Iran en Irak sluiten defensieakkoord "tegen terrorisme"

De twee Golfstaten gaan hun militaire samenwerking optrekken. Dat staat in een akkoord dat de ministers van Defensie van Iran en Irak hebben ondertekend. De Verenigde Staten -en ook andere landen in de regio- zullen vrijwel zeker bedenkingen hebben bij die toenadering tussen de voormalige aartsvijanden.

Het akkoord is ondertekend door de Iraanse minister van Defensie Hossein Dehghan en zijn Iraakse collega Irfan al-Hiyali. Volgens het Iraanse persagentschap IRNA gaat het over het beter beveiligen van de lange gemeenschappelijke grens, over logistiek en over opleiding van troepen. Dat is volgens Teheran en Bagdad vooral gericht "tegen terrorisme en extremisme". 

De Verenigde Staten en de meeste Arabische landen -denk maar aan Saudi-Arabië- zullen vrijwel zeker de wenkbrauwen fronsen bij die Iraans-Iraakse toenadering op militair gebied.

Sinds de ambtsaanvaarding van president Donald Trump in de VS zijn er weer spanningen tussen Washington en Teheran. Trump heeft -net als in de tijd van George W. Bush- weer gesproken over "de dreiging van schurkenstaten zoals Noord-Korea, Iran en Syrië". Vooral Iran financiert en traint volgens hem gewapende groepen in het Nabije Oosten. Iran ontkent dat en wijst op de rol van het Amerikaanse militaire ingrijpen in de destabilisering van de regio.

Saudi-Arabië en andere Arabische landen vrezen dan weer een "sjiitische omsingeling" nu er in de nasleep van de strijd tegen IS een as ontstaat van Iran over Irak en het zuiden van Syrië tot Libanon. De Saudi's beschuldigen Iran dan weer van steun aan de sjiitische Houthi's die grote delen van Jemen in handen hebben gekregen.

Van bloedvijanden tot bondgenoten

Irak en Iran hebben een lange traditie van vijandschap. Het zijn twee grote landen en dus natuurlijke rivalen voor invloed in de Perzische Golf. Dat kadert dan nog in de tegenstelling tussen soennieten en sjiieten binnen de islam en Arabieren tegen Perzen.

Dat resulteerde in een machtsstrijd tussen de prowesterse Shah in Iran en het pro-Sovjet-regime van Saddam Hoessein in Irak. Daarna botste het seculiere socialistische bewind van Saddam met de Iraanse islamitische revolutie van ayatollah Ruhollah Khomeini in de eerste Golfoorlog. Tussen 1980 en 1988 sneuvelden daarin meer dan een miljoen mensen, veelal Iraniërs. 

Het omverwerpen van Saddam door Britten en Amerikanen leidde dan weer tot het aan de macht komen van de sjiitische meerderheid in Irak en tot toenadering met Iran. De opkomst van de radicale soennitische terreurgroep IS dreef Teheran en Bagdad dan weer verder naar elkaar. Iraanse Revolutionaire Wachten vechten nu met het Iraakse leger tegen IS en in Syrië vechten Iraniërs zij aan zij met Iraakse sjiietische vrijwilligers en het leger van Assad, zowel tegen rebellen als tegen IS. 

Meest gelezen