We moeten elke leerling uitdagen. Dat doe je niet door de lat zo laag te leggen dat iedereen erover kan

Ik verslik mij 's ochtends nog zelden in mijn koffie bij het doornemen van de kranten. Tien jaar in de Wetstraat hardde mijn mondholte. Maar woensdagochtend was het weer eens zover (DM 04/05). Met dank aan Lieven Boeve, hoofd van de koepel van het katholiek onderwijs - oftewel 'de Guimardstraat'.

Die stelde voor om in het katholiek onderwijs ruimte te maken voor de islam, middels het opnemen van religieuze islamitische symbolen, het inrichten van islamitische gebedsruimtes, het aanbieden van vrijwillige islamlessen, bezoeken aan moskeeën en dergelijke meer. Want onderzoek leerde de Guimardstraat dat "als ze niets deden, hun identiteit zou verwateren".

Nu was in mijn collegetijd de betekenis van het bijvoeglijk naamwoord 'katholiek' al bijzonder relatief. Het was eerder een traditie of cultuurideaal dan een bekentenis tot de dogma's en leerstellingen van Rome. En toch is het volgens Boeve "voortaan" niet meer de bedoeling om leerlingen of leraren de katholieke identiteit op te leggen, noch om moslims en andersgelovigen te bekeren.

Heeft Boeve sinds 1985 geen college of lyceum meer betreden misschien? Want het moet van dat jaar geleden zijn dat het laatste kleinseminarie die ambities opgaf. Vandaag staan de katholieke scholen juist vanuit een christelijke inspiratie open voor andere levensbeschouwingen en religies. Het kruis wordt er niet meer van de muur gebeden, als ik Boeve daarmee kan geruststellen.

Desalniettemin moet het katholiek onderwijs nu ook actief pluralistisch worden. Terwijl we al een solide en kwaliteitsvolle onderwijsinstelling hebben die een dergelijk pedagogisch project aanbiedt: het Gemeenschapsonderwijs (GO!). En juist om het pluralisme te waarborgen, zag het GO! zich genoodzaakt om een verbod in te voeren op religieuze en levensbeschouwelijke symbolen.

Er moet volgens de Guimardstraat wel iets serieus mis zijn met het katholieke onderwijs, als zij geen kans onbenut laat om de ziel ervan om zeep te helpen. Eerst was er het kafkaiaanse idee om alle thematisch verwante aso-, tso- als bso-richtingen binnen één school aan te bieden. Dat zoiets praktisch en financieel onhaalbaar is, leek de pedagoochelaars niet te deren.

Daarna kwam het onzalige voorstel om komaf te maken met de termen aso, tso en bso, in de veronderstelling dat daarmee de waterval en het stigma in één klap verdwijnen. Net zoals er in Gent geen allochtonen meer zijn, maar 'mensen met een migratieachtergrond'. Vervolgens moesten alle leerlingen - los van hun voorkeuren, interesses en capaciteiten - in eenzelfde klas zitten. En als slotsom moest het C-attest op de schop.

Al deze voorstellen werden volledig top-down gelanceerd. De Guimardstraat oreerde en de mensen op het veld - leerkrachten en directies - keken telkens met verbazing naar zoveel wereldvreemde hervormingsdrift. Dat er problemen zijn, weten zij. Maar de oplossingen die uit de ivoren toren in de Guimardstraat komen, lijken er vooral op gericht om het katholiek onderwijs in Vlaanderen af te schaffen.

Lees ook

De Wever blijft uithalen: "Katholiek onderwijs helpt zelf ziel om zeep"

Waar ons onderwijs nood aan heeft, is een einde aan de nivelleringsdrang. We moeten in elke leerling de sterkte ontdekken, en hem of haar daarin uitdagen. Dat doe je niet door de lat zo laag te leggen dat iedereen erover kan. En dat doe je niet door de identiteit van je onderwijs op te heffen om meer leerlingen - en dus ook de bijhorende financiering - te kunnen aantrekken.

Dat het katholiek onderwijs - als grootste onderwijsinstelling in Vlaanderen - moet inspelen op dat veranderende en steeds diversere Vlaanderen, moet je mij - als burgemeester van een kleurrijke stad - niet vertellen. Maar of dit de juiste manier is, betwijfel ik sterk. In Antwerpen spreken zes op de tien kinderen thuis geen Nederlands. Die hebben geen nood aan naschoolse lessen islam, maar aan naschoolse lessen Nederlands.

De opdracht is om onze leerlingen in te leiden in onze waarden. Hen vertrouwd te maken met ons burgerschap. En met de vrijheden en rechten - maar ook de plichten en verantwoordelijkheden - die daaraan vasthangen: de vrijheid van meningsuiting, geweten, seksuele geaardheid... Religie heeft in een verlichte, seculiere samenleving haar plaats, maar is een privéaangelegenheid waar men respect voor moet opbrengen.

Het overgrote deel van de katholieke scholen neemt die rol van open en ruimdenkende baker van kennis vandaag al met verve op. En zij zijn het meer dan beu om voortdurend allerlei structuurhervormingen opgedrongen te krijgen. Laat hen - in godsnaam - in alle rust hun werk doen.