Waarom steeds meer Antwerpse agenten bestraft worden met tuchtmaatregelen

De Antwerpse korpschef Serge Muyters kreeg de afgelopen week heel wat kritiek, na de zogenaamde WhatsApp-affaire. Volgens de oppositie treedt Muyters onvoldoende op tegen racisme en andere integriteitsschendingen. De Antwerpse sp.a-voorzitter Tom Meeuws zegt dat “het zelfreinigende vermogen van de politie onbestaande is”.

Muyters pareert die kritiek met de cijfers van de tuchtdossiers. “Sinds ik korpschef ben, stijgt het aantal onderzoeken tegen politiepersoneel. In 2013 ging het om 340 onderzoeken. Dat aantal is jaar na jaar blijven stijgen. In 2016 waren er 559 onderzoeken tegen politieagenten.”

Grote gevolgen

En het blijft niet bij onderzoeken. De korpschef en de burgemeester leggen ook steeds vaker tuchtstraffen op aan politiemensen die over de schreef gaan. In 2013 ging het om 69 tuchtstraffen. In 2016 werd er 104 keer een sanctie uitgesproken tegen politiemensen, een stijging van ruim 30% in 4 jaar.

“Vroeger kreeg je een tuchtstraf als je kepi scheef stond, maar echt ernstige inbreuken bleven ongestraft”, zegt Muyters. “Die tijd is voorbij. We hebben de lokale politie grondig hervormd. Er is een andere structuur en er zijn andere leidinggevenden gekomen. Daardoor komen er meer ongeoorloofde zaken aan het licht. Dat kan gaan over onbeleefd gedrag tegenover burgers, racisme, ongeoorloofde activiteiten buiten de politiejob tot gesjoemel met werkuren of fietsvergoedingen.”

De tuchtstraffen die de korpschef en de burgemeester opleggen, kunnen variëren van een eenvoudige waarschuwing tot ontslag van ambtswege. Agenten die buiten de lijntjes kleuren, kunnen ook inhouding van wedde of zelfs terugzetting in weddeschaal krijgen.

“De gevolgen van een tuchtstraf mag je niet onderschatten”, aldus Muyters. “Wie een tuchtstraf heeft gekregen, mag een bevordering op korte termijn vergeten.”

Muyters benadrukt dat agenten niet alleen worden gestraft als ze in de fout gaan. “We organiseren ook verbetertrajecten met de korpspsychologen om medewerkers te laten inzien dat ze in de fout zijn gegaan.”

Ontslag bijna onmogelijk

Na het losbarsten van de WhatsApp-affaire klonk de roep om de racistische pesters van de dienst GEOV “buiten te gooien”. Ontslag van ambtswege is evenwel een zeldzaamheid. De jongste jaren werd in Antwerpen slechts één agent ontslagen omdat hij zwaar over de schreef was gegaan.

“Hoe graag je het soms ook zou willen, het is bijna niet mogelijk om ‘afscheid’ te nemen van politiemensen die zware fouten hebben gemaakt of die gewoon niet functioneren. Zo kan je iemand pas ontslaan als hij twee slechte evaluaties heeft gekregen, maar die persoon kan daartegen in beroep gaan. Zo’n mensen krijgen van de commissie in Brussel meestal een tweede kans. Ik kan voorbeelden geven van politiemensen die al 8 jaar slechte evaluaties krijgen, maar die we toch niet buiten krijgen. Als ik de oppositie dan hoor roepen dat ik de racisten en de pesters al lang had moeten buitengooien, dan is dat gemakkelijk gezegd. Zo werkt dat niet in een rechtsstaat.”