Gat in ozonlaag boven Antarctica wordt steeds kleiner
Dankzij een steeds verdere afname van het gebruik van schadelijke CFK's zal het gat in de ozonlaag boven Antarctica tegen het midden van deze eeuw weer helemaal dicht moeten zijn. Dankzij het Protocol van Montreal uit 1989 dat het gebruik van CFK's (chloorfluorkoolstofverbindingen) aan banden legt, is het ozonniveau weer aan een opmars bezig.
CFK's werden sinds de jaren 1930 gebruikt als koelmiddel en drijfgas voor spuitbussen, maar vernietigen ook stratosferisch ozon. Daardoor kan UV-licht de ozonlaag doordringen en de kans op kanker bij mensen die eraan worden blootgesteld, verhogen.
Het gat vormt zich elk jaar in augustus, wanneer Antarctica ontwaakt uit de donkere winter. Tegen oktober heeft het zich volledig gevormd. Aan het einde van de twintigste eeuw leek de afbouw van de ozonlaag steeds sneller te gebeuren.
Metingen
Met satellietwaarnemingen, weerballonnen en modellen observeerden de wetenschappers sinds 2000 jaarlijks een steeds verdere verhoging van de ozonkolom en een tragere afbraak.
Sinds 2000, toen de ozonafbraak haar hoogtepunt bereikte, is het zichtbare gat gekrompen tot 3,9 vierkante kilometer.
"We kunnen er nu vertrouwen in hebben dat de dingen die we gedaan hebben om de planeet op weg te zitten richting genezing, werken," vertelt Susan Solomon, een wetenschapper aan MIT die het onderzoek leidt. "Dat is goed voor ons, niet? We maakten komaf met de problematische chemicaliën en nu zien we de planeet reageren."
Vulkaanuitbarsting
Ondanks de positieve trend bereikte het gat in de ozonlaag een recordomvang in oktober 2015. Wetenschappers gingen daarom op zoek naar andere oorzaken. De uitbarsting van de Chileense vulkaan Calbuco bleek de voornaamste verklaring voor de omvangrijke ozonuitputting.
Het team is ervan overtuigd dat het ozongat verder zal krimpen en uiteindelijk weer volledig kan verdwijnen tegen midden deze eeuw, op voorwaarde dat het CFK-gebruik teruggedrongen blijft en er geen gigantische vulkaanuitbarstingen meer zijn.