Nu wordt het lastiger voor Trump: hij heeft het Congres nodig
Na veertig dagen als president van de VS wordt het nu lastiger voor Donald Trump, want hij kan het niet meer alleen. Veel van zijn beloften vergen instemming van het Huis van Afgevaardigden en de Senaat. Morgen spreekt hij het Congres voor het eerst toe. Kan hij eenheid scheppen?
Het zal waarschijnlijk gaan over Obamacare en de belastingen, twee hete hangijzers die hij tijdens de verkiezingen verbaal eenvoudig wist te vervangen dan wel te vervormen, maar die in de presidentiële praktijk taai en onhandelbaar blijken.
Het leek zo makkelijk. In beide kamers van het Congres hebben de Republikeinen de meerderheid. Als de president en zijn partij een duidelijk plan hadden gehad en het daarover eens waren geweest, hadden ze dat relatief eenvoudig kunnen doordrukken. Maar de Republikeinen weten niet wat ze willen.
Trump heeft zich lange tijd op de vlakte gehouden over Obamacare en de belastingverlaging, en de volksvertegenwoordigers zijn de laatste weken geschrokken van de weerstand die hun voornemens oproepen. Zeker na afgelopen week, waarin zij op reces waren en tijdens bijeenkomsten in en rond hun thuisbases veel kritiek te verduren kregen, is de twijfel toegeslagen bij veel Republikeinen. Hoe hard moeten zij ingrijpen?
Stokpaardje
Obamacare is het duidelijkste geval van onduidelijkheid. “We gaan dat verwerpen en vervangen”, zei Trump een jaar lang tijdens zijn campagne, tot groot enthousiasme van zijn aanhangers. Het is ook een stokpaardje van de Republikeinen in Washington, die al sinds de invoering, zeven jaar geleden, hebben gezegd dat ze de voor velen verplichte zorgverzekering zullen torpederen zodra ze de kans krijgen. Makkelijk zat, torpederen – maar hoe zit het met de vervanging?
Vele Republikeinen zeiden Obamacare te zullen torpederen zodra ze de kans krijgen. Makkelijk zat, torpederen – maar hoe zit het met de vervanging?
Daarover groeit nu de verdeeldheid binnen de Republikeinse partij. Een deel van Obamacare bestaat uit een uitbreiding van Medicaid, een overheidsprogramma dat miljoenen Amerikanen zorg biedt. Ook veel Trump-stemmers profiteren daarvan. Gouverneur John Kasich van Ohio noemde de volledige verwerping zondag ‘niet acceptabel’, omdat miljoenen verzekerden ineens buiten de boot zouden vallen. “Er groeit een consensus dat we voorzichtig moeten zijn”, zei Republikeins senator Chuck Grassley. Hardliner Mo Brooks daarentegen, beschuldigde zijn partijleden van een gebrek aan ruggengraat. “Er zijn veel partijleden die zich nu laten leiden door die protesten.”
Trump zelf zei vandaag dat de kwestie “ongelooflijk ingewikkeld” was. “Niemand wist dat gezondheidszorg zo gecompliceerd kon zijn”, zei hij. De Republikeinen zien nu dat iets afbreken makkelijker is dan iets opbouwen.
Lange baan
Zonder een idee over de vervanging van Obamacare kan het Congres ook het belastingstelsel niet hervormen: daarvoor moet eerst bekend zijn wat de nieuwe zorgverzekering gaat kosten. Zo wordt dat op de lange baan geschoven, wat de Republikein David Joyce drie weken geleden al deed verzuchten dat “we geen klap klaarspelen”.
Trump zal die wetgevende stilstand retorisch wegwuiven door te wijzen op zijn daadkracht de afgelopen weken: op de behouden fabrieken, op het geschrapte handelsverdrag TPP, op de doorstart van gestopte pijplijnen, op het uitzetten van illegalen, en op de stijgende beurskoersen en andere economische cijfers die grotendeels aan zijn voorganger te danken zijn.
Verschuivingen in begroting
Ook zal hij het hebben over de begroting, waarin hij grote verschuivingen heeft aangekondigd. Vandaag bood hij al een inkijkje: hij wil 10 procent (ruim 50 miljard dollar) meer naar defensie, en grote kortingen op buitenlandse hulp, het milieu, en de bijstand, de traditionele kwetsbare posten. Het is de openingszet in een lang proces van onderhandelingen, waarbij de vraag is of de extra uitgaven wel gedekt kunnen worden met extra bezuinigingen.
Trump kan dat beeld van daadkracht verder versterken door miljardeninvesteringen in de infrastructuur aan te kondigen, een belangrijke campagnebelofte. Niet investeren is geen optie, gaf Trump al een voorzet, waarmee hij de Republikeinen voor het blok zet die eigenlijk andere prioriteiten hebben. Tegelijkertijd kan hij op deze manier de hand reiken naar Democraten, die eerder hebben laten weten best samen met Trump wegen en bruggen te willen bouwen.
Scheldpartijen en doemdenkerij doen het goed bij Trumps harde kern, maar als hij boven de 40 procent waardering wil uitstijgen, moet hij iets anders proberen
Eenheid: het zou kunnen zijn dat Trump daarop de grootste nadruk legt. Nadat hij in zijn inaugurele rede een inktzwarte stand van een verdeeld land schetste en de verantwoordelijkheid daarvoor deels bij politici legde, zou tekstschrijver Stephen Miller zijn baas Trump dit keer volgens radiozender NPR een optimistischer en constructiever boodschap in de mond willen leggen. Scheldpartijen en doemdenkerij doen het goed bij Trumps harde kern, maar als hij boven de 40 procent waardering wil uitstijgen moet hij iets anders proberen.