"Hard of zacht: brexit is een vergissing"

'262 woorden die het aanschijn van het Verenigd Koninkrijk én Europa grondig wijzigen.' The Financial Times was eerder in een prozaïsche bui toen de flegmatieke Britse krant het verslag bracht van het bewuste artikel 50. Ruim negen maanden na het referendum zijn de officiële scheidingspapieren bezorgd. De klok begint te lopen tot maart 2019, wanneer de banden tussen het Verenigd Koninkrijk en Europa worden doorgeknipt.

Veel minder poëtisch klinkt het witboek waarmee de Britse premier Theresa May haar bevolking vertelt wat de brexit betekent. Haar nota, 77 bladzijden lang, omvat twaalf principes. Met op kop een goed nabuurschap met Europa. "Het is niet omdat we uit de Europese Unie stappen, dat we uit Europa stappen", klinkt het. Gewichtiger dan anders, gezien de historisch geladen gebeurtenis.

Speelbal

"Het is inderdaad historisch", zegt graaf Paul Buysse. "Maar dan vooral historisch hemeltergend. Terwijl de hele wereld in een immense transformatie zit, gaan wij ons de komende twee jaar ingraven in slepende onderhandelingen." 

Buysse zit als voorzitter van de High Level Group (HLG) de werkgroep voor die het Belgische ondernemersveld moet bijstaan in de verwerking van de brexit. Alle Belgische bedrijven samen exporteren jaarlijks voor meer dan 30 miljard euro aan goederen en diensten over het Kanaal, goed voor de vierde afzetmarkt. Als onderhandelingen over een handelsakkoord slecht zouden verlopen, dan kan dat ons land per jaar meer dan 2,2 miljard euro aan taksen en heffingen kosten.

Het Europees Parlement bepaalt op 29 april de richtlijnen voor de onderhandelingen. "Het is vooralsnog afwachten. De economie is de speelbal van de politiek. Het is schrijnend", zegt Buysse. "Het zal veel energie wegzuigen, energie die anders en nuttiger kan worden besteed."

Een van de grootste exporteurs is de textielsector, en dan vooral de tapijtsector. "Wij houden de adem in", zegt Fa Quix, directeur-generaal van Fedustria. Het Verenigd Koninkrijk is de belangrijkste afzetmarkt voor Belgisch interieurtextiel. De Britten zijn goed voor een derde van de Belgische tapijtuitvoer. De echte test komt in de tweede jaarhelft, vrezen de textielbedrijven. "We vermoeden na de zomer. Dan pas zal de Britse consument beseffen dat zijn koopkracht daalt. De inflatie stijgt er, terwijl de koopkracht onvoldoende meegroeit. En ze zullen dan net hun, door het lage Britse pond, 15 procent duurdere vakantie op het continent achter de rug hebben", verklaart Quix.

Elk land heeft zijn eigen links met het Verenigd Koninkrijk, en de vrees bestaat dat elk land zijn eigen exportsectoren voorop zal willen plaatsen. Dat zou een ramp zijn, zegt Benoit Monteyne, adviseur bij het competentiecentrum Europa & Internationaal van werkgeversfederatie VBO.

Ook de koers van het Britse pond zou veel averij kunnen veroorzaken. Agfa-Gevaert, AB InBev, Lotus Bakeries: het zijn maar enkele bedrijven die een wisselkoersrisico lopen. Een berekening van Morgan Stanley leert dat nogal wat sectoren in hun totaliteit de daling van het pond niet helemaal zonder kleerscheuren doorkomen. Vastgoed en transport op kop.

Ach ja, er zijn ook opportuniteiten. Zo zou Londen als financieel centrum klappen krijgen, en daar zou Brussel een graantje van kunnen meepikken. Een eerste zwaluw is het verzekeringsplatform Lloyd's: dat zou volgens het persbureau Reuters tientallen werknemers verhuizen van Londen naar onze hoofdstad. Mogelijk zullen andere verzekeraars in dat spoor volgen.

Brexit in cijfers

Jaarlijks exporteren we ruim 30 miljard euro aan goederen en diensten naar het verenigd Koninkrijk.

Als we door de brexit invoerheffingen moeten betalen, kan dat oplopen tot 2,2 miljard euro per jaar.

Kwetsbare sectoren: 

• Textiel: 30,8% naar VK

• Auto-onderdelen: 24%

• Farmaproducten: 11,8%

• (Financiële) diensten: 8,74%