"Je moet erop letten dat je blijft lachen"

"Cabin crew, be seated for take off": u krijgt het te horen net voor uw vliegtuig opstijgt. Voor u kan de vakantie beginnen, maar eens in de lucht beginnen stewards en stewardessen aan hun taak. Vlucht JAF3617 van JetairFly naar Brindisi en Lamezia Terme zit vol: 148 passagiers aan boord. Elisabeth, Valerie en Geert zijn de "cabin crew": drie mensen voor een volle Boeing 737, dat is zeker niet te veel.

22 jaar is Elisabeth. Ze heeft net haar bachelor "office management" behaald. "Vorige zomer ben ik als stewardess bij JetairFly beginnen werken, na een intensieve opleiding tijdens de paasvakantie", zegt ze. "Eerst als jobstudent, maar na 50 werkdagen ben ik overgestapt naar het statuut van werkstudent." Tijdens het afgelopen schooljaar heeft ze gewerkt tijdens de weekends, maar sinds juli vliegt ze weer "full time": een vijftal vluchten per week doet ze, heen en terug.

JetairFly is de op één na grootste luchtvaartmaatschappij van het land, met 23 vliegtuigen. De maatschappij vliegt 105 bestemmingen aan, de meeste in het gebied rond de Middellandse Zee. Vaak zijn dat echte vakantiebestemmingen, en dat betekent dat het drukker is tijdens vakantieperiodes.

Daarom doet JetairFly een beroep op jobstudenten, om de pieken op te vangen. Met 108 zijn ze. "Wij krijgen net dezelfde opleiding als de rest van het vliegend personeel, en we moeten gemiddeld 80 procent halen op onze examens", legt Elisabeth uit. U hoeft dus niet ongerust te zijn: al het personeel aan boord weet perfect wat te doen in geval van noodsituaties. En geloof me vrij: dat is beslist méér dan aangeven waar de nooduitgangen zijn, of tonen hoe je een zuurstofmasker aandoet.

Niets van die enge dingen tijdens de vlucht Brussel-Brindisi. Het cabinepersoneel werkt zich wel uit de naad om iedereen aan boord te geven wat hem toekomt. Hebt u een maaltijd besteld? Hebt u liever een sandwich, een frisdrank of een biertje? Iedereen krijgt de gepaste service: dat lijkt misschien eenvoudig, maar Elisabeth, Valerie en Geert weten perfect wie waar zit en wie betaald heeft voor een maaltijd en wie niet. Dan nog al het afval ophalen, en intussen hebben de piloten de landing al ingezet.

Na een vlucht van iets meer dan twee uur landt de Boeing 737 op de luchthaven van Brindisi, aan de Adriatische kust. We scheren over een ferryboot in de haven en de piloten zetten hun "kist" zachtjes aan de grond.

Nu is het even opletten, want alleen de passagiers met eindbestemming Brindisi moeten eruit; de rest moet blijven zitten tot in Lamezia Terme, de volgende halte. Daarna gaat het weer richting Brussel. De crew ziet erop toe dat niemand te vroeg uitstapt en controleert daarom ieders instapkaart. Klus geklaard.

Maar dan sturen de luchthavenautoriteiten de gang van zaken een beetje in de war. Het vliegtuig moet bijtanken en alle transitpassagiers moeten om veiligheidsredenen van boord: reglement is reglement. Het cabinepersoneel is niet blij, want dat betekent tijdsverlies. Maar "elk nadeel heb z'n voordeel": de crew trekt plastic handschoenen aan en begint aan een snelle schoonmaak van de cabine. De minder glamoureuze kant van de job.

Na een uurtje is alles achter de rug en kunnen we vertrekken. Transitpassagiers en nieuwe passagiers die terugvliegen naar Brussel op de juiste stoel zetten, blijkt een hectische oefening, want de luchthaven van Brindisi heeft blijkbaar geen rekening gehouden met de transitpassagiers die doorvliegen naar Lamezia. De crew lost het probleem snel en efficiënt op, met de glimlach. "Je moet erop letten dat je blijft lachen", zegt Elisabeth. "Je eigen emoties toon je niet tegenover de passagiers, ook niet als die onvriendelijk worden om welke reden dan ook." Professioneel zijn en je niets persoonlijk aantrekken, dus.

De vlucht naar Lamezia duurt een uurtje. Wie met een droge keel zit, krijgt een glaasje water, maar voor de rest kan de crew even uitblazen. Hét moment om vlug iets te eten. Ook stewards en stewardessen zijn mensen die honger kunnen krijgen.

Tijd om na te tafelen is er niet, want de landing wordt alweer ingezet. Het is al donker als de Boeing tot stilstand komt op de luchthaven van Lamezia Terme.

Het scenario lijkt wat op dat van daarnet. De crew controleert dat al wie er hier uit moet inderdaad ook hier uitstapt. Ook nu weer moet het toestel bijtanken, maar deze keer mogen de transitpassagiers blijven zitten. Een dik halfuur later is iedereen aan boord en kan de Boeing taxiën naar de startbaan.

Het laatste traject van de zogenoemde driehoeksvlucht duurt zo'n twee uur en een half. Een twintigtal stoelen is niet bezet. "We kunnen het iets kalmer aan doen", zegt Elisabeth. Dat valt mee, want het is intussen al laat. Een aantal passagiers is moe en sluit de ogen, maar de bemanning doet wat ze moet doen: veiligheidsaanwijzingen geven, een natje en een droogje geven aan wie dat wil en het afval inzamelen.

"Ik vind dit een leuke job", zegt Elisabeth. "Je leert veel mensen kennen want elke dag werk je met andere collega's. Je krijgt ook telkens weer met andere passagiers te maken. Je doet veel mensenkennis op en hebt ook een verantwoordelijkheid."

En ja, soms mag Elisabeth al eens in een chique hotel overnachten als dat nodig is voor de job. "Elk meisje droomt ervan om in een vijfsterrenhotel te overnachten. Ook leuk is dat je dan samen met de hele crew iets kunt gaan doen: een wandeling op de promenade in Agadir bijvoorbeeld, onderduiken in de soeks in Marrakech of een bezoek brengen aan de Eiffeltoren in Parijs."

Is stewardess echt een droomjob? Elisabeth klinkt toch wel enthousiast en denkt eraan om van haar studentenjob een vaste job te maken. "Er zitten natuurlijk ook wel nadelen aan", geeft ze toe. "Door die onregelmatige werkuren wordt je sociaal leven wel beperkt. Als ik bijvoorbeeld een vlucht moet doen die om zes uur vertrekt, sta ik al om drie uur 's nachts op. Je moet altijd fit zijn, voor als er iets gebeurt. Dat betekent dat je zelfdiscipline moet hebben."

Met veel zelfdiscipline zetten de piloten onze Boeing aan de grond in Brussel. Het is intussen bijna één uur. Er was geen wolkje aan de lucht. Brussels by night, allerlei lichtjes.