op een stelling voor het dak ziet er uit als het boegbeeld van de school.

Ik neem de veranderingen ten op zichte van gisteren weer in me op. De watertank is geleverd!! Als een gestrande walvis ligt ze naast de school op het droge. De toilletjes staan als twee dronkaards  aan de andere kant schots en scheef te staan.

Maandag komt de `Installationmanager` zowel de tank als de toiletjes installeren.

Het trapje van het rerras naar het speelveldje is af. De zuil is voorzien van het bovengedeelte.   dat nog afgewerkt moet worden tot een cirkel. Omdat de stenen gemakkelijk afbrokkelen en aan de zijkanten geen steun hebben is dat niet gemakkelijk.

De dakspanten zijn helemaal klaar en daarmee is alle timmerwerk af. Alleen de deuren moeten er nog in. Het voortuintje is binnen de perken gelegd door een rij keien. Het ziet er zo al heel gezellig  uit, ook al ligt verder alles nog vol met bouwafval. Dit bouwafval zal dinsdag door 50 mensen uit het gehucht waar Safari woont opgeruimd worden. Binnen en buiten  zijn onze mannen en vrouwen met cement aan het gooien. Dat is hier de manier van stukadoren. Je neemt wat cement op je truweel en smijt dat met een sierlijke korte zwier tegen de muur. Je moet goed mikken om alles egaal verdeeld te krijgen. Eenvierde van het cement valt daarbij wel op de grond, maar dat vis je gewoon weer op en zwier je  opnieuw tegen de muur. Belangrijk is dat je voor je begint de grond goed aanveegt. Het is zwaar werk. Een van de fundi, de timmerman, is er bijzonder handig en snel in. Maar voor de onzen is het een klus om bij te zuchten. Zwatsen , dopen ze deze techniek en dat zegt genoeg. Het cement zal daarna iets bijgestreken worden en van een andere toplaag voorzien worden.

Later wordt ik bijgepraat over de bijzonderheden van deze ochtend:

De stemming was bijzonder goed. Er is veel gezongen. Ze kennen hier het lied Marina- Marina van Rocco Granata en dat is regelmatig samen ingezet. Verder kennen de Tanzanianen een heleboel Halleluja liederen.

De hele week is er door de fundi om Jo Valley geroepen. Tenminste dat dachten wij steeds.

Maar het bleek dat ze Tofali riepen en dat betekent `een steen` oftewel Matofali `meer stenen`.

We zijn vandaag de hele dag in de jeep van Safari ( zo heet de schauffeur ) vervoerd. Deze jeep heeft geen remmen. Hij reed gelukkig niet hard en als er iemand op de weg was, dan claxoneerde hij al van ver. Maar bij iedere afdaling hielden wij toch een beetje onze adem in.

De vrijwilligers hebben vandaag allemaal een T-shirt van ons gekregen. Allemaal hetzelfde blauwe pukkelpop t-shirt. Ze ware er erg blij mee. Gedurende de week is door Steven en Barbera besloten om ook de vrijwilligers het bescheiden bedrag van 2000 Tanzaniaanse Schilling per dag te betalen. ( een flesje frisdrank kost 400 schilling. Een gesneden witbrood kost 1400 schilling, dat eet hier dan ook niemand) Deze jongens en mannen werken vanaf de eerste dag keihard. Wat de fundi verdienen weet Barbera me niet te vertellen.

Tegen 14:00 uur zit  de ochtend er voor ons op en gaan we naar huis voor een maaltje spaghetti met linzen en worteltjes. Rebecca heeft zelf het initiatief genomen om alles op de parobole solarcooker te koken. Het is haar duidelijk geheel zelfstandig gelukt. Het smaakt zoals altijd.

Steven blijkt na het eten naar Karatu te gaan. Bart, Yves en Diane gaan mee om ons verhaal naar jullie op te sturen. Ik zet er vlug-vlug nog een laatste zin onder, maar voor foto`s is er vandaag helaas geen tijd. Steven heeft, heel on-africaans veel haast.

Willy, Bart, Diego en Jacky gaan terug naar de bouw. De zijkanten van de muren moeten tot aan de nok opgetrokken worden met stenen. Er is maar een stelling, dus kan er maar aan een zijde gewerkt worden. Op het einde van de middag hebben ze de nok bijna bereikt.

Luc heeft de hele ochtend aan de Solarcooker gewerkt. Omdat ik voor het eerst helemaal bijgeschreven ben kan ik hem gaan helpen. Samen puzzelen we uit hoe de glasplaten in de deksel gepast kunnen worden. De hele kist is met afval materiaal gemaakt  dat hier rond het huis ligt. Het is een lappendeken van houten plankjes geworden. De glasplaten zijn eigenlijk te klein. Maar dat is nu juist de uitdaging. De mensen hier moeten zich ook aanpassen aan wat ze hebben. Die kunnen ook niets gaan kopen. Diego helpt luc ook nog een tijd als hij terug komt van de bouw.

Maggi en Hilde gaan verder met het vernissen van niet één ( zoals ik eerder schreef )  maar vier deuren. Drie deuren zijn van het kleuterklasje en omdat we toch bezig zijn kan de deur van John er ook bij.

Als alle werk gedaan is en iedereen gedouched, zitten we buiten in het donker in een kring. We zijn melig, maken lol en verheugen ons als een stel kleine kinderen op de frieten die ze voor ons aan het klaarmaken zijn. De Karatugangers zijn terug met boodscappen voor een paar dagen, dozen vol water, en jullie reacties van de blog. Deze laatsten bewaren we voor na het eten. Bij het sein “diner is ready “ stormen we rustig aan naar binnen. Er is veel friet en een vleesschotel met twee soorten vlees. De eerste is vertrouwd, maar de tweede ziet er vreemd uit. Kleine lapjes met een zwart vliesje, wat zou dat zijn?. Ik herken de smaak als “maag”. Hilde wil dat niet horen dus zwijg ik er over. Als Diego van de andere kant van de tafel vraagt wat het is zeg ik “bospaddestoelen” Iedereen die het woord “maag” niet gehoord heeft, kauwt lekker op zijn “bospaddestoelen”. Zich afvragend of het normaal is dat die zo taai zijn. De honden zijn weer goed af met alle stukjes die bij sommigen niet in de smaak vallen. Vooral de mama-hond die nog niet helemaal de oude is.

Behalve de watermeloen nemen we jullie berichten als dessert.  We genieten er enorm van!

Dank jullie wel!!

“We spreken af wie er morgen bij de bakker op de hoek de croissantjes gaat halen” en bespreken het werk van morgen. Ondanks dat het dan zondag is zullen er toch enkele vrijwilligers en een fundi komen werken. Dus wij gaan ook. Als we opsommen wat er nog moet gebeuren blijkt dat we toch nog  meer moeten doen dan we dachten. In het begin lijkt alles zo snel te gaan, maar er komt toch altijd meer bij kijken. De muren moeten aan de achterkant nog eenentwintig lagen baksteen krijgen omdat de dakspanten meteen ook het afdak voor het terras vormen. De nok van het dak staat niet in het midden van het gebouw maar een heel stuk naar links.

Dat is wel volgens plan weet Yves ons te vertellen,maar wij hadden een andere constructie in ons hoofd,

Enkelen gaan nog buiten zitten en de rest gaat naar bed!

Barbara gaat morgen naar Karatu. Ze is bereid deze dag voor jullie op een mail te zetten.

Diego zoekt zometeen nog enkele mooie foto`s uit.

Dan rest mij jullie de groeten van ons allen te doen.  Helene

26-01-2009 om 17:27 geschreven door De Kruin  

zondag 25 januari

Ik ben nog in diepe slaap als Luc me wakker maakt. Op de gang is het een drukte, blijkbaar is iedereen al op. Steven vertelde gisteren dat de riolering van onze toilletten bij hen onder het raam uitkomt. Dus zij worden gewekt met onze geurtjes. De honden hebben gedurende de nacht - zoals trouwens iederen nacht- weer voor comotie gezorgd. Janken en blaffen en blaffen en janken. De honden zijn overdag leuke koddige dieren maar s`nachts houden ze enkelen van ons flink uit de slaap, dan zijn ze minder leuk en koddig.

De ontbijttafel is ongewoon rijkelijk voorzien van lekkers. De boodschappen van gisteren staan op tafel. Pindakaas, worstjes en melkpoeder voor de koffie en de thee. (Ik hoop dat jullie wel door hadden dat het crouisantjesverhaal een grap was).

Het komt misschien omdat het zondag is, maar het gespreksniveau ligt vandaag iets hoger dan normaal bij het ontbijt. We hebben het over de de vink van Darwin. Het zou kunnen zijn dat het geen vink was en daardoor komt zijn evolutietheorie op de helling te staan.

Iedereen vertrekt weldoorvoed naar de bouw. Behalve Willy, die blijft vandaag binnenshuis. Zijn darmen werken te hard en in combinatie met zijn pijnlijke rug, gaat het hier al zeer moeilijk, laat staan op de bouw. Luc blijft ook hier. De zelfbouwsolarcooker moet geisoleerd worden en het glas met stopverf afgedicht. Ik installeer me weer aan de eettafel voor het verhaal van zaterdag. Als Rosi met de dweil komt moet ik weer even naar buiten. Daar zit Godi Het zoontje van John en Roda. Hij is vier jaar oud en heeft een afschuwelijke hekel aan school. Gisteren en vandaag hoeft hij niet naar school. Hij is dan een heel ander kind. Zingt, lacht en is uitbundig. Door de week is hij stil en af en toe wat somber ( alleen als hij Jacky ziet, dan lacht hij altijd ). Hij is met een lepel in de berg zand aan het scheppen. Barbera vertelde deze week dat de kinderen hier niet kunnen spelen. Het wordt hen niet geleerd en ze spelen ook niet uit eigen beweging. Op de kleuterschool wordt ook niet gespeeld en zelden geknutseld. De kinderen moeten al vanaf de kleuterschool “leren”.

Ik ga bij hem zitten en maak zo goed als het kan, met dit droge zand, een berg. Deze versier ik met stukjes krijt en stokjes die over liggen. Hij kijkt gefascineerd toe en begint voorzichtig mee te doen. Als ik het bouwwerk begin uit te breiden met stukken hout, stenen, stukken golfplaat en nog vanalles dat hier ligt, doet hij enthousiast mee. Als ik stop om verder te schrijven hoop ik dat hij zelf verder gaat. Maar dat gebeurt niet. Hij gaat in zijn bouwwerk zitten en begint weer met zijn lepel zand op te scheppen en weer uit te strooien. Af en toe komt hij naar binnen, als ik hem dan iets geef dat hier rondslingert en naar het bouwwerk wijs brengt hij dat daar naar toe en dan stopt het weer. Ik realiseer me hoe onze kinderen al spelend veel leren. Het is geen wonder dat de mensen hier niet kunnen plannen of practisch denken en handelen. Bij ons zouden de kinderen op een plek als deze al talloze hutten gebouwd hebben. Al doende zouden ze met hun fantasie en geestdrift,zelf veel problemen hebben opgelost.

Barbera speelt ook iedere dag met Godi. Ze bouwen samen met een soort plastic blokken. Iedere dag iets anders. Hij kan nu al zelf een auto in elkaar zetten.

Luc heeft beloofd om vandaag op de parabole solarcooker soep te zullen koken. Maar het is zondag en de winkeltjes zijn dicht. Tandau kookt er wel de macaroni op en de rijst. En op Luc`s verzoek ook een beetje Ugali om ons te laten proeven. Ugali is een brei van maismeel.

Als het eten voor de fundi klaar is gaan barbera en ik met Tandau mee naar Masabeda.

Barbera neemt chocolaatjes in een grappige kerstverpakking mee voor de fundi omdat ze bereid zijn om op zondag te komen werken.

We gaan zo goed als meteen terug om te eten. Maar ik kan zien dat het stuk muur aan de terraskant echt nog heel veel werk is. Ook is er voor alle zekerheid nog een extra trede aan de trap toegevoegd, omdat kleuterbeentjes niet zo lang zijn. Het gedenkteken is van een buitense laag cement voorzien en de muren zijn ook aan de buitenkant voor een deel met cement bezwatst. Omdat er vanochtend maar één cementmaker was die voor vier metselaars en vier zwatsers cement moest maken is het werk niet echt goed opgeschoten.

Nadat wij ons tegoed hebben gedaan aan een maaltijd van rijst met boontjes en wortelen en een pastasalade met ananas toe gaan we met z`n allen terug naar de bouw. Alleen Willy kan daar niets doen, dus die blijft thuis. Door gebrek aan vervoer is het al wat laat als we op de bouw aankomen. We gaan meteen aan de slag. Diane, Hilde, Maggi en ik met het zwatsen van een van de zijmuren. De Claere zwatst van binnen het laatste stuk van de muren van het klaslokaaltje. Diego en Bart staan op een stelling te metselen, samen met een van de fundi. Yves en Jacky staan beneden stenen aan te geven en Luc staat halverwege een inelkaar gezette ladder de emmers met cement en de stenen aan te geven. Vanmiddag zijn er meer werkers, meer cementmakers en kunnen degenen die metselen niet snel genoeg zijn om alles verwerkt te krijgen. Wij vrouwen hebben een flink stuk gezwats, ook van de terrasmuur. We zweten peentjes en onze armen voelen we haast niet meer. Het cement moet met veel kracht tegen de muur gekletst worden. Als wij niet verder kunnen - en mogen -  omdat het risico bestaat dat we een steen op ons hoofd krijgen als we onder de stelling werken, neemt een van de fundi het van ons over. In een tempo waar onze mond van openvalt bekleedt hij de muur. Daar waar onze muren van dikkere en dunnere klodders cement voorzien zijn, is zijn cementlaag helemaal egaal van dikte. Ons werk moet lichtjes egaal gemaakt worden met behulp van een lange platte stok. Het zijne beslist niet. Hij werkt met dunnere cement en wordt bijgestaan door twee helpers die aan zijn voeten nieuwe cement maken. We uiten onze bewondering voor zijn vakwerk in een kinderachtig Oh!! en Ah!! waar hij heel serieus onder blijft. 

De Tanzanianen hebben onze mannen vanochtend weer een technische openbaring bezorgd.

Onze mannen waren bezig een stelling te bouwen tegen de terrasmuur. Een van de fundi kwam naar het toe en wees hen er op dat het veel gemakkelijker was om een paar planken op de ondezijde van de dakspanten te leggen. Ons mannen keken beschaamd omdat ze daar niet zelf op gekomen waren.

Wat de Tanzanianen ook goed gedaan hebben is het opbinden van de dakspanten aan de muren. Onder de betonnen balken  hebben ze met een beiteltje gaten gemaakt, zo groot dat er net een ijzerdraad doorheen kan. Met dat ijzerdraad hebben ze de houten dakspanten stevig op de muren verankerd. Aan de terraszijde zijn de steunbalken van de dakspanten voor een deel in de muren gemetseld. Maar ook daar zijn ze nog extra verankerd met ijzerdraad.

Enkele jaren geleden is er hier niet zo ver vandaan een vulkaan actief geweest. Hij heeft niet gespuwd maar de lava binnenin heeft wel gekookt. Sinds die tijd gebeurt het vaker dat er tijdens het regenseizoen kleine aardbevingen optreden. Daarom wordt alles nu steviger gebouwd. Ook de betonnen verbindingsbalken zitten om die reden in de muren verwerkt.

Zoals afgesproken worden we om 18:00uur weer opgehaald. Tandau is met de traktor meegekomen die zand komt brengen. Hij zal ons in de jeep zonder remmen die hier is blijven staan terug naar huis brengen. We moeten dus met z`n allen in één jeep. Luc en Yves samen van voor op één stoel. Hilde Maggi en Diane zittend op de achterbank. Bart en Jacky staand tussen hen in. De Clare en Diego zittend op een stoel en ik staand tussen hen in Op het dak zittend nog een van de vrijwilligers. Wij die staan hebben een prachtig zicht op de omgeving en de vlaktes in de verten. De mensen op de weg kijken zoals altijd met veel interresse naar ons, maar vandaag nog meer. We zijn melig en maken veel lawaai. Af en toe wordt er gegild, maar dat is meer voor ons, opdat we ons zullen bukken voor een laaghangende tak. Het laatste stuk van de weg is erg stijl en erg hobbelig. We gaan in eerste versnelling naar beneden en wijken ondertussen nog voor een tractor. Bij het huis moet het laatste stuk in z`n achteruit. Omdat het lichtjes berop gaat kan de jeep bij een volgend vertrek gebruik maken van het bergje af om te starten Yves die van voor tegen de deur zit moet de afgebroken zijspiegel vasthouden en in de juiste hoek omhoog houden zodat Tandau achteruit kan rijden.

In huis gekomen is het eerste dat ons ter ore komt, dat Rebekka een slang gedood heeft.

Steven toont ons een kleine groene slang in een doosje, het kopje is enigsinds platgeslagen. Het blijkt om een baby Boomslang te gaan. Het is een van de gevaarlijkste slangen ter wereld. De kleur schijnt dat al aan te geven. Als die je bijt bloedt je dood. Waar een bay is, is daar dan ook niet ergens de moeder? Vraag ik me af. En legt zo`n slang niet meestal veel eieren?

Omdat de mensen hier niet echt ongerust zijn, besluiten wij dat dan ook maar niet te zijn.

Na het eten horen we buiten veel stemmen.  Er is weer een slang gezien. Het is donker en we moeten even onze grote lamp brengen. Iedereen zoekt tussen struiken en stenen, maar er is geen slang meer te bekennen. Dit is wel een reden om onze slangenset eens te testen. We zijn niet echt overtuigd van het vacuumvermogen van de zuiger. Steven heeft bij een medicijnman kleine blokjes gekocht. Die worden blijkbaar ook al eeuwen door missionarissen gebruikt. Hij pakt ze uit. Het zijn verkoolde stukjes bot, met zo zegt men heel fijne capilaire vaatjes. Zo`n blokje moet je op elk van de twee gaatjes die de slangentanden hebben achtergelaten zetten en dan wordt het gif  die capilaire vaatjes ingezogen. John schijnt nog maar twee keer in zijn leven meegemaakt te hebben dat er iemand is gestorven aan een slangebeet

Als ik later naar de school loop om de laptop op te halen kijk ik toch wel heel extra uit mijn doppen. Ik weet wel dat slangen wegkruipen voor mensen en meestal ben ik ook niet bang, ik ga er juist op af als ik het geluk heb er een te zien. Maar het vooruitzicht om dood te bloeden trekt me helemaal niet.

Diego zoekt nog enkele foto`s voor jullie uit en dan kan hij ook net als wij allen naar bed.

Maandag 26 januari

Een heerlijk moment van de dag is het halve uurtje dat we op het ontbijt moeten wachten.

Wij zijn steeds op tijd, het ontbijt niet altijd. Iedereen zit dan buiten van de frisse lucht te genieten. De zon gaat pas later branden en wij kunnen langzaam echt wakker worden. Vandaag is het wel een beetje erg bewolkt. Dat komt niet goed uit nu de Solarcookers uitgeprobeerd moeten worden. Maar misschien breekt de zon later nog wel door.

De honden zijn vannacht stil geweest of wij zijn te moe geweest om wakker te worden.

Vandaag zijn we extra op tijd want we willen de vlaggegroet van de studenten van de middelbare school meemaken.

Diego vertelt me, dat jullie genoten hebben van onze verhalen en ik ben blij dat te horen. Hij begrijpt alleen niet dat jullie het safariverhaal zo goed vinden. De safari heeft op hem niet zoveel indruk gemaakt als op mij. Als ik hem vertel hoe het er in de Masai mara aan toe gaat waar de dieren niet eens meer inbeweging komen als er een jeep stopt kan hij er zich toch wel wat bij voorstellen. Diego vertelt wat wél indruk op hem gemaakt heeft:

Op het dak van het kleuterklasje staan en dan in de verte achter de eerste rij bergen nog een rij bergen zien liggen. Dat maakt indruk op mij.

Dit brengt mij op het idee om iedereen deze laatste dagen eens te vragen wat het meeste indruk op hen heeft gemaakt.

Het áppel gaat beginnen, we begeven ons naar de school. Alle leerlingen staan in rijen voor de vlaggemast, in rood wit en grijs gekleed. De haren van zowel jongens als meisjes moeten kortgeknipt zijn. En kortgeknipt betekent niet langer dan een paar milimeter. Twee moslimmeisjes dragen ook nog een hoofddoek, dat is hier blijkbaar geen probleem. De anderen zijn daarom niet allemaal Christenen. Het is een regeringsschool sommigen hebben een Atheistische achtergrond. Bij het hijsen van de vlag wordt het volkslied ingezet,heel zacht, in dezelfde melodie als het volkslied van Zuid-Africa. We zingen voor Africa zingen ze in de eerste strofe. In de tweede strofe zingen ze voor Tanzania. Na het zingen worden er studenten uit de rijen geroepen. Later blijkt dat zij te laat op het áppel waren. De anderen moeten enkele militaire stappen zetten onder leiding van een oudere leerling. Ook wordt hun uiterlijk geinspecteerd. Zijn de kleren schoon en zit de stropdas netjes? Zijn de handen schoon en de nagels kort geknipt? Zijn de sokken goed opgetrokken en blinken de zwarte schoenen? Daarna krijgen ze nog een preek van een leerkracht. ( dezelfde man die ons in het dorp de drankjes verkoopt ). Make sure you be on time in your classroom And when you have a duty in de kitchen or in de garden, make sure you be there on time .Make sure you make no unnessesary noice in your classroom.  Make sure you speek only Englisch when you are on the schoolgrounds. Yu are not allowed to speek any Swahili or Kiraqw in the school. Classmentors make sure you write every name of who is speaking other than Englisch. Those who were  late this morning your punishment will be that each of you get 20 l of water. Een van de leerlingen verdient blijbaar nog meer straf , hij krijgt een flinke zwiep met een stokje van dezelfde leerkracht ( ik koop echt niets meer in zijn winkeltje )   

Maar het lied was prachtig.

En het ontbijt weer heerlijk, met warme pannekoeken.

Een van de jeeps is stuk. Safari moet naar Karatu voor een onderdeel. Barbera gaat mee en neemt ook het vierde  stuk tekst en foto`s van ons mee. Steven vraagt of hij vandaag op de bouw gemist kan worden dan kan hij ook mee. Hij heeft ook een stuk voor zijn blog geschreven op zijn laptop, maar kan deze niet meer op een stick zetten omdat de zonnepanelen van de school niet meer werken en er dus geen stroom meer is. Als dat zo is dan zijn mijn schrijfuren misschien ook geteld. Dan kan ik misschien alleen nog deze batterij leegschrijven.  In twee keer moet de jeep die er wel nog is de anderen + materialen naar Massabeda brengen. Het is al laat als de eerste ploeg vertrekt, Willy kan vandaag ook weer mee. Luc vraagt me om met hem mee naar het dorp te lopen om groenten voor de beloofde soep te kopen. Het is een heerlijke wandeling, onderweg komen we de leerlingen tegen die voor straf naar de rivier moesten om 20L water te scheppen en 15 min. bergop moeten lopen terug naar de school. De meiden die met twee emmers lopen en die dus niet op hun hoofd kunnen zetten, giebelen en vragen ons of we hen willen helpen. Maar wij lopen in de andere richting. We vragen hen waardoor ze te laat waren. Ze beginnen nog harder te giebelen: Because we come from far! Op deze manier missen ze toch gemakkelijk twee uren les.

In het dorp realiseer ik me dat we vergeten zijn te vragen hoe we in het Kiraqw naar groenten moeten vragen. Als een vrouw ons met “Goodmorning” aanspreekt, vraag ik het haar.

Mboga za majani, maar er zijn hier geen groenten in het dorp alleen bananen zegt ze in het Engels. Ik vraag haar of ze een teatcher is. Nee ze is een huisvrouw Ze is erg geinterreseerd in de Engelse taal die ze zichzelf geleerd heeft door met de vreemdelingen te praten.

Tandau blijkt ook in het dorp te zijn, hij helpt ons in een winkeltje met het kopen van tomaten, uien en aardappelen. Iets anders is er niet, dus het wordt tomatensoep.

We maken ook even van de gelegenheid gebruik om het Dispensarium te bezoeken. Dat is een soort medische post, waar vooral vrouwen die moeten bevallen gebruik van maken. Afgelopen week was er een baby geboren, maar vandaag is er niemand. We zien ook geen personeel, dus lopen zelf even rond. Het is er bijzonder netjes in vergelijkelijking met wat we  in andere steden en landen hebben gezien. De bedden hebben zelfs lakens, er zijn schone douches en het laboratoriumkamertje ziet er zeer verzorgd en schoon uit. Aan alles wat er aan de muren hangt zie je dat vooral malaria en HIV veel aandacht vraagt.

Samen met Tandau lopen we weer naar huis.Hij  heeft in Moshi gestudeerd en daar zijn koksdiploma gehaald vertelt hij onderweg. Vandaar dat het eten altijd zo lekker is.

In de droge rivier zien we veel mensen waterscheppen of wachten tot ze aan de beurt zijn. Er zijn veel meer gaten bij gegraven dan op de eerste dag dat we hier langsliepen. De mensen schamen zich een beetje voor hun miserie, dus we blijven niet te lang staan kijken.

Luc gaat naar de school om met de onderdirecteur een afspraak te maken voor de introductie van de solarcookers. In de toekomst zullen deze voor een deel als lesmatriaal gebruikt worden. Wel is afgesproken dat Rebecca, in het huis van John, er op mag blijven koken als ze niet op school nodig zijn. Ik ga eens kijken hoe het met de zonnepanelen is. Alles blijkt weer te werken. Aan de school staan veel mensen, de meesten hebben een grote zak met mais bij zich. Als ik vraag wat er aan de hand is vertelt een leerkracht me dat het vandaag de eerste officiele schooldag is van de eerstejaars studenten. De ouders brengen hun kinderen naar school en de meeste mensen betalen het schoolgeld met mais.

Luc maakt samen met Tandau de groenten voor de soep schoon. Jammer genoeg blijft het bewolkt en moet Tandau de soep toch op houtvuur koken. Luc besluit om naar Masabeda te lopen om zich daar bij de bouwers te voegen. Ik schrijf gestaag verder. Als we een uur verder zijn hoor ik Hilde ,Maggi en Diane, Ze zijn te voet teruggekomen. Ze hebben stenen aan kunnen geven, maar verder was er  niet meer genoeg te doen voor hen. Luc die hen halverwege tegenkwam is met hen teruggelopen. De tweede ploeg heeft lang op de jeep moeten wachten. En toen die er eindelijk was nog lang moeten wachten tot dat de schauffeur alles had afgehandeld wat hij onderweg nog moest doen. Ze waren pas laat op de bouw. De mannen hebben nog de muur kunnen afmetselen en kunnen helpen met het aangeven van de golfplaten voor het dak. Yves heeft samen met de timmermannen op het dak gestaan om ze vast te zetten. Het monumentje is ook helemaal af. De cirkel is niet helemaal gelukt, de vorm is iets anders geworden, maar ook heel mooi.

Een dik uur later komen ook de mannen thuis, ook zij zijn te voet terug gekomen en ook zij hebben van de wandeling genoten. De hele weg loopt vooral beraf. Onderweg zijn ze een Sausages tree of te wel een Worstenboom gepasseerd. Ze hebben Jacky opgetild om een worst ter gtote van een bundel van zeven komkommers te plukken. Maar Jacky kon met zijn hele gewicht aan die worst gaan hangen zonder dat die losliet. Hij heeft hem met zijn mes moeten lossnijden. Diego heeft de vijf kilo zware vrucht, de hele weg naar huis, in zijn armen gedragen. Bij deze zou hij dan genoeg boete gedaan hebben, ik weet niet waarvoor. Misschien heeft Jacky er iets mee te maken. Ze hebben hem in de watertank opgesloten, Jacky was er ingekropen,  om zo te zeggen de binnenkant te inspecteren en toen hebben de anderen de tank rechtop gezet. Hij heeft het er een beetje benauwd in gehad. Maar toch nog van binnenuit een foto kunnen maken terwijl de anderen over de rand keken. De tank is van binnen blauw en van buiten zwart. Het blauw zou er voor dienen dat je dan beter kunt zien of het water vervuild is. Mijn technisch inzicht is niet groot genoeg om dit te begrijpen of het zou om lichtblauw moeten gaan. Het water in de tank zou er drie maanden goed in blijven.

Wat er verder nog moet gebeuren aan afwerking van metselwerk en stukadoren of te wel plakken is werk voor de fundi. Onze mannen hoeven vandaag niet meer terug te gaan naar de bouw.

Omdat het vandaag flink bewolkt is, zijn sommigen niet zo in de weer geweest met de zonnecreme. Met het resultaat dat sommigen vandaag een mooi rood velleke hebben. Ondanks de wolken is het toch goed warm. Op de bouw is er nu dankzij het dak voldoende schaduw. Jammer dat het niet mogelijk was om met het dak te beginnen.

Tandau heeft een droom van een soep gemaakt, voor iedereen is er een half kommetje. De rest is voor Steven en Barbera als ze terug komen van Karatu. Voor de rest is er Pilow, rijst die eerst met uien gebakken is en daarna gekookt, aardaappelpurre en een rode saus met gehakt.

Heerlijk!

Enkelen gaan na het eten een dutje doen. Tevergeefs voor Hilde en Diane die naast de eetkamer hun kamer hebben en geen deur maar een gordijn hebben als afsluiting. De mannen praten zo hard en vooral Luc dat ze hen niet eens horen roepen of het wat zachter kan. Het wrange is dat Luc wat later wel twee uur kan liggen  slapen.Als ik in de school de laptop wil gaan halen, roept de watchman ( de avond en nachtwaker van dit huis ) me. Hij steekt een duim in de lucht en lacht. Ik weet nu dat die duim, 1 betekent. Hij wenkt me met zich mee. Onder een ijzeren plaat die schuin tegen een muur staat ligt de mama-hond, ik hoor een jong hondje piepen. Geweldig, ze heeft een levend jong. Luc krijgt bezoek van de onderdirecteur die naar de solarcookers komt kijken. Ze maken een afsraak voor een les voor morgen, in de hoop dat de zon dan wel zal schijnen. Ook Jacky krijgt bezoek. The Installationmanager himself, uit Nairobi, door John opgepikt in Karatu. Het is een heel grote zeer keurige man, met een brede glimlach en heel veel gespreksstof. Hij vertelt Jacky dat hij al op de bouw geweest is en heeft opgemeten wat hij aan buizen nodig heeft. Hij heeft ook gevraagd om locale werklui die de gaten voor de toilletjes zullen graven. Zijn bedrijf zal die dan betalen. Ook zullen ze bouwmaterialen gebruiken die al op de bouw aanwezig zijn en die dan vergoeden. Uit de cirkel voor de tank gaat hij een stuk weg laten kappen zodat er een emmer onder de aftapkraan van de tank gezet kan worden. Morgen ontmoet hij zijn baas, die dan in Arusha moet zijn en samen zullen ze weer naar hier komen om alles te installeren. Na een uurtje babbelen vertrekt hij weer naar Karatu. Hoe is het mogelijk dat alles zo goed blijft lopen. Alles komt uiteindelijk in orde.

John komt Luc vertellen dat hij graag de vijf burgemeesters van zijn district naar hier wil laten komen om hen kennis te laten maken met de solarcookers. Het kappen van hout voor vuur is een echt probleem. Ze spreken af voor woensdag. Dan is er nog de wond aan Stevens voet die dagelijks gespoeld moet worden omdat ze wat is gaan ontsteken. Dankzij nog een portie antibiotica en het spoelen gaat het alweer wat beter. We hebben onze EHBOtas deze weken al vaker gebruikt. Deze middag heb ik nog een bloedblaar mogen doorprikken op Yves zijn duim. We wachten ook nog steed op en man die zich al een paar keer op de bouw heeft laten zien. Meestal is hij dronken. In een stomdronken bui is hij afgelopen september in het bed van zijn exvriendin gekropen terwijl haar echtgenoot naast haar lag. Deze laatse heeft hem met een machette gescalpeerd. Het stuk hoofd is er door een chirurg opnieuw opgenaaid en sindsdien loopt hij met een dakje op ziin hoofd waar de hechtingen sinds september nog inzitten. Normaaal worden hechtingen na 7 tot 10 dagen verwijderd. Zijn hoofd is nu een vieze korst, door de hechtingen blijft alls ontsteken. Luc heeft hem gezegd dat hij naar dit huis mag komen als hij niet dronken is. Dat zijn haren dan gewassen zullen worden en de hechtingen verwijderd. Maar tot op heden is hij nog niet komen opdagen.

Buiten wordt het stilaan weer donker, een vuurtje wordt voor ons aangelegd. We zitten er gezellig omheen.  Ik vraag Diane wat op haar het meest indruk heeft gekmaakt sinds we hier zijn. Diane vertelt:

Het samenwerken met de Tanzanianen. We hebben dit schooltje echt samen gebouwd. De Tanzanianen hebben heel heel hard gewerkt. Het onderlinge respect  hebben we zien groeien. Het tweede dat indruk op me heeft gemaakt is het Water. Hoe de mensen hier moeten ploeteren om aan water te geraken. Wat ze daavoor moeten doen. Hoe er met een tractor water aangevoerd wordt naar hier, zodat wij ons kunnen douchen. Dat maakt veel indruk op mij.

Als Tandau komt zeggen dat het Dinner ready is nemen we onze stoel op en gaan naar binnen. We hebben de hele tijd al steeds 1 stoel tekort. Meestal is er wel een zieke die dan op de bank blijft zitten, maar vandaag niet. Wat samengepakt laten we ons de spaghetti met rode saus met wortelen en aardappel goed smaken. Steven bespreekt met ons het verloop van de laatste dagen van ons verblijf. Er zijn verschillende opties. We kiezen er unaniem voor om na de inhuldigingsseremonie woensdagmiddag hier in huis de avond door te brengen. Tandau zal dan een Barbequemaaltijd maken , dat doet hij graag. De volgende ochtend gaan we dan heel vroeg naar Karatu, zullen daar ontbijten, om vandaar naar de Ngorong Goro krater te gaan voor de tweede safari. Daarna zullen we terugkeren naar Karatu en daar overnachten. Alleen Diego zal naar KIA gebracht worden, waar hij dan een paar uurtjes ergens kan slapen om heel vroeg weer op het vliegtuig te kunnen stappen. De rest zal de volgende ochtend via Arusha naar Kia rijden, voor de avondvlucht.

Om ons al een beetje lekker te maken voor de tweede safari toont Steven ons een serie foto`s die hij gemaakt heeft in enkele wildparken in het zuiden van Tanzania en in de Ngorong Goro. Godi heeft de serie al vijf keer gezien en kent de namen van de dieren al van buiten, hij vindt het geweldig. Katharina is in het donker op de schoot van Barbera in slaap gevallen. Wij gaan nog buiten aan het vuut zitten. Iemand heeft een rubberen buis aangezien voor een houten stok en deze op het vuur gegooid. We zitten een hele tijd in de autobandengeur. Voor het werk van morgen is er niet zo veel te bespreken. De mannen zijn blij dat er ook nog steunpilaren voor onder het terrasdak gemetseld moeten worden. En de groep van Safari zal volgens John uit honderd man bestaan i.p.v. uit vijftig. Als dat zo is dan zal er veel opgeruimd kunnen worden.

We zullen zien ......morgen

dinsdag 27 januari

Het is kouder geweest vannacht, bijna iedereen heeft zijn deken of slaapzak nodig gehad. De honden hebben gezwegen. Blijkbaar hebben zich al twee nachten geen wilde dieren bij het huis gewaagd. Na het ontbijt vertrekt iedereen vrij vlot richting Masabeda.

Als ik de computer ga halen is het áppel gelukkig net afgelopen. Ik zie wel leerlingen met emmers richting rivier lopen terwijl de meesten naar de klaslokalen gaan.

Luc baalt! 263 dagen per jaar schijnt de zon in Tanzania, en net nu hij ze twee dagen nodig heeft verschuilt ze zich achter een dik pak wolken. Maar als de wolken het rond 11:00 uur laten afweten maakt hij snel alles klaar en trekt samen met Barbera naar de middelbare school. Barbera zal het Solarcooker project verder ter harte nemen als wij weer naar huis gaan.

Nu ik op dit punt  ben gekomen met schrijven, ga ik ook naar hen toe. De laptop moet opgeladen worden. Ik hoop dat het lukt, want vanochtend was er te weinig zon om de nodige stroom te leveren.

Op het plein van de school staat Luc met de parabole solarcooker. De leerkrachten voor wie de introductie bestemd is, zijn er even niet. Iedere keer als er weer een wolk komt en het warmteproces even stopt verliezen ze de aandacht. Even later komen ze terug met maismeel

Zodra het water aan de kook is koelen ze het eerst met koud water weer af , doen het meel erbij en laten alles weer koken. Het gaat wat langzamer door de wolken maar uiteindelijk begrijpt toch iedereen wat de bedoeleing is. De introductie van de houten solarcooker valt door de wolken in het water. Misschien dat het morgen beter gaat. Een van de leerkrachten komt naar luc toe en zegt tegen hem : Het grootste probleem hier in Afrika is,dat er hier geen creativiteit is. Wij zijn niet creatief. Op een zaterdag bijvoorbeeld draait het er bij ons toch altijd op uit dat we zitten niks te doen. Tandau komt me ophalen, ik ga met hem mee naar Masabeda. Hij wil eerst zijn bloed laten controleren in het dispensarium. Hij voelt zich koortsig en heeft hoofdpijn.

Vadaag is het er druk. Allemaal moeders met baby`s en peuters. Als het bloed geprikt is op Malaria en Typhus en de dokter even naar Tandau gekeken heeft gaan we verder. De uitslag moet hij later ophalen.

In Masabeda staan veel vrouwen bij het schooltje, het blijken allemaal toeschouwsters te zijn. ze hebben allemaal een armbandje van Jacky gekregen van het project “Water for the world”. Van de 100 of 50 mensen die hier zouden opruimen zijn er 0 gekomen. Het huis van Piedro, de hoofdmetselaar, is gisterenavond afgebrand. Zijn T.V. is geimplodeerd. De 10 of 20 mensen die daadwerkelijk van plan waren om te komen, zijn Piedro nu aan het helpen om een nieuwe hut te bouwen. Op de bouw  moeten ze het nu ook met een metselaar minder doen.

De buitenmuren zijn voor een groot gedeelte glad gestreken en er wordt hard gewerkt om de muur aan de voorkant ook nog af te krijgen. Jacky en Willy hebben de inham in de cirkel gemaakt. Het monumentje is uiteindelijk een combinati geworden van een vierkant een rechthoek en een halve zeshoek. De zuilen aan de terraskant zijn laag gehouden, die aan de buitenkanten zelfs lager dan de twee in het midden. De fundamenten zijn op die plek niet zo sterk omdat er verder volgens het plan niets op zou rusten. Nu is men bang dat de fundamenten zouden kunnen afbrokkelen onder het gewicht van zuilen tot bovenaan. Vier ijzeren draden zijn wel aan de daksspanten bevestigd. We gaan terug naar huis om te eten. Onderweg valt onze jeep stil, de benzine is op. Omdat het een hele tijd bergaf gaat komen we ook zonder motor vooruit. Berop probeert de jeep achter ons te duwen, maar dat lukt niet. We stappen over. We rijden naar het tweede dedeelte van Endallah. Bij een van de hutten staat een benzine pomp. Jammer genoeg is de pompbediende naar huis om te eten. Ook een ossenspan staat er tevergeefs te wachten. De enige klant op de dag mist hij zo. Als er geen benzine is, dan maar wat drank gehaald in wat lijkt op een straat met meerdere drankwinkels.

Van dit deel twee van Endallah wordt gezegd, dat als de duivel bestaat, hij hier woont. Er is veel alcoholisme hier. Terwijl wij eten wordt de jeep zonder benzine opgehaald. Zodoende kunnen we meteen na het eten weer met z`n allen vertrekken om in Massabeda te gaan opruimen. We moeten nog even stoppen bij de school en zien de leerlingen wéér op áppel staan. Zo te zien wordt er stevig op los gestraft. Dezelfde leerraar staat weer met een stokje in de hand. Een vijftiental meisjes zit geknield op de grond, bijde armen in de hoogte en in iedere hand een zware kei. Tien jongens moeten met nun knieen gebogen blijven staan zonder tussendoor hun benen te mogen strekken, En dan liggen er nog enkele jongens in opdrukhouding op de grond, zonder beweging steunend op hun armen. Zij krijgen ook nog een flinke zwiep op hun billen. Als de leerkracht ziet dat wij foto`s maken houdt hij op.

Barbera vertelt ons later dat ze er weinig aan kunnen doen. Zelfs de leerlingen accepteren het. “Als ze ons niet straffen hoe kunnen we dan respect voor de leerkrachten hebben”

In Masabeda aangekomen ontdekken we dat we Yves zijn vergeten, maar als hij later te voet aangelopen komt blijkt dat hij zich heeft laten vergeten, hij was dringend aan wat rust toe. De Installationmanager komt gelijk met ons aan. Hij heeft materialen bij zich en stroopt ook meteen de mouwen op. Hij zet enkele mensen aan het graven voor de toilletjes en graaft zelf ook mee. Wij ruimen ondertussen de her en der liggende stenen op. Met z`n allen in een rij maken we van de verschillende stapels éé grote. We zijn melig, kakelen er op los en entertainen met ons lawaai een hele schare kinderen. Dan komt iemand op het idee om de kinderen mee te laten doen, in ruil voor een armbandje. Even is het een chaos. De kinderen lopen heen en weer tussen ons in. We moeten opletten dat ze geen steen op hun tenen of tegen hun hoofd krijgen. Er zijn enkele kinderen bij die echt hard meewerken en sommigen houden het na een paar stenen al voor gezien. Helemaal leuk wordt het als de Insallationmanager aan de cirkel begint. Deze moet helemaal opgevuld worden met keien. Wij vormen nu een rij richting cirkel en met een beetje duwen en trekken krijgen we de kinderen zover hetzelfde te doen. Als de cirkel vol genoeg is wordt hij met cement gevuld en door de installationmanager glad geklopt en gestreken. Baba de cementmaker heeft er een afnemer bijgekregen en werkt zoals altijd op volle toeren. De fundi en de vrijwilligers stukadoren ondertussen gestaag verder. Steven verft het monumentje in een lichte eierschaalkleur. Als we voor vandaag klaar zijn met opruimen, lopen Luc en ik alvast naar huis. Links en rechts van ons begint de lucht flink te betrekken. Bliksemflitsen schieten door de lucht en naar de grond. De omgeving is hier zo geweldig mooi,maar wordt ook bedreigd. In de tien dagen dat we hier zijn hebben we al enkele bomen de grond zien raken en vandaag staan er weer dertien bomen takloos te wachten tot ook hun stam geveld wordt. Ik vraag Luc onderweg wat op hem het meeste indruk gemaakt heeft hier. “Geen T.V.`s, de stilte, de diep duisternis, het zuinigzijn met water, is zijn bijdragein het verhaal. Vlak voor de regen begint te vallen heeft een jeep ons ingehaald en kunnen we instappen. Als iedereen fris gedouched is met het water dat vandaag weer aangevoerd is en nog wat bruin ziet, kunnen we gaan eten. Er is weer vlees vandaag. Uiteindelijk hebben we maar de helft van de dagen vegetarisch gegeten. Het is nog vroeg en we hebben veel tijd om na te praten. Diego haalt pen en papier om zijn speech voor morgen voor te bereiden. We doen hier en daar wat suggesties. Op een vraag van ons vertelt Steven dat de Lagere school in Masabeda de leerkracht voor de kleuterschool gaat leveren. De overheid moet het schooltje nog erkennen en dat kan lang duren. Dat de lagere school het dan met een leerkracht minder moet doen is een fijt. Met het PUCAgeld zal de inrichting van het schooltje betaald worden. Maar de regering stelt strikte eisen aan het meubilair. Steven is al drie maanden aan het wachten op de nodige plannen van de overheid voor de bankjes en heeft ze dus tot op heden nog niet kunnen bestellen.

Als we even stil vallen vraag ik, of er iemand kwijt wil wat hem of haar het meeste geraakt heeft deze twee weken. Ik krijg verschillende reacties:

Willy: “De blijdschap en uitgelatenheid van Hilde”,

Hilde: “De spontaniteit en vriendelijkheid van Willy” ( en de stille nachten ) 

Maggi en Jacky:”De werkkracht van de Tanzanianen”

De Claere: “Dat we in twaalf dagen samen een heel gebouw hebben neergezet”

Steven en Barbera: “Jullie hebben indruk op ons gemakt. En dat het gelukt is! Dat de werkkrachten zijn blijven komen. Dat er elke dag gebouwd zou worden ,dat hadden we niet verwacht.

Dan nog wat reactie van iedereen door elkaar: “ Het werk dat Steven en Barbera verzet hebben. En ook John niet te vergeten. We doen ons petje voor jullie af.

“Dat we allemaal lauw bier hebben gelust”

“ Baba, de cementmaker die zo hard werkte, , niets was hem te veel, altijd goeggehumeurd en vriendelijk stond hij voor iedereen klaar.”

We beloven foto`s die we van alle werkers gemaakt hebben op te sturen.

Als Hilde mij vraagt wat op mij het meeste indruk heeft gemaakt, moet ik bekennen dat ik daar, net als Bart nog over moet nadenken.

Het is best nog vroeg als iedereen gaat slapen.

woensdag 28 januari

Het is nog midden in de nacht als ik alweer klaar wakker ben. Urenlang lig ik na te denken over alls wat deze dagen door mijn hoofd is gegaan. Ik ben niet luchtig van aard, soms zelfs te serieus. Als ik me de vraag stel wat nou het meeste indruk op me heeft gemakt, zie ik twee dingen. Als eerste de kindergezichtjes van Masabeda. Het meisje van een jaar of acht dat haar slapende uitgeputte zusje van anderhalf een stukje van de banaan in de mond stopt die ik haar gegeven heb. En dan moet ik eerlijk bekennen dan ik me geen raad weet met de verscheidenheid aan gevoelens en gedachten die dat bij me oproept. “Onzekerheid”, “Schaamte” “Bezorgdheid” of we met ons “Geven “ niet juist het tegenovergestelde bereiken van wat we graag zouden willen bereiken. De “Arrogantie” van te denken dat we hier überhaubt iets moeten bereiken. “Machteloosheid”. Ik weet dat daar, eenmaal terug in Europa de scherpe kantjes wel weer vanaf gaan. En daar ben ik dan ook weer niet zo trots op.

Het tweede is de schoonheid van het land, de wijdsheid van de vlaktes, de veelheid aan  dieren en plantensoorten, de bergen aan de horizon, een kadootje waar je stil van wordt.

Ik ben blij als eindelijk de haan begint te kraaien en de dag me van mijn gepeins verlost.

Zachtjes begin ik al het een en ander in te pakken. Ik verlang toch ook wel weer naar huis.

Na het ontbijt begeeft iedereen zich weer voor de laatste werkdag naar Masabeda. De mama hond heeft bij ons onder de ontbijtafel gelegen. Bij inspectie van haar nest blijkt de puppy die we gisterenavond nog met veel blijdchsap Tina hebben gedoopt er niet meer te zijn. Wat er met haar gebeurd is, hier in het land van de wilde dieren zullen we wellicht nooit te weten komen. Ik loop weer even met Luc mee naar het dorp Hij moet het hooi dat hij gekocht heeft om de solarcooker mee te isoleren nog gaan betalen. Even stevig wandelen doet goed. Bij de waterkraan die aangesloten is op de pijpleiding staan enkele mensen op hun beurt te wachten. Voor dit water moeten ze betalen, vandaar dat er zo veel mensen water halen bij de rivier.

Als Luc alles voor de overdracht van de solarcookers in orde heeft gebracht gaat ook hij met John mee naar Masabeda. Mij achter de computer achterlatend voor mijn laatste schrijfdag.

Ik kan een paar uurtjes rustig bijschrijven tot de rest weer allemaal terugkomt met weer een berg nieuws. Steven is de hele ochtend bezig geweest met een opschrift te maken op het monumentje. Op een grote ronde steen heeft hij vervolgens al onze namen geschreven. DiegoendeClaere hebben ergens een boompje tussen de stenen uitgehaald waar het zijn wortels omheen gewonden had. Daana hebben ze voor het schooltje een gat gegraven, dat met koeiendrollen en zand gevuld en het boompje er in gezet. Het kruinboompje, de steen met onze namen is erbij gelegd.

De peelplaats is helemaal van bouwpuin en doornstruiken ontdaan door de mensen van het dorp die eigenlijk gisteren al gekomen zouden zijn. Ook Piedro is even komen kijken. Rondom het speelterrein zijn keien gelegd ter afbakening. De overgebleven stenen zijn voor het terras neergelegd. Er is van palen een ingangspoort gesjord met daar aan een bordje “Karibu” Welkom. De metselaars hebben de hele ochtend cement tegen de muren geplakt. De operationmanager ( een heel grote, heel aardige hardwerkende man ) heeft de tank op de cirkel geplaatst.En de put voor de toilletjes is ook gegraven, ze moeten alleen nog in beton vastgezet worden. Voor de toilletjes is een klein watertonnetje geplaatst, zodat de kleuters daar hun handjes kunnen wassen.Hilde en Diane vertellen verrukt dat ze een klein baby hebben mogen vasthouden van een moeder van 11 goed verzorgde kinderen. De baby woog wel iets zwaarder dan een baksteen. Diego had weer bekijks vandaag. Maar eigenlijk alleen de haren op zijn armen. Toen hij in de berm zat om te teleefoneren stonden er wel 20  kinderen voorzichtig te voele of die haren wel echt waren.

Yves wil tussen de spaghetti en de boontjes nog wel even prijs geven dat hij deze dagen het meest onder de indruk is geweest van “de vriendelijkheid, de guitigheid en de hulpvaardigheid van Willy”. Als we net gegeten hebben worden we al geacht weer richting school te gaan voor de seremonie. Voor de helft van ons lukt het ons te rekken tot na de koffie. Wie nog schone kleren heeft kleed zich vlug om en Diego heeft voor deze gelegenheid zijn matrozenpakje aangetrokken. Bij het schooltje aangekomen is het er al flink druk. Ik kijk mijn ogen uit want sinds gisteren is er veel veranderd. Het kruinboompje is echt nog heel klein. John weet me te vertellen dat het een Miniqiti boompje is. Onze namen op de steen zijn in twee kleuren aangebracht. Eierschaalgeel en roestbruin. Het zijn dan wel onze namen die er op staan, maar die van jullie horen er zeker ook bij. Want zonder jullie ruggesteun zouden wij hier nu niet zijn. Over een of twee jaar zullen regen, wind en zand onze namen er wel afgespoeld hebben en dat is heel goed. Op het monumentje staat heel sober in roestbruine en zwarte letters: Shule ya awali Mats. Daaronder is met een paar lijntjes een poppetje getekent. Steven heeft dat mooi gedaan. De keien rondom het schooltje hebben allemaal een lik witte verf gekregen, een heel vriendelijk gezicht. Barbera en Maggi zijn de ingangspoort met breed rood lint aan het versieren. Overal lopen kindjes hun ogen uit te kijken. Moeders staan in groepjes te wachten op wat komen gaat. Ze knikken met z`n allen vrolijk “ja”Als ik “Masabeda?” vraag. Oude vrouwen en mannen zitten in de schaduw van het gebouwtje met elkaar te praten. Jonge mannen kijke naar de metselaars die nog druk bezig zijn. De Timmerman is nog aan de deur aan het schaven, hij draagt een prachtige Omaschort. De Afritank staat netjes op zijn plaats. De manager is met zijn helpers de laatste hand aan de dakgoten aan het leggen. Vandaar worden twee buizen naar de tank geleid. Baba staat nog met de schop in de hand bij de laatste hoop cement voor vandaag. Het glas voor de ramen wordt met veel zorg in de metalen kozijnen geplaatst. Dan zie ik een meisje in het T- shirt dat ik haar een paar dagen heb gegeven omdat het hare zo aan flarden lag. Ik heb het zelf vele jaren gedragen, maar als ik zie hij beeldig het haar staat, dan interreseren me mijn overpeinzingen over het wel of niet “geven” me niet meer.

John gaat een ambtenaar van het gouvernement halen,  degene die ervoor moet zorgen dat het schooltje geregistreed wordt bij de overheid. John zegt, dat dit schooltje het mooiste is in het hele district en later zal de ambtenaar dat ook nog eens zeggen.

We wachten! en gaan met z`n allen in de koele schaduw achter het gebouwtje staan, gevolgd door een hele schare kinderen die niets van het spektakel willen missen. We moeten wel niet tegen de muren leunen want dan zijn onze kleren binnen de kortste keren nat. Diego`s witte feest T-shirt verliest langzaam alle wittigheid, maar daar let hier niemand op. De meeste mensen hebben zich heel feestelijk uigedost. Er zijn kinderen met zilveren oorbelletjes en kinderen met enkel een luciferdun stokje in hun oren. Ondertussen hebben zich zo`n 300 mensen bij de school verzameld.

We wachten nog! De Tanzanianen zijn dat denk ik wel gewend, maar hier en daar valt er toch een kleintje rechtop in slaap. Dan vraagt John ons mee te gaan naar enkele vrouwen die beneden op de helling onder enkele struikren Ugali voor ons gaan koken. We mogen toekijken hoe dat gaat. In een zelfgemaakte aardenwerken pot die op een houtvuurtje staat, wordt er maismeel in bijna kokend water gedaan en dan al flink roerend aan de kook gebracht. Ook is er een voor mij onbekende groente, dat in een kleiner potje in water op het vuur gaat en dat hevig schuimt zodra het kookt.

De volgende stap is het maken van foto`s. Eerst de werkmannen en wij op het trapje van het terras. Een oude oma die daar ook zit begrijpt niet dat ze in de weg zit, maar dat geeft ook niet. Dan een foto van de kleinste kinderen en ons voor het monumentje en als laatse alle kinderen rondom de watertank. De kinderen krijgen omdat het feest is van jacky nog een armbandje en wat snoepjes voor de moeite van het poseren. Ik ben blij als de snoepzak eindelijk leeg is want ik zie door de opgeheven handjes de kinderen niet meer.

Dan kan de ceremonie toch eindelijk echt beginnen. We begeven ons naar het terras, waar stoeltjes voor ons klaar staan. Een groep dansers, allemaal mannen  is hun dans al begonnen, begeleid door enkele vrouwen  op hun trom van geitenleer. Het is een jonge-mannendans zegt John. We zijn dan ook blij verrast als we ook Baba ( dat betekent grootvader ) in hun midden zien. Heel serieus danst hij met de jonge mannen mee.  Er wordt door de mannen ook gezongen in prachtige ooooooooooh klanken en daarbij wordt in rijen gehopt en gesprongen. Het is licht bewolkt dus niet al te warm om te dansen. Het duurt niet lang of een van de mannen komt Jacky halen. Wat overdonderd doet hij mee met de dans en hopt en springt zo goed als hij kan zonder daarbij  zijn  brede glimlach niet te verliezen, ook niet als het heel lang duurt. Maggi overweegt hem toch een klein B.H.tje te kopen. Op verzoek begeven we ons allemaal op de dansvloer , maar gelukkig hoeft het niet niet zo lang. Dan is er nog een dans voor vrouwen. Ondertussen is de beambte ook aangekomen en nemen we weer plaats op het terras. Het officiele gedeelte gaat beginnen. We krijgen een speech van de burgemeester, een an de cecretaris, een van de dorpsoudste, een van Diego een van John, een van de beambte en een van Steven. In het Kiraqw, het Kiswahile en het Engels.Van mond tot mond wordt er heen en weer vertaald om dan via Barbera in het Vlaamst tot bij ons te komen.

Dat Steven kan speechen in het Kiswahile maakte indruk. Maar de speech van Diego had het meeste vuur. De fundi en de vrijwilligers krijgen een dik applaus en een trillend gegil van de vrouwen.  De mannen en vrouwen willen wel met ons trouwen  en met Diego in het bijzonder. Diego`s postuur valt zeer bij de vrouwen in de smaak.

Vinden jullie het erg als ik verder niet in details treed over de speeches? We moeten morgen al om 5:00 uur op en ik zou van te voren graag nog wat slapen. Alle speeches waren de moeite waard. Iedereen is blij met de samenwerking en de realisatie van deze school in deze buurt. De Tanzanianen zijn daarbij blij dat ze eens zo uitgebreid naar een stel witten hebben kunnen kijken. Er is niets verteld waarover ik jullie niet ook geschreven heb, dus met een beetje fantasie kunnuenjullie je die speeches wel voor de oren halen. De kinderen blijven er zelfs aandachtig bij. Het is heerlijk om ze te observeren en de innigheid te zien waarmee broertjes en vooral zusjes voor elkaar zorgen. Do officiele opening van het schooltje gebeurt met het doorknippen van een lint. Het is de beambte die deze eer te beurt valt.

Van te voren was ons al verzocht om onder ons drie afgevaardigden te kiezen. Een man, een vrouw en een die er niet toe deed. We kozen Hilde als vrouw, Diego als man en Willy als degene die er niet to doet. Deze drie worden nu naar voren geroepen. Diego krijgt voor ons allen een bokje, een prachtig beest. Eventjes gaat er de angs door ons heen dat we deze bok moeten opeten, maar gelukkig hoeft dat niet. Willy wordt in een Massai gewaad gestoken en Hilde in twee vrouwendoeken. Met deze gaven drukken de mensen uit Masabeda  hun dankbaarheid uit. Wij vinden deze gaven geweldig. De mannen dansen nog een laatste dans.

Na de ceremonie worden we door de buurman uitgenodigd om in zijn hut te komen kijken waar hij en zijn vrouw met zeven kinderen woont. We zijn diep onder de indruk van de paar meters ruimte waarover deze mensen beschikken. Er is geen meubilair, één pot om ugali in te koken en wat matjes om op te slapen. De kleding die er is, hang in twee stapeltjes op een hekje. De dieren slapen ook in een deel van de hut, vanwege de Hyena`s.

Eenmaal weer thuis ga ik meteen weer met de computer aan de slag. Terwijl de anderen zich douchen wordt er een ander geitje op een open vuur klaargemaakt. Het is onze laatste maaltijd hier. Als we aan tafel kunnen begint het ontzettend hard te regenen. De regen waar de mensen hier al heel lang op wachten. Door het geroffel op het golfplatendak kunnen we elkaar nauwelijks verstaan. Op de plaats waar de goten niet goed aansluiten stroomt het water met geweld naar binnen. We schuiven de tafel wat op, zetten enkele emmers onder het lek en eten gezellig verder.

Verder kan ik jullie nu niets meer vertellen. Wat er verder nog aan tafel gebeurt weet ik niet want ik zit op bed te schrijven. Diego gaat nog enkele foto`s voor jullie uitzoeken. Jullie zullen vast versteld staan van hoe mooi het schooltje is geworden. Morgen sturen we jullie dan het laatste deel en een dag of wat later hebben jullie ons weer thuis.

We kijken er naar uit jullie weer te zien.

Het was mij een genoegen, ons verhaal met jullie te mogen delen.

Veel groeten voor allen,van ons allen.

Helene

29-01-2009 om 17:36 geschreven door De Kruin  

We hebben net bericht gekregen dat onze avonturiers vast zitten in Nairobi wegens een technische panne aan het vliegtuig.  Wanneer ze thuis zullen zijn weten ze momenteel zelf nog niet.  Zodra we meer info hebben, zullen we dit op de blog zetten.

30-01-2009 om 19:23 geschreven door De Kruin  

31-01-2009 om 18:57 geschreven door De Kruin  

01-02-2009 om 07:54 geschreven door De Kruin