Heerlijk, mijn mening is zonder mij op vakantie
Ik had u natuurlijk op een weloverwogen mening kunnen trakteren over, laten we zeggen, extreemrechts terrorisme of Koreaans-Amerikaanse escalaties, maar dat zal niet gaan. Mijn mening heb ik op vakantie gestuurd naar een all-in-resort op de Malediven. Zelf ben ik intussen met mijn gezin naar de Ardennen gegaan. Lekker rustig joh, zo zonder mening en … ik wilde zeggen: zonder nieuws, draagbare apparaten, wifi, mobiel bereik. Maar al die dingen heb ik hier nu net wél. Vandaar dat ik deze column kon tikken en naar de krant kon mailen en dat ik ook nog vaag, maar meningloos benul had van extreemrechts terrorisme en Koreaans-Amerikaanse escalaties.
tweehonderd blokhutten
In een van de brochures die deze regio aansmeren, las ik dat je hier als bezoeker kunt genieten van de ‘totale stilte’ en even ‘helemaal weg van de moderniteit’ bent (een uitermate modern verlangen, als je het mij vraagt). Het moet gezegd: ze doen hier met z’n allen erg hun best om die belofte waar te maken. Zo zit ik hier heerlijk primitief in een blokhut op een heuvel over de pittoreske Maasvallei te turen. Punt is: er staan op deze heuvel nog een kleine tweehonderd identieke blokhutten – voorzien van warm water, riolering, koelkast, tv, elektrische nep-haard en wifi – over de Maasvallei te turen.
Op dag twee van de vakantie kregen we een groep opgeschoten Twentse jongeren in de hut naast ons. Vaarwel ‘totale stilte’. Als mijn mening er ook was geweest, had hij er vast het zijne van gedacht. Gelukkig kwam een van die jongens zich meteen netjes voorstellen en vertellen dat we maar even moesten aankloppen als we last van ze hadden. Ach, het zijn toch zulke aardige jongens, denken mijn vrouw en ik nu, als we om twee uur ’s nachts wakker liggen van de harde muziek en het dronkemansgelal.
De natuur – uiteraard verkocht als ‘ongerept’ – is keurig verkaveld en met tolpoorten omheind. Hetzelfde geldt voor de cultuur, die ‘authentiek’ heet. ‘Weg van de moderniteit’ kost je heel moderne euro’s. Gaan kajakken doet eerder denken aan een pretparkattractie, inclusief wachtrijen, opstoppingen en ‘fotomoment bij de tweede waterval’, dan aan de beloofde ‘avontuurlijke wilderniservaring’.
Waar ontkom je eraan? In een klooster misschien? Wij bezochten de vermaarde benedictijner abdij van Maredsous op een gewone, doordeweekse dag. Een overvolle parkeerplaats, kinderen die spelen in de speeltuin van de kloostertuin, terwijl de ouders op het drukke terras genieten van de gelijknamige abdijkaas en -bier (die geen van beide overigens nog echt door de monniken zelf worden gemaakt). De gedachte is verleidelijk: zou de heilige kloostervader Benedictus, van wie een reliek bewaard wordt in de kloosterkerk, het zo bedoeld hebben? En hoe kunnen de monniken, die er toch ook nog leven, in zo’n omgeving echt monnik zijn?
écht onthecht
Zoiets zou ik vast ook gedacht hebben, als mijn mening erbij was geweest. Maar ik heb het in alle eerlijkheid prima naar mijn zin gehad in de abdij, en in de natuur, en tijdens het kajakken, en tijdens alle andere toeristische uitstapjes in de Ardennen.
Steeds meer raak ik ervan overtuigd, dat de mening een valse vriend is van onze redelijkheid en fijngevoeligheid, ja van heel ons geestelijke leven. De monnik van Maredsous leeft niet onthecht door zich van de dagtoeristen af te wenden, hij leeft écht onthecht door niet van alles van de dagtoeristen te vinden. En wij kunnen allemaal moderne monastieken zijn, wanneer we ons oefenen in de meningsvrijheid – ik bedoel niet de vrijheid om iets te mogen vinden, maar de veel diepere innerlijke vrijheid om ergens helemaal niets van te vinden.
Wie echt weg wil van de moderniteit, die probeert de toeristen en het lawaai en de valuta en de wifi niet te ontvluchten – een grondtrek van de moderniteit is nu net dat die zichzelf ontvluchten wil. Nee, beter laat hij zijn mening thuis. En leeft, glimlacht, geniet.