Michelangelo en Donatello wisten er alles van: de esthetiek van het menselijk lichaam,prachtig verbeeld in hun respectieve Davidbeelden. Daarmee gingen zij terug op schitterende voorbeelden uit de oudheid zoals de discuswerper of de Venus van Milo. Levend werd het als Diane de Poitiers, de maîtresse van koning Hendrik II van Frankrijk, haar borsten ongegeneerd toonde en daarmee alle oude hovelingen likkebaardend liet rondlopen. De esthetiek is echter ver zoek als je naar beelden van de voetbalmatchen kijkt, waar uitzinnige "supporters" staan te dansen met ontbloot bovenlijf, ook al is het putje winter. Bierbuiken en bierblikjes completeren het geheel. En blijkbaar heeft de Oostendse schepen Martine Lesaffre ook geen esthetische ervaring wanneer mannen met ontblote torso door de stad lopen, winkels bezoeken (niet zo proper als er daar van alles gepast wordt) of zich neerploffen op mooie stoelen in een restaurant (mijn goesting is al over). "Welkom in Oostende maar ... doe verdorie een t-shirt aan". De dijk en het strand laten al genoeg onsmakelijke specimen van de mens zien. Ik hoop niet dat buitenards leven hiervan ooit beelden te zien krijgt en deze dan neemt als de menselijke maatstaf.
Weer leesvoer op onze tafel. Carlos Ruiz Zafon is terug met het derde deel van een vierluik over het kerkhof van de vergeten boeken. Na de twee intrigerende boeken "De schaduw van de wind" en "Het spel van de engel" zitten we terug in het Barcelona van de jaren veertig-vijftig. Intrige en emotie, waarin de betovering van boeken, liefde en vriendschap weer net zo een belangrijke rol spelen.
Uitgeverij Signatuur 1 september 2012. 19,95 EUR. Zet je neer en stop niet meer met lezen.
Men kan discussiëren over de rangorde van de koren over heel de wereld, maar voor mij blijft King's College Choir Cambridge de top of the bill. Dit koor dankt zijn ontstaan aan koning Hendrik VI die bij de stichting van het beroemde college in Cambridge in 1441 wilde dat de kerkdiensten in de kapel van het college dagelijks zouden verzorgd worden door een koor. Nog steeds is dit de voornaamste opdracht van het koor, zij het dat zij tegenwoordig zelf instaan voor de evensongs in 3 seizoenen (de rest wordt overgenomen door bezoekende koren). Dit jaar zijn ze elke dag te beluisteren van 29 september tot 1 december, van 15 januari tot 15 maart en van 23 april tot 16 juni, telkens om 17.30 u. Behalve de deze vesperdiensten geeft het koor concerten en maakt tournees over heel de wereld. Muzikaal directeur is sinds een kwart eeuw Stephen Cleobury.
Het King's College Choir is momenteel op tournee in Europa, een unieke gelegenheid om ze life te horen. Saint Malo en Mulhouse zijn al achter de rug maar op 14 september is Rotterdam aan de beurt en op 15 december om 19.30 u geven ze twee korte concerten in de Sint-Bavokathedraal in Gent. Ik beloof je dat je duimen en vingers zal aflikken en heel stil worden bij zoveel schoonheid.
Tijd dat we muziek van Elgar programmeren in ons koor. Edgar Elgar was de zoon van een pianostemmer die zichzelf verschillende instrumenten leerde spelen en op zijn 16e jaar besloot "in de muziek te gaan", al vonden zijn ouders dat hij beter een echte baan zou zoeken. Op zijn 21e jaar werd hij leider van het personeelsorkest van een plaatselijke psychiatrische inrichting (Worcester County Lunatic Asylum). Volgens de directie was muziek heilzaam voor de patienten. Het personeel moest daarom regelmatig concerten geven. Op zijn 32e trouwde Elgar met zijn 8 jaar oudere leerlinge Carolne Alice Roberts, dochter van een hoge officier. Zij verhuisden naar Londen in de hoop dat hier meer werk en succes zou weggelegd zijn. Dit werd een grote tegenvaller: het werk van Elgar sloeg niet aan. Slechts beetje bij beetje groeide het succes en het was pas toen hij de Imperial March componeerde voor het diamanten jubileum van koningin Victoria, dat hij definitief doorbrak. Uiteindelijk werd hij zelfs in de adelstand verheven. Wij kennen Elgar allemaal als de componist van Engelands tweede volkslied "Land of Hope and Glory". Voor ons wordt het een uittreksel uit zijn cantate King Olaf en met name het slotkoor: "As torrents in summer", een climax die Elgar nog nauwelijks bereikte in zijn ander werk.
Nostalgie ... vandaag de laatste IJzerbedevaart "oude stijl". Eén van mijn vroege jeugdherinneringen is de jaarlijkse tocht naar Diksmuide samen met mijn nonkel. In zijn Opel tuften wij de zaterdag naar Diksmuide, zochten - altijd in hetzelfde hotelletje op de markt van het IJzerstadje- onze slaapkamer op (de enige keer ieder jaar dat ik in een tweepersoonsbed bij iemand sliep) om dan een wandelingetje te maken, ergens zeetong met frietjes te gaan eten, en dan via zingende en dansende groepjes jeugd terug naar dé plaats van het gebeuren op zaterdag te gaan: de grote markt waar het spelletje rijkswacht uitdagen plaats vond. En een spelletje was het: kolonel Bastijns, die uit het dorp van mijn nonkel kwam en nog verre familie bleek te zijn, zorgde er voor dat( de betogers aan hun trekken kwamen via een paar charges, desnoods het waterkanon. Iedereen tevreden en op naar de zondag. Mooie momenten met de mis aan de Paxpoort, de toespraken en de zingende massa (toen nog wel), de bloemenhulde, de volksliederen van Vlaanderen, Nederland en Zuid-Afrika, de verhalen over de gebroeders Van Raemdonck, Joe English ... De diepere zin van dit alles zal mij wel ontgaan zijn maar de herinnering blijft. En nu dus het einde van deze traditie. Allicht terecht, want d emancipatiestrijd van Vlaanderen is voor een groot deel gestreden. Blijft de eeuwig actuele boodschap: "nooit meer oorlog". En de hoop dat ons volk blijft zingen.
Ennio Morricone, de bekendste filmcomponist van de 20ste eeuw, komt naar Antwerpen. De man die in een tijdspanne van een halve eeuw ruim 400 filmscores creëerde en samenwerkte met de allergrootste regisseurs dirigeert op zaterdag 22 december in het Sportpaleis een uitgebreide bloemlezing uit zijn onverwoestbare werk. Een unieke en absoluut niet te missen kans voor film- en muziekliefhebbers om dit monument, 84 jaar jong tegen dan, live mee te maken.
In het Sportpaleis zal Ennio Morricone gedurende minstens 2 uur (onderbroken door een pauze) een bloemlezing brengen uit zijn wereldvermaarde filmmelodieën. Samen met het 85 muzikanten tellende symfonieorkest Il Novecento en een voor deze gelegenheid samengesteld koor van niet minder dan 100 zangers zal hij in Belgiës grootste concertzaal zon 15.000 toeschouwers het ene kippenvelmoment na het andere bezorgen. Morricone brengt zijn vaste sopraan Susanna Rigacci als soliste mee en een band met drums, gitaar, bas en keyboards. De componist-dirigent komt al op 18 december naar België om uitgebreid met deze bezetting te repeteren.
Mijn vrouw en ik gaan alvast kaarten reserveren. Mochten er nog mensen willen .
Zoals een fanatieke boekenliefhebber geen boekwinkel kan voorbij gaan maar er wat gaat in rondneuzen (met soms desastreuze gevolgen voor zijn portemonnee) zo zal de gedreven muziekliefhebber altijd klaar staan om in nieuw (en oud) muziekmateriaal te bladeren. Nu is het niet altijd evident om je een goed beeld te vormen van onbekende muziek, alleen door de noten te lezen. Daarom is het zo leuk als je een repertoiredag kan meemaken, waar je niet alleen de muziek ter beschikking hebt maar ze ook nog eens, onder deskundige leiding, door te zingen. De traditionele repertoiredag die al bestond toen Harmonia nog Harmonia was, gaat dit jaar door op zaterdag 6 oktober van 9.30u tot 16.00 u. in AMUZ (Kammenstraat - Antwerpen). Razend interessant niet alleen voor dirigenten maar ook voor koorzangers die willen mee zijn. Mocht dit je interesseren kijk dan gauw naar de website van Koor & Stem.Joop Schets (Nl) en Wim Verdonck (B) staan garant voor een boeiende dag.
Twee tips voor wie Antwerpen één van de culturele hoofdsteden van Vlaanderen vindt:
* op zondag 26 augustus start het nieuwe cultuurseizoen met de cultuurmarkt. Je zou er bijvoorbeeld (gratis) kunnen gaan kijken naar een preview van Ben X, de nieuwe productie van Musical Vlaanderen. Daarvoor kan je terecht in de Stadsschouwburg (toonmomenten om 14.30 u, 15.30 u en 16.30 u). * Mechelen komt naar Antwerpen: op zaterdag 8 september om 20.30 u geeft Wannes Vanderhoeven, organist van de Onze-Lieve-Vrouw-over-de Dijle (Mechelen) een orgelconcert in de Sint Lambertuskerk van Ekeren. (8/10 EUR)
150 jaar geleden werd Claude Debussy geboren in een voorstad van Parijs. Samen met Ravel was hij dé grote vertegenwoordiger van het impressionisme in de muziek, alhoewel hij zelf eigenlijk niet wilde weten van deze term. Twaalf jaar lang (hij was 10 jaar toen hij er voor het eerst kwam) studeerde hij aan het conservatorium van Parijs bij o.m.César Franck. Behalve een uizonderlijk vernieuwend componist was hij een briljant pianist. Hij werd, zoals zo velen in die tijd, sterk beïnvloed door de muziek van Richard Wagner. Als participant aan de Parijse kunstscène hield hij veel van de poëzie van Baudelaire en Verlaine. In zijn muziek vind je ook regelmatig echo's van zijn turbulent liefdesleven. In 1918, terwijl Parijs gebombardeerd werd, overleed Debussy aan rectumkanker.
KLARA zet Debussy vandaag heel de dag in de kijker. Zowel zijn pianowerk als zijn symfonisch werk en zijn opéra's en liederen komen aan bod.
In één van de evangelieën staat een parabel over mensen die uitgenodigd worden voor het bruiloftsmaal. Eén voor één komen ze aandragen met een excuus om niet te moeten komen. Daarop ontsteekt de gastheer in woede en gaat dan maar de straat op om daar toevallige voorbijgangers op te pikken om mee te komen feesten. Ik wou dat ik ook de hort op kon om diegenen die met een excuus komen aandraven om niet naar de koordag te komen, te vervangen door meer enthousiaste zangers. Maar de woede van de gastheer is nog niet over, als je weet dat al maanden geleden die dag werd aangekondigd. Ik heb al meer gezegd dat een koor geen vrijblijvende club is en zou moeten prioritair zijn op andere toevallige afspraken. Het erge is niet dat er niet genoeg zangers zouden zijn, maar dat je achteraf zou moeten opnieuw beginnen om de afwezigen bij te spijkeren. En daar begin ik stilaan helemaal geen zin meer in te hebben.
Ik heb een mailtje gestuurd naar de leden van Musica ad Nives, en nu maar hopen dat iedereen dat leest. Maar vermits ik mijn pappenheimers ken zet ik hier ook hetzelfde berichtje. De vader van Pascale is overleden. Zij en de familie zouden het op prijs stellen dat MaN de uitvaartdienst mee zou helpen verzorgen: donderdag 23/8 om 10.00u. Om alles in goede banen te leiden VERPLAATSEN WE DE REPETITIE VAN DONDERDAG NAAR WOENSDAG. Het spreekt voor zich dat iedereen die zich maar enigzins kan vrijmaken verwacht wordt. Daarmee steunen we Pascale en Gitte en laten we zien dat wij een echte vriendengroep zijn.
Kristelijke deelneming aan de familie en sterkte toegewenst.
Bij KORILE kwam een uitnodiging binnen van de Mechelse Cultuurraad voor een forumvergadering waarop 5 lijsten die zich in oktober aan de kiezer presenteren, hun programma komen voorstellen aan de socio-culturele sector. Enkele maanden geleden kregen we ook al een bevraging in de (mail)bus van de SPA over de noden en verwachtingen van de verenigingen. Natuurlijk weet ik wel dat iedereen alle watertjes wil bevissen, maar ik vind het toch een goed teken dat de politiek ontdekt dat het verenigingsleven een belangrijke factor is in het stedelijk of gemeentelijk weefsel. Zeker in economisch moeilijke tijden is het goed om te kijken hoe we zo goed mogelijk onze sector kunnen ondersteunen en vrijwaren. En ... de cultuurraad bevestigt hiermee dat het geen zinloze praatbarak is. Het voorbeeld verdient navolging.
Vanmorgen op Radio 1: Bormans, de auteur van het boek "The worldbook of happiness", boek dat Herman Van Rompuy aan de wereldleiders cadeau gaf. Het is niet zo maar de zoveelste filosofische beschouwing over geluk, maar de 'wetenschappelijke' mening van 100 topexperts van IJsland tot Zuid-Afrika, van China tot Australië over factoren die meespelen bij het geluk van de mensen. Geluk is als een mooi geslepen diamant met heel veel facetten. Opmerkelijke uitspraken in de uitzending van vanmorgen: we hebben het bordje "welkom" vervangen door bordjes met "hier waak ik". Eenzaamheid is één van de bedreigingen van geluk. Wetenschappers hebben aangetoond dat het geluksgevoel groter is bij mensen die actief zijn in het verenigingsleven. Lapidaire conclusie van mij: breng mensen naar een koor en je maakt ze een beetje gelukkiger.
Ik zat zo wat te mijmeren over de kortzichtigheid van sommige mensen in casu sommige parochieverantwoordelijken die het eigen kleine onmiddellijke belang laten voorgaan op een ruimere visie. Vasthouden aan 4-5 mensen die 's zondags zogenaamd een zingende gemeenschap moeten voorstellen en dan verwonderd zijn dat er geen nieuw leven in een parochiekoor komt. De beste motivatie is nochtans dat een koor soms eens kan optreden op een andere (en mooiere) locatie om dan achteraf met frisse moed zijn gewone taken terug op te nemen. Ik vrees dat zo een kortzichtigheid op niet te lange termijn zichzelf zal wreken, wat heel jammer zou zijn voor koren die vaak een groe traditie achter de rug hebben.
Werk je in een school? Dan weet je dat na 15 augustus de activiteiten al hernemen: klassen in orde brengen, nog wat huisbezoeken, ... In een koor is het niet anders. Volgende week beginnen we er terug aan: de repetities hernemen in MaN, KORILE en Ter Looveren. Wat er gebuert als je een valse start neemt, heb je dagelijks kunnen zien op de Olympische Spelen: je bent definitief verloren. Ik reken er dan ook op dat het maximaal aantal koorleden aanwezig zal zijn, niet in het minst omdat zowel KORILE als Ter Looveren begin september ook nog een optreden hebben. En tussendoor is er de koordag van 9 september, geen vrijblijvend uitje, maar een absolute must. Je moet al van goede huize zijn om een excuus te vinden om er niet aanwezig te zijn.
Met dit tekstje dat we naar Koor & Stem stuurden, sluiten we definitief het hoofdstuk Torino.
Met zijn vijven trokken we naar Torino voor Europa Cantat, drie routiniers en twee nieuwelingen. Feest onder de staalblauwe hemel, te midden van meer dan vierduizend deelnemers uit 40 landen. Straten en pleinen gevuld met muziek, jongeren (zo veel!) die dansten en zongen. Terwijl wij ons over gaven aan het geweld van Gounod, waren anderen bezig met ateliers als Groovy Ladies (met onze Belg Benoît Giaux), Sing it and cook it of met motetten van Bach (weer een van de onzen, Erik Van Nevel). Händel leefde vreedzaam naast de muziek van Eric Whitacre, Body Percussion stond naast Monteverdi.
De kick bij het uitvoeren van de Sint-Ceciliamiszindert nog altijd na bij ons. Maar evengoed waren de optredens van de Choraline (jeugdkoor Muntschouwburg) of het Magnificat Youth Choir uit Hongarije onvergetelijk. En het Open Zingen dat elke dag weer duizenden harten verwarmde, mondde uit in een slotconcert waar Witloof Bay de hoofdact was. Zoals steeds was de bundel voor het Open Zingen een openbaring: ik zag mijn medereizigers enthousiast aankruisen wat ze thuis willen doen (Love of my life van Freddy Mercury, As torrents in summer van Elgar, en de onvermijdelijke canons als Dito van Jürg Siegrist en Makumana van Jesus Debon).
Feilloze, hartelijke organisatie; muziek die de harten verwarmde; ontmoetingen met oude bekenden en nieuwe vrienden; pareltjes van koormuziek; oude meesters herontdekten popmuziek verheven tot kunst. Wij zijn alvast aan het sparen voor een volgendekoorweek en voor Europa Cantat 2015 in Pecs (Hongarije). Ga je mee?
In de middeleeuwen stond aan elke kerk aan de westfaçade een zuilengalerij. Dit was de asielruimte, heilig en onschendbaar. Hier zochten de daklozen, de armen en de vervolgden bescherming. Bij elke kerk of kathedraal konden ze zich laten inschrijven op een lijst (matrikel). Ze werden opgedeeld in groepen van 13 en kregen voedsel en onderdak . Sommigen van hen hadden een misdaad gepleegd of werden hiervan beschuldigd. Er waren voortvluchtige slaven bij, moordenaars, verlaten vrouwen, zwervers en schooiers. Soms kwam er zelfs een hele familie aan. Hun vijanden stonden wel eens net buiten deze ruimte woedend en ongeduldig te wachten tot hun slachtoffer per ongeluk een voet buiten het asiel zou zetten. Dan vermoordden ze hem meteen.
Het asielrecht was echter al een zeer oud gebruik. In het oude Griekenland waren tempels en altaren onschendbaar. Het met geweld onttrekken van iemand aan het recht op asiel betekende een misdaad tegen de religie. In Rome werd een misdadiger die op weg was naar de terechtstelling vrijgelaten als hij/zij een Vestaalse maagd ontmoetten en zich ter aarde wierpen. Hetzelfde gold voor een misdadiger in een legerkamp die de legerstandaard omarmde. Onder keizer Constantijn de Grote werd asielrecht tegen publiek- en privaatrechterlijke vervolging verleend in alle christelijke kerken en kerkhoven.
En dan nog dit:
Franciscus van Assisië schreef een brief aan één van de oversten van zijn orde waarin het volgende:
Ik ben niet gekomen om rechtvaardigen, maar om zondaars te roepen Hieraan herken ik dat je van de Heer houdt als welke broeder ter wereld ook na zoveel als maar mogelijk is te hebben gezondigd, jouw blik kan ontmoeten en jouw vergeving vraagt en jij vergeving achterlaat. En als hij geen vergiffenis vraagt, vraag hem dan zelf of hij vergeven wilt worden. Zelfs als hij daarna nog duizendmaal tegen jou zondigt, heb hem dan nog meer lief dan je mij lief hebt en wel om hem bij de Heer te brengen. Heb altijd medelijden met deze ongelukkigen.
Vandaag meer dan ooit toe te passen: het christendom is er niet voor doetjes. Zelfs al werd je in het diepst van je ziel geraakt, dan nog is er uiteindelijk recht op vergeving.
Het is wel afkicken na de geweldige Europa Cantat. De echte koorliefhebbers onder ons zouden wel kunnen blijven doorgaan met te zingen. Maar niet getreurd, stilaan worden de programma's van de zangweken van 2013 bekend. Ook hier is het weer moeilijk kiezen: wordt het de Choralies in Vaison-la-Romaine, gaan we naar Novi Sad of keren we toch nog eens terug naar Briançon? Om maar niet te spreken van een atelier in Vic (Catalonië) o.l.v. Jordi Savals. En als het de Choralies worden, kiezen we dan voor de grijsgezongen toppers: Carmina Burana, de Krönungsmesse, Fauré's Requiem, of gaan we voor de 'Best of Simon and Garfunkel' of misschien voor het mij onbekende 'Duos moraves' van Antonin Dvorak. Nog even en we kunnen (moeten) weeral inschrijven en beginnen dromen van 2013.
Het zal hopelijk de Antwerpenaars niet ontgaan zijn dat deze zomer de 19e reeks Orgel na de noen loopt in de Antwerpse kathedraal. Elke vrijdag is er een kort concert op het Schyvenorgel telkens om 12.45 uur. Op 17 augustus is het de beurt aan Peter Maus (België) met werk van Weitz, Ch-M. Widor, C.H. Parry, J. Jongen en H. Mulet. Voor de 5 EUR toegangsprijs (inclusief programma) moet je het niet laten.
Met zijn 4158 zangers en een team van 1000 vrijwilligers en medewerkers was Europa Cantat een massaal gebeuren. 10 dagen lang was het feest met deelnemers uit 40 verscillende landen. Om er maar enkele te noemen: Argentinië, China, Ijsland, Japan, Kazakstan, Libanon, Rusland, de USA ... Opvallende aanwezigheid van - naar ik schat - meer dan de helft jonge mensen, die niet alleen de ateliers bevolkten, maar ook straten en pleinen vulden met muziek. De aanwezigheid van België ging ook niet ongemerkt voorbij. Benoît Giaux gaf met zijn Choraline (meisjeskoor van de Koninklijke Muntschouwburg een schitterend concert. En diezelfde Giaux was op het slotconcert de geweldige hoofdact met de groep Witloof Bay (herinner je Eurosong). Op naar de volgende Europa Cantat in 2015 in Pecs (Hongarije).
We zijn terug in de ether. En zoals men zegt: moe en voldaan. Omdat het moe-zijn nog een beetje overheerst, vandaag alleen maar het bewijs dat we er inderdaad waren. Het (enthousiast verslag volgt wel één van de volgende dagen.
Ik ben Carlo (Carlo Claes), geboren op 20 september 1944. Als je goed telt weet je hoe oud / jong ik ben. Enkele jaren geleden gaf ik mijn job als resoc-coördinator van Waas en Dender op om met brugpensioen te gaan. Sindsdien kan ik mij aan mijn echte passie wijden: de koormuziek. Ik dirigeer twee koren: Fiori Musicali uit Sint-Niklaas en het Hanswijkkoor in Mechelen. Zo ontmoet ik iedere week een hoop fijne, lieve mensen. Maar hier is de wereld nog veel groter. Dus kom ik nu ook jou tegen.
