Terreurgroep IS blies zelf moskee op in Mosul, stellen VS en Irak
Islamitische Staat (IS) heeft in Mosul de moskee opgeblazen waar de terreurbeweging drie jaar geleden het 'kalifaat' uitriep, zeggen de Verenigde Staten en het Iraakse leger. IS-strijders zouden de iconische al-Nuri-moskee hebben vernietigd toen regeringstroepen haar tot dichtbij waren genaderd. De Iraakse premier Haider al-Abadi sprak van 'een officiële verklaring van hun nederlaag'.
IS, op zijn beurt, beschuldigt via zijn persbureau Amaq de Amerikaanse luchtmacht van het vernietigen van het bouwwerk met een bombardement. Beide claims zijn vooralsnog niet te verifiëren. De VS hebben de beschuldiging weggewuifd.
'IS-terroristen hebben weer een historische misdaad begaan door de al-Nuri-moskee en haar historische al-Hadba-minaret op te blazen', aldus het Iraakse leger in een verklaring. De grootste moskee van Mosul werd gebouwd in de 12de eeuw en prijkt als nationaal symbool op een van 's lands bankbiljetten.
De al-Nuri staat in het hart van de oude stad van Mosul, die omsingeld is door een coalitie van onder meer het Iraakse leger, Koerdische strijders en sjiitische milities. Sinds Bagdad oktober vorig jaar zijn offensief begon, heeft IS de controle verloren over alles behalve dit kleine stukje stad.
Afgelopen weekeinde openden de regeringstroepen ook de aanval op dit laatste IS-bastion in Mosul. Elite-eenheden waren woensdag de oude stad binnengedrongen en de moskee tot 50 meter genaderd, aldus de verklaring van het Iraakse leger.
Symbolisch
De al-Nuri-moskee, met zijn schuin hangende minaret, heeft grote symbolische waarde voor IS. Het gebedshuis was het decor van het eerste publieke optreden van IS-leider al-Baghdadi, toen hij in juli 2014 een nieuw kalifaat verkondigde. De moskee is vernoemd naar Nur ad-Din, een Turkse krijgsheer die in de 12e eeuw moslimtroepen had verenigd in de strijd tegen de kruisvaarders.
De afgelopen jaren vormde Mosul samen met de Syrische stad Raqqa de territoriale basis van IS. De terreurbeweging veroverde de toen tweede stad van Irak in juni 2014. Vanaf dat moment tot aan de ontploffing van woensdagavond wapperde de IS-vlag boven op de 840 jaar oude minaret. Met het verlies van Mosul zou IS zijn voornaamste machtsbasis in Irak kwijt zijn, al blijven gebieden ten zuiden en westen van de stad voorlopig nog in handen van de beweging.
Sinds het offensief op Mosul zijn naar schatting 850 duizend inwoners op drift geraakt. In de oude stad zitten volgens de Verenigde Naties nog zo'n 100 duizend burgers, onder wie veel kinderen. Sinds de bestorming van Mosul in 2014 zijn er duizend kinderen gedood en 1100 gewond geraakt. Veel anderen zijn Mosul ontvlucht bij het naderen van het Iraakse leger. Die heeft families eerder deze maand nogmaals opgedragen het gebied rondom de moskee te verlaten.