Direct naar artikelinhoud

NS-dochter speelt vuil spel bij aanbesteding

NS-dochter Abellio Limburg heeft vuil spel gespeeld bij de aanbesteding van de gecombineerde ov-concessie in Limburg, eerder dit jaar. Abellio ontving vertrouwelijke informatie van de voormalige concessiedirecteur van concurrent Veolia Limburg en omzeilde zijn concurrentiebeding. Abellio heeft de aanbesteding met grote overmacht gewonnen.

NS-dochter speelt vuil spel bij aanbesteding
Beeld Marcel van den Bergh / de Volkskrant

Dit heeft de NS dinsdag zelf bekendgemaakt. De NS was er om strategische redenen op gebrand de Limburgse concessie in de wacht te slepen. Tegen de zin van de NS omvat die concessie een stoptreinlijn die deels over het intercitynet van de NS rijdt. Het staatsspoorbedrijf is fel gekant tegen de komst van meerdere aanbieders op dezelfde lijn en hoopte dit te voorkomen door de concessie zelf in de wacht te slepen.

NS-directeur Timo Huges ontkent via een woordvoerder elke betrokkenheid bij de affaire. Ook ontkent hij betrokkenen te hebben verzocht geen volledige openheid te geven tegenover de onderzoekers, zoals de inmiddels ontslagen directeur Annemarie Zuidberg van Qbuzz en Abellio Limburg dinsdag meldde aan RTL Nieuws. De onschuld van Huges zou blijken uit het rapport over de kwestie dat de NS door advocatenkantoor De Brauw Blackstone Westbroek heeft laten opstellen.

Minister Dijsselbloem van Financiën, namens de Staat enige aandeelhouder in NS, noemt de gang van zaken 'volstrekt onacceptabel'. De Kamer wil snel een debat. De Autoriteit Consument en Markt stelt een onderzoek in.

Met zijn drieën tegen de NS

Particuliere ov-bedrijven gingen in 2008 met elkaar in zee om het monopolie van de NS te breken. De strijd om de concessies stinkt. Lees hier de reconstructie van Sander Heijne.

'Geschokt'

De NS-top stelt in een persbericht 'geschokt' te zijn over de gang van zaken en heeft de betrokken bestuurders op non-actief gesteld. Daarnaast zegt de NS eventuele consequenties te zullen accepteren. Het is nog onduidelijk wat de gevolgen van de affaire voor de NS zullen zijn. De Limburgse gedeputeerde Patrick van der Broeck van Infra is dinsdag enkele uren voor de publicatie van het rapport voor de eerste keer geïnformeerd door het spoorbedrijf. Hij zegt 'verbijsterd' te zijn over het nieuws en beraadt zich op stappen. Mogelijk moet Abellio de concessie, die in 2016 ingaat, weer inleveren.

De NS noemt de uitkomsten van het onderzoek 'tegenstrijdig aan de cultuur waar het bedrijf voor staat.' Toch lijkt de zaak niet op zichzelf te staan. Eind jaren negentig zette NS alles op alles om een marktexperiment op het spoor met nieuwkomer Lovers Rail te saboteren. In 2001 deed het bedrijf uit angst een buitenlandse vervoerder in de Randstad te moeten toelaten een onrealistisch hoog bod op de concessie voor de hogesnelheidslijn.

Onregelmatigheden bij NS dochtermaatschappij QBuzz volstrekt onacceptabel.
Minister Dijsselbloem

Arriva, Veolia en Connexxion spannen samen tegen NS

De ov-bedrijven Arriva, Veolia en Connexxion spannen samen tegen de NS. Ze proberen de NS dwars te zitten door rechtszaken te voeren wanneer concessies van het staatsbedrijf onderhands worden verlengd. Onderling hebben de drie bedrijven daarentegen een niet-aanvalsverdrag gesloten.

Hart en ziel

Het nieuws over het dubbelspel van de eigen voormalige concessiedirecteur komt voor Veolia als een grote verrassing. Directeur Manu Lageirse: 'Het is moeilijk voorstelbaar dat een medewerker die zich altijd met hart en ziel voor Veolia heeft ingezet zoiets doet.' Veolia is de zittende concessiehouder in Limburg en was daarmee in theorie in het voordeel bij de aanbesteding. Zittende vervoerders kunnen als enige beschikken over de exacte vervoerscijfers per lijn, waardoor ze de kosten en opbrengsten van een concessie beter kunnen inschatten. Naar nu blijkt beschikte Abellio heimelijk eveneens over deze informatie.

'Ik begrijp oprecht niet waarom de NS de concessie op het spel zet door onze voormalig directeur te raadplegen', zegt Lageirse. Volgens de Veolia-topman kunnen de uitgelekte bedrijfsgeheimen de overmacht waarmee de NS-dochter de aanbesteding heeft gewonnen onmogelijk verklaren. Lageirse beschuldigt de NS al langer van machtsmisbruik en oneerlijke concurrentie. 'Abellio heeft blijkbaar niets aan het toeval willen overlaten, maar zolang we geen eerlijk speelveld hebben op de Nederlandse spoormarkt had de NS de aanbesteding sowieso wel gewonnen.'

Kartelwaakhond: NS deed niet aan machtsmisbruik

Kartelwaakhond ACM zag vorige maand af van een boete voor de NS wegens machtsmisbruik bij de aanbesteding van de openbaar vervoersconcessie Limburg. Hoewel de NS in de ogen van de ACM de spoorwegwet op vier kleine punten overtrad, had dit geen invloed op de kans van concurrenten om de concessie ter waarde van 1,5 miljard euro in de wacht te slepen.