Kippen houden in de tuin: waarop dienen we te letten?
Kippen houden in de tuin: waarop dienen we te letten?
Kippen in de tuin
Wanneer u van plan bent om kippen te gaan houden in de tuin, dan moet er goed over nagedacht worden! Heeft u een grote tuin, of eerder een kleine? Dit kan allemaal de doorslag geven voor de keuze van het ras. Het spreekt voor zich dat in een kleine tuin geen zware hoenders thuis horen. Er zijn vele verschillende kippenrassen, maar krielrassen zoals chabo, sabelpootkrielen, zijdehoenders zijn rassen die absoluut kunnen gehouden worden in de kleinste tuinen.
Je kan ze gerust even loslaten, ze gaan uw borders niet omwoelen. Maar het is natuurlijk niet uitgesloten dat ze lelijk huishouden, maar meestal loopt dit goed af. Dit integendeel tot zware hoenders,die zullen in een mum van tijd uw tuin omtoveren tot een ware chaos!
Beplanting in een kippenren: Om de kippenren wat kleur te geven kan men de kippenren beplanten. Pas echter wel op als u giftige struiken staan hebt of van plan bent te zetten! Vele struiken en heesters zijn giftig voor de kippen, zoals: Taxus, Buxus, Hedera (klimop). Planten die wel kunnen zijn vb: rozemarijn, Rhododendron, Skimmia, Deze blijven allemaal groen in de winter,dus altijd kleur!
Het nachthok: Als men er voor kiest om kippen te houden, moeten de dieren goed verzorgd worden. Dit moet beginnen bij een goed, degelijk nachthok waar de dieren 's avonds op stok kunnen en overdag eitjes kunnen leggen in de legnesten. Je kan er zelf een bouwen, maar als je het dan over de prijs wilt hebben is dit vaak niet goedkoper! Een degelijk nachthok mag geen kieren en spleten bevatten, dit vooral omdat er zich dan bloedluizen vestigen. Maak ook het nachthok tochtvrij, zodat de kippen daar geen last van ondervinden. In het nachthok moet er ook voor legnesten gezorgd worden, daar kunnen de kippen elke dag opnieuw hun eitjes leggen en zelfs broeden!
Het voedsel: Wat je zeker moet weten wanneer men dieren aanschaft is wat de dieren eten. De meeste mensen denken dat je met graan de kippen voedert. Niets is minder waar. Graan wordt bij mij matig gegeven, dit doe ik 1 keer per dag een handje vol. Als basisvoer wordt hier legkorrel gegeven, men denkt dat dit is om de kippen te forceren met de leg. Neen,het is een voeder waar alles in zit wat een kip nodig heeft, met natuurlijk een kleine stimulans naar de leg toe. Als toetje kan je dan een handje vol graan geven. Je mag niet te veel geven omdat de kippen van graan vet komen. Dit in tegendeel bij groenafval of tafelrestjes. De kippen zullen alles in geen tijd opeten. Met de gepaste voeding en verzorging kunnen uw kippen een lang leven tegemoet,en zult u er veel plezier aan beleven.
Aan heel wat tuinbezitters die vroeger nooit kippen of ander pluimvee hielden, wordt vandaag door de gemeente of intercommunale het voorstel gedaan om deze interessante dieren te houden als afvalverwerkers. Een schitterend idee, op voorwaarde dat aan een bepaald aantal minimum eisen wordt voldaan en dat beide partijen, jij en je kippen, er zich goed bij voelen.
Er zijn veel goede redenen om kippen te houden. Iedere tuinbezitter heeft zo zijn eigen reden om wel of niet voor kippen te kiezen. Misschien kan je jezelf terugvinden in een van de redenen hieronder.
Kippen zijn goede afvalverwerkers. Steeds meer gemeenten en intercommunales stappen bij de inzameling van huishoudelijk afval over op het systeem van gedifferentieerde tarifering (diftar). De vuilniszak, de GFT-bak en het containerpark worden steeds duurder. Voor het plantaardig organisch afval dat je aan de kippen voedert, hoef je uiteraard niet te betalen.
Het verzorgen en observeren van de kippen versterkt je contact met de natuur. Als je dagelijks bij de dieren op bezoek gaat en ze zelf voedert, leren ze je goed kennen en worden ze aanhankelijker.
Kippen zijn levendige en vriendelijke dieren die bijdragen tot de kleur en de schoonheid in de tuin. Altijd in beweging scharrelen ze zich de dag door en brengen ze leven in de tuin. De kinderen zijn er dol op. De verzorging van de dieren leert hen verantwoordelijkheid nemen, respect tonen voor dieren en zorg dragen voor de natuur.
Kippen zijn zowel in aankoop als in verzorging goedkope dieren. Wat het menu betreft, stellen de kippen geen hoge eisen, het zijn echte alleseters. Naast een basisrantsoen van granen verorberen ze met veel enthousiasme de tafelresten van hun gastheer en ook van het onkruid en het grasmaaisel pikken ze graag een sprietje mee.
Je beschikt een groot deel van het jaar over je eigen verse eieren.
Er bestaan prachtige, soms eeuwenoude kippenrassen waarvan er verschillende in Vlaanderen heel lokaal ontstaan zijn. Denk maar aan de Brakel, het Brabants hoen en de Mechelse koekoek. Ze leggen weliswaar iets minder eieren dan de moderne legrassen maar als afvalverwerkers komen ze evenzeer in aanmerking. Als je voor raskippen kiest, help je daarenboven deze rassen in stand te houden.
Door ze gericht in te zetten, kan je de kippen gebruiken om delen van de (moes)tuin slakken- en onkruidvrij te maken. Ze helpen een braakliggend stuk grond proper te houden.
Hun mest bevat stikstof en andere voedende bestanddelen. Vermengd met tuinafval en verwerkt tot compost, is het uitstekend geschikt voor je tuinplanten.
Maar hou ook rekening met het volgende. Niet iedere tuin is geschikt voor kippen De eerste vraag die je je moet stellen is of je wel voldoende plaats kan vrijmaken voor kippen. Te veel kippen op een te beperkte oppervlakte leidt tot geuroverlast. Beperk daarom het aantal kippen dat je houdt. Hoe minder kippen, hoe meer ruimte per dier. Omdat kippen sociale dieren zijn, hou je er best minstens twee. Een toom van drie kippen is ideaal voor een doorsnee gezin. Weersta aan de verleiding om pleegboerderij te worden voor uitgegroeide paaskuikens, uitgebroken krielen en elders afgedankte kippen. Maar kippen hebben niet enkel een ren of buitenloop nodig. Je zal ook een degelijk binnenhok voor ze moeten bouwen dat beschutting biedt tegen weer en wind.
Kippen zijn vogels en kunnen dus vliegen Vooral de lichte rassen en voor zover ze niet geleewiekt of gekortwiekt zijn, zijn in staat te vliegen. Kippen die over de omheining vliegen en in je moestuin of die van de buurman terecht komen, hebben niet veel tijd nodig om er een slagveld van te maken!
Kippen hebben aandacht nodig Zoals alle huisdieren hebben ook kippen aandacht nodig. Ze moeten niet enkel gevoederd worden. De eitjes moeten geraapt en het water ververst en in het hok moet geregeld het strooisel uitgemest worden. Regelmatig zal je ze moeten controleren op parasieten en wanneer hun conditie achteruit gaat, kan je het maar beter tijdig gezien hebben.
Wat eten kippen? Dit pikt de kip naast haar dagelijkse noodzakelijke portie aan gemengde granen:
Schillen en bladeren van groenten en fruit
Oudbakken brood
Restjes van bereid plantaardig voedsel: gestoofde groenten, gekookte aardappelen, frietjes, rijst, deegwaren, resten van soep, pitten van tomaten, courgettes en meloenen...
Tuinafval: Kort onkruid op de grond, lang onkruid opgehangen in bussels, wat pas gemaaid gras
Dit pikt de kip niet
Groene aardappeldelen, uienschillen en preibladeren, schillen van bananen en citrusvruchten, beschimmeld fruit en brood, rauwe aardappelschillen en kiwischillen, beenderen, charcuterie, vette, pikante of zoute etensresten, vlees en vis, kaasresten, snoeihout en haagscheersel
Kan je dan nog op vakantie? Met een automatische voederbak en een volle drinkbak kunnen de kippen zonder probleem een paar dagen alleen thuis blijven. Ga je voor langere tijd op vakantie, dan zal je een buur moeten aanspreken om regelmatig de dieren te voorzien van eten en drinken, de eieren te rapen en een oogje in het zeil te houden.
Vossen op de loer Op steeds meer plaatsen in Vlaanderen hebben vossen hun herintrede gedaan, zelfs in de nabijheid van steden. Op zich is dit een heuglijk feit maar niet zonder gevolgen voor wie kippen houdt. Ook andere dieren maken jacht op kippen: marters, ratten en zelfs een egel gaat s nachts wel eens aan de haal met een jonge kip! Heb je kuikens dan kan het gevaar ook vanuit de lucht komen. Eksters en kraaien tonen geen medelijden met lieve donzige chipkes.
Overbemesting Je kippen produceren dagelijks een hoeveelheid uitwerpselen. Beschikken ze slechts over een beperkte loopruimte en neem je niet de gepaste maatregelen, dan kan de bodem zwaar vermest geraken en spoelen de voedingselementen als nitraten en fosfaten uit in de bodem en het grondwater.
Wie zich verder in het houden en kweken van kippen wil verdiepen, vindt meer in de OVAM brochure Wat pikt de kip? Alles wat je moet weten over het houden van kippen.
In het voorjaar is er dan ook heel wat te beleven in het kippenhok. De hennen leggen terug verse eieren en binnenkort lopen de kuikentjes terug te pronken in het gras!
Zorg ervoor dat de vroeg broedende hennen alle nodige zorg krijgen die ze verlangen door extra veel stro in het nest te verwerken zodat de kans op afkoeling van de eieren gering blijft. Ook heel belangrijk is de voeding van onze kippen. Een goede, sterke graanmengeling is dan ook aan te bevelen. De kippen moeten wat aansterken om de kans op ziektes tevermijden. Geef ook af en toe voldoende groenvoer zoals vogelmuur en diverse grassoorten. Ook een vitaminekuur kan wonderen doen bij kippen, je ziet ze opvrolijken.
Kippen en broeden: Kippen gaan over tot broeden omdat hun natuurlijk instinct dit verlangt. Zoals ieder levend wezen hebben zij ook de drang om zich voort te planten en voor nakomelingen te zorgen.
Wie een broedse hen heeft, houdt best rekening met volgende factoren.
Zorg ervoor dat je eieren van kleine krielkipjes niet laat uitbroeden door zware hoenderrassen. Er bestaat gevaar voor het vertrappen van de kleine kuikens.
Bij hoenders met pluimen op de poten gaan we deze afknippen om te voorkomen dat bij het verlaten van het nest de kloek de eieren stuk maakt.
Bij hoenders zoals Cochins en Brahmas moet soms dons geknipt worden rondom de cloaca ( aarsopening) om de bevruchting te bevorderen.
Broeden: Wanneer u een ras hebt dat vrij gemakkelijk broeds wordt, kan u deze op vrij eenvoudige wijze natuurlijk laten uitbroeden. Indien een van uw hennen goed broeds is, en dus al een dag of 3 weinig of niet van het nest komt, kan u deze best van de rest afzonderen en er enkele eitjes onder leggen.
Het best zet je de hen op een donkere plaats.
Hier enkele kenmerken waaraan je kunt zien dat een hen broeds is:
Ze blijft op het nest zitten en pikt de verzorger als hij dichter komt.
Ze zet haar pluimen wijd open en maakt een klokkend geluid.
Als je haar een ei geeft, zal ze het onder haar verstoppen.
Vooral ook niet te veel eieren onder de hen schuiven, anders bestaat de kans dat er eieren wegrollen en afkoelen, waardoor het embryo zal afsterven.
Een broedse hen eet en drinkt minder, maar heeft toch elke dag vers water en een beetje graanvoer nodig. Als het hele broedproces goed verloopt dan zullen de kuikens 21 dagen na de start van het broeden uit hun ei breken.
bloedluizen, kalkpootmijten, luizen en vlooien bij kippen bestrijden
Kippen en hun ongedierte!
Luis , bloedluis en kalkpootmijt dit zijn maar enkele insecten die kippen kunnen teisteren!
Regelmatige controle van de dieren op luis en mijten is nodig.
Kippen houden zichzelf wel netjes door met de snavel de veren te schikken en geregeld een zandbad met droog zand te nenen.
Hoenders met een kuif kun je met water en zeep afborstelen en nadien zorgvuldig afdrogen en goed ingevetten met olijfolie of vaseline. Dit herhalen we wekelijks. Handig is het gebruik is de 'Birdspray' van Bogena om de kuiven rein te houden .
Bij kippen met een baard die deze met hun snavel niet kunnen reinigen treffen we vaak luizen aan. In de aarsstreek kan men vaak luizen en de eieren of neten vinden. Kleine mijten huizen daar soms, evenals in de vleugels.
Belangrijk is dat we voor de bestrijding onschuldige preparaten gebruiken die de kip geen kwaad doen.
Er zijn speciale pluimvee insectenpoeders in de handel en men kan de geplaagde dieren drie maal met telkens een week ertussen goed inpoederen.
De luizen en de neten worden op deze manier gedood voordat ze zich zelf weer kunnen voortplanten. Na een behandeling tegen de mijt die kalkpoten veroorzaakt worden de poten weer glad.
Kalkpoot:
Kalkachtige korstjes op de poten, kalkpoten genaamd, ontstaan door een kleine kalkmijt die onder de beenschubben leeft en zich voortplant.
Het is routine om dergelijke parasieten te ontdekken en onder controle te houden.
Een behandeling die evident werkt:
Wat heb je nodig?
Oude tandenborstel
Uiercream of vaseline
Hoe begin ik er aan?
Zorg dat je de kip met de kalkpotenmijt vangt en kan stil houden tussen arm en buik. (Dit om het werken te vervlotten)
Daarna neem je een poot en smeert er de uiercrème of de vaseline op uit.
Vervolgens ga je met de oude tandenborstel over de aangewreven crème en schuurt zo heen en weer over de aangetaste kalkpoten.
Dit alles moet elke dag herhaald worden tot de aantasting verdwenen is.
Dit kan tot zon 3 weken duren maar de behandeling is diervriendelijk en bovendien ongelofelijk doeltreffend!
Rode vogelmijt of bloedluis:
De kippen zullen zelden sterven aan uitwendige parasieten,maar als de rode vogelmijt zich in het hok genesteld heeft zullen de kippen door bloedverlies slap en bleek worden.
Deze mijten ook wel bloedluizen genoemd, kunnen zich zeer snel voortplanten en verblijven overdag in kieren van het hok en onder de zitplaatsen of zitstokken.
Regelmatige controle van de losse zitstokken is dan ook nodig om deze plaag te voorkomen. Ervaren fokkers ruiken de weeë lucht van de bloedluis. Het hok moet zeer grondig gereinigd worden .
De kippen worden voor de zekerheid allen met een pluimvee insectenmiddel behandeld en tijdelijk buiten het hok geplaatst.
Alle losse onderdelen van het hok worden schoongemaakt met water met lysol of bleekwateroplossing.
Het hok wordt nu bespoten met een middel tegen vogelmijt, er zijn vloeistoffen en poeders in de handel. Deze middelen mogen niet op de kippen gebruikt worden.
Legnesten vergeten we niet en vooral de zitstokken en steunen, naden en kieren krijgen een beurt.