Amnesty tikt Spanje op vingers: recht op demonstratie onder druk

Voor het rapport 'Spanje: het recht van protest bedreigd' nam Amnesty een aantal van de  gehouden protestdemonstraties onder de loep en publiceerde dertig getuigenissen van slachtoffers onder de demonstranten.

Spanje trok het afgelopen jaar herhaaldelijk de straat op uit protest tegen de privatiseringen in de gezondheidszorg, ontruimingen van huizen, wetgeving van de regering en tegen de banken die het spaargeld van hun klanten bleken te hebben verloren. Volgens Amnesty maakte de politie daarbij keer op keer gebruik van excessief geweld, zoals het in het wilde weg afvuren van rubberkogels waardoor mensen willekeurig gewond raken. Ook was er sprake van collectieve identificatie van protestdeelnemers zonder een directe aanleiding.

Onterechte boetes
Daarnaast worden steeds vaker ten onrechte boetes aan protestdeelnemers opgelegd of komt het tot arrestaties en veroordelingen. De organisatie meent dat er niet langer sprake is van incidenten, maar dat het optreden tegen de demonstraten een systematisch karakter begint te krijgen dat dit het recht van protest aan tast.

'Ik werd door twee mannen weg gesleurd en op de grond gegooid toen de wethouder van gezondheidszaken langs kwam en we een lied begonnen te zingen tegen de privatisering', aldus een verklaring van hulpverpleger Jorge Aranda. 'Toen ik ze begon te protesteren dat ze me pijn deden zeiden ze dat ik gearresteerd was en werd ik in een cel gestopt.'

Aranda, die bij de presentatie was uitgenodigd, staat volgens Amnesty voor een politie-aanpak die steeds regelmatiger wordt toegepast.  Voor de rechter werd Aranda door de politie beschuldigd dat hij de wethouder een klap zou hebben gegeven. Maar uit beelden van aanwezige politiecamera's bleek daarvan geen sprake. 'Als er geen camera bij was had ik zeker een zware straf gekregen', aldus Aranda.

Machtsmisbruik
Volgens Amnesty kwamen het afgelopen jaar vele tientallen soortgelijke klachten binnen van machtsmisbruik door de politie. Daarnaast kregen duizenden demonstraten boetes opgelegd van honderden euro's tot 1.500 euro's. Amnesty waarschuwt dat de boetes stevig worden opgeschroefd in het ontwerp 'Wet voor de Volksbeveiliging' dat de regering in voorbereiding heeft. Daarbij zou het beledigen van een politieagent zelfs een boete tot dertigduizend euro  kunnen gaan opleveren.

De zware kritiek van Amnesty is opnieuw een slag voor het prestige van de minister van Binnenlandse Zaken Jorge Fernández Díaz. Deze kwam de afgelopen maanden aanhoudend in opspraak wegens het excessief optreden van de politie en de grensbewaking. Meeste opschudding veroorzaakte de verdrinking van vijftien immigranten bij Ceuta, waarbij de politie vanaf de kust had geschoten met rubberkogels. Eerder deze week moest de minister na veel kritiek een chef van de Madrileense oproerpolitie ontslaan nadat een demonstratie in maart door chaotisch optreden volledig uit de hand liep. Daarbij vielen meer dan honderd gewonden, waar onder 67 bij de eigen agenten, nadat radicale jongeren met stenen en stokken de politie aanvielen.

Amnesty tikt Spanje stevig op de vingers met aantal aanbevelingen. Zo moet het land het recht op vergadering en vreedzaam protest respecteren. De organisatie roept Spanje op te handelen in overeenstemming met de internationale wetgeving en normen op het gebied van het toepassen van politiegeweld. Daarnaast moeten de overtredingen op het gebied van de mensenrechten worden vervolgd en de slachtoffers schadeloos worden gesteld, aldus Amnesty. Van regeringszijde was gisteren nog niet gereageerd op het rapport.