Het verdrag bevat criteria voor internationale wapentransacties, die vooral draaien rond respect voor de mensenrechten en voor het internationale humanitaire recht. Uitvoer van wapens is verboden als er een risico bestaat dat ze zouden worden gebruikt voor genocides, misdaden tegen de menselijkheid of oorlogsmisdaden. Het verdrag houdt ook rekening met het risico op geweldmisdrijven tegen vrouwen en kinderen. Voorts bevat het bepalingen die moeten voorkomen dat wapens in het illegale circuit terechtkomen.

België ratificeerde het verdrag in juni van dit jaar, en was toen het veertigste land dat zich aansloot. Om het wapenhandelsverdrag in werking te doen treden moesten evenwel 50 landen het eerst ratificeren. Intussen werd het verdrag al geratificeerd door zestig landen.

Van de tien grootste wapenexporterende landen zijn er vijf die het verdrag hebben geratificeerd. Het gaat om Duitsland, Spanje, Frankrijk, Italië en Groot-Brittannië. De Verenigde Staten, met voorsprong de grootste producent en exporteur van wapens, hebben het verdrag wel ondertekend, maar voorlopig nog niet geratificeerd. Andere grote wapenproducenten zoals China, Canada en Rusland weigeren het verdrag te ondertekenen.

Volgens de ngo sterven er elk jaar gemiddeld minstens een half miljoen mensen als gevolg van de slecht gereglementeerde wereldwijde handel in wapens en munitie. Nog volgens Amnesty International hult de wapenhandel zich in geheimzinnigheid, maar zou de waarde van internationale verkopen jaarlijks in de buurt komen van 100 miljard dollar.