We zouden kunnen beginnen met de recentste quote: “Waar zijn jullie mee bezig?’^[1]Maar dat zou heel populistisch zijn.

AfricaMuseum

Geen mens die erbij stil staat: Marrakesh ligt in Afrika. Akkoord, niet zwart-Afrika (mag dat?), eerder aan de blekere kant van de Sahara. Daar waar de ‘gegroeide’ Arabieren vandaan komen. Herinner ons verhaal over de Berber-herbergier in Paris: “Je ne suis pas un Arabe!” De Arabieren waar hij het over heeft zijn die middenstanders die van de zwarte-Afrikaan een verhandelbaar product hebben gemaakt. 

Onze tweede koning heeft ze een pak rammel gegeven (staat ook zo op zijn gaperstandbeeld in Oostende) en dan het handelsfonds na winst verkocht. Investeren, wachten, renderen en op tijd verkopen. Zo eenvoudig is de problematiek van ons koningshuis en Congo. 

Maar – en dan komen we opnieuw bij de pers: “De koning gaat niet naar de opening van het AfricaMuseum.^[2]” Daar waren drie redenen voor. In omgekeerde volgorde van belangrijkheid: hij gaat nooit naar vernissages, hij kan kritiek over het koninklijk huis te horen en te lezen krijgen (en hoe reageer je daarop?) en – niet onbelangrijk: “Koning Filip wil ook een bezoek mijden aan een museum waarover het debat nog niet is beëindigd.^[3]” 

(Consequenties)

De dans van de geschiedenis?

Uit het artikel van Mark ELCHARDUS, met deze tegensprekende titel “Waarom verandert het verleden toch zo snel?^[4]” halen we enkele interessante passages: “Alles wat wijst op een positieve interpretatie van het kolonialisme moet weg. Ook al overleeft die waardering nog enkel in morsdode stenen.” In wezen is de geschiedenis onschadelijk, want “alle nationale tradities en identiteiten (zijn) ‘uitgevonden.’” Noem het ‘opgebouwd,’ en dus telkens opnieuw open voor herinterpretatie. Bijvoorbeeld: “De invasie van de barbarern was in feite innoverende migratie? De val werd dageraad, ‘het begin van een nieuwe geschiedenis’; deze migratie, ook al werd ze slecht beheerd, legde de grondslag voor de rijkdom van het Westen.”

Door de gechiedenis te herschikken komen we tot nieuwe inzichten over toen en dus over de oorsprong van nu. “In de eerste plaats gaat het niet om waarheid maar om zin. We hebben een bepaalde interpretatie van het verleden nodig voor de grote vragen: van waar komen we, waar staan we en waar gaan we naartoe? Precies over de antwoorden op die vragen zijn we vandaag verdeeld.”

(zin van de geschiedenis)

Democratie op de snijtafel.

Dat is: het ontleden naar de samengang van de onderdelen. Wat op tafel ligt - de zucht in het standpunt van hoofdredacteur Bart EECKHOUT- “....heeft een parlementaire democratie op volle kracht getoond...^[5]”

In diezelfde De Morgen somt filosofe Tineke BEECKMAN enkele resultaten van die ‘kracht’ en dus de nieuwe breuklijnen die daardoor ontstaan: tussen verhuizen en blijven (in de ruimste zin), tussen eisen en vertrekken (op economisch vlak), tussen opstand en gestolen kunnen worden. Ze rond af: “De druk ratelende politici proberen hun machteloosheid te verbergen. Dàt is een reëel probleem.”

Een blad verder in diezelfde krant wordt uitgelegd dat kunst het extreme in de mens kan blootleggen. Het kunstcollectief ZPS (Das Zentrum für politische Schönheit) publiceerde foto’s van mogelijke neonazi’s. Om na te gaan of ze er zelf op stonden, klikten de ‘echte’ neo’s hun naam in de zoekfunctie. Et voilà: ontmaskerd. Ondertussen zijn er 467 per arrestatiebrief gezocht; een aantal zitten al in het buitenland.^[6]

Mag dat, de vrijheid van zijn, de identiteit bespelen? Neen, maar het toont wel aan dat een titel van een actie niet altijd de lading dekt of de bedoeling helder aanbiedt. Idem met de gele vestjes/hesjes.^[7]Het verhakken van een samenleving in links en rechts blijft een prioriteit. Middenin staat de grootste massa waarover wel en niet geweten is waar het knelt: belastingen, geloofwaardigheid, kapitaalverschil. In de zijlijn blinken: fiscale fraude, treinen te laat, tijd in de rij om een puk-code op te vragen voor taks-on-web, …

(machteloosheid)

De Taal

Past deze definitie voor taal (misschien gedeeltelijk)?  ‘Een levend instrument dat geïnterpreteerd moet worden in het licht van hedendaagse omstandigheden en ontwikkelingen.’ De taal is van de mens en die mensen hebben rechten (en plichten). Daarom moeten rechters inschatten en in zinnen uitschrijven welke richting Europa uitgaat inzake de bescherming van die geschreven mensen­rechten. Via een invulling in Soft law zoals het VN­-Migratiepact kan een rechter een aantal tekstuele passage over de streep trekken en zo een grens verleggen. Het heeft dus te maken met hoe je iets verwoordt. Ieder woord  is een levend instrument dat constant verandert en uiteindelijk bijna onvatbaar is. Dus: wanneer een (ex)regeringspartij spreekt van een ‘semantische warboel’, dan gaat het ook over de interpretatie van een tekst, maar vooral over de consequenie van iedere zin. Hetzelfde geldt voor een beleidsakkoord in een stad. Lijkt vaag en ruim, en staat dus open voor alle – met nadruk op alle – interpretaties, conclusies en consequenties. Ondertussen wordt diezelfde taal gebreukt om flauw afscheid te nemen. Het verlies van een stadslijst komt voor “een deel (door) slijtage (…), na 24 jaar aan de macht.^[8]” En dan het verliezers syndroom: “Met Groen hadden we een inhoudelijk voorakkoord…” maar “ze volgen de ‘Calvo-Doctrine.^[9]” Ik voeg er nog aan toe: het geven van een naam maakt dat het ‘probleem’ bestaat. Calvo-Doctrine past in het afscheidslied van Rood^[10], zoals Marrakesh-Akkoord past in het gezichtsverlies van de N-VA. 

Waarom altijd spreken in de taal van wetenschappers? In Frankrijk is het een jarenlange traditie dat presidenten te rade gaan bij filosofen.

(Semantische warboel)

Nu we het toch over wetenschap hebben…

“De wetenschap weet al geruime tijd hoezeer de scheiding tussen lichaam en geest achterhaald is. Emoties zijn bewuste ervaringen van wat er zich in ons lichaam afspeelt, als reactie op anderen, de buitenwereld. Je bloost eerst, dan noem je dat schaamte. We gebruiken medicatie die inwerkt op ons lichaam om gevoelens te verzachten. Niet-lichamelijk zaken, zoals verwachtingen en uitspraken van anderen, hebben een op scans waarneembare fysieke impact, zoals placebo-onderzoek aantoont. Chronische stress, een psychische factor, maakt fysiek ziek. Negeren wat je mij vertelt, leidt zowel tot psychische klachten als tot ziekte?^[11]”

(Holistische kijk)

Uitgooier:

“Er is geen oorlog meer, maar we zitten de hele tijd in de concurrentie met anderen en met onszelf.^[12]”

André met Annick