Hedwige Nuyens Waarom vrouwen geen baas worden
Achterkant boek:
Ze bestormen de arbeidsmarkt: jonge, hoogopgeleide, getalenteerde vrouwen. Maar las je de topposities in onze maatschappij bekijkt, lijken ze plots van de aardbodem verdwenen. Er gaat dus heel wat talent verloren onderweg: een stille braindrain. Gek toch, want de aanwezigheid van vrouwen of beter gezegd van vrouwelijke kwaliteiten aan de top van organisaties is van essentieel belang. Studies wijzen zelfs uit dat bedrijven met vrouwen op hoge posities beter presteren!
Aan de hand van dit boek krijg je een kritisch beeld van de verschillen tussen mannen en vrouwen: ze hebben andere visies op werk, carrière, geld en macht.
In de negentiende eeuw bestonden vele ideeën over de positie van de vrouw. We bekeken de rol in het leven, binnen het huwelijk en gezin. Helaas werd de vrouw gezien als een zwak wezen, zowel op fysiek als geestelijk vlak. De vrouw werd beschouwd als een schoonheid die toebehoorde tot de man. Ze werden niet als gelijken gezien. De vrouw was de gezellin van de man. Doel van het leven van de vrouw? Zorgen voor nageslacht.
Vrouwen doen veel meer in het huishouden om tal van redenen:
- Voor een deel doen ze het graag. Het huishouden is meestal het domein van een vrouw, zij beslist wat er uiteindelijk gebeurt of niet.
- Ze beschouwen het huishouden als een symbool van hun liefde voor man en kinderen.
- Ze vinden dat zij het beter doen dan de man, de kinderen of een externe hulp.
- Ze zien veel sneller dan man en kinderen wat er te doen valt.
- Ze vinden geen goede en betaalbare externe hulp.
- Ze willen voldoen aan andermans verwachtingen (het huis moet er perfect uitzien)
- De man wil de taak niet overnemen of toch niet zoals de vrouw dat wil.
Door de opvoeding en literatuur maakte men duidelijk aan de vrouw wat haar positie in de wereld was: ze moest bescheiden, passief en terughoudend leven. De binnenwereld was haar terrein namelijk het gezin. Alles in de buitenwereld werd beschouwd als terrein voor de man.
De vrouw kreeg geen stemrecht omdat zij niet als volwaardig mens of burger werd beschouwd. De vrouw werd ondersteund door de man. Hij kreeg dus wel stemrecht en besliste voor beide.
Bijvoorbeeld in de Romeinse tijd werd de vrouw als onmondig gezien. Er werd zelf in 1810 in de Code Civil opgenomen dat de man de vrouw moet beschermen en de vrouw gehoorzaam moet zijn. En zo ontstond het stereotiep beeld van de man en de vrouw.
Vrouwen werden niet uitgesloten van arbeid maar er waren wel vele regels en bepalingen die er voor zorgden dat vrouwen nauwelijks konden werken. Deze beperkingen werden vaak opgelegd in naam van de bescherming van het gezin. Men zag de vrouw liever niet werken.
Mannen en vrouwen volgens de reclame -> Ga een willekeurige krantenwinkel binnen. Naast de klassieke algemene dagbladen en tijdschriften ligt er een ongelofelijk aantal bladen dat zich specifiek op een mannen- of vrouwenpubliek richt. Hierbij worden mannen geacht bezig te zijn met autos, voetbal, erotiek en avontuurlijke reizen. Vrouwen dienen verzot te zijn op tunieren, koken, borduren, het inrichten van het huis, de laatste mode, diëten, roddels en jawel kinderen. De rode draad is duidelijk: mannen staan voor competitie, snelheid, bezitten en domineren; vrouwen voor lieflijkheid, schoonheid, koesteren en verzorgen.
Het vrouwenkiesrecht is het actief en passief kiesrecht van vrouwen. Algemeen vrouwenkiesrecht werd voor het eerst ingevoerd in 1893 in Nieuw-Zeeland.
In België waren onder andere Marie Popelin en Emilie Claeys voorvechtsters van het vrouwenstemrecht. Het was pas toen na de Eerste Wereldoorlog de democratiseringsbeweging op gang kwam dat vrouwen dit recht moeizaam verworven.
In de grondwetsherziening van 1921 werd het algemeen enkelvoudig stemrecht ingevoerd; dit systeem huldigde het principe van "één man, één stem". Vrouwen kregen enkel stemrecht op gemeentelijk niveau, grootoorlogsweduwen mochten echter ook op nationaal niveau hun stem uitbrengen. Toch werd de invoering van algemeen kiesrecht voor alle vrouwen in het vooruitzicht gesteld. Er werd een artikel in de grondwet opgenomen dat bepaalde dat het vrouwenkiesrecht in een bijzondere wet kon worden goedgekeurd. Dit zou pas gebeuren na de Tweede Wereldoorlog in 1948.
Vrouwenemancipatie is de strijd voor emancipatie van vrouwen. Deze kwam in de Westerse wereld op rond 1900. Het hoogtepunt was in de jaren 60 en 70. De doelstellingen:
- gelijke behandeling in het gezin en de rechtspraak;
- recht op seksuele vrijheid
Deze doelstellingen zijn grotendeels bereikt (2004) in Europa en Noord-Amerika, hoewel sommigen het hierover nog niet eens zijn. In het grootste deel van de overige wereld is de vrouwenemancipatie nog maar in het beginstadium. Een voorbeeld hiervan is bijvoorbeeld vrouwenbesnijdenis wat ik nog ga bespreken.
Marie Popelin was een Belgische voortrekster van de vrouwenrechten. Zij vocht voor het onderwijs voor meisjes en werd zelf de eerste vrouwelijke doctor in de rechten.
Op 37-jarige leeftijd begon zij in1883 haar rechtenstudie aan de Université Libre de Bruxelles. Als eerste afgestudeerde vrouw vroeg zij in 1888 toegang tot het beroep van advocaat aan de balie van Brussel. Het hof van beroep verwierp haar verzoek op 12 december 1888 met argumenten over de natuur van de vrouw en haar sociale rol. Haar cassatieberoep werd afgewezen met het argument dat de wet niets regelde. De "zaak Popelin" kreeg grote bekendheid en was een belangrijk moment in de bewustwording van het femin.
In 1892 stichtte Popelin de Ligue belge du droit des femmes (Belgische Liga voor Vrouwenrechten), onder andere samen met Isala Van Diest, de eerste Belgische vrouwelijke arts. Het door haar in 1897 in Brussel georganiseerde Internationaal Feministisch Congres vindt vooral bijval in het buitenland.
In 1905 stichtte zij de Belgische antenne van de Conseil international des femmes, de nog altijd bestaande Nationale Vrouwenraad.
Vrouwenbesnijdenis is het gedeeltelijk of volledig wegsnijden van de schaamlippen en/of de clitoris.
Tegenwoordig wordt voor meisjesbesnijdenis vaak de afkorting VGV, die staat voor vrouwelijke genitale verminking, gebruikt. Dit omdat vrouwenbesnijdenis in alle westerse landen expliciet is verboden. Vrees voor besnijdenis onder dwang bij dochters van islamitische ouders is in sommige landen ook een voldoende grond voor toekenning van politiek asiel.
In Nederland en België is vrouwenbesnijdenis in het wetboek expliciet strafbaar gesteld als verminking.
Omdat de besnijdenis van vrouwen in Nederland en België bij wet verboden is, worden sommige Nederlandse meisjes met immigrantenachtergrond, afkomstig uit desbetreffende culturen, vaak tijdens de vakantie in het land van oorsprong besneden.
We zien dat er toch nog veel besnijdenissen gebeuren ondanks dat het op de meeste plaatsen verboden is.
Een aantal pijnlijke vaststellingen dwongen de internationale gemeenschap ertoe in de laatste decennia van de 20ste eeuw extra aandacht te besteden aan de positie van de vrouw.
Enkele van die vaststellingen op een rijtje:
- De meeste oorlogsslachtoffers zijn vrouwen en kinderen. 80 % van de slachtoffers bij conflicten zijn burgers, van wie de meesten vrouwen en kinderen. Zij worden meegesleept in conflicten die meestal niet door hen zijn veroorzaakt.
- De meeste vluchtelingen en ontheemden (ruim 80 %) zijn vrouwen en kinderen. Zij zijn op de vlucht voor oorlogs- of burgergeweld.
- De meeste armen zijn vrouwen en kinderen (70 %).
- Bepaalde mensenrechtenschendingen zoals verkrachting zijn voornamelijk gericht tegen vrouwen. Verkrachting en misbruik van vrouwen worden tijdens bijna elk hedendaags gewapend conflict gemeld.
- Slechts weinig landen behandelen hun vrouwelijke inwoners even goed als hun mannelijke. Niet zelden worden vrouwen beschouwd als tweederangsburgers.
Daarom werd in 1979 het V.N.-verdrag gesloten inzake de Uitbanning van alle Vormen van Discriminatie tegen Vrouwen. Dat verdrag spreekt zich uit tegen alle vormen van discriminatie van de vrouw in rechten en wetgeving. Het verdrag verwerpt ook uitdrukkelijk prostitutie en vrouwenhandel.
Toch blijven vrouwen in een aantal omstandigheden bijzonder kwetsbaar en is extra waakzaamheid van de internationale gemeenschap meer dan nodig.
Voorbeelden:
- Vrouwen in hechtenis lopen kans op seksuele marteling en verkrachting.
- In zowat de hele wereld worden vrouwen door de wet gediscrimineerd. Mannen en vrouwen zijn heel vaak nog steeds niet gelijk voor de wet. Die ongelijkheid is misschien nog het meest zichtbaar in landen met een islamitische wetgeving. Denk aan kleding-voorschriften en echtscheidingsprocedures die de vrouw plaatsen in een bijzonder moeilijke positie. Het dragen van kleding die in strijd is met de openbare zedelijkheid kan bv. in Soedan bestraft worden met zweepslagen.
- In zon 20 landen in Afrika komt vrouwenbesnijdenis voor. Per jaar worden ongeveer 2 miljoen meisjes verminkt. Het gaat hier om een traditioneel gebruik waarbij de uitwendige geslachtsorganen (clitoris en schaamlippen) geheel of gedeeltelijk worden verwijderd.
- Veel vrouwen zijn slachtoffer van geweld binnen het gezin. Dat probleem loopt dwars door grenzen, culturen en klassen heen.
Vrouwen en leiderschap -> De meeste vrouwen hebben door de geschiedenis heen een heel andere rol gespeeld. Terwijl de mannen vechten aan het front, zorgen zij voor het huishouden en de kinderen en proberen er het beste van te maken. Zij verzekeren met andere woorden de continuïteit. Tot vandaag vind je in de meeste gezinnen dit rollenpatroon terug. De man is de voornaamste kostwinnaar en de vrouw is thuis eindverantwoordelijke voor het gezin.
Opvoeden is je kinderen kansen bieden die ze zelf moeten invullen. Het gezin vormt dus een organisatie waarbij iedereen een belangrijke en gelijkwaardige rol te spelen heeft. Het gezag van de moeder is niet gebaseerd op het aantal sterren op haar keukenschort, maar wel op liefde en vertrouwen. En omdat je als vrouw de kinderen op de wereld zet, draag je ze tot het einde van je leven mee in je hart.
Mannelijke en vrouwelijke bazen verschillen qua gedrag en stijl, maar doordat in onze cultuur de baas nog altijd meestal een man is, krijg je heel eigenaardige dingen als ook vrouwen plots baas worden.
De vrouw kan zich onzeker voelen over haar nieuwe taak. Hierdoor wordt ze directiever dan nodig is en doet aan overacting. Ze wordt al snel als bitch bestempeld.
Macht en vrouwen -> Vrouwen zeggen wel dat ze niet zo op macht gesteld zijn, nochtans besteden ze heel wat tijd aan beïnvloeden. Er kan bovendien in praktijk een enorm verschil bestaan tussen wie ogenschijnlijk de macht heeft en wie in feite aan de touwtjes trekt. Heel wat machtige mannen danken hun carrière aan een sterke vrouw die hen steunt en hen er bovenop helpt als er moeilijkheden zijn.
Geld en vrouwen ->
MANNEN
|
VROUWEN
|
Alles en iedereen heeft een prijs
|
Geld maakt niet gelukkig
|
Het is toch normaal dat ik opslag vraag, ik werk er hard genoeg voor
|
Mijn baas zal wel zien dat ik hard werk en die opslag komt later wel
|
Als ik loonopslag krijg, is dat een teken van waardering van mijn baas
|
Om opslag te krijgen moet ik wellicht nog harder werken dan nu, dat zie ik niet zitten met mijn gezin
|
Ik verdien meer dan mijn collega, ik ben gewoon beter
|
Ik zou niet graag meer verdienen dan mijn collega, dat geeft enkel afgunst
|
Geld heeft voor mannen en vrouwen een verschillende betekenis. Mannen en vrouwen blijken er op een andere manier mee om te gaan. Geld is één van de drijfveren in carrière maken. Vrouwen zien dit anders. Zij verlangen naar evenwicht.
Vrouwen als martelaressen -> Vrouwen moeten beschermd worden, tegenover mannen, maar ook tegenover zichzelf. Vrouwen komen in het nieuws wanneer er iets dramatisch gebeurt met hen:
- Sabine en Laetitie, die werden opgesloten en verkracht door Dutroux;
- De moeder van de Amerikaanse soldaat die smeekt om haar gevangen genomen zoon vrij te laten;
Vrouwen als martelaressen. Het geeft hen gewild of ongewild een aureool. Maar het moet gezegd worden dat vrouwen wereldwijd nog steeds op grote schaal slachtoffer zijn van geweld. In veel oorlogen of etnische conflicten worden systematisch verkrachtingen uitgevoerd om de tegenstanders te vernederen en de bevolkingsgroepen onzuiver te maken.
Bovendien lijkt het wel alsof vrouwen steeds in een zwakkere positie terechtkomen. Bijvoorbeeld het hoofddoekendebat. Het is doodjammer dat de discussie volledig gefocused wordt op de vrouwen terwijl iedereen weet dat ook bij jonge moslimmannen problemen zijn rond integratie.
Politiek en vrouwen -> Vrouwen hebben een fraaie inhaalbeweging gemaakt in de politieke wereld. Dit door positieve vrouwelijke discriminatie; Vrouwen hebben de politieke koers ook inhoudelijk doen veranderen/evolueren. Er is nu meer aandacht voor sociale themas, veiligheid, milieu, maatregelen voor combinatie werk en gezien,
YOUTUBE FILM
http://www.youtube.com/watch?v=oPN96QIEhro
Dagboekfragmenten: het verschil tussen man en vrouw
PERSOONLIJKE GETUIGENIS
Aan mijn aanranders,
Weten jullie het nog? Zon 27 jaar geleden, op een mooie zondagavond in mei? Het was een uur of negen s avonds en jullie zaten met zn vijven bij de snackbar. Ik was met mijn vriendin op de fiets op weg naar huis. Toen wij ter hoogte van de snackbar waren, kwamen jullie naar buiten en riepen dat we moesten stoppen. We zijn gestopt. Waarom niet? We kenden jullie als aardige jongens, die ons wel eens een lift gaven op de brommer. Bovendien was mijn vriendin verliefd op één van jullie.
Na een tijdje met zn allen te hebben gepraat en gelachen, zonderden mijn vriendin en haar vriendje zich een beetje af. Ik bleef over met jullie vieren en al gauw nam het gesprek een heel andere wending. Voor ik het wist, sleurden jullie mij een donkere poort in.
Daar stond ik dan. Met mijn rug, letterlijk en figuurlijk tegen de muur en jullie om me heen. Overal op mijn lichaam waren handen, graaiende handen, op plaatsen waar nog niemand me op zon manier betast had. Volledig van de kaart liet ik het gebeuren. Wat moest ik beginnen?
Ik weet niet meer hoe ik toen thuis ben gekomen, maar wat ik nog wel weet, is dat ik me vies voelde.
Lange tijd heb ik niet beseft wat me overkomen was. Ik heb het weggestopt, wilde er niet meer aan denken. In die jaren die volgden, kwam het regelmatig naar boven en dat leidde na 15 jaar tot een depressie.
Jarenlang ben ik doorgesukkeld en uiteindelijk groeide mijn zelfvertrouwen weer. Tot afgelopen zomer. Bij het opruimen van de zolder stuitte ik opeens op een dagboekje uit mijn puberteit. Leuk, dacht ik, even lezen. En wat kwam ik tegen op de laatste bladzijde? De gebeurtenis van inmiddels 27 jaar geleden, tot in detail beschreven.
Hoelang ik daar gezeten heb, op de grond en met het dagboekje in mijn handen, weet ik niet meer. Het besef van tijd was ik volledig kwijt. Ik beleefde alles opnieuw en besloot dat het zo niet langer door kon gaan.
Als bij toeval raakte ik later in een persoonlijk gesprek met een collega, die ook veel te verwerken had. Aan hem heb ik, na 27 jaar, voor het eerst durven vertellen wat me overkomen was. We hebben er daarna nog vaker over gesproken en hij heeft me geholpen er anders tegenaan te kijken. Het is me overkomen buiten mijn schuld. De enige schuldigen zijn jullie. Vier 18-jarige jongens die een meisje van 16 hebben aangerand.
Ik hoop dat jullie je diep schamen voor die gebeurtenis van toen en er spijt van hebben. Voor mezelf hoop ik dat ik het nu eindelijk achter me kan laten.
KRANTENARTIKEL VROUWENRECHTEN IN AFGHANISTAN
http://www.yabasta.be/Vrouwenrechten-in-Afghanistan
FOTOWEDSTRIJD ZESTIG JAAR VROUWENSTEMRECHT (In maart)
http://www.hln.be/hln/nl/957/Belgie/article/detail/196624/2008/03/06/Fotowedstijd-voor-60-jaar-vrouwenstemrecht.dhtml
Ondanks dat de vrouw nu meer rechten en kansen heeft, behoudt ze toch grotendeels de stereotiepe taken. Waarom worden vrouwen geen baas? Ze hebben er verschillende redenen voor. Als één van eerste is er het feit dat er veel organisaties en bedrijven zijn die nog steeds vrouwonvriendelijk zijn. Vaak moet men noodgedwongen kiezen tussen een carrière of het huishouden. En dat is net wat vrouwen niet willen! Ze willen het allebei.
Op de vraag wat vrouwen dus wel willen, is een kort doch ingewikkeld antwoord te geven: ze willen alles!
De vrouw in de huidige maatschappij wil gelukkig zijn. Ze zijn niet meer gebonden aan een gezinshoofd, wat vroeger vaak de vader of de echtgenoot was. Ze moeten zich niet meer houden aan opgelegde regels, maar beslissen over hun eigen leven. Hierbij komt noodgedwongen het vormen van relaties waarop vrouwen nu eenmaal meer gericht zijn dan mannen.
Vrouwen willen een leuk huis en een toekomst voor hun kinderen. Ze willen dus werken om voldoende geld te verdienen om dit te bereiken. Daarbuiten willen ze ook nog eens de kinderen helpen met huiswerk, vrijwilliger zijn op de school, wekelijks op bezoek bij de schoonouders,
En dan komen we natuurlijk op het laatste puntje wat de vrouw denkt te willen namelijk de nieuwe man. Hoe veeleisend een vrouw ook voor zichzelf kan zijn, dit is ook uitgebreid ten opzichte van de man. Terwijl vroeger de vrouw door de wet als bezit van de man werd beschouwd, staat nu een relatie tussen gelijken centraal.
Vroeger moesten mannen gewoon kostwinnaar zijn. Zij zorgden voor de centen en waren officieel de baas. In praktijk zwaaide moeder de vrouw thuis de plak. Als de man afgepeigerd van zijn werk kwam, kon hij zich laten neerploffen in de zetel met de krant. De vrouw moest zorgen dat er eten op tafel kwam. En tijdens de maltijd mochten alleen de grote mensen praten. Na het eten was het tijd voor het journaal en een nachtzoen voor de kinderen. Daarna kon papa nog wat voor de televisie hangen, terwijl mama nog iets in het huishouden te doen vond, waarna ze samen moe maar tevreden naast elkaar in slaap vielen.
Terwijl de vrouwen vroeger enkel bescherming zochten bij hun man en eerder slaafs volgde, worden er nu een heleboel dingen verwacht van de nieuwe man.
Voorbeelden:
- Deel van het huishouden doen, goed uit blijven zien, romantiek, op de kinderen letten, geld verdien maar op tijd thuis zijn,
Doordat vrouwen meer kansen krijgen en nu ook verder studeren, verschoof het beeld van de stereotiepe vrouw die het huishouden doet naar de vrouw die dit met werken combineert.
|