Het leven na de 'Jungle': "Ik vind het hier zo mooi"

We hebben met Khan afgesproken voor de deur van zijn flatgebouw in Gauchetières, een sociale woonwijk in Nogent-le-Rotrou, waar hij tot onze verbazing staat te kletsen met een dame die haar hondje uitlaat. "Een van mijn dochters is getrouwd met een Turk", vertelt Chantal Desforest, "Hun zoontje heet Riad." Voor het eerst zien we een glimlach op het gezicht van de anders zo ernstige Khan. "Riad is de Arabische versie van Riaz! We hebben dezelfde naam!" In amper twee dagen tijd blijkt dat de jongeman uit Pakistan al vrienden heeft gemaakt.

"Chantal gaat me helpen met mijn Frans. Ik heb enkele woordenschat- en grammaticaboeken meegenomen uit Jungle Books, de bibliotheek van het kamp. Ik zou ze graag eens aan haar laten zien." Snoopy, het hondje van zijn buurvrouw, snuffelt nieuwsgierig aan de nieuwkomer.

"De integratie gaat moeilijk zijn", waarschuwt Chantal Desforest. "Dit is een landbouwersgemeenschap, mensen zijn koud en afstandelijk. En zoals overal geldt ook hier: onbekend is onbemind. Ik weet wat uitsluiting is. Ik ben van Duitse oorsprong en ben hier vijf jaar na de oorlog komen wonen. Het zal niet over rozen gaan."

10.000 inwoners

Nogent-le-Rotrou is een stadje van 10.000 inwoners in het departement Eure-et-Loir, net onder Normandië, 350 kilometer van Calais. Het heeft een charmant centrum met pittoreske straatjes en een pleintje met enkele bistro's en de mairie. In de verte torent een kasteel boven de weilanden uit. Even typisch Frans zijn de monolitische woonblokken aan de rand. Er was ruim plaats voor de 26 vluchtelingen uit Calais, want heel wat flats staan leeg. Het oogt grijs en een beetje droevig. "Ik vind het hier zo mooi", zegt Khan. "Dit is 1.000, nee, ontelbaar keer beter dan de Jungle. Daar was alleen koud water. Er waren zelfs geen douches. Het was er koud en er stond altijd wind."

Ik opper nog even dat het weer hier toch ook maar grauw en kil is, maar Khan is niet van zijn stuk te brengen. Hij wijst naar de versgeschilderde moskee. "Ik ben er gisteren al gaan bidden. Ik denk dat de imam uit Pakistan komt." Zijn ogen blinken.

Hij laat ons binnen in de flat, die hij deelt met een Afghaan en vier andere Pakistanen. Een van hen is Ali Muhsin. Ik herinner me hem vanuit de Jungle, omdat hij kampte met een zware hoest. "Weet je nog dat ik me zorgen maakte dat ik mijn doktersafspraak in Calais zou missen door op de bus te stappen? Ze hebben het kunnen regelen dat ik hier naar de dokter kan!"

Het appartement oogt wat aftands, maar het is gerieflijk en warm. Er zijn twee slaapkamers, maar achter een kast halverwege de living is een derde kamer geïmproviseerd.

"Dit is wat anders dan mijn tent in de Jungle, toch?" Khan toont ons de schoolboeken die hij heeft kunnen redden uit Jungle Books. "Pantalon, veste, bonnet." Hij lijkt vastbesloten om Frans te leren.

Er is een badkamer en een keukentje. Een wasmachine wordt zo snel mogelijk geleverd. Ze hebben ook voedselbonnen gekregen. Khan trekt ermee naar de dichtstbijzijnde supermarkt en koopt wat mandarijnen, peren, 6 kilo bloem, wc-papier. Hij speurt naar de goedkoopste producten en slaagt erin drie tassen te vullen voor amper 19 euro.

Enkele klanten zuchten omdat Khan de kassierster niet goed begrijpt en voor vertraging zorgt. "Meneer heeft wat hulp nodig," sust de winkeldame, "laat me hem even helpen." Khan verontschuldigt zich voor zijn slechte Frans. Dan wijst hij trots naar het pak bloem. "Farine." De kassierster is gecharmeerd en leert hem het Franse woord voor elk product dat ze scant.

"Goed voor FN"

Maar niet iedereen in Nogent-le-Rotrou heeft evenveel geduld met de migranten uit Calais. Geen demonstraties hier door Front National zoals op sommige andere plaatsen in het land, maar wel gelijkaardige geluiden.

"Ik vind niet dat wij ze moeten ontvangen," zegt Philippe Morizot, "want we hebben ze niets te bieden. Hier is geen werk voor hen. Ik heb maar een klein pensioentje, terwijl ik al van mijn 16 jaar werk. Dit gaat zwaar vallen zo dicht bij de verkiezingen, neem dat van mij aan. Goed voor FN."

Een dame met Algerijnse roots diept de ene na de andere racistische anekdote op. Ze is hier als kind aangekomen, maar heeft haar Arabische naam veranderd in Sonia om van de problemen af te zijn. Toch kreeg haar dochtertje van vier onlangs nog te horen dat het "een terroristenkind" is.

Ludovic, een ingeweken Parisien, drukt ons meermaals op het hart dat dit een gesloten, xenofoob stadje is. "In het begin zal het meevallen, maar het gaat venijnig worden. Het is hier erger dan racistisch. Wij zijn hier vier jaar geleden komen wonen, omdat Parijs te duur was, maar we denken eraan om terug te keren. Mensen zijn echt agressief, enkel en alleen omdat ik niet van hier ben." Op de terugweg naar huis vragen we Khan hoe hij onthaald is. "Sommige Fransen zijn boos, maar wat ze ook doen, we gaan in alle omstandigheden vriendelijk blijven. Ze moeten weten dat we net voor het geweld gevlucht zijn."

Khan komt oorspronkelijk uit Bajaur, een district in Pakistan dat grenst aan Afghanistan. Als ik vraag naar het geweld waar hij voor gevlucht is, wordt het stil.

"Taliban. Engelse les geven is genoeg om doodsbedreigingen te krijgen. Dat is te westers. Ik gaf inentingen tegen polio, ten strengste verboden door de taliban. Mijn broer hebben ze in de schouder geschoten, zijn arm is voor altijd verlamd. Ik heb gezien dat ze gisteren nog een poliowerker hebben opgeblazen."

In 2014 is Khan naar het Verenigd Koninkrijk gevlucht. Hij werd uitgewezen en stond een jaar later weer thuis. Zijn leven was toch al in gevaar, dus besloot Khan om bij de politie te werken. Hij toont me op zijn gsm een foto in uniform.

"Pakistaanse politie is het eerste doelwit voor de taliban. Toen mijn overste is vermoord ben ik opnieuw gevlucht. De dag erna zelfs."

Over land is hij terug naar Europa gekomen. Zijn vrouw en een dochtertje van twee jaar oud zitten nog in Pakistan. De komende maanden zullen Khan en zijn vrienden interviews moeten afleggen die bepalend zijn voor een langer verblijf in Frankrijk. En daar hopen ze alle zes op, geen van hen denkt nog aan het Verenigd Koninkrijk.

"We gaan hier gelukkig zijn, en zo gaan we de mensen in Nogent-le-Rotrou op hun beurt geluk bezorgen", filosofeert Khan.