Irene Maessen en Marcel Worms in Rosmalen met liederen van Mompou, Nin-Culmell en Poulenc
Gisterenavond weer een prachtig concert bijgewoond van Irene Maessen en Marcel Worms in het Kunsthuis in Rosmalen. Op het programma stond liederen van Federico Mompou en Joaquim Nin-Culmell en Francis Poulenc. Evenals in o.a. de Noorderkerk in Amsterdam tijdens het Mompou-festival werd het programma begonnen met het prachtige lied: Damunt de tu només les flors (dat ook als toegift aan het eind nogmaals werd uitgevoerd.) Heel bijzonder vond ik de combinatie in het programma tussen de Cancons van Nin-Culmell afgewisseld met de Cancons van Mompou waarin soms het zelfde wijsje viel te herkennen. Het was weer genieten van de mooie muziek. Het Kunsthuis zat bomvol (het was uitverkocht), er zaten zelfs mensen in de gang te luisteren. Kunstenares Cecile Potjes heeft hiermee voor de tweede keer dit jaar Marcel Worms naar Rosmalen weten te halen met muziek van Federico Mompou. Hopelijk krijgt dit prachtige initiatief nog weer een vervolg. Marcel, Irene en Cecile bedankt!
11-11-2007
Mompou festival in Amsterdam
Dit weekend heb ik heel veel prachtige muziek gehoord van Federico Mompou tijdens het Mompou Festival, gehouden in het Bethaniënklooster en de Noorderkerk in Amsterdam 9, 10 en 11 November. Enorm genoten van de pianomuziek zeer goed uitgevoerd door pianist Marcel Worms en ook de kamermuziek en liederen met het ensemble bestaande uit: Irene Maessen - sopraan, Marijke van Kooten - viool, Daniël Esser - cello, Martin Kaaij - gitaar, Marcel Worms - piano met als speciale gast: Oleg Fateev (Moldavië) - bayan Voor informatie over het programma van het Mompoufestival, ga naar: http://www.tiaschutrups.nl/TSPRPPK/Projecten/Artikelen/2007/11/9_Mompou_Festival.html
Alles was zeer indrukwekkend. Mijn dank is groot aan de uitvoerende musici die de muziek van Federico Mompou opnieuw onder de aandacht hebben gebracht en de muziek van Mompou recht hebben gedaan in het bijzonder de pianist Marcel Worms, zonder hem was dit festival er natuurlijk nooit geweest en de piano had ook de grootste rol in het geheel. Er is te veel om op te noemen wat allemaal zo goed was, toch wil ik een paar persoonlijke dingen noemen die me zeer geraakt hebben. Op vrijdagavond in het Bethaniënklooster schitterde violiste Marijke van Kooten en Marcel Worms in het stuk Altitud voor viool en piano (1928) (om niet te zeggen werd ik enorm geraakt door het spel) en werd ik aangenaam verrast door het stuk van Elisenda Fábregas (Hommage aan Mompou geschreven voor Marcel Worms). Op zaterdagmiddag in de Noorderkerk was het wederom genieten, al meteen met het eerste stuk: Combat del Somni voor sopraan en piano, waarbij de stem van Irene Maessen me direct heel diep raakte. En waar ik al bang voor was gebeurde nu ook weer (evenals in Mei in Utrecht in Vredenburg) toen ook het concert werd afgesloten met het zelfde lied uit Combat del Somni namelijk Damunt de tu només les flors in de ensemble versie (arrangement Martin Kaaij). Bij het horen van dat stuk kon ik m'n ogen weer niet droog houden. Pure schoonheid en grote klasse van de uitvoerenden! Alles kwam wederom zeer goed tot z'n recht, opnieuw werd Mompou een eer bewezen. De ensemble-versie is zo mooi ragfijn in elkaar gezet dat ieder instrument heel mooi tot z'n recht komt en een deeltje krijgt in het stuk met telkens een ander samenspel. Nou ja, Cant Magics, Charmes en Evocation etc. het is veel te veel om allemaal te noemen maar alles was heel erg mooi! De zaterdagavond de Cancion y danza's compleet, Marcel 'vloog bijna uit de bocht' met de Cancion y danza nr. 6, wat een passie ! en een enorme snelheid en tempowisseling bij het snelle danza-gedeelte. Zeer verassend was dat Cancion y danza nr. 1 ook nog werd uitgevoerd door Oleg Fateev op bayan (een soort accordeon) samen met Marcel op piano. Het nummer kreeg daardoor een heel andere sfeer, alsof je het op straat hoorde, heel erg mooi! (Gewoon rillingen.) Van Suburbis ook erg genoten en de avond werd prachtig afgesloten met Comptines voor sopraan en piano.
En terwijl ik dit schrijf zit waarschijnlijk de Musica Callada van zondag er op en zitten ze aan het lekkere eten. (Tja ik kon niet alles meemaken maar wel 3 van de 4 concerten met heel veel mooie muziek en erg genoten) Ondanks dat er al zo veel van Mompou uitgevoerd is op dit festival, had ik bijv. Pessebres ook heel graag gehoord met het fraaie El Pastor, ach ja als liefhebber van deze wonderlijke muziek is het ook nooit genoeg Ik geloof dat ik thuis voorlopig geen Mompou meer mag opzetten, ze willen de naam Mompou niet meer horen! "Nee niet weer over Mompou" praten klaagden m'n dochters, toen ik vandaag met m'n zus weer iets te enthousiast napraatte over dit schitterende weekend vol met magische klanken van Mompou dat het moeilijk was om er over op te houden. Ik schrijf dit terwijl ik nog steeds in een soort roes zit (na zo'n intensief weekend luisteren en genieten). Ik kan het ook niet omschrijven wat het allemaal zo bijzonder maakt maar voor mij werd wel duidelijk dat met name in de Noorderkerk de muziek rechtstreeks bij me binnen kwam. Cants magics voor piano (uit 1919) was of werd ook daadwerkelijk magisch! Als je je zo verheugd op een Festival als dit kan het in de regel alleen maar tegenvallen zou je zeggen. Nou niets was minder waar! Het overtrof zelfs m'n hooggespannen verwachtingen. De muziek was magisch, het spel van het ensemble getuigde van zo veel liefde voor die muziek van Mompou, dat was gewoon duidelijk hoorbaar en het pianospel van Marcel Worms was gewoon steengoed! Heel erg mooi dat zoiets door puur enthousiasme voor dat specifieke in de muziek van Mompou tot stand gekomen is. Zij die niet geweest zijn hebben heel veel gemist, een volstrekt unieke ervaring, zo veel fraais gecomprimeerd in één weekend!
In het Bethaniënklooster was in de pauze en na afloop een fraaie documentaire van de Franse tv uit 1970 te zien met Federico Mompou zelf aan de piano, de 'meester' aan het woord en prachtige beelden van Mompou en Barcelona, een aandoenlijk filmpje van mooie Spaanse meisjes die duidelijk wat geforceerd z.g onbekommerd wandelden in een prachtige tuin, ondersteund door het pianostuk Jeunes filles au jardin uit Scenes dénfants voor piano (1915-1921), spelende kinderen die een Spaans aftelrijmpje zingen, dat vrij letterlijk terug kwam in Pito, pito, colorito (1943) waarmee het zaterdagavondconcert werd besloten.
De concertzender heeft het festival integraal opgenomen en het plan dit vanaf 2 Januari 2008 te gaan uitzenden zie: http://www.concertzender.nl/index.php?id=322 Dus voor degene die geweest zijn nog een soort herbeleving van dit wel zeer bijzondere weekend en voor degene die niet zijn geweest een kans kennis te maken met deze prachtige muziek. Marcel en het ensemble, heel erg bedankt!
10-11-2007
Marcel Worms speelde Mompou in CBK Amsterdam
Marcel Worms speelde pianowerken van Federico Mompou in het CBK Amsterdam-Oost. Het concert dat op zondag 4 November 2007 plaats vond was gecombineerd met een kleine tentoonstelling van schilderijen van Raymond Boekelder, die geinspireerd waren op de muziek van Mompou.
16-09-2007
Marcel Worms op bezoek bij de weduwe Mompou, Carmen Bravo
Pianist Marcel Worms ging in Spanje op bezoek bij twee hoogbejaarde pianistes. Hij wilde leren hoe hij de muziek van de Catalaanse componist Federico Mompou(1893-1987) dient te spelen. Worms vroeg Mompous weduwe Carmen Bravo en Alicia de Larrocha naar zijn persoonlijkheid: "La Música Callada es el!" was het bondige antwoord van senora de Larrocha. Marcel kreeg ècht les van de dames. Mas piano, mas piano!!! En dat terwijl wij op een opname horen hoe de meester zelf tamelijk forte speelt! Of was zijn gehoor niet meer zo best toen hij boven de tachtig was? Dankzij deze studiereis vallen componist en muziek nu samen als Marcel zijn werken speelt. Een verslag van zijn bezoek aan Carmen Bravo en Alicia de Larrocha heeft Marcel geschreven in 'Mens en melodie' tijdschrift voor muziek jaargang 62 nummer 1 (2007). Op zoek naar de geest van Mompou. Artikel: 'Twee pelgrimages naar Barcelona' De geest van Federico Mompou uit handen van Carmen Bravo en Alicia de Larrocha. Onderstaand filmpje is uit een serie van 5 korte fragmenten waarop te zien is hoe Marcel Worms aanwijzingen krijgt van Carmen Bravo.
Marcel Worms speelt pianowerken van Mompou in CBK Oost te Amsterdam
Zondag 4 November, 2007 aanvang 11.30 u. in Amsterdam, Centrum Beeldende kunst Oost-Watergraafsmeer, 3de Oosterparkstraat 201
Marcel Worms speelt een selectie uit de pianowerken van Federico Mompou:
- Preludes (selectie) - Paisajes - Cant magics - Charmes - Suburbis - Cancion y Danza nr. VI
Reserveren: zie: http://www.cbkamsterdam.nl/index.php?secID=5&artID=35 Tijdens het concert is er in het CBK een expositie van schilderijen van Raymond Boekelder, geinspireerd door de muziek van Federico Mompou. De expositie bestaat uit 5 schilderijen van kleiner formaat dan doorgaans en is alleen op zondag 4 November te zien in combinatie met het pianoconcert van Marcel Worms. Entree 6 Euro, zaal open 11.15 u. Voor agenda website Marcel Worms zie: http://www.marcelworms.com/agenda.php
10-09-2007
Musica Callada
'Música Callada' van Federico Mompou: een muzikale wereld van magie en verstilling
Federico Mompou (1893-1987) is een van die componisten, die zich tamelijk onopvallend beweegt in de marge van de grote stromingen in de twintigste-eeuwse muziek. Hij heeft geen school gemaakt en heeft zich nauwelijks ingespannen om zijn uiterst persoonlijke en herkenbare muziek een bredere bekendheid te geven. Met een minimum aan middelen wist Mompou een maximum aan expressie te bereiken, waarbij hij geen muzikaal systeem volgde maar volledig op zijn intuïtie vertrouwde. Zijn opus magnum is zonder meer de 'Música Callada', een cyclus, bestaande uit 4 boeken en 28 deeltjes, gecomponeerd tussen 1959 en 1967, met een lengte van ongeveer een uur. Aan dit werk ligt een gedicht ten grondslag van de Spaanse mysticus San Juan de la Cruz. Aan een strofe daaruit ontleent het zijn titel: 'La música callada, la soledad sonora'. Maar er is meer in 'Música Callada' te horen dan 'klinkende eenzaamheid': ook de klokken uit de gieterij van zijn grootvader, die Mompou als kleine jongen hoorde, komen tot klinken evenals de Catalaanse volksmuziek en de religieuze muziek van deze regio. Het resultaat is een indrukwekkend opus, dat welhaast een Spaanse tegenhanger genoemd kan worden van Messiaens 'Vingt regards'. Pianist Marcel Worms nam 'Música Callada' op CD op na uitvoerige consultatie in Barcelona van Mompou's weduwe, de onlangs overleden pianiste Carmen Bravo, en van Alicia de Larrocha, aan wie het vierde boek van 'Música Callada' is opgedragen.
Dit jaar is het 20 jaar geleden, dat Mompou in Barcelona overleed en in dat verband voert Marcel Worms in deze periode diens muziek veelvuldig uit. Hoogtepunt zal een driedaags Mompou Festival zijn, dat op 9, 10 en 11 november 2007 in het Bethaniënklooster en de Noorderkerk in Amsterdam zal plaatsvinden. Marcel Worms zal zijn verhaal uiteraard ook illustreren met een aantal delen uit 'Música Callada', die voor gevorderde amateurs zeker speelbaar zijn. Dat geldt overigens voor veel van de overige pianomuziek van Mompou, die eveneens kort de revue zal passeren.
Carmen Bravo, weduwe Mompou
Carmen Bravo, 1993
15-04-2007
Muziek van Federico Mompou in Vredenburg Utrecht
In muziekcentrum Vredenburg een erg mooi concert bijgewoond van kamermuziek van Federico Mompou, uitgevoerd door Marcel Worms en het ensemble. Het programma was overeenkomstig met de stukken zoals die op cd zijn vastgelegd. Ik kan de cd: Chambermusic, El Pont van Federico Mompou door Marcel Worms en het ensemble bij iedereen van harte aanbevelen o.a. te bestellen op de website van Marcel Worms zie: http://www.marcelworms.com/discografie.html Over de avond in Vredenburg vond ik nog een artikel op het weblog van Bert Overbeek over betweterig publiek, zie: http://www.pitchersupport.nl/blog/pivot/entry.php?id=352#body
Frederic Mompou is een van de grote Spaanse componisten van de twintigste eeuw. Música Callada vormt het hoogtepunt van zijn oeuvre. Pianist Marcel Worms voert het vanavond uit, voorafgegaan door een lezing van de Spaanse dichteres, romancière, essayiste en vertaalster Clara Janés. Haar poëzie werd in meer dan twintig talen vertaald. Bovendien is ze de auteur van de biografie Het stille leven van Frederic Mompou. De voertaal is Spaans, met simultaanvertaling in het Nederlands.
Datum: woensdag 6 juni. Tijd: 19:00. Locatie: Instituto Cervantes, Domplein 3, Utrecht. Entree: 5/3 met korting.
Die warme avond begon met een uitgebreide lezing van Clara Janés gevolgd door de gehele Música Callada uitgevoerd door Marcel Worms. De openstaande grote ramen vanwege de warmte in het Instituto Cervantes in Utrecht, zorgden ervoor dat stadsgeluiden en fluitende vogels zich vermengden met de pianoklanken van de Musica Callada. Precies aan het einde van de Música Callada klonken kerkklokken. Wel heel erg toevallig, als je bedenkt dat Mompou zich o.a. liet inspireren door geluiden uit z'n omgeving en z'n vader klokkenmaker was.
14-04-2007
Alicia de Larrocha, F. Mompou en Rosa Sabater
Mompou
Manuel Blancafort - Complete pianomusic Vol. 1
Manuel Blancafort (1897-1987) Complete Piano Music, Vol. 1 Manuel Blancafort i de Rosselló was born on 12th August 1897 in the spa town of La Garriga, near Barcelona, into an educated, middle-class Catalan family. His parents owned a famous hotel in the town which was frequented by many artists, intellectuals and politicians. An enterprising man, and an enthusiast for technological innovation, his father had also set up a factory in La Garriga to produce pianola rolls, and this in effect became Blancaforts music school. Blancafort studied music first with his father, and then with Joan Alsius, who taught him the basics of composition. Then, as a teenager, he began to work in the family factory. It was his job to examine music scores in minute detail and convert the notes into series of perforations on rolls of paper. He was therefore able to learn all about different styles of writing, from the classical composers to the latest works by Debussy, Ravel and Schoenberg, among others, and to complete his musical education to all intents and purposes he was self-taught. Life at the hotel also gave him the opportunity to meet a number of musicians and composers, including Joan Lamote de Grignon and Frederic Mompou, both of whom gave him advice and looked over his early compositions. It was his meeting with Mompou, in 1914, that was to prove the most significant for the young Blancafort, not only musically but also aesthetically and spiritually. Mompou took on the rôle of elder brother, supporting Blancafort and guiding him as he took his first steps as a composer, as well as helping him find his way around the rich and innovative musical scene of 1920s Paris. The première of Blancaforts El parc datraccions (The funfair), given by the pianist, Ricardo Viñes, in Paris in 1926, was enthusiastically received by that citys demanding public, and Maurice Sénart, one of the leading French publishing houses, took an interest in the young composer and went on to publish most of his works. Unfortunately, a promising career was soon brought to an end: the demands of family life (he was to have eleven children), the closure of his fathers factory (caused by the growing success of the gramophone), and problems arising from the Spanish Civil War combined to oblige Blancafort to set up home in Barcelona and spend most of the rest of his life working for an insurance company. Despite the restrictions this entailed, he was nevertheless able, with the support of his remarkable wife, to find a few precious moments in which he could compose, eventually building up a sizeable catalogue of works which represent the living synthesis of Catalan musical culture (Manuel Valls). Spanish isolation during the Franco years, and in particular the closure of the French border, made it difficult for Blancafort to achieve any international fame for his work, but he won prizes and official distinctions in his native country from 1949 until his death in Barcelona on 8th January 1987. Blancaforts work is clearly rooted in Catalan traditions, and its emotional and aesthetic content is always bound to a stable formal structure. This classical approach, in the strict sense of the word, where intellect reigns over sentiment, is present in even his earliest works. In these, despite numerous touches of Romanticism, the composer succeeded in creating, in his own words, something that stands up. His music has a clarity and simplicity far-removed from the German transcendentalism in fashion at the time, his aim being to compose music which was tonal, logical and concise. To this end he took French music as his model, although he believed it was not a question of giving Catalan music a French flavour it has to speak of things Catalan in a European idiom. Blancaforts choice of the piano for his first compositions was quite natural, given his years of close contact with the pianola, his feeling for French aesthetics and his friendship with Mompou, a fine pianist. The early works (191519) recorded for this first volume demonstrate Blancaforts preference for short pieces, either complete in themselves or as sections of a cycle, and for the simple form of the Lied, as well as his interest in everyday subjects and intimate feelings, influenced by the natural world and by a sense of nostalgia and longing: I have always loved silence and isolation I grew up in a world of melancholy which I myself created. The young composer was setting his imagination to music as he searched for a personal idiom. The seven Peces de joventut (Youthful pieces), most of which are written in minor keys, are a good example of this fundamentally romantic attitude, and are a direct introduction to the composers world. His first work, Record (Memory), was probably written and rewritten many times before reaching this final version. It brings together the aspects typical of his later production, simplicity of language, and a fine melodic and harmonic sensibility within a well-structured framework, and owes a clear debt to Griegs Lyrische Stücke. The mysteries of nature were an inexhaustible source of inspiration for Blancafort, as can be seen for instance in the nine Cançons de muntanya (Mountain songs genuine songs without words) in which we hear the gentle lullaby of the wind caressing the branches (I) and a soothing snowfall on to a frozen landscape (III); we are present at sunset (VI and VIII) and in a valley covered by a dawn mist (II); we feel the sadness of remembrance and farewell (IV and VII) and the joy of reaching the summit in the dazzling light of day (V and IX). The eight pieces that make up Notes dantany (Notes from years gone by) are steeped in the same introspective atmosphere as the previous works and are strikingly mature. Lament (Lamentation) and La lluna brilla (Moonlight) anticipate the Nocturns (written 20 years later), Record dinfantesa (Childhood memory) expresses nostalgia for a bygone age, while the autumnal light which opens the cycle, En arribar la tardor (When autumn comes), with a russet carpet of fallen leaves, Al jardí (In the garden), dissipates and is swept aside by the merriment of friends in Els joiosos companyons (The happy friends) and the spring birdsong of Ocells al cel dabril (Birds in the April sky). Blancafort often turned to song in his early days, attracted by its miniature structure and popular nature. This can be seen in his 12 Cançons, as can his interest in traditional Catalan tunes. He believed strongly in the importance of nationalism in music and was keen to follow in the footsteps of Albéniz, Granados and Falla, but with a Catalan bias. The last four songs, like the Tema popular from Notes dantany (which takes its theme from the traditional Catalan song La filla del carmesí), are full of rich and inventive harmonies. Cançó en la solitud, Cançó del capvespre, Cançó en lermita and Cançó a la platja (Song of solitude, Song of twilight, Song of the hermitage and Song of the beach) once again set to music the poetic vision of a young man inclined to solitude and with a love of nature. The composer was also fascinated by the theme of childhood. In the same way as Debussys Childrens Corner, Cançó de la canalla (Childrens song) and Cançoneta per adormir (Lullaby) take us back to our younger days, using the carefree joy of a childrens round and the soporific effects of a gently monotonous song, while in Cançó del pastoret (The little shepherds song), the shepherd plays his flute in harmony with the echo from the mountains. Miquel Villalba English version: Susannah Howe