Direct naar artikelinhoud

Tesla-topman Musk wil met nieuw bedrijf gedachten kunnen downloaden en uploaden

Verlamde ledematen die weer tot leven worden gewekt, een implantaat dat 'gedachten' kan lezen en zo een virtuele hand laat bewegen, een pacemaker voor het brein die dwangstoornissen verjaagt of een elektrode tegen chronische misselijkheid - de medische wetenschap kan inmiddels wonderen verrichten die tot voor een decennium als sciencefiction werden omschreven.

Elon Musk.Beeld anp

Dus is het misschien niet verbazend dat Elon Musk (raketten, elektrische auto's, accu's en de toekomst in het algemeen) zich heeft gestort op weer een nieuwe onderneming, dit keer een die een verbinding wil leggen tussen het menselijk brein en kunstmatige intelligentie. Het doel van het bedrijf Neuralink Corp: een implantaat ontwikkelen dat gedachten kan downloaden en uploaden.

Van Musk is bekend dat hij zich ergert aan met name 'de output' van het menselijk brein. Die is tergend langzaam, vergeleken met bijvoorbeeld 'de hoge bandbreedte van de visuele interface met het brein' (de ogen) die mensen kenmerkt. Met andere woorden: data komt wel snel binnen, maar over het tikken van een appje doen we een eeuwigheid. Als we gedachten kunnen afvangen en omzetten in tekst of beweging, zou de mensheid een stuk efficiënter communiceren, is een van de ideeën van Musk. Neuralink moet hierbij gaan helpen.

'Embryonaal stadium'

Het bedrijf waarvan The Wall Street Journal gewag maakt, is sinds vorige zomer in oprichting en bevindt zich volgens andere deelnemers in een 'embryonaal stadium'. Wel zoekt het op Facebook naar technici die zijn gespecialiseerd in brein-computerinterfaces.  Neuralink is zeker niet de enige, getuige de enorme hoeveelheid wetenschappelijk onderzoek dat naar deze vorm van communicatie wordt gedaan. Ook de onderzoekstak van de Amerikaanse defensie Darpa heeft 60 miljoen dollar (55 miljoen euro) gestoken in de ontwikkeling van brein-computerinterfaces. Musk zelf denkt dat het nog ongeveer een half decennium duurt voor het brein efficiënt en bruikbaar kan worden afgetapt, zei hij eerder tegen Vanity Vair.

Dat het hard gaat, blijkt uit de genoemde voorbeelden, alle voortkomend uit Nederlands onderzoek. Niettemin zijn er nog talloze horden te nemen voor de gedroomde mensmachinecommunicatie er is. Zo zijn nu nog riskante operaties nodig om implantaten te plaatsen en kost het patiënten nu vaak nog veel tijd om vaardigheden onder de knie te krijgen die nodig zijn om apparaten met gedachten te bedienen.

'Bedrijf in je hoofd'

'Wat Musk wil is in feite een verdere efficiencyslag in de communicatie met onze apparaten', zegt technologiefilosofe Esther Keymolen van de Universiteit Leiden. 'We staan al de hele dag in verbinding met internet via onze smartphones, en langs deze weg kan de communicatie nog sneller, alsof we van 3G naar 4G gaan.'

De toepassingen zitten nu nog vooral in het medisch domein, maar wat gebeurt er als straks al onze gedachten afgetapt kunnen worden? 'Ik moet er voor mezelf niet aan denken', zegt Keymolen. 'Je krijgt met deze technologie in feite een bedrijf in je hoofd. Het is nu al moeilijk te achterhalen wat technologieconcerns met al je gegevens doen en hoe ze verbanden leggen.'

Musk wil door ons brein te koppelen aan computers er ook voor zorgen dat de mens de kunstmatige intelligentie ook in de toekomst de baas blijft. 'Hij wil voorkomen dat wij mensen een soort huisdieren worden van AI', zegt Keymolen. Maar de ontwikkeling kan er ook toe leiden dat de kunstmatig intelligente entiteit waarmee we verbonden zijn, ook dingen gaat terugsturen ons brein in. 'Als dat gebeurt ga je je afvragen: wie ben ik nog?'

Stel dat AI ook dingen gaat terugsturen naar ons brein. Vanaf dat moment moet je je afvragen: wie ben ik nog?
Esther Keymolen, technologiefilosofe Universiteit Leiden