Na drie vluchten en 24 uur onderweg landen we midden in de nacht in Santa Cruz. Santa Cruz is na La Paz de grootste stad van Bolivia. Ze is de laatste decennia gigantisch gegroeid. Eerst door de cocaïnehandel en de laatste jaren door de gas en petroleumindustrie. Er wonen nu anderhalf miljoen mensen. Er komen migranten naar de stad vanuit alle mogelijke hoeken. Dat merken we op ons vliegtuig. Een groep Mennonieten in ouderwetse klederdracht trekken de aandacht van iedereen. Hoe kan je zo in het verleden blijven steken?

Toen Evo Morales in 2006 tot President werd verkozen was een van zijn eerste maatregelen de nationalisatie van gas- en petroleumindustrie. Met het geld dat hiermee binnen kwam zouden programma's ter ondersteuning van de armen worden opgezet. De rijkeren in en rond Santa Cruz waren hier niet gelukkig mee en zetten een beweging op voor meer autonomie en de lokale regering organiseerde een referendum. We kennen dit fenomeen: het rijkere Vlaanderen dat meer autonomie wil tegenover het armere Wallonië. Morales slaagde er in om het referendum onwettelijk te laten verklaren en won later een referendum rond de grondwetsherziening waardoor Bolivia één en ondeelbaar wordt. Toch merken we in de stad nogal wat uitingen van de beweging voor meer autonomie. Op het "Plein van 24 september", het mooie en rustgevend centrale plein, staat een paal die om autonomie schreeuwt. Maar de mensen kuieren rustig rond of zitten te praten op de alomtegenwoordige banken. Schoenenpoetsers proberen klanten te werven. Maar wie hier de show steelt, zijn de koffieschenkers in hun witte pakken. Zij lopen rond met hun karretjes vol met thermossen met gesuikerde koffie, melk en thee. Op hun karretjes staat hun missie: de oeroude gezelligheid en gastvrijheid van het plein behouden. We bezoeken het Natuurhistorisch museum, volgen. Mooie fossielen in een erg verouderd museum.

We reizen door naar Sucre en kunnen kiezen tussen het vliegtuig en de bus: 16 uur bus over onverharde wegen of 30 minuten vliegen voor 40€. De keuze is snel gemaakt.

25-08-2013, 20:52 Geschreven door Jef Maes  

Met meer dan een uur vertraging landen we rond 13 uur in Sucre. Een stralende hemel en een mooie 20 graden, brengen ons in de gewenste stemming. Nadat we zijn ingecheckt in ons hotel, trekken we de stad in. Deze stad straalt helemaal de sfeer uit van Bolivia. Vrouwen met gekleurde doeken en hoeden sieren het straatbeeld. We trekken naar de Mercado Central en eten daar iets. De sfeer van de markt trekt ons aan. Dit is duidelijk het land van de patat. Zoveel soorten aardappelen zie je bij ons nooit. Op een centraal plein, stoten we op fruitkraampjes waar we een prachtige fruitcocktail laten maken voor 8 Bol (0,8€). Wat verder kopen we een zakje met cocabladeren, om op te kauwen want nu voelen we wel dat we op meer dan 2500 meter hoogte zitten. Cocabladeren kauwen is naar het schijnt het meest efficiënte middel om hoogteziekte te vermijden. We passen ons helemaal aan.

Op het centrale plein van Sucre, staat het Museo de la Libertad dat de geschiedenis van de onafhankelijkheidstrijd behandelt. Hier heeft Bolivar de onafhankelijkheid van Bolivia uitgeroepen. Het is een mooi gebouw in koloniale stijl. Terwijl we daar rondwandelen, hoor ik buiten lawaai. Mensen scanderen slogans. Af en toe knallen er bommetjes. Het is een betoging tegen het geweld tegen vrouwen. Maar snel wordt ook duidelijk dat het een begrafenis is. Een jong meisje is blijkbaar vermoord en de roep van honderden mensen, waaronder heel veel jongeren naar "justicia" , gerechtigheid is groot. Geweld tegen vrouwen is blijkbaar een groot probleem in Bolivia: zie http://www.mo.be/artikel/een-vermoorde-vrouw-dag-bolivia

We worden hier meteen met onze neus op de harde werkelijkheid van dit land geduwd. Enkele dagen later lezen we in de krant dat op een week tijd twee meisjes zijn vermoord in Sucre. Het leven is blijkbaar hard in deze 'suikerstad'. We stappen verder naar het Museo de textiel. We krijgen er een overzicht van de verschillende weefsels van de gemeenschappen in de buurt van Sucre. Prachtig geweven stoffen. Een man uit Tarabuco leidt ons rond en geeft nog wat meer uitleg. Terug in de stad gaan we op zoek naar een restaurantje in de buurt van ons hotel. Terwijl we zitten te eten, passeert een luidruchtige groep jongeren begeleid door een fanfare. Weer een betoging? Ditmaal gaat het om een feest van jongeren die het einde van het schooljaar vieren. Een soort 100 dagen. Sucre is precies een stad die nooit slaapt.

25-08-2013, 20:48 Geschreven door Jef Maes  

Op zoek naar een plek voor een ontbijt komen we terecht in een kleine bar waar we onze koffie en ontbijt nemen. Van daaruit trekken we naar het Universiteitsmuseum. Volgens onze gids het belangrijkste museum van Bolivia. Hoewel het museum al een uur open zou moeten zijn, moeten we nog 10 minuten wachten om dan te vernemen dat de belangrijkste afdeling van het museum, dat over het koloniale verleden, gesloten is wegens werken. We kiezen er dan voor om naar de Mercado Central te trekken. Een levendige plek die we nu uitgebreid verkennen. Tegen de middag trekken we naar de plek waar alle Bolivianen hun saldenas komen halen. Dat blijkt een van de lokale specialiteiten te zijn. Het is een soort empanada, maar met een zoutdeeg. En het is inderdaad erg lekker. Na de middag bezoeken we het klooster van Calonetta. Daarvoor nemen we de bus want het klooster ligt tegen een heuvel aan de rand van de stad. We hebben daar een prachtig uitzicht op Sucre. Het plein voor het klooster is een toonbeeld van schrijnende miserie. Indiaanse mannen en vrouwen, zo zat als iets. Daartussen lopen kinderen aan de mouw van hun vader en moeder te trekken. Er wordt geduwd en getrokken... Niet zo maar een enkeling maar een groep van ruim 50 mensen die zich compleet lazarus hebben gedronken. Een schrijnende toestand zoals we op onze reizen nog maar zelden heb gezien. Tientallen mensen uit de buurt gaan bij het klooster aankloppen voor hulp. Dat Bolivia het armste land is van Latijns Amerika wordt hier ten voeten uit gedemonstreerd. Zowat 15% van de bevolking moet het stellen met minder dan 1 dollar per dag en zowat 60% van de bevolking is arm. Om 15u zou het klooster open gaan. Maar we blijken er niet in te kunnen wegens werken. Voor de tweede maal vandaag vangen we bot met onze plannen. Dan maar wat kuieren door de straten en de sfeer van de stad opsnuiven. We kruipen vrij vroeg in bed want morgen gaan we vroeg op stap, naar Tarabuco.

25-08-2013, 20:45 Geschreven door Jef Maes  

Vandaag zijn we vroeg op pad. Om 7 uur trekken we naar de Mercado Central om te ontbijten. We zitten er tussen arme indianen die er een koffie en een broodje komen nuttigen, voor quasi geen geld. Wij doen hetzelfde. Met de minibus naar het busstation om naar Tarabuco te rijden. Daar gaat elke zondag een grote artisanale markt door. Mensen uit heel de omgeving zakken naar daar af om spullen te kopen en te verkopen. Tarabuco is gekend voor zijn prachtige authentieke weefsels. Na anderhalf uur rijden hebben we de 60 km afgelegd en zitten we op 3.200 meter hoogte. We stoppen een handvol cocabladeren in onze mond om te zorgen dat we niet hoogteziek worden. De coca wordt er in grote zakken verkocht en vindt er flink wat afnemers. Maar wij hebben nog voorraad. We zijn er al vroeg bij en de busjes met toeristen zijn nog niet aangekomen. Dat zorgt er voor dat we rustig kunnen rondkijken. De verkopers en verkoopsters zijn absoluut niet agressief. Ze laten ons de tijd om goed uit te kijken en te kiezen. Als we iets goed hebben gevonden, dan begint het spel van bieden en afbieden. Maar in tegenstelling tot Afrika, China of Marokko, laten ze hun prijzen niet echt zakken. Het moet gezegd, hun koopwaar is kwaliteit. De alpacawol voelt zo zacht aan dat je voelt dat je kwaliteit in handen hebt. Daarenboven, mocht je gaan rekenen hoeveel tijd er is ingestoken om de stoffen te weven of te breien, je zou er nog geld bovenop leggen uit pure schaamte. We gaan regelmatig overstag en kopen een gillet, handschoenen, een sjaal, een muts. Ons kan niets meer overkomen in de vrieskou. Studenten geneeskunde lopen rond om de mensen die uit de dorpen zijn afgezakt, medische raad te komen geven. Schapen en geiten verwisselen van eigenaar. De klassieke handdruk bij het vee kopen is hier ook van kracht. Toevallig is het deze zondag ook culinaire markt met tal van lokale specialiteiten. Vrouwen in traditionele klederdracht hebben lekkere dingen klaargemaakt in hun klassieke kleipotten. De lokale bevolking lust er pap van. Her en der zijn er proevers op pad die de gerechten punten geven. Er is blijkbaar een prijs te winnen met het beste gerecht. De beste hobbykok wordt ook hier beloond. Met onze buit op zak nemen we rond 3 uur de busjes die klaar staan om ons terug naar Sucre te brengen. Terug in ons hotel vragen we ons af: hebben we te veel of te weinig gekocht? Het antwoord vinden we snel op Google want daar vinden we exact dezelfde alpaca-sjaal als diegene die we hebben gekocht. Wij hebben 4€ betaald en op internet staat identiek dezelfde sjaal aan 22€. Gelukkig zijn onze valiezen niet groot genoeg, anders zouden we teruggekeerd zijn.

25-08-2013, 20:43 Geschreven door Jef Maes  

Vandaag reizen we door naar Potosi. Drie uur bus om 200 kilometer af te leggen. We stijgen van 2600 naar 4020 meter. Bij het uitstappen voelen we wel degelijk dat we zijn aangekomen in de hoogst gelegen stad ter wereld. Potosi ligt hoger dan Lhasa in Tibet. Het landschap is prachtig. Van kilometers ver zien we de Cerro Ricco liggen, de bekende berg van Potosi, de "rijke berg". Een Inca-leider heeft hier ooit de stommiteit begaan om tegen de Spaanse conquistadores te vertellen dat er zilver in de berg zat. En wat voor zilver: het was de rijkste zilverader ter wereld. De Spanjaarden hebben er decennialang tonnen zilver uit weggeroofd. Natuurlijk deden ze dat niet zelf. Daarvoor lieten ze indianen van einde en ver aanrukken. Er zijn meer dan 600.000 mensen gesneuveld in de ongezonde mijnen, ter meerdere eer en glorie van het Spaanse rijk. We proberen de eerste dag een beetje te acclimatiseren, want bij elke inspanning voel je toch dat je op hoge hoogte verblijft. We verkennen de stad en willen het belangrijke Casa de la Moneda bezoeken. Maar dat is gesloten. We stappen dan verder en bezoeken het klooster Santa Teresa, een prachtig klooster uit de 17de eeuw. Een vrouw met een grote bos sleutels begeleid ons van de ene kamer naar de andere. Voor ons gaat de deur open, achter ons gaat ze weer dicht. De meisjes die hier binnen kwamen, vaak op jonge leeftijd zijn hier in hun leven nooit meer naar buiten gegaan. Goud en zilverwerk zijn hier in overvloed aanwezig. Hier kwamen alleen dochters van rijke families binnen. We stappen verder naar het centrale plein waar ook de kathedraal is gevestigd. Via een achterpoortje kan je de kathedraal bezoeken, maar enkel met een gids. Het is een olijkerd die graag alle aandacht op zich gevestigd ziet. Maar dit heeft ook voordelen. Hij spreekt traag en duidelijk Spaans, zodat we goed kunnen volgen. De kerk is in volle restauratie. Na 3 jaar werken wordt ze in november opnieuw ingehuldigd. Toch is de rijkdom en de pracht en praal al duidelijk zichtbaar. Het orgelpunt wordt een bezoek aan de toren, zowat 90 trappen omhoog. We trappen meteen op onze adem maar geraken probleemloos boven waar een schitterend zicht op de stad wacht. Met als blikvanger uiteraard de Cerro Ricco. Na deze klimpartij past een verfrissing. We proeven het lokale Potosina, maar het is maar fluitjesbier.

25-08-2013, 19:16 Geschreven door Jef Maes  

We beginnen onze dag met een bezoek aan de Casa de la Moneda. Dat is het grootste koloniale gebouw in Latijns Amerika waar gedurende enkele eeuwen munten werden geslagen. Het zilver kwam direct uit de Cerro Ricco en werd daar tot munten verwerkt. Het is een museum met een uitgebreide en interessante collectie. Maar zoals we hier al meer hebben ondervonden kan je enkel een bezoek brengen met een gids die zichzelf graag hoort praten. Na 2,5 uur zijn we rond. De namiddag houden we het rustig en kuieren door de stad om de barokke en koloniale gebouwen te bezichtigen. De volgende ochtend trekken we naar de Mercado Central. Een mooie markt, maar niet zo uitgebreid als in Sucre. We stappen verder naar het centrale plein en merken daar een concentratie van mensen. Toespraken beginnen. We horen dat het gaat over het aan de grond houden van het vliegtuig van President Evo Morales op weg van Moskou naar La Paz. Er ging een gerucht de ronde dat Snowden aan boord zou zitten van het vliegtuig. De mensen zijn kwaad en voelen zich als volk vernederd. Een vertegenwoordiger van de boeren, de vrouwenbeweging, het stadsbestuur en MAS(de beweging van Evo Morales) nemen het woord en fulmineren tegen de yankees. Tientallen mensen applaudisseren en scanderen slogans pro Morales. De VS moet toch ongelooflijk veel schrik hebben van Snowden dat ze tot zulke actie overgaan.  Het is nu al de tweede stad waar we op een betoging stoten. De mensen zijn hier erg maatschappelijk begaan en goed geïnformeerd. Want deze manifestatie kwam al samen enkele uren nadat het bericht over Morales bekend was. Het is wel een straffe schending van het internationaal recht. In heel mijn leven heb ik nog nooit gehoord van een presidentieel vliegtuig dat aan de grond werd gezet, zelfs niet van de grootste gangsters zoals Mobutu.

Na de middag brengen we een bezoek aan de mijn van Potosi. Mijnwerkers vragen al lachend of er geen Fransen, Italianen of Portugezen in de groep zitten, want die mogen vandaag niet binnen. Zelf hebben we besloten om niet mee ondergronds te gaan omwille van de gevaren en de giftige gassen. Maar mijn broer gaat wel binnen, met succes. De mijntrip begint met een bezoek aan de mijnwinkeltjes, waar we naar goede gewoonte geschenken kopen voor de mijnwerkers: dynamiet, coca-cola en cocabladeren. Dat laatste gebruiken de mijnwerkers tegen de honger, want ze blijven zowat acht uur onder de grond zonder te eten. Zonder coca hou je dat niet vol. Daarna trekken we naar een fabriekje waar de mineralen worden gescheiden van gewone steen. Uiteraard met chemische producten die erg giftig zijn. Maar de mensen dragen er geen gasmaskers. Het zijn privébedrijven die de verwerking doen van zilver, zink en tin. Een belangrijk deel wordt uitgevoerd naar Japan. Nu begrijpen we waarom de restauratie van de kathedraal van Potosi vooral met Japans geld kon worden gerealiseerd. Het is duidelijk geen belangeloze geste. Daarna trekken we de berg op. Nu is die nog 4.700 meter hoog, maar vroeger was die meer dan 5000 meter. Door het leegplunderen van de berg door de Spanjaarden, zijn er vele verzakkingen geweest, waardoor de berg is gekrompen. De mijnwerkers werken elk voor eigen rekening. Soms werken ze in groep in een coöperatieve. Hoeveel bruikbare erts er nog in de berg zit weet niemand. Onze gids zegt dat ze misschien nog 10 of 15 jaar verder kunnen werken, maar ze weten niet hoe lang nog. Wat de 15.000 mijnwerkers die nu nog actief zijn, dan moeten beginnen weet niemand. Wat er dan met Potosi gaat gebeuren is een raadsel want deze stad leeft van de mijnontginning en van het toerisme. En beide zijn duidelijk met mekaar verbonden.

25-08-2013, 19:13 Geschreven door Jef Maes  

Vandaag reizen we door naar Uyuni. Van daaruit maken we een driedaagse trip naar de Salar de Uyuni. We gaan nog even de stad in (in Potosi) om onze vlucht naar La Paz te boeken. Binnenlandse vluchten zijn hier echt goedkoop: 50€ om 500 kilometer te overbruggen. Het lijken wel Ryanair prijzen. Op de terugweg stoten we weer op een betoging, maar wegens tijdsgebrek kunnen we niet direct zien waar het over gaat. Het is een betoging van de vakbonden. Om 12 uur nemen we de bus. We rijden door een prachtig landschap met hoge bergen en diepe kloven. Voor het eerst zien we ook heel wat lama's langs de kant. Meestal in een kudde gecombineerd met schapen, gehoed door een herder of herderin, maar ook vaak gewoon loslopend in het veld. Wat ik nog niet heb behandeld in deze notities, maar wat me telkens opvalt, is hoe kleurrijk Bolivia is. Ze dragen veelal erg gekleurde stoffen. De doeken die ze op hun rug tillen gebruiken ze voor alles. Kleine kinderen worden er in opgeborgen, ter bescherming tegen wind en koude. Maar de doeken zijn ook vaak het transportmiddel om alle mogelijke goederen mee te dragen, zelfs gasflessen. Maar de bevolking zelf is ook zeer divers. Nergens hebben we tot nu toe zoveel indianen in het straatbeeld gezien, vermengd met mestiezen of andere Spaansbloedigen. In Mexico merkte je duidelijk dat de indianen tot de laagste klassen behoorden. Dit merk je veel minder in Bolivia. Misschien heeft het te maken met het feit dat de president ook een “indiginos” is. Of is het net andersom en is Morales president kunnen worden omdat de indianen hun plek in de samenleving hebben weten te veroveren. Wellicht is het een combinatie van beiden.

We komen aan in Uyuni. Vanuit de bergen zien we de stad liggen in de ruime vlakte. De stad geeft een nogal sombere en stofferige aanblik. De temperatuur valt best mee: 16 graden. Maar 's nachts vriest het hier. -5 zien we op de thermometer vanuit onze slaapkamer. We boeken onze toer om de Salar de Uyuni te doorkruisen, gaan nog iets eten en iets drinken. Op televisie zien we dat President Morales terug in het land is aangekomen. Hij wordt uitbundig onthaald in een tot de nok gevuld stadion in La Paz. Maar om 21u30 valt het leven hier stil in de stad. Iedereen kruipt hier blijkbaar onder de wol. Wij doen hetzelfde.

25-08-2013, 19:11 Geschreven door Jef Maes  

Om 10 uur stipt staat de jeep voor de deur van ons hotel. We laden onze bagage in voor een driedaagse trip door de Salar de Uyuni, de grootste zoutvlakte van Latijns Amerika. De eerste stop is het treinenkerkhof vlakbij Uyuni. Hier staan tientallen roestige locomotieven en treinwagons. Vroeger was Uyuni een centrum van het treinverkeer in Bolivia, maar toen dat stil viel, bleven hier tientalle treinstellen staan wegroesten. Een surrealistisch schouwspel.

Daarna rijden we richting zoutvlakte. We stoppen eerst nog even aan de rand, waar een kleine nederzetting met de alomtegenwoordige standjes met artisanale spullen om onze aandacht (en centen ) vraagt. We laten ons nogmaals verleiden en kopen een mooi geweven tapijtje en enkele vingerpoppetjes in de vorm van een lama voor onze kleindochter. Eindelijk zitten we in de zoutvlakte. Arbeiders scheppen hier het zout op hopen om daarna over te scheppen op camions. Zover als je kan zien, is alles wit van het zout. 120.000 m2 groot is de zoutvlakte. Dat is 1/3de van België. Heel, heel lang geleden moet hier de zee geweest zijn. Door het opstuwen van de bergen is dit omsingeld geraakt door bergen, maar het zoute water is gebleven. Door de wind is het water verdampt en is er enkel zout overgebleven. De zoutlaag zou meer dan 20 meter dik zijn. Zelfs door het ontginnen van het zout, vermindert de dikte van de laag zout niet, want het water van regen of sneeuw vermengt zich met het zout en vormt een nieuwe laag. Het zout is zo hard dat ze er blokken van kunnen zagen en huizen mee bouwen. We bezoeken zo'n huis, het Hotel de Sal, een hotel volledig opgetrokken in zoutblokken. Je kan hier nog met vier mensen overnachten als je wil, maar het wordt er 's nachts wel - 20 graden. We eten hier ons middagmaal en trekken dan verder naar Isla Incahussi, een eiland met reuzengrote cactussen. Sommige zijn 12 meter groot. Als je weet dat deze cactussen in deze barre omstandigheden 1 cm per jaar groeien, kan je meteen zelf uitrekenen hoe oud ze zijn. We maken een wandeling over het prachtige eiland omgeven door een zee van zout.

We rijden verder over de immense zoutvlakte. Enkele jaren geleden werd ontdekt dat onder deze zoutvlakte de grootste reserve zit van lithium. Lithium is erg gegeerd vandaag, want het is het belangrijkste bestanddeel van batterijen. Met de opkomst van allerlei elektronische toestellen en de elektrische wagens, is lithium misschien wel de petroleum van de 21ste eeuw. Bolivia wil niet hetzelfde meemaken als wat ze met hun zilver hebben meegemaakt en willen de productie van lithiumcarbonaat in eigen handen nemen. Maar het probleem is dat ze niet over de nodige technologie beschikken. Raf Custers wijdt een interessant hoofdstuk aan deze problematiek in zijn boek "De Grondstofjagers". Men is al voorzichtig begonnen met de ontginning van lithium, in samenwerking met een Koreaans bedrijf dat zijn technologie op termijn wil overdragen. Maar de lokale bevolking heeft ook schrik voor de ecologische gevolgen van de ontginning, want vandaag leven ze voor een groot deel van het toerisme. Voor Bolivia is dit een belangrijk strategische kwestie: hoe een eigen industrie, technologie en kennis uitbouwen, zonder het ecologisch evenwicht te verstoren in dit prachtige gebied. Een grote uitdaging voor Evo Morales en zijn regering. Zie: http://www.mo.be/artikel/bolivia-neemt-lithiumproductie-eigen-handen

 We rijden uit de zoutvlakte en komen in een weidse vlakte terecht. Eindpunt vandaag is het kleine dorpje San Juan waar we in een zouthotel gaan overnachten. Na het avondeten willen we nog even douchen, maar de warmwaterleiding is stuk. Geen douche dus vandaag. We kruipen om 9 u in onze isolerende slaapzak om de vrieskou te trotseren want hier is geen verwarming binnen. De volgende dag moeten we al om 6 uur aan het ontbijt zitten om onze tocht verder te zetten.

25-08-2013, 19:08 Geschreven door Jef Maes  

25-08-2013, 19:06 Geschreven door Jef Maes  

Onze derde en laatste dag van onze tour begint vlakbij de refugio waar we hebben overnacht, nl. de Laguna Colorado. We maken een wandeling langs het water, waar de flamingo's al erg actief zijn. We genieten opnieuw van het prachtige landschap. Daarna rijden we het reservaat uit. Vermits er geen controleur aan de inkom zat de dag voordien moeten we hier ons inkomticket van 150 Bol. (15€) betalen. Naar Boliviaanse normen zeer duur, maar als ze het geld gebruiken om de natuur te beschermen, betalen we dit graag. We rijden verder door de bergen en beginnen langzaamaan te zakken. We passeren nog een paar laguna's met flamingo's en lama's. We lopen hier bij een wandeling toevallig ook op een skelet van een lama. Ook voor hen zijn de leefomstandigheden blijkbaar niet evident. We passeren ook een lagune waar borax wordt ontgonnen. Borax wordt voor heel wat dingen gebruikt, maar vooral als desinfecteermiddel. De mijn wordt geëxploiteerd door een Chileens bedrijf en alle ertsen worden uitgevoerd naar Chili. De grondstoffenroof gaat nog steeds door. We rijden verder naar de Ciudad Perdido, een rotsformatie die het uitzicht heeft van een stad die compleet is verlaten.

Onze tocht brengt ons verder naar de Valle de Rochos, waar we lunchen. We zien hier heel wat Viscacha's , een soort konijn. Onze chauffeur legt wat eten op een rots. De beestjes zijn voorzichtig, maar niet zo schuw dat ze niet tot op enkele meters van ons komen om het eten te verorberen. We rijden verder en blijven steeds maar zakken. We rijden voorbij tientallen velden waarop lama's staan te grazen. Op deze hoogte begint ook landbouw mogelijk te worden. In hoofdzaak wordt hier quinoa verbouwd. Dat is sinds 2010 fors uitgebreid volgens onze chauffeur, vooral voor de export. Quinoa is sinds enige tijd erg populair geworden in Europa, ook bij topchefs. Dat heeft er voor gezorgd dat de export naar Europa exponentieel is toegenomen. Er zijn meer velden in gebruik genomen. Gemeenten nemen gezamenlijke initiatieven om efficiënter te produceren. Quinoa is vandaag het belangrijkste exportproduct van Bolivia, na olie en gas. Voor meer info: zie http://www.mo.be/artikel/quinoa-en-het-dilemma-van-de-vrije-markt

Onze laatste stop is San Cristobal. Hier worden in open mijnen heel wat mineralen ontgonnen: zilver, koper, tin... Door de raffinage was gans het dorp vervuild geraakt. Daarom hebben ze het dorp op een andere plaats opnieuw opgebouwd. De mijnen worden door een Japans bedrijf uitgebaat en alle ertsen worden uitgevoerd naar Japan. De grondstoffenroof uit Bolivia, opgestart door de Spanjaarden is nu overgenomen door andere landen. Of Bolivia er veel aan overhoudt is zeer de vraag. We rijden nu Uyuni binnen. Na drie dagen hebben we onze tour afgerond. Het was een indrukwekkende belevenis doorheen een zeer gevarieerd landschap met indrukwekkende panorama’s. Een unieke ervaring. Maar het leven voor mens en dier in de nachtelijke koude, tot -25 graden is er hard.

25-08-2013, 19:02 Geschreven door Jef Maes