De Sint-Pauluskerk te Godveerdegem (Zottegem) was oorspronkelijk eveneens een bescheiden 12de eeuwse zaalkerkje met een plattegrond met verhouding 2/1, waarvan nog een deel aan de westzijde herkenbaar is. Net als in Sint-Goriks-Oudenhove bouwde men later een Gotische middentoren op de plaats van het vroegere koor. Opgetrokken in Lediaanse zandsteen in breuksteenverband zijn de gevels doorbroken door sterk vernieuwde venstertjes. In de noordgevel strekt zich een gedichte lijkdeur. A. Bressers leidde in 1967 de restauratiewerken.
Bronnen : - R. Lemaire in De Romaanse bouwkunst in de Nederlanden; Verhandelingen van de Koninklijke Vlaamse Academie voor Wetenschappen, Letteren en Schone Kunsten van België, Klasse der Kunsten n° 6, Brussel 1952. - A. Demey in Eenbeukige Romaanse kerken in Oost-Vlaanderen; Kultureel Jaarboek voor de provincie Oost-Vlaanderen, n° 5 Gent 1985
In het landelijke dorp Mullem, nabij Oudenaarde, bevindt zich de Sint-Hilariuskerk waarbij op de klokkenverdieping twee gedeelde galmgaten uitsteken en net zoals te Huise gaat het hier over een vierkante klokkentoren die overgaat in een achtkant. Een tweede lijst ter hoogte van de aanzet van de rondboognissen zorgt voor een sterke horizontale geleding.
Bronnen :
- R. Lemaire in De Romaanse bouwkunst in de Nederlanden; Verhandelingen van de Koninklijke Vlaamse Academie voor Wetenschappen, Letteren en Schone Kunsten van België, Klasse der Kunsten n° 6, Brussel 1952. - A. Demey in Eenbeukige Romaanse kerken in Oost-Vlaanderen; Kultureel Jaarboek voor de provincie Oost-Vlaanderen, n° 5 Gent 1985
Van de Romaanse Onze-Lieve-Vrouwekerk te Bevingen bij Neigem (Ninove) rest alleen nog het koor. Dit was oorspronkelijk een eenbeukige kruiskerk met vieringstoren opgetrokken in Lediaanse zandsteen gemengd met ijzerzandsteen en daterend uit de tweede helft van de 12de eeuw als stichting van de heren van Wedergraete. Het schip en de transeptarmen werden gesloopt in het midden van de 17de eeuw. De vormgeving van het koor is heel eenvoudig, met rondboogvenstertjes in de zijgevels en een oculus in de eindgevel. Door de heropbouw van het koor, uitgevoerd in 1932 onder leiding van architect A. Bressers, en de toevoeging van een neoromaanse aanbouw ter vervanging van een beuk van 1732, heeft dit kerkje zijn authenticiteit totaal verloren.
Bronnen :
- R. Lemaire in De Romaanse bouwkunst in de Nederlanden; Verhandelingen van de Koninklijke Vlaamse Academie voor Wetenschappen, Letteren en Schone Kunsten van België, Klasse der Kunsten n° 6, Brussel 1952. - A. Demey in Eenbeukige Romaanse kerken in Oost-Vlaanderen; Kultureel Jaarboek voor de provincie Oost-Vlaanderen, n° 5 Gent 1985
Het schip van de Onze-Lieve-Vrouwekerk te Rozebeke (Zwalm) is nog grotendeels het Romaanse zaalkerkje uit de tweede helft van de 11de eeuw of het begin van de 12de eeuw. Het is opgetrokken in Doornikse kalksteen en ijzerzandsteen in onregelmatig metselverband. In 1613 werd de beuk verhoogd in baksteenmetselwerk, werden de Romaanse rondboogvensters dichtgemetseld en werden grote laatgotische spitsboogvensters geplaatst. Bij de restauratie in 1915-1918 maakte architect F. Van Severen de oorspronkelijke venstertjes vrij. De sporen geven een goed beeld van de vroegere ordonnantie : Tweemaal vijf venstertjes, hoog tegen de dakrand geplaatst en verlichtten alzo het schip. Ongeveer in het midden van de zuidgevel bevond zich de lijkdeur, uitgevend op het kerkhof. De colonetten met knopkapitelen getuigen van een vroeggotische invloed vanuit het Scheldegebied.
Bronnen : - R. Lemaire in De Romaanse bouwkunst in de Nederlanden; Verhandelingen van de Koninklijke Vlaamse Academie voor Wetenschappen, Letteren en Schone Kunsten van België, Klasse der Kunsten n° 6, Brussel 1952. - A. Demey in Eenbeukige Romaanse kerken in Oost-Vlaanderen; Kultureel Jaarboek voor de provincie Oost-Vlaanderen, n° 5 Gent 1985
Van de achtzijdige vieringstoren van de Sint-Petrus en Sint-Martinuskerk te Assenede stamt enkel nog de basis van het einde van de 12de eeuw. De tweede geleding met spitsboogvormige galmgaten is een toevoeging uit de 15de eeuw, verhoogd in de 17de eeuw. De onderste geleding is aan iedere zijde doorbroken door zeer smalle deelvenstertjes. De transeptgevels zijn bovenaan versierd met blindnissen met enkele en dubbele keperbogen. De kerk werd in 1906 hersteld door de Gentse architect H. Geirnaert en na de brand in 1944 opnieuw gerestaureerd door architect A.R. Janssens.
Bronnen : - R. Lemaire in De Romaanse bouwkunst in de Nederlanden; Verhandelingen van de Koninklijke Vlaamse Academie voor Wetenschappen, Letteren en Schone Kunsten van België, Klasse der Kunsten n° 6, Brussel 1952. - A. Demey in Eenbeukige Romaanse kerken in Oost-Vlaanderen; Kultureel Jaarboek voor de provincie Oost-Vlaanderen, n° 5 Gent 1985.
De laatromaanse Sint-Pauluskerk, ten oosten van aalst, bewaardt nog enkel het vlak afgesloten koor, daterend uit de tweede helft van de 13de eeuw. De vensters zijn nog rondboogvormig. Terwijl in het Scheldegebied de nieuwe Gotische stijl reeds een algemene toepassing kende, bleef men in deze streek nog trouw aan de Romaanse vormgeving.
Bronnen : - R. Lemaire in De Romaanse bouwkunst in de Nederlanden; Verhandelingen van de Koninklijke Vlaamse Academie voor Wetenschappen, Letteren en Schone Kunsten van België, Klasse der Kunsten n° 6, Brussel 1952. - A. Demey in Eenbeukige Romaanse kerken in Oost-Vlaanderen; Kultureel Jaarboek voor de provincie Oost-Vlaanderen, n° 5 Gent 1985.
Westrem is een Oost-Vlaams dorpje gelegen ongeveer halverwege tussen Aalst en Gent in de onmiddellijke nabijheid van Wetteren. Het Romaanse zaalkerkje van de Sint-Martinuskerk te Westrem dateert van de 12de eeuw en werd zoals in Landskouter en Sint-Goriks-Oudenhove geleidelijk uitgebreid met een middentoren, van het einde van de 13de eeuw of begin 14de eeuw, een transept, van de 15de en 17de eeuw en een veelzijdig koor van de 16de eeuw. Het schip opgetrokken in tamelijk regelmatige blokken van Lediaanse zandsteen, bezit nog sporen van een dichtgemetselde lijkdeur, of dodendeur en enkele oorspronkelijke bovenlichten. In beide gevels is het middelste venster hermaakt. De vensters steken hoog tegen de dakrand, een steeds terugkerend kenmerk bij de Oostvlaamse zaalkerkjes uit de Romaanse periode.
Bronnen : - R. Lemaire in De Romaanse bouwkunst in de Nederlanden; Verhandelingen van de Koninklijke Vlaamse Academie voor Wetenschappen, Letteren en Schone Kunsten van België, Klasse der Kunsten n° 6, Brussel 1952. - A. Demey in Eenbeukige Romaanse kerken in Oost-Vlaanderen; Kultureel Jaarboek voor de provincie Oost-Vlaanderen, n° 5 Gent 1985
Daknam een Oostvlaamse deelgemeente van Lokeren ligt aan de Durme, een zijrivier van de Schelde. Bij de Onze-Lieve-Vrouwenkerk treffen we een achtzijdige zandstenen vieringstoren aan. De klokkentoren met spitsvormige galmgaten heeft in de 15de eeuw zijn romaanse voorganger vervangen. Van de eenbeukige kruiskerk in Doornikse kalksteen in breuksteenverband zijn nog muurresten herkenbaar in de west -en noordgevel van het schip en in de noordelijke transeptarm, die in de eindgevel nog een oorspronkelijke smalle deur omvat. Van de hooggeplaatste rondboogvenstertjes die het bescheiden schip verlichtten zijn er nog twee bewaard gebleven in de noordelijke zijgevel. De binnenzijde van de westgevel is aan beide zijden van het portaal versierd met gekoppelde rondboognissen met een middenzuiltje met teerlingkapiteel. De romaanse kerk, die gepatroneerd was door de Gentse Sint-Baafsabdij, werd voor het eerst in 1156 vermeld en kwam vermoedelijk in de eerste helft van de 12de eeuw tot stand.
Bronnen :
- R. Lemaire in De Romaanse bouwkunst in de Nederlanden; Verhandelingen van de Koninklijke Vlaamse Academie voor Wetenschappen, Letteren en Schone Kunsten van België, Klasse der Kunsten n° 6, Brussel 1952. - A. Demey in Eenbeukige Romaanse kerken in Oost-Vlaanderen; Kultureel Jaarboek voor de provincie Oost-Vlaanderen, n° 5 Gent 1985.
Sint-Lievens-Houtem
is een Oost-Vlaamse gemeente gelegen in de omgeving van Zottegem. Het
bezit door zijn architecturale rijkdom, een merkwaardige uitzondering in
deze streek, waar de meeste dorpskerken uiterst bescheiden waren. Het
feit dat de kerk afhankelijk was van de machtige Sint-Baafsabdij van
Gent, alsook de aantrekkingskracht als bedevaartsoord met de verering
van de relieken van Sint-Lieven, waren daar niet vreemd aan. Religie en
handel waren er nauw verbonden. Het was een driebeukige kruiskerk
uit de 11de - 12de eeuw, gekenmerkt door een vieringstoren, geflankeerd
door twee traptorentjes en met zijkapellen aan de oostzijde van de
transeptarmen. Rond 1150 werd in Houtem met de bouw van een Romaanse
kerk begonnen, die in 1171 officieel werd opengesteld als de eerste
bedevaartskerk voor Livius. In de loop der eeuwen onderging de kerk
diverse transformaties en nu heet ze de Sint-Michielskerk. Bij
graafwerken in 2007 werden naar alle waarschijnlijkheid de fundamenten
van deze oorspronkelijke Romaanse kerk ontdekt. Bij de graafwerken
stootten arbeiders enkele meters voor het kerkportaal op een partij
Balegemse steen. Het bleek te gaan om een solide funderingsmassa van
2,5 meter breed, de normale breedte van Romaanse torens uit de 12de
eeuw. Het zouden de funderingen geweest zijn van de ingang van de
oorspronkelijke kerk, die zoals de huidige kerk een stevige toren moet
gedragen hebben. Gezien de breedte van de gevonden fundering van 2,5
meter moet er een imposante westertoren gestaan hebben. De dikte van
het resterende Romaanse koormuren is immers maar 1,2 meter. Bij de
hedendaagste kerk is alleen het koor met de volledige zuidelijke toren
en de onderbouw van de noordelijke toren bewaard gebleven. De rest werd
dus in 1776 vervangen door een nieuw schip in classicistische stijl.
Het Romaanse gedeelte is opgetrokken in regelmatige blokken Lediaanse
zandsteen, gewonnen in steengroeven in de onmiddellijke omgeving van
Balegem. Hoge en brede rondboogvensters verlichten het diepe, halfronde
koor. De zuidelijke flankeringstoren, met vierkante basis, achtkantige
bekroning en natuurstenen spits geeft een idee hoe indrukwekkend het
vroegere volumespel moet geweest zijn. De Houtemse kerk herbergt nog
meer Romaanse overblijfselen : Aan de rechterkant bevindt zicht het
"Beenderkapelletje" uit die tijd. Aan de linkerkant verdween in de loop
der tijden een soortgelijk deel van de Romaanse dwarsbeuk.
Bronnen.
-
R. Lemaire in De Romaanse bouwkunst in de Nederlanden; Verhandelingen
van de Koninklijke Vlaamse Academie voor Wetenschappen, Letteren en
Schone Kunsten van België, Klasse der Kunsten n° 6, Brussel 1952. -
Barral i Altet X in Belgique Romane et Grand-Duché de Luxembourg;
Editions "La Nuit des Temps" n° 71, Zodiaque, La Pierre-qui-Vire 1989. - Jacqueline Leclercq-Marx in L'Art Roman en Belgique; Editions J-M. Collet 1997.
Op enkele kilometers ten zuiden van Gent, aan de Leie, vinden we het dorpje Afsnee terug met ongeveer een 1800 inwoners (2007). We treffen hier de Sint-Jan-Baptistkerk aan, een heel schilderachtig gelegen plattelandskerkje aan de oever van de Leie met een gedeeltelijk ommuurd kerkhof. Een eerste vermelding van de kerk was in 939 maar vermoedelijk klimt het nog tot een vroegere periode daar Afsnee reeds bij de goederen van de Sint-Pietersabdij werd vermeld, onder keizer Lotharius. Het huidige zaalkerkje is echter het resultaat van talrijke verbouwingen. De Romaanse kern dateert van einde 12de eeuw in de vorm van een Latijns kruis met een vieringstoren. De kerk was geconcipieerd als een driebeukige kerk (bij opgravingen trof men nog de aanwezige funderingen hiervan aan) maar vermoedelijk werd enkel de middenbeuk uitgevoerd. Op de kruising staat een vierkante, in een achthoek overgaande kruisingstorens van de 13de eeuw of iets later voorzien van spitsboogvormige galmgaten. De noordelijke muur van het schip zou van circa einde 15de eeuw zijn met een wederopbouw in baksteen en voorzien van drie Gotische spitsboogvensters. In de oostelijke muur, aan het koor, was een ruim spitsboogvensters aangebracht waarvan er nu nog sporen zichtbaar zijn op de zolder. Circa 1767-68 werden onder leiding van L. De Villegas, de bouwmeester van de Sint-Pietersabdij, belangrijke herstellingswerken uitgevoerd. Een bepleisterd plafond werd geplaatst in het schip en koor ter vervangen van een houten gewelf. In 1786 werd de schaliebedekking van het dak vernieuwd. Volgens een jaartal op een balk werd in 1806 vermoedelijk het dakgebinte van het schip hersteld. In 1905-06 hadden grondige restauraties plaats onder leiding van architect A. Van Assche. We krijgen een gereconstrueerde opbouw van de zijbeuken en een herstelling van de overige delen van de kerk in Romaanse stijl. De noordelijke muur werd weder opgebouwd in breuksteen en voorzien van rondboogvensters, zoals ook voor het koor en de puntgevels met onder meer ook een restauratie van het interieur. Herstellingen aan het dak hadden in 1954-58 en 1974 plaats onder leiding van architect A. Bressers. Het huidige grondplan vertoont een driebeukig schip met twee zijbeuken, een vieringstoren op vierkante plattegrond, niet uitspringende transept en een koor van één travee met een rechte sluiting. Links en rechts in de oksel bevindt zich een kleine rechthoekige berging en sacristie. Uitwendig is de kerk van Afsnee volledig opgetrokken in Doornikse zandsteen in onregelmatig metselverband onder een leien zadeldak met aanleunende lessenaarsdaken. Boven op de viering bevindt zich de uitstekende achthoekige vieringstoren onder een leien naaldspits. De overgang tussen de vierkante basis en de achthoekige geleding van de klokkenkamer is door middel van driehoekige verklimmingen met een omlopende kordonlijst. De toren bezit spitsboogvormige galmgaten. De transeptarmen hebben afzonderlijke zadeldaken. De westelijke gevel met hoge puntgevel en ondersteund door twee zware afgeschuinde steunberen bevindt zich boven de korfboogdeur verbonden door een leien afdakje. De rondboogvenster met brede afgeschuinde dagkanten vinden we hier terug evenals een klein rondboogvenstertje aan de top van de puntgevel. De blinde muren van de zijbeuken hebben aan de noordelijke zijde gevelstenen terwijl aan de zuidelijke zijde we onderaan ingemetseld visgraatverband terugvinden afkomstig van de funderingen. In als boven de zijbeuken vinden we de rondboogvensters in de zijbeuken met nog een groot venster in de oostelijke muur, aan het koor. Het interieur wordt in drie beuken verdeeld door zware rechthoekige pijlers met fijne imposten aan de binnenzijde van de rondbogige scheidinsbogen. Bij de kruising vinden we vier spitsbogen op zware rechthoekige pijlers. Het koor samengesteld uit één travee, heeft in het noorden als in het zuiden telkens drie hoge rondboognissen, middenin doorbroken door een rondboogvenster. Het schip en het koor worden afgedekt door een vlakke houten zoldering, de zijbeuken met een schuin aflopende houten zoldering. In de transeptarmen vinden we een houten tongewelf in korfboog en de kruising met een bepleisterd kruisribgewelf.
Bronnen :
- R. Lemaire in De Romaanse bouwkunst in de Nederlanden; verhandelingen van de Koninklijke Vlaamse Academie voor Wetenschappen, Letteren en Schone Kunsten in België, Klasse der Kunsten n° 6, Brussel 1952. - Barral i Altet X in Belgique Romane et Grand Duché de Luxembourg; Editions Zodiaque "La Nuit des Temps" n° 71, Abbaye la Pierre-qui-Vire 1989. - Jacqueline Leclercq-Marx in L'Art Roman en Belgique; Editions J-M. Collet 1997. - Jean-Pierre Esther en Geert Bekaert in België Romaans, uitgeverij Hadewijch Antwerpen - Baarn. - André Courtens en Jean Roubier in Romaanse kunst in België; uitgeverij Vokaer Brussel 1971.
De Sint-Eligiuskerk te Eine is één van de belangrijkste Romaanse kerken in de streek rond Oudenaarde. Op deze plaats zou reeds in de 9de eeuw een kerkje hebben gestaan, afhankelijk van het bisdom Doornik. Volgens sommige bronnen nam Gerard de Landast, heer van Eine, in 1171 het initiatief tot het bouwen van een nieuwe kerk, waaraan hij een kapittel verbond van vier kanunniken. De Romaanse driebeukige kruiskerk met vieringtoren is nog deels oorspronkelijk, met uitzondering van het koor en de westgevel met het kanunnikenverblijf. Het schip en de zijbeuken kregen in de 18de eeuw nieuwe vensters. De klokkenverdieping van de vierkante vieringtoren is aan iedere zijde doorbroken door twee spitsboogvormige galmgaten, steunend op een doorlopende lijst. Hoge rondboogvensters met schuine dagkanten verlichten het transept. Rondboognissen markeren de benedenzone van de transeptgevels. Grotendeels verwoest op 01 november 1918 werd de kerk in 1921-1922 heropgebouwd door architect H. Geirnaert, die het geheel wat naar eigen smaak "Romaanser" maakte. Voordien waren beide transeptgevels voorzien van een laatgotisch spitsboogvenster uit 1623.
Bronnen. - R. Lemaire in De Romaanse bouwkunst in de Nederlanden; Verhandelingen van de Koninklijke Vlaamse Academie voor Wetenschappen, Letteren en Schone Kunsten van België, Klasse der Kunsten n° 6, Brussel 1952. - Barral i Altet X in Belgique Romane et Grand-Duché de Luxembourg; Editions "La Nuit des Temps" n° 71, Zodiaque, La Pierre-qui-Vire 1989. - Jacqueline Leclercq-Marx in L'Art Roman en Belgique; Editions J-M. Collet 1997.
De Sint-Laurentiuskerk te Ename was de hoofdkerk van de handelsnederzetting in de schaduw van de aanwezig zijnde Benedictijnenabdij. De afmetingen van de driebeukige kerk wijzen op het belang van de groeiende stad, die echter door de ontmanteling van de Ottoonse burcht en de stichting van de abdij door de graaf van Vlaanderen geleidelijk aan wegkwijnde tot een verstild dorp. De kerk is abnormaal geöriënteerd : Het koor is naar het zuidwesten gericht en de hoofdtoren, die verwant is aan de westertorens uit de Maasromaanse architectuur is dus in feite een oostertoren (foto 1). Deze vierkante toren is op iedere verdieping geleed door rondboogvormige blindnissen (foto 3). De smalle vensters in de zijgevels op de eerste verdieping zijn sleutelgatvormig (foto 2); een overblijfsel van het gebruik van houten formelen voor het slaan van de bogen, gevormd met heel platte stenen. De vijf traveeën van de buitengevels (foto 4 ) van het zeer brede, ongeveer 11 meter, en hoge schip en van de zijbeuken zijn door lisenen geritmeerd foto 5). De grote rondboogvensters, benadrukt door een boognis, zorgen voor een goede lichtinval in het wit bepleisterde interieur (foto 6), waar de wanden volledig vlak ( foto 7) zijn gehouden. De kerk kende meerdere verbouwingen. Zo dateert de portaalomlijsting van 1748. In 1907 leidde architect S. Mortier de grondige restauratiewerken, waarbij de klokkenverdieping van de toren, de zijbeuken en het koorgedeelte, volledig gereconstrueerd werden. De datering van de kerk stelt problemen. Sommigen menen dat ze in de 12de eeuw tot stand kwam. Anderzijds pleiten de stijlverwantschappen met de Maasromaanse architectuur uit de eerste helft van de 11de eeuw en de nog onbeholpen metseltechnieken in Doornikse kalksteen voor een vroegere datering, in een periode toen dit gebied tot het Ottoonse Rijk behoorde.
Bronnen.
- R. Lemaire in De Romaanse bouwkunst in de Nederlanden; Verhandelingen van de Koninklijke Vlaamse Academie voor Wetenschappen, Letteren en Schone Kunsten van België, Klasse der Kunsten n° 6, Brussel 1952. - Barral i Altet X in Belgique Romane et Grand-Duché de Luxembourg; Editions "La Nuit des Temps" n° 71, Zodiaque, La Pierre-qui-Vire 1989. - Jacqueline Leclercq-Marx in L'Art Roman en Belgique; Editions J-M. Collet 1997.
De omvangrijke driebeukige kruiskerk toegewijd aan Sint-Petrus en Urbanus in Huise (Zingem) werd in 1903 ingrijpend gerestaureerd. Volgens de overlevering zou de Heilige Adellardus (+ 740), abt van de beroemde Benedictijnenabdij van Corbie aan de Somme bij Amiens, de bouw van een kerk in zijn geboorteplaats mogelijk hebben gemaakt. De Romaanse kruiskerk met een vierkante vieringstoren ( foto 1) kwam in de 12de of 13de eeuw tot stand. Aan iedere zijde van de klokkenverdieping steken twee gedeelde galmgaten (foto 2), ongeveer van dezelfde vorm als die van de toren in Asper. Vanaf de bovenste lijst gaat de toren over in een achtkant (foto 3). De rondboogvensters van midden- en zijbeuken (foto 4), benadrukt door een nisvorm, zijn gescheiden door de lisenen. De grotere rondboogvensters in de transeptgevels zitten middenin een spaarveld (foto 6), bekroond door een boogfries op lisenen. Ook de oostgevels zijn versierd met boognissen en friezen (foto 6).
Het witgekalkte, eenbeukige Sint-martinuskerkje te Volkegem (foto 1), gesitueerd boven op een heuveltop, biedt door de spitsboogvensters een Gotische aanblik. De dakruiter dateert uit het einde van de 17de of het begin van de 18de eeuw. Maar in het kleine schip in Doornikse kalksteen dateert uit het einde van de 11de of begin 12de eeuw. Oorspronkelijk was het zaalkerkje verlicht door tweemaal vier rondboogvenstertjes, geplaatst tegen de dakrand (foto 2). In beide zijgevels merk je nog telkens twee sporen van deze vroegere lichtopeningen (foto 3). Deze uiterst eenvoudige vormgeving is kenmerkend voor de Romaanse zaalkerkjes in de Zwalmstreek. Belangrijk is hier dat men hier het witte kleuraspect (foto 4)van de buitengevels geëerbiedigd heeft; een element dat vaak verloren is gegaan.
In de streek van Velzeke zijn bijna alle kerkhoven nog omringd met een ommuurd kerkhof. Wordt dit kerkhof als dusdanig niet meer gebruikt, speelt de ruimte rond het kerkgebouw toch nog een essentiële rol in relatie tot de kerkarchitectuur. Lovenswaardige initiatieven als de aanleg van een gazon met behoud van merkwaardige grafkruisen verdienen zeker de aandacht. Onvergeeflijk is het wanneer het het kerkhof dat het kerkgebouw omringd, gedegradeerd is tot een geasfalteerde autoparkeerplaats. Dit is jammerlijk genoeg het geval bij deze Sint-Martinuskerk te Velzeke (foto 1). Als beschermd monument met een geschiedenis die opklimt tot in de 10de eeuw, verdient deze kerk wel wat beter. Het was een zaalkerk met recht afgesloten koor, daterend uit het midden van de 11de eeuw en in de 12de eeuw uitgebreid met een halfronde absis (foto 2). Het schip werd in de loop van de 13de eeuw vervangen. Van de oude situatie zijn nog sporen terug te vinden naast de westertoren (foto 5). De oostpartij, opgetrokken in een mengeling van verschillende soorten natuursteenblokken (foto 4) en hergebruikte Romeinse pannen, bleef bewaard en vertoont nog sporen van gedichte rondboogvensters (foto 3). Aan de zuidelijke kant van de halfronde absis vinden we nog een dichtgestopte deur waarschijnlijk de dodendeur (foto 6) zoals deze werd genoemd.
De Onze-Lieve-Vrouwenkerk van Daknam.
Afsnee
De Sint-Eligiuskerk te Eine
De Sint-Laurentiuskerk te Ename
De Sint-Petrus en Urbanuskerk in Huise
Sint-Martinuskerkje te Volkegem
De Sint-Martinuskerk te Velzeke-Ruddershove
