Direct naar artikelinhoud
Video

"Te weinig ambulances na aanslag"

Een communicatieprobleem, een andere visie van aanpak of een fout? Dat was de vraag na de getuigenis van commandant Tanguy du Bus de Warnaffe van de Brusselse brandweer (BHDBDMH) in de parlementaire onderzoekscommissie over de terreuraanslagen. Hij hekelde het feit dat de 112-centrale van Leuven weigerde om bijkomende ziekenwagens naar Zaventem te sturen.

"Ik ben ervan overtuigd dat de mobilisatie van ziekenwagens door de zone Vlaams-Brabant West en de BHDBDMH eerder mensenlevens heeft gered dan chaos te creëren zoals sommigen beweren. (...) Men zou ons moeten bedanken in plaats van bloempotten naar ons te gooien", zei hij. De commandant was zowel ter plaatse in Zaventem als in Maalbeek, maar het was zijn getuigenis over de toestand in Zaventem die bij heel wat commissieleden vragen opriep. Hij lag ook aan de basis van de verklaringen van Brussels staatssecretaris Cécile Jodogne (Défi) dat er in Zaventem een tekort aan ziekenwagens was geweest. Zij wees als reden naar de 112-centrale van Leuven.

Tanguy du Bus de Warnaffe herhaalde die stelling: in het eerste uur na de aanslagen op de luchthaven waren er 23 ziekenwagens in Zaventem: 7 gestuurd door de Vlaams-Brabant West, 11 door de Brusselse brandweer en 5 door de 112-centrale van Leuven. Ondanks herhaalde vragen wilde de Leuvense centrale geen bijkomende ziekenwagens sturen omdat die vraag moest komen van de 'Dir Med', die de medische leiding heeft van de operatie.

Andere procedure

Was er dan een tekort aan ziekenwagens of niet? Eerdere getuigen beweerden van niet. Voor du Bus de Warnaffe was er een tekort geweest als hijzelf en zijn Vlaams-Brabantse collega niet hadden opgetreden. Hij erkende ook dat er in Brussel een andere procedure geldt voor het vragen van versterking dan in Vlaanderen. In het Brussels gewest kan een commandant die versterking vragen, in Vlaanderen dient de vraag door de 'Dir Med' gesteld te worden. Maar de commandant vond toch dat de Leuvense 112-centrale een 'inschattingsfout' gemaakt had.

Tanguy du Bus de Warnaffe was op de dag van de aanslagen de officier van wacht bij de Brusselse brandweer en was op de kazerne toen het telefoontje binnenkwam over de aanslag. Kort na het vertrek van de eerste hulpcolonne besloot hij zelf naar de luchthaven te vertrekken. Hij hield ook contact met zijn collega van Vlaams-Brabant West, waar hij overigens ook als vrijwillig officier actief is. Hij getuigde dat hij herhaaldelijk om bijkomende ziekenwagens vroeg aan de Leuvense 112-centrale, maar dat werd telkens geweigerd. "Tijdens de vele oefeningen waarin ik deelnam op de luchthaven van Zaventem heb ik nooit zo weinig ziekenwagens gezien", klonk het scherp.

Maar op de vele vragen van commissieleden moest hij erkennen dat er een tekort aan ziekenwagens geweest was zonder de ziekenwagens van de Brusselse en Vlaams-Brabantse brandweer. Voorts had hij ook geen volledig zicht op de situatie, of op het beschikbare materieel en de hulpverleners die op de andere verdieping bezig waren. Zo had de commandant pas even voor 9 uur voor het eerst contact met de 'Dir Med'. Voordat deze aangekomen is, neemt de MUG-arts die als eerste ter plaatse is die functie waar.

"Eenheid van commando"

"Er moet een eenheid van commando zijn. Eén man moet het overzicht hebben, en u had dat niet", stelde commissievoorzitter Patrick Dewael. Hij wees er ook op dat er ook een globale coördinatie moet zijn. Zo moeten er steeds de nodige manschappen en middelen achter de hand gehouden worden voor het geval dat er nog een calamiteit gebeurt. Wat als er nog een derde aanslag zou volgen op Zaventem en Maalbeek? Op 22 maart liepen er nog medeplichtigen van de zelfmoordterroristen rond.

Tanguy du Bus de Warnaffe verliet rond 9.20 uur Zaventem nadat hij ingelicht was over de aanslag in het metrostation Maalbeek. Om 9.35 uur nam hij als 'Dir PC-Ops' de leiding van de operaties op zich. Dat de hulpoperaties daar goed verliepen, had volgens de commandant onder meer te maken met het feit dat er een interventieplan voor de metro bestond zodat iedereen precies wist wat te doen. Ook werden onmiddellijk voldoende ziekenwagens en materieel opgevorderd en waren de coördinatiestructuren zeer snel actief. Maar de hulpverleners werden geconfronteerd met twee medische posten, een falend gsm- en ASTRID-netwerk en moeilijkheden met het beheer van de hulpcolonnes die uit de andere provincies op weg waren naar de hoofdstad.

"Te weinig ambulances na aanslag"
Brussels brandweercommandant Tanguy du Bus de Warnaffe.
Commissievoorzitter Patrick Dewael (Open Vld).