Van onze redacteur

Na de SP.A (DS 9 februari) heeft nu ook CD&V een uitgewerkt standpunt over de pensioenhervorming die minister Daerden (PS) voorbereidt met zijn groenboek en later een witboek. CD&V dist geen nieuwe structuren op, zoals de SP.A, maar de voorstellen gaan even ver. Echt langer werken, is het grote doel.

De woordvoerders Sonja Becq, kamerlid, en voorzitster Marianne Thyssen zegden dat er geen budgettaire reserves zijn aangelegd 'toen het kon' (en toen CD&V niet mee aan de macht was); en nu, na de crisis, kan het gewoon niet meer. De mensen meer laten betalen voor het wettelijk pensioen, wil de partij ook niet. Dus is langer werken de enige oplossing. Dat levert de gemeenschap dubbele winst op: wie een jaar langer werkt, betaalt een jaar langer sociale bijdragen en trekt een jaar minder lang een uitkering.

CD&V gaat niet mee met buurlanden als Duitsland, Nederland, het Verenigd Koninkrijk en Denemarken die de pensioenleeftijd optrekken van 65 naar 67 jaar.

1 Niet de pensioenleeftijd maar de loopbaan is van belang, is het eerste CD&V-principe. Steve Stevaert (SP.A) verwoordde dat ooit anders: niet de leeftijd van een auto telt, maar het aantal kilometers dat hij gereden heeft. Stevaert en de SP.A dachten toen aan een loopbaan van 40 jaar. Voor CD&V is 45 jaar - zoals in de wet staat - het ideaal; volledig pensioen krijg je pas als je 45 jaar hebt gewerkt. Korter werken moet minder pensioen opleveren; nu geldt dat nauwelijks. Wie langer studeert en later begint te werken, heeft pas op latere leeftijd volledig pensioen dan wie vroeger begon te werken.

2 CD&V wil de pensioenbonus behouden voor wie ook de laatste jaren van zijn loopbaan volmaakt: maar die bonus moet wel verbeterd worden (DS 1 februari).

3 Het pensioensysteem moet transparant zijn. CD&V wil een pensioen-gps: een systeem dat voor iedereen voorspelt wat hij inlevert aan pensioen als hij een jaar vroeger stopt, tijdelijk deeltijds gaat werken, een jaar loopbaanonderbreking neemt om de wereld rond te zeilen, enzovoort. In Zweden werkt dat perfect.

4 Een beperkt aantal periodes van niet-werken moet gelijkgesteld blijven met werken: zelf de kinderen opvoeden, ouders verzorgen, opleiding volgen. Ook periodes van werkloosheid en ziekte vallen hieronder.

5 Basis blijft het 'solidaire' wettelijk pensioenstelsel ('eerste pijler', betaald met sociale bijdragen van werkgevers en werknemers). Het moet niet alleen een leefminimum garanderen, maar een 'proportioneel' pensioen dat hoger is voor wie langer werkte.

6 Daarbovenop komen aanvullende pensioenen ('een tweede pensioenpijler'), waarvoor werkgevers en werknemers apart geld sparen in pensioenfondsen en -verzekeringen. Eigenlijk zou iedereen dat moeten hebben.

7 Privé-pensioensparen ('de derde pensioenpijler'), is eigenlijk geen pensioenstelsel, zegt CD&V, maar een vorm van sparen zoals het eigen huis. Dat moet verder worden aangemoedigd, maar het fiscaal voordeel ervan hoeft niet meer te stijgen.

8 Wie 45 jaar werkte, moet onbeperkt mogen blijven verdienen bovenop het pensioen.

9 Het brugpensioen is geen recht en wordt een uitzondering, enkel voor noodsituaties.

10 Een radicale eenmaking van de drie verschillende pensioenstelsels - ambtenaren, werknemers, zelfstandigen - is niet nodig, maar voortdurend naar toenadering streven wel.

11 Hervormingen mogen niet bruusk doorgevoerd worden; geleidelijkheid is nodig, zodat mensen zich kunnen aanpassen.

12 Verworven rechten moeten behouden blijven; keuzes die in het verleden gemaakt werden (thuis blijven voor de kinderen) mogen niet plots worden afgestraft. CD&V verdedigt trouwens het behoud van afgeleide rechten: ook wie nu nog kiest om een hele loopbaan niet te werken, moet op het gezinspensioen van de partner kunnen terugvallen. De meeste landen behouden dat alleen voor vorige generaties.

Niet vermeld in de CD&V-nota is het optrekken van alle pensioenen tot minstens de Europese armoedegrens. 'We werken er wel aan', zegden de CD&V'ers, Sonja Becq en Marianne Thyssen.