"Niemand heeft er zaken mee wat voor geloof je aanhangt of met wie je naar bed gaat"

Beeld je de wereld van verschil in: tussen de roltrappen onder het machtige glazen plafond in St. Pancras in Londen en het tochtgat Slough Station, met zijn afbladderende verf en oude houten trappen. Je komt er boven in een typisch Britse stadskern. Een middeleeuwse kerk staat er plomp en verloren tussen een modernistisch cultureel centrum, een supermarkt en een werf van een hoog gebouw met op de afrastering "Slough is evolving. Take your place at the future works".

Slough is een bizarre mix van heden en verleden. Wanneer ik door de kleine straten richting industriepark loop, langs achtertuinen en paadjes vol afval, waarschuwt een voorbijganger me dat ik moet opletten voor mijn fototoestel. "You better watch out for robbers", zegt hij, een vreemde gedachte op deze klaarlichte dag in hartje Engeland.

Verderop staat de grote MARS-fabriek, de allereerste vestiging van de Amerikaanse snoep- en hondenvoerfabrikant in Europa. Er komt net een truck uit Zaandam zijn dagelijkse portie suiker afleveren. "Zolang het nog duurt", zegt de chauffeur, "We weten ook niet wat de toekomst brengt en of de invoerrechten niet zo hoog worden dat we niet meer kunnen komen invoeren. Wie zal het zeggen?"

(lees voort onder de foto)

De grote vraag aan de vooravond van de onderhandelingen over de uitstap uit de Europese Unie is het statuut van de Europese werknemers in het Verenigd Koninkrijk. Het Hogerhuis heeft pas nog geopperd dat de 3 miljoen werknemers hier al hun rechten moeten behouden. Maar die idee is uiteindelijk door het Lagerhuis weggestemd.

Het valt op dat velen niet wakker liggen van hun eigen situatie, maar wel van die van anderen. Voor een Poolse supermarkt zegt Alex me: "Ik woon hier al tien jaar en werk als schoonmaker bij een bank. Mijn vrouw is Spaanse. Samen praten we veel over de brexit, maar we willen blijven. Het zijn vooral degenen die nog zouden willen komen, die minder kansen zullen krijgen. Maar zelfs als ze ons ook weg willen, wie zou dan onze jobs willen overnemen?"

Of hij niet bang is voor haatmisdrijven? Want de weerzin tegen migranten was een belangrijke factor in het beslissingsproces. "Nee, in elke samenleving heb je domme en slimme mensen, mensen die je kunnen uitstaan en racisten."

In Purnival Avenue, in een rustige maar grijze buurt, ga ik langs bij de Bed&Breakfast van Nazar Lodhi. De vriendelijke Pakistaanse ondernemer kwam in de pers met zijn pamflettencampagne tegen haatmisdrijven. Hij heeft het misprijzen tegen vreemdelingen zien toenemen na het referendum en wil dat iedereen die het meemaakt, dat meldt aan zijn organisatie en op die manier aan de politie.

Nazar Lodhi spreekt mensen aan op straat, in een tempel of kerk of moskee, en toont hen een folder in verschillende talen, omdat de taaldrempel soms erg hoog is. "Als je op de bus scheef wordt bekeken, of als ze je zeggen dat je tijd gekomen is na de brexit, meldt dat dan, blijf niet zwijgen", zegt hij tegen een voorbijganger.

"Het gaat niet alleen om racisme, wij komen met onze organisatie van Britten én buitenlanders op voor al wie gediscrimineerd wordt. Niemand heeft er toch zaken mee wat voor geloof je aanhangt, wat je eet of met wie je naar bed gaat?"

In de pers werd het stijgend aantal haatmisdrijven na het referendum flink uitgesmeerd. De cijfers, een toename met 57 procent op de politiewebsite True Vision, was echter niet op bewijzen gebaseerd. Als iemand de indruk heeft dat hij wordt geviseerd, dan geldt dat automatisch als een haatmisdrijf.

Ook de politiedata die volgden, toonden een stijging, met 42 procent, maar die trend was al begonnen voor het referendum en een directe link met de brexit was moeilijk te bewijzen.

Toch geeft Nazar Lodhi niet op. "Haatmisdrijven zijn wel degelijk in onze maatschappij geslopen", zegt hij. "Als ik met mijn campagne één incident kan vermijden, dan is mijn missie geslaagd."