Zon en wolken. Stortbuien 's namiddags.

Zomerzonnewende! Dat wordt gevierd in Santa Eulalia de Bóveda.Marleen en ik zullen samen lopen vandaag. We volgende de Spaanse wegbeschrijving. Je kan die downloaden op www.estradasecorredoiras.blogspot.com.

Wat een verschil met gisteren! De groene pijlen kloppen voor 95 %. We vinden alleen enkele shortcuts niet, daardoor hebben we iets meer km afgelegd.

Schuin voor Pensión Benigno begint een mooi aangelegd pad naast het riviertje Narla. We hoeven alleen de groene pijlen te volgen. Meestal langs rustige, onverharde wegen door bos en platteland via Ordoñez en Xia. De honden verdedigen hun terrein hier goed !!! Jonge maïs op de velden. In Fonteseca is er een wegje rechts 50 m voorbij een bakstenen waterreservoirtje (rechts onder een boom ). Amper te zien. Gelukkig tankt een boer juist water. De zo typische "vochtige " corredoiras of holle wegen in Galicië zijn gemakkelijk begaanbaar na deze droge lente.

We vinden het wegje naast de Narla niet, maar via de groene pijlen komen we toch in Laxe de Arriba, het hoogste punt voor vandaag ( 720 m). We openen en sluiten 2 metalen hekken. Hier leven wilde paarden, zogezegd ongevaarlijk voor voorbijgangers - maar we hebben het niet aan den lijve ondervonden .

Na Foxo do Cabrito lopen we weer op asfaltwegen. Al snel duiken de gele pijlen op: we voelen ons weer thuis. De Camino de la Costa sluit hier aan op de weg naar Santiago. Om 14 u lunchpauze in Bar Suso in O Mesón. En net als we binnen zijn begint het te stortregenen ...

Daarna nog 5 km door een frisse natuur, droog naar Sobrado dos Monxes. De kerktoren slaat 4 u als we er aankomen. Het is een cisterciënzerklooster dat naar goede middeleeuwse gewoonte zijn deuren openstelt voor pelgrims. We logeren in de voormalige paardenstallen die uitkomen op de 17^de- eeuwse Claustro de los peregrinos. Nette doucheruimtes, goed voorziene keuken. Angstige Engelsen inspecteren zorgvuldig de matrassen op sporen van bedwantsen ( bedbugs, punaises de lits). Onder ons gezegd en gezwegen, er wordt gefluisterd dat de monniken 14 dagen geleden gespoten hebben tegen dit vervelende ongedierte ... De Engelsen vertrouwen het niet en hoepelen op. In feite een goede truc om zeker plaats te hebben in de herberg. Je komt buiten al krabben en beweert dat er bedwantsen zijn. Gegarandeerd dat er een bed voor je vrijkomt!

Ik ben blijkbaar te vroeg voor de douche: ijskoud water. Marleen heeft iets later meer geluk. We kunnen vrij de gebouwen van het klooster bezoeken dat na de burgeroorlog heropgebouwd werd. Een enorme, lege kerk in barokstijl met mos op de muren! Een mooie kloostergang ook. Opzij de 17^de- eeuwse keuken met een centrale ruimte waar vuur gestookt werd onder een hoge schouw. Om 19 u zijn er vespers, om 21.15 u completen om de dag af te sluiten ( niet in de kerk, wel in een intieme kapel). Er zijn 22 monniken en ze zingen prachtige psalmen. Meestal eenstemmig, soms met vraag en antwoord of met een prima voorzanger. Bij de stille momenten horen we vogels om 19 u, bij de completen om 21.15 u pletsende regen. " Heer bescherm ons, terwijl we slapen. Señor, protejanos mientras dormimos" . Emoties uitgezongen, uitgepuurd. Rustgevend, inspirerend, ontroerend ...

21-06-2014, 00:00 geschreven door Anne Verschoore  

Zon en wolken.

Vertrokken om 6.30 u naar goede gewoonte. In Lugo hangen nog groepjes luidruchtige jongeren rond. Gisterenavond was er Corpus Christi feest met processie in de kathedraal. Of hebben zij een eigen agenda op donderdagavond?

In Lugo is er al 2 weken een staking van de vuilnisophalers aan de gang. Het wordt hard tegen hard gespeeld. Soms stinkt het werkelijk in de hitte. Vorig weekend waren er Romeinse feesten en de straten waren niet proper. De foto's haalden de kranten.

We vertrekken net als de pelgrims op de camino primitivo voor de kathedraal, door de stadspoort van Santiago en daarna over de Romeinse brug over de rivier de Miño. We lopen langs de rivier. Vanaf het kinderzwembad volg je een pad met houten vlonders tot onder de viaduct van de autosnelweg door. Naast een basketbalplein moet je omhoog. Ik combineer de Spaanse en de Duitse beschrijving in het begin, want ze wijken af van elkaar. Waar je niet onmiddellijk door kunt volgens de Duitse weg, volg je de asfaltweg omhoog en rechts vind je dan het bospad dat op het pad naast het riviertje Mera ( of Narla) uitkomt. Heel schilderachtig, het pad is zelfs geschikt voor fietsers als ze af en toe bereid zijn de fiets te dragen op trappen. Voorbij een watermolen. We nemen niet het eerste stenen brugje, maar wel het volgende houten brugje over het bergriviertje. Aan het tweede informatiebord zie je verder al groene pijlen naar rechts. Jammer genoeg zijn ze verderop schaars, die groene pijlen. Ik aarzel en neem een GR-paadje tussen stenen muurtjes naar rechts. Ik kom uit op een asfaltweggetje door het bos. Niemand aan wie ik de weg kan vragen… Teruggekeerd . Had ik maar de richting van de groene pijlen blijven volgen! Aan het informatiebord ga ik deze keer naar rechts langs de asfaltweg, zoals in de Duitse beschrijving. Ik probeer logisch te denken. Geen verkeer ... Op de andere helling loopt een drukkere autoweg. Daarheen ! Ik vraag een landarbeider naar Veral. Dat is rechts van de grote autoweg ( LU - 232 ). Ik wandel 4 km links omhoog naar Alta Santa María. Daar staat welgeteld 1 groene pijl. Al heel snel geraak ik weer gedesoriënteerd. Ondertusen weet ik al dat de LU-P 2903 naar Santa Eulalia de Bóveda leidt. Een mooie troost voor de vele km, veel te veel ...

Ik ben er om kwart voor 1 en kan het nog bezoeken. Het is een laat-Romeins heiligdom uit de 3de of 4de E, gewijd aan Cybele, de godin van Moeder Aarde. Er is een groot, vierkant doopbassin in het midden, een trede lager, tussen 4 zuiltjes. Op de verdieping erboven werden stieren geofferd en de mensen beneden vingen het bloed op met de mond als helende doop. Vogels dienden als orakel. Er zijn prachtige originele fresco's van vogels en ook bas-reliëfs met dansende mensen en een soort ex voto's : iemand toont een misvormd been, de ander een misvormde arm. Voordien in de Keltische tijd werden in het heiligdom al nimfen, godinnetjes van het water, vereerd. Later is het gekerstend en toegewijd aan Santa Eulalia.

Lunchpauze voor de ingang van het informatiekantoortje met mijn voeten oneerbiedig op stompen van Romeinse zuilen. Van de bewaker krijg ik water en toegang tot het toilet. Voor de rest is er niets, helemaal niets in dit typisch Galicisch dorpje, zelfs geen drankenautomaat.

Daarna kalme asfaltweggetjes, landelijke rust, wel heel verstilde gehuchten Vilanova en Valín. Geen menselijke ziel te bespeuren, of tocht: een landbouwer laadt met een hijskraan hele boomstammen uit zijn kar en stapelt ze op langs de weg.

3 u 's namiddags. Ik wandel op de heuvelkam ( 695 m hoog) met uitzichten aan de 2 zijden. Ha, die leeuwerik! Heet op het asfalt en geen schaduw daar! Weiden en braakland met doornige struiken, heide en brem. Soms zijn die struiken zelfs afgebrand. Er staan bordjes met " Zona de adestramento de cans" . Hier wordt met honden getraind en gejaagd in het jachtseizoen. Gek, dat Galicische " cans" voor " perros" ( honden) . Daarna bergaf naar Guimaral ( een hoge, lompe kerk). En in dit godvergeten stuk Spanje is zelfs de enige bar in Pardellas gesloten!

Een lastige dag vandaag. Aangekomen om 18 u in pensión Benigno in Friol. Ben ik overmoedig geweest? Misschien ... Om 19 u komt Marleen aan, een Nederlandse theologe die ik ook al in Oviedo had gezien. Zij was compleet verdwaald vandaag en heeft kilometers langs de grote, drukke autoweg moeten lopen. In dit pension worden we wel verwend. Een individuele kamer met eigen badkamer, een lekker avondmaal en nog een ontbijt voor € 28.

20-06-2014, 00:00 geschreven door Anne Verschoore  

Zonnig, 28 graden.

Om 6.30 u vertrokken in de mist. Een ochtendlijke klim naar Alto de A Boqueriza ( 900 m ). Ginderboven al wat blauwe schijn in de lucht. We worden verwelkomd door een leeuwerik.

Alouette, gentille alouette
Alouette, je te plumerai la tête
Je te plumerai la tête ( 2x )
Et le bec, et le bec
Et la tête, et la tète
Alouette, alouette
Alouette, gentille alouette ...

Ik herinner me dat dit een Frans liedje was dat mijn mama nog geleerd had op de lagere school. Ze kende ook nog een ander. Anne-Marie herinnert zich de woorden.

Au clair de la lune
Mon ami Pierrot
Prêtes-moi ta plume
Pour écrire un mot
Ma chandelle est morte
Je n' ai plus de feu
Ouvres-moi ta porte
Pour l' amour de Dieu. 

Heerlijke herinneringen! We dalen en komen weer in de mist terecht. Opzij van het pad onder de bomen een mooi, oud kapelletje met zijportaal en een gebeeldhouwde kop van Sint-Jakob boven de eenvoudige toegangspoort.

En dan midden in een onooglijk dorp: de kathedraal van Santa María de Villabade, een gotische kerk bovenop wat ooit een klooster was, gesticht door Franciscus van Assisi.

Castroverde is de enige plek waar we nog boodschappen kunnen doen maar we hebben nog brood en toespijs.

Voor de kerk staat er een mooie fontein: een groepje kinderen onder een druppende paraplu. We wandelen langs stille gehuchten, met kleine boerderijen. Soms op asfaltweggetjes, maar meestal op onverharde paden onder de bomen: kastanjes, eiken, berken, sparren. Hier en daar een jonge aanplant van eucalyptus.

In Souto de Torres voorbij het kerkje fotograferen we het eenvoudige calvariekruis met aan de ene zijde Jezus, aan de andere kant Maria in een lange mantel. Onder Jezus’ kruis staat Jakobus afgebeeld.

De aangekondigde frisdranken- en koffieautomaat in Vilar de Cas is dicht,maar de volgende in Santa María de Gondar is super geschikt voor onze picknick. Uitnodigend in de schaduw: enkele plastic stoelen met 2 tafels onder een parasol. Net wat we nodig hadden.

Voorbij een nieuwe grindgroeve zien we de eerste graffiti op de camino primitivo aan een betonnen bushokje onder en eeuwenoude kastanje.

Jammer genoeg is even verder het pad gesloten. " Finca particular: prohibido el paso". We moeten 1,5 km lopen langs een drukke autoweg. We naderen Lugo, een grote stad van 90 000 inwoners. De autosnelweg over. Hier is het wel vreselijk heet op een braakliggend terrein met heidestruiken, stekelbrem en uitgebloeide brem. Toch een troost: heerlijke geur van boerenjasmijn en bloeiende liguster. Voorbij de spoorweg, op naar de oude stad.

Lugo heeft een zeer goed bewaarde Romeinse omwalling. Indrukwekkend: 4 tot 7 m dik, 12 m hoog, 2 km lang. Opgebouwd uit graniet, leisteen en cement uit de Romeinse tijd. Langs de Poort van San Pedro komen we het oude centrum binnen. Daar vlakbij ligt de nieuwe albergue. Aangekomen om kwart voor 3. Goed gestapt!

We gaan samen een menu del día eten op het plein dichtbij de kathedraal, waar eeuwenlang aan gebouwd werd. Hé, we kunnen binnen in de kerk en krijgen als pelgrims een gratis rondleiding in het Frans. In de absis steek ik enkele elektrische kaarsjes aan voor een innig O-L-Vr-beeld: la Virgen de los Ojos Grandes. De Maagd biedt haar borst aan en Jezus kijkt verzaligd naar haar op. In deze kathedraal hebben ze ook een splinter van Jezus' kruis!

Ik fotokopieer enkele pagina's uit de Duitse pelgrimsgids en zoek op internet ook de Spaanse wegbeschrijving op voor de volgende etappes: de noordelijke , oudere route via Friol - Sobrado dos Monxes. De meeste pelgrims die ik ondertussen al ken wagen zich er niet aan, ze kiezen voor de vertrouwde gele pijlen en caminopaaltjes met de schelp.

Over de Romeinse muur teruggewandeld tussen de joggers en afgesproken met Anne-Marie in Santa Irene over 3 dagen. Ik zal enkele dagen alleen stappen ...

19-06-2014, 00:00 geschreven door Anne Verschoore  

Zonnig, 26 graden.

Gisterenavond nog naar de pelgrimsmis geweest en voor het slapengaan een kleine teek ontdekt op mijn linkerkuit.

België - Algerije: 2-1 eindscore. Een pluim voor de Belgen! Toon, de Nederlander glimlachte eergisteren al meewarig toen ik hem vertelde dat de Belgen dinsdag zouden spelen. Toch gewonnen!

Ovsasatipolagranafon! Daar gaan we weer: Oviedo - San Juan de Villapañada - Salas - Tineo- Pola de Allande - Grandas de Salime- A Fonsagrada . 

Vertrokken om 7 u. 

Door het hoge gras, langs het sparrenbos, schuift de maan naar Montouto
Door het natte gras, op het rotsig pad , klimt de pelgrim naar Montouto
Langs het kolenveld, onder de ochtendzon, klimt de schaduw van de pelgrim naar Montouto
De maan, de frisse pelgrim, de gretige schaduw klimmen samen naar Montouto
Stille getuigen, de wieken van de molens
Naar Montouto, naar Montouto
Allen samen naar Montouto 

Alto de Montouto: op 1030 m hoogte, een magisch-mystieke plaats. Hier stond ooit het belangrijkste pelgrimshospitaal in de hoge bergen van Galicië. Nu zijn delen van de ruïnes gerestaureerd: de keuken waar je vuur kan stoken en één sober kapelletje. Jaarlijks is er een processie of romería al sedert Keltische, voorchristelijke tijden. Getuige daarvan de dolmen in de weide grenzend aan de ruïne. Een plaats waar stilte heerst, en respect voor wat was....

We dalen af door dennenbossen. Aan de bar van Paradavella is het gezellig druk. We kiezen voor de volgende bar. Wat een steile klim, wat een kuitenbijter in de hitte! Anne-Marie is weer in topvorm. Vriendelijk van haar om me telkens op te wachten. Gelukkig stappen we in de schaduw van eiken, kastanjes, berken en sparren ...

Ontgoocheling in A Lastra. De bar is dicht vanwege de verjaardag van een sterfgeval. ( Hé! Vandaag is het mijn huwelijksverjaardag. Proficiat Roland! )

Op de tanden bijten en verder klimmen.... Picknick en coca-colapauze in de bar van Fontaneira. Ik ben weer opgekikkerd, ben volop het landschap aan het bewonderen. Naast de weg staat een ronde hórreo met een strooien dak. Daarvoor zagen we al exemplaren met leien daken . In gedachten verzonken, verstrooid ... De pijlen gemist voor het kerkhof van Fontaneira.Verdwaalde pelgrim ! Niet zo erg, ik kan me wel redden in het Spaans, maar waar zit Anne-Marie ondertussen? Zal ze zich zorgen maken om mij ? Stom alweer, dat we mekaars gsm niet hebben ...

Alles komt altijd terecht. Ze heeft op mij staan roepen, is terug naar de bar gegaan, haastig vertrokken naar de albergue in Cádavo Baleira en heeft een plaats voor mij gereserveerd .

Geen bib hier, uitrusten ...

Wat een lekkere menu del día in Casa Eligio ( € 9 ) . Paella, kabeljauw en kiwi. Nog kabeljauw meegekregen voor vanavond .

18-06-2014, 00:00 geschreven door Anne Verschoore  

Zonnig , 24 graden.

Bij het ontbijt mijn goede daad verricht voor vandaag: met mijn tekentangetje een teek verwijderd op de arm van de snurkende medepelgrim Manuel. Hij is trouwens superlief ! Na San Juan de Villapañada gaat hij zich telkens in de keuken leggen op te slapen, om niemand te hinderen !

Vertrokken om 6.35 u, mijn record tot nu toe ! Al heel snel weer door een bos, langs glooiende weiden en hooilanden. In de verte groene heuvels met witte windmolens als speelgoed draaimolentjes . Bij elke bocht verandert het landschap. In tegenlicht: beboste heuvelkammen op het voorplan; donker afstekende toppen aan de horizon; wazige dalen tussenin; witte, uitwaaierende vliegtuigstrepen in een lichtblauwe lucht. Magie !

Al 3 oude kapelletjes gepasseerd o.a. Ermita de San Lázaro de Padraira, waar melaatse pelgrims en mensen met huidziekten opgevangen werden. Het moderne, witte kerkje van Castro niet gevonden in het bos.

Op de autoweg naar de bergpas van Acebo (Alto del Acebo) Louis uit Limburg ontmoet. Hij fietst voor de 2de keer naar Compostela, nu langs de camino del norte en de primitivo. Hij is ook al 2 keer hospitalero in Los Arcos geweest.

Goed, op naar de bergpas ! ( 1030 m ) Grandas de Salime lag op 630 m.

Wat een kleurenweelde bergop ! Felblauw, stralend wit ( windmolens) , grijsblauw ( de maan ) , sparregroen, heidepurper, bremgeel, vuil oker ( aarde in de zon ) , roodbruin ( aarde in de schaduw ). Om lyrisch van te worden ! In de verte een bergtop met sneeuw. Aan de andere kant van de heuvel wat meer wind. Mijn witte wimpel waait over mijn schouder ...

We steken de grens over tussen Asturias en Galicia. Hier geen paneel met enthousiaste graffiti zoals op de camino francés. Wel een sobere steen met het symbool van Galicië: de kelk van O Cebreiro.

Opgelet! Vanaf nu geven de stralen van de schelp de richting aan. In Asturias was dat het gesloten uiteinde van de schelp. … Hebbelijkheden van de autonome regio’s in Spanje ( heel vertrouwd voor ons, Belgen …)

Aan de bar O Acebo hebben ze geen tarta de Santiago meer. Dat maken we goed 6 km verder in Mesón Catro Ventos in Barbeitos, waar het pad de autoweg kruist. Er staan 2 bronzen pelgrimsbeelden voor de bar, één te voet, één met de fiets. In het brons zijn er letters uitgespaard. Die vormen het woord: tabernacelta.es. (Reclame voor een website, notabene!!!) .

Af en toe schaduw van dennenbomen. We beslissen te stoppen in A Fonsagrada. Er zijn 2 nieuwe albergues. Wij logeren in de albergue privado achter de kerk van Santa María. € 10 voor een bed met witte lakens, een volledig uitgeruste keuken, 3 doucheruimtes, wasmachines en linnendrogers! Anne-Marie kookt spaghetti voor zichzelf, ik ga eten in het bekende inktvisrestaurant Caldeira. € 12 voor de menu: caldo de berzas ( koolrabi ) , pulpo con pimientos ( inktvis met groene pepertjes ) , mousse de limón en thee manzanilla ( kamille ). Wat een luxe ! Een pelgrim onwaardig ? Welnee, dat mag ook wel een keer !

Nog geïnternet in de bib in Casa de Cultura. Op de googlesite een inktvisje met een aureool, en de Belgische en de Algerijnse vlag. Roland belt mij net op. Stand van de eerste speelhelft: 0 - 1 voor Algerije. Oeioeioei!

Mijn nieuwe gmailadres kunnen toevoegen in mijn blog. Problemen opgelost !

17-06-2014, 00:00 geschreven door Anne Verschoore  

Zonnig, 24 graden.

Vertrokken om 7.20 u. Begin van de dag - wat had je gedacht ? - een klimmetje naar de kam van de windmolens. Een minuscuul kapelletje Santa Martina de Buspol, waar welgeteld één pelgrim kan overnachten in het voorportaal.

Daarna , volgens de gids, een " duizelingwekkende afdaling" naar het stuwmeer van Salime op de rivier de Navia.Zo spectaculair is het allemaal niet. Je daalt eerst over bergweiden, dan door een woeste ruigte met laag struikgewas, en ten slotte door een sparrenbos. Toch wel van 1080 m hoogte naar zo'n 300 m. Het laatste stuk via een zigzagweggetje door een kastanjebos. Af en toe heb je doorkijkjes op de muur van de stuwdam en de oude installaties om alle materialen ter plaatse te brengen. In 1954 was er een boycot door de Verenigde Naties van het Francoregime, maar Groot-Brittannië leverde in het geheim de nodige turbines en generatoren om elektriciteit op te wekken. Hele dorpen verdwenen natuurlijk, 300 arbeiders lieten hier het leven, maar de stuwdam kwam er.

We lopen een tijd over de autoweg naast het stuwmeer. Grandioze uitzichten: opeenvolgende beboste hellingen die afdalen naar het meer, de hemel puur azuur ! Een Spaanse pelgrim met meer energie dan ik zingt de bamba. " Arriba, arriba ( omhoog, omhoog ) , yo soy el capitán! " Er is een hotel - restaurant - bar met een bloementerras dat uitkijkt over de watermassa. Veel bekende gezichten hier. Een pelgrim met hond probeert zijn wapperende tent droog te krijgen op de balustrade. Bijna mijn stokken vergeten ... Anne-Marie zocht zich liever een plaatsje in volle natuur om wat te bekomen.

Oef ! Een bospaadje door hoge varens. Heerlijke harsgeur ... Om 12.30 u schrijven we ons al in in de nieuwe, moderne albergue van Grandas de Salime ( 24 plaatsen ). De 12^de-eeuwse kloosterkerk van het stadje, Colegiata de San Salvador, heeft een galerij met ronde bogen die helemaal rond de kerk loopt.

We gaan met zijn drieën eten in Pensión Arreigada. Wij, de 2 Belgische meisjes en de Nederlander Toon die in Irún vertrokken is dit jaar. We maken foto's aan de kerk. Leuk om door de galerijen te lopen ! We zijn als kleine kinderen blij met deze verrassing. Nergens anders konden we bij de voorportalen. Nog geïnternet in de bib ( Casa de Cultura ).

Geen mogelijkheid om water te warmen voor thee of koffie in onze mooie keuken met wasmachine. Geen pot of pan te vinden. Dan maar een thee met mijn broodmaaltijd in een bar ...

16-06-2014, 00:00 geschreven door Anne Verschoore  

Schitterend zonnig weer van 's morgens vroeg; ongelooflijk mooie bergtocht !

Vertrokken om 7.40 u. De weg door het dorp en daarna: geklingel van koeienbellen, gekabbel van een bergbeek. We zijn op het goeie pad ! Door een bos klimmen: zalig ! Aan een watervalletje heeft iemand een minikapelletje geïmproviseerd: onderaan rotsblokken, erboven kleinere stenen. Er staat een rode kaars in een plastic houder die al gebrand heeft ! Een muurtje van rotsblokken tegen de bergflank houdt de vallende stenen tegen. Effectief. Sommige stenen zijn al met mos begroeid.

Na het gehucht Peñaseita wordt het steiler klimmen. Zonlicht gefilterd door het bladerdak; een frisse bries waait koelte aan, een koekoek. We steken af en toe de bergbeek over op houten bruggetjes of op stapstenen.

Waar het pad de weg kruist, eindigt het bos. Woeste bergweiden, heidekruid, lage varens, stekelbrem, vingerhoedskruid. Enkel nog sparren hier en daar, een dappere eik, een enkele es. De wind heeft hier vrij spel! De mooie bruine koeien met lange horens laten ons met rust. Oef! Puerto del palo, het hoogste punt op de camino primitivo, 1146 m hoog. Geklommen van ongeveer 580 m boven zeespiegel.

Onbeschrijfelijk mooi hier. Ruige bergweiden, rotspartijen, een eindeloze rij bergketens, windmolens ... De hoogspanningskabels storen me niet. Ze brengen beschaving aan wie hier in deze onherbergzame streek probeert te overleven. We waaien bijna omver ! " De Geest waait waar hij wil" , zegt mijn witte wimpel. We kunnen best wat bescherming gebruiken ... Sint-Jakob of de H. Geest ?

Blij dat we met zijn tweeën zijn; ik heb hoogtevrees en Anne-Marie is bang van de wind. Ze woog 54 kg toen ze vertrok uit Doornik, maar ze is al veel vermagerd. Haar zware rugzak ( 14 kg ) is nu een voordeel ! Toch wel een steile afdaling op een rotspad ! Ik probeer zoveel mogelijk op het platgetrapte gras te lopen. We kruisen weer de autoweg. Wie op veilig wil spelen, kan het eerste deel van de afdaling gerust op de weg zelf lopen. Nu wandelen we tussen struikgewas. Dat geeft een veiliger gevoel ! Wolken werpen grappig bewegende schaduwen op de opeenvolgende heuvelruggen. Links van ons, op de parallelle bergkam een heel gelid windmolens, afstekend tegen de helderblauwe lucht.

We ontmoeten pelgrims die via Los Hospitales gelopen hebben. Wind met orkaankracht ginder ! We steken een stenen muurtje over. Montefurado: een pittoresk groepje huizen, een Jakobuskapelletje, een haan met zijn schare scharrelende kippen. Hier woont welgeteld nog één boer ! Hoe afgelegen !

Een hekje, we lopen over een heuvel, omhoog, omlaag, weer tussen de bomen ... Er zijn ook meteen meer veldbloemen: muskuskaasjeskruid, rode klaver, rolklaver, vijfvingerkruid, bloeiende brem.

Net voor Lago een monument van een taxusboom, meer dan 500 jaar oud ! De enige bar hier is gesloten. Een groepje zondagse motorrijders groet ons.

Over het asfalt van de autoweg. Die ene kilometer lijkt wel eindeloos in de hitte. Oef ! Links een gele schelp bij een dennenbos. Picknick in de bar van Berducedo. En ook al is het zondag, we kunnen in het winkeltje toch inkopen doen voor het avondmaal . Want in de albergue van het piepkleine gehucht La Mesa kunnen we geen warme maaltijd krijgen. Er is wel mogelijkheid tot koken. Anne-Marie heeft daar ervaring mee: ze heeft nog rijst, we kopen tomaten, tonijn, een blikje erwtjes,mayonaise.

Onze laatste klim voor vandaag. Het landschap blijft betoverend. Veel bloeiende brem en golvende heuvels met bossen en weiden. We horen het geluid van de windmolens op de top. Aangekomen om 16.30 u. De hospitalera heeft nog een kast met voeding in blik, en een frigo met yoghurt, boter, kaas en allerlei dranken. Ze noemt het haar “ tienda” ( winkeltje ). We zullen niet verhongeren. Nog 2 eieren en olijven bijgekocht. En Reiner, de Oostenrijker, trakteert met wijn. “Smakelijk!” Dat wordt vroeg slapengaan vanavond. Veel meer is hier niet te doen. Zeker geen internetsessie !

15-06-2014, 00:00 geschreven door Anne Verschoore  

's Morgens mist, zon na 11 u, uitzonderlijk mooie tocht!

Al vroeg vertrokken om 6.55 u want in de gids staat deze etappe gemarkeerd met 3 schelpen ( moeilijkheidsgraad) . Gek! In onze gids staat 25,7 km; een andere spreekt van 32 km voor dezelfde etappe. Bijna 7 km verschil ! Iemand met een stappenteller noteerde 28 km.

We vertrekken uit de herberg en gaan via het stadje naar de kerk , daarna naar links ( korter dan terugkeren naar de kapel van San Roque). We klimmen door het bos naar Alto de Piedratecha ( 800 m). Door de mist merken we niets van de panorama's. Daarna een grindpad naast de autoweg en al snel weer een bos in. Zalig! we stappen op een bedje van humus, een hele afwisseling voor de voetzolen na alle rotsige paden met keien bij de vleet. Kwebbelende Franse pelgrims voorbijgestoken. Daarna vrolijk vogelgekwetter en het geluid van vallende druppels mist. Verkwikkend!

We maken een kleine omweg ( 2 x 500 m) naar de romantische ruïnes van het klooster van Santa María La Real de Obona, een benedictijner klooster uit de 13de E midden in het bos. Drie majestueuze oude lindes op het plein voor de kerk, ernaast geheimzinnige, bouwvallige ruimtes overgroeid door veldbloemen en kniehoge netels ... De classicistische kloostergang moet uit latere tijden dateren. Alles is vrij toegankelijk, zonder enig gevaar. Alleen het kerkhof aan de linkerkant van de kloosterkerk wordt nog gebruikt. Niemand die zich geroepen voelt om hier een albergue te openen?

Middagpauze in Bar Ricardo in Campiello, een bar annex winkeltje. Na Borres, kan je een alternatieve route nemen, de variant over Los Hospitales, zo genoemd naar de 4 plaatsen waar in de middeleeuwen pelgrimsherbergen waren. Het is de koninginne-etappe op de camino primitivo MAAR je loopt eenzaam, hoog in de bergen; het weer is hier onvoorspelbaar en er is geen enkele mogelijkheid om te schuilen. OK, misschien wel machtig van uitzichten, maar alleen absoluut niet aan te raden!!!

Anne-Marie en ik kiezen ervoor om door te stappen via de traditionele route naar Pola de Allande, ook een gigantisch mooie tocht met uitzicht over de Asturische bergen, soms langs grindpaadjes naast de autoweg, meestal langs binnenwegjes. Prachtige panorama's: golvende weiden met bemoste muurtjes en bomen in de hagen, eenzame kanjers van bomen te midden van die weiden, bruine hooilanden, beboste heuvels met gemengd loofbos, allerlei tinten groen, oplichtend in de zon. Hier en daar een bruingroene plek met eucalyptussen.

Reiner, een Oostenrijker achter ons doet ons teken dat we een weggetje rechts gemist hebben. Goed zo! Klimmen en dalen... Op naar de Alto de Porciles ( 770 m ) Een vriendelijke meneer wil ons fotograferen voor zijn "regenboog" - winkeltje met bar. Anne-Marie moet hoognodig naar het toilet, blijkbaar de badkamer van de heer des huizes, vol zalfjes en potjes met verzorgingsproducten. We gunnen hem twee ijsjes voor zijn glimlach en "bewezen diensten". Ons lanceren voor de volgende Alto de Lavadoira ( 806 m ) en daarna zoals ze het hier noemen " el tobogán", de glijbaan, een lange afdaling naar Pola de Allande, hoofdstadje van deze geïsoleerde , dunbevolkte regio.

's Avonds een menu in " La Nueva Allandesa " met uitstekende streekgerechten. We staan weer sterk voor morgen ...

14-06-2014, 00:00 geschreven door Anne Verschoore  

Licht overtrokken, zon na 13 u, 24 à 27 graden.

Vertrokken om 7.30 u Onder de arcade door van het kasteel, de hoogte in. Je ziet al meteen het imposante viaduct tegen de bergflank die Salas domineert. De splinternieuwe autosnelweg loopt hoog in de lucht in een wijde boog boven de bomen. Vandaag stijgen we 500 m ( van 200 naar 700 ), maar het gaat langzaam. De oude middeleeuwse weg gaat door het bos met kastanjes en eiken. De werkzaamheden aan de autosnelweg zijn ook hier af. Volop genieten dus van de vele met mos bedekte bosweggetjes, niezend en snuitend weliswaar. De hooikoorts slaat toe!

In Bodenaya heeft een enthousiaste pelgrim uit Madrid zijn huis opengesteld voor de peregrino's.. Ontbijt en avondeten maakt hij klaar , samen met wie wil. Vanaf hier nog 256 km naar Compostela! Anne-Marie die al van thuis vertrokken is, reageert blij verrast ...

Overal vingerhoedskruid ... Mooie wazige panorama's. De nevel trekt maar niet op. In La Espina begint het onverharde pad net voor de rotonde aan een grote beuk. Wat verder een kapelletje, Cristo para los afligidos ( Christus voor de bedroefden). Zovele mensen op de camino hebben een verhaal ...

We zijn bijna op het hoogste punt voor vandaag: El Pedregal. Je kijkt uit over glooiende weilanden met hagen en bomenrijen. Jammer dat het niet echt opklaart ...

Op de toppen zien we de eerste windmolens, pas gebouwd. Ze werken nog niet allemaal. Tijd voor een hapje. We picknicken aan een fontein met een beeldje van Sint-Jakob en een frisdrankenautomaat.

Ultreia, ultreia y sus eia. Steeds verder, steeds hoger ... Ik zing voor Anne-Marie het 20-eeuwse pelgrimslied met het oude middeleeuwse refrein.

Hé, een voetbalveld en daarna de ermita de San Roque. Tineo is in zicht! We beginnen de pelgrims op de camino primitivo al te kennen. Ze verwelkomen ons hartelijk aan de albergue. Om kwart voor 3 aangekomen. Een douche, een wasje en nog een late menu del día om 16 u.

Daarna nog tijd om het stadje te verkennen en in de bib wat te internetten. Ik maak een nieuw e-mailadres aan met gmail. Zou het nu lukken om iets op mijn blog te posten? Afwachten ...

Morgen staat een lastige etappe op het programma. Van Roland gehoord. op het wereldkampioenschap in Brazilië speelt Spanje tegen Nederland: 1 - 5 ! Het gejuich na die eerste goal was overal in Oviedo te horen. Daarna bleef het stil ...

13-06-2014, 00:00 geschreven door Anne Verschoore  

Zon, 27 graden.

Oef! Er was iemand die enorm snurkte in de slaapzaal met 20 bedden. Ik sliep gelukkig op 1 van de 3 extra matrssen in de keuken. Gevolg: iedereen is heel vroeg vertrokken vanmorgen. Om 7.10 u al op weg met een andere Belgische, Anne-Marie uit Doornik, een Waalse die al op 1 april vertrokken is uit België.

Mist over het dal. Het zal heet worden! Een serieuze klim naar de bergpas van El Fresno. Helemaal boven staat er nog een kerkje met voorportaal waar vroeger ook pelgrims konden slapen.

De werken aan de autosnelweg A-63 zijn af. Je kan gewoon de traditionele route volgen, je hoeft geen omwegen te maken.

Waarom heet deze camino eigenlijk de camino primitivo? Helemaal niet omdat het een ruige, eenzame bergtocht zou zijn voor primitievelingen als ik , nee... Wel omdat het de allereerste route naar Santiago de Compostela was. Het graf van de apostel Jakobus was nog maar pas ontdekt door Pelayo in het begin van de 9de eeuw, of de koning van Asturias, Alfonso II ( tijdgenoot van onze karel De Grote - hij maakte van Oviedo zijn hoofdstad), Alfonso II dus, wou ernaar toe met zijn hele gevolg. Hij trok over de bergen het binnenland in. Koningen na hem lieten kloosters bouwen en stichtten nederzettingen om de wegen veilig te houden. ( Vergeet niet, alleen dit kleine stukje Spanje in het noorden was niet in handen van de Moren ! ) De camino primitivo is dus de oorspronkelijke weg naar Compostela.

We komen voorbij de Santa Eulaliakerk in het oude plaatsje Dóriga. Ook het eerder bouwvallige cisterciënzerklooster van San Salvador in Cornellana dateert uit die tijd. Er is nu nog altijd een albergue in een vleugel van het klooster. Kwestie van de vreemdelingen te herbergen ...!

Onderweg zie ik dezelfde gele bloem als in de Pyreneeën, een soort stalkaars die vanaf het midden breder vertakt is. Op naar Sobrerriba! We passeren een grindgroeve. Ervoor staat een caminopaaltje met een paar elegante damesschoenen met hoge hakken op. Zo geschoeid geraak je in ieder geval niet erg ver ...

Koekjespauze aan de eerste fontein van LLamas. Even verder links een half afgegraven berg die met okerkleurige stroken oplicht in de zon. Een plaats waar ertsen gedolven worden? Asturias is rijk aan mineralen: goud, koper, arseen, bismut. Al in de tijd van de Romeinen waren er hier goudmijnen .

Mooie, vierkante hórreos, groter dan in Galicië. Weinig van die typische gebouwtjes dienen nog als graanopslagplaats. Sommige zijn ingericht als houten vakantiechalets vol bloembakken. Onderaan is er een beschaduwd terras, eentje zelfs met een kinderschommel . Bosweggetjes, brugjes of pasarelas over beken ... Even opletten voorbij Casazorrina: via een viaduct onder de nieuwe nationale autoweg; dan 150 m naast de oude autoweg; die steek je over en je belandt meteen op een beschaduwd pad richting Salas. Een stadje groot geworden in de 16de eeuw toen hier Don Fernando Valdés- Salas geboren werd, grootinquisiteur !!!, aartsbisschop en stichter van de universiteit van Oviedo. Zijn paleis is nu een hotel met een schitterende patio. Er is ook een middeleeuws kasteel en een oude kloosterkerk, la Colegiata de Santa María la Mayor.

We waren hier al om 12.30 u. Tijd om het stadje te bezoeken en met Anne-Marie naar de dokter en de apotheker te gaan. Ze heeft al 3 dagen zware diarree. Opmerkelijk ! In het centro de salud is een doktersbezoek gratis !

12-06-2014, 00:00 geschreven door Anne Verschoore  

Zon en wolken, 27 graden na de middag.

Roland doet mij uitgeleide, de stad uit tot het landelijke La Bolguina. In Oviedo volgen we de koperen schelpen op de grond en even verder de begeleidende gele pijlen. Bereidwillige mensen tonen ons de weg als we even aarzelen.

Eerste halte: de kapel van El Carmen bij Llampaxuga. We wandelen langs wegjes tussen hagen met liguster, hondsroos en bramen. Roland geniet van het geklingel van koebellen; van de frisse geur van bloeiende liguster en eucalyptus; van de goed onderhouden moestuintjes langs het pad. We nemen afscheid aan de middeleeuwse brug van Los Gallegos over de rivier de Nora ( 11.25 u) . Van een boer, hoor ik, krijgt Roland een gepelde stok cadeau met punt en rubbertje. Zal hij kunnen doorgeven aan een andere pelgrim voor hij het vliegtuig terug neemt ...

Al snel een onverhard pad helling af , helling op. He! de GR 65 ! Ik stop voor een foto van de boeiende bermen: paarse dopheide, zwart knoopkruid, zachtgele bloemen die lijken op paardenbloemstreepzaad bij ons , maar wel lichter van kleur hier. Even geen geluid van stokken. Voor mij huppelt een jonge hinde weg, haar witte vlek op het achterwerk vrolijk wippend ... Aan de bergpas van Venta del Escamplero draai ik me om. Oviedo is te zien in de verte. Ook een stadionachtig gebouw met een typische Calatravavleugel waar de zon op reflecteert. We zagen dit gebouw ook gisteren, toen we de Monte Naranco afdaalden. Niet het voetbalstadion, zo blijkt. Dat ligt lager, maar wel een commercieel centrum en congrespaleis, effectief door Calatrava gebouwd in Oviedo.

Voorbij Las Regueras loop ik over het middeleeuwse tracé tussen stenen muurtjes overgroeid met mos en klimop. Magische stilte, alleen tikkende stokken, de wind in de bladeren, tsjilpende krekels, een enkele vogel. Appelpauze aan de kapel van Santa Ana in Premoño. Ik mis de afslag naar het pad. Ik ben al in Valdunos, maar vraag gelukkig net op tijd naar de weg. Ik hoef niet bergop op mijn stappen terug te keren, maar kan 100 m verder een wandelpaadje rechts nemen dat op de camino uitkomt. Het hoort bij de "camino real de mesa", een wandelroute vanuit León.

Afwisselend stukken asfalt en aardewegjes vandaag. Een beschaduwd pad langs de rivier Nalón. Om 15.10 u arriveer ik aan de stenen brug in Peñaflor. Een deftig uur in Spanje .. Ik krijg nog een menu del día aan € 8. ( Vanavond kan ik niet warm eten in de albergue). Nog 7 km te gaan. Haal ik dat na een stevige kikkererwtensoep, een konijnenbout met frieten en vooral 1/2 karaf gekoelde rode wijn? ( ik kreeg een hele karaf, maar dronk maar de helft ... ) Een miniem stuk over de N-634 zonder vluchtstrook, daarna door de dorpsstraat van Peñaflor. Volledig vlak tot Grado langs weiden zonder bomen ... 27 graden ... Fout gelopen in Grado. Beter volg je gewoon de N-634 ( richting Espina) tot het einde van het stadje. Daarna nog 3,5 km heuvelopwaarts richting Acevedo. Ik wandel echt wel van boom tot boom. Dit wegje loopt parallel met de autosnelweg maar je hebt helemaal geen hinder van het autogeweld, omdat je hoger loopt.

Om 18.30 u ben ik aan de albergue achter het kerkje van San Juan de Villapañada, ik ben de allerlaatste die nog een matras krijgt. De herberg is volzet. Na mij worden andere pelgrims doorgestuurd. Oef ! ik hoef niet verder meer …

11-06-2014, 00:00 geschreven door Anne Verschoore  

De dinsdag na Pinksteren heet hier " Martes del Bollo" of " Martes del campo". De inwoners van Oviedo ( of ovetenses) houden dan een traditie in eer die dateert uit de 15de E. Ze komen samen in het grote park van Oviedo, Campo de San Francisco en eten er een broodje " bollo" met warme chorizoworst. Ze drinken er een fles wijn bij, Vino de Balesquida ( cider, 6 graden).

Maar we zijn te vroeg te been volgens Spaanse normen ... Om Roland te ontzien nemen we de taxi naar de Monte Naranco, met de 2 unieke preromaanse kerkjes uit de 9de E. De taxichauffeur vertelt ons dat je zo´n broodje met bijhorende wijn koopt bij de bakker en dan met de hele familie optrekt naar het park. Hoog tegen de helling van de Naranco ligt het kerkje San Miguel de Lillo in Asturische preromaanse stijl. Lang voor de romaanse kunst bij ons, bouwden de Asturische koningen hier hun kerkjes en paleizen met dikke muren, weinig vensteropeningen, zware ronde bogen, slanke steunberen en simpele schuine daken.

Santa María del Naranco was het paleis van de Asturische koning Ramiro I ( de koning die voor het eerst de Moren versloeg in 844, in de legendarische slag van Clavijo waar Santiago de Matamoros verscheen, als witte ridder op een paard om de christenen te helpen bij de overwinning op de Moren.) Santa María is een hoog gebouwtje met balkons, loggia´s en staatsietrappen. Later werd het verbouwd als kerkje. Binnenin kunnen we de slanke kerkjes met hoge tongewelven niet bezoeken door de fiesta.

We dalen te voet de berg af. Op naar de fiesta! Bijna 14 u ... Lange rijen mensen staan aan te schuiven bij de bakkers. Vrolijke fanfares, Asturische doedelzakspelers in het park. Hele families met plastic zakjes in de hand ... Ik vraag een Spaanse waar ik zo´n bon voor een " bollo con vino" kan kopen. Niet te koop! ... , zegt ze en ze geeft mij zomaar een bon cadeau! Fiesta ... ook voor ons! Een feestelijke picknick te midden van de Spaanse gezinnen op het gras. Een kurketrekker en bekers hebben we niet ... Geen probleem ... We drinken van de fles. Kinderen in folkloristische kledij paraderen fier voorbij. Eén groot, gezellig familiefeest! ...

In het kerkje van Nuestra Señora de la Esperanza steek ik drie kaarsen aan ...

Geen blog deze keer ... Niet - zoals ik voorzien had - omdat er geen computers zouden zijn. Ik weet al dat ik in het buitenland niet op "www.bloggen.be" geraak. Normaal gezien kan ik via mijn hotmail berichten op de blog posten. Maar de veiligheidsmaatregelen van Hotmail zijn strenger geworden. Je moet met een veiligheidscode bevestigen dat je wel degelijk zelf je account wil openen. Stom genoeg heb ik indertijd mijn vaste telefoonnummer opgegeven en niet mijn gsm om die code te ontvangen ... Dus, een beetje gedwongen door de omstandigheden , zal ik op deze camino nog meer "loslaten", vrijer zijn ...

´s Avonds nog eens naar het park gegaan. Tijd voor "rimpelrock" ginder. Oudere Spaanse mensen genieten volop van het dansen op meeslepende ritmes. We eten een gewone menú del día in de "Bulevar de la sidra". Gek, hoe de kelners de cider uitschenken. Ze houden de fles hoog boven hun hoofd en het glas schuin ter hoogte van hun dij. Ze kijken niet terwijl ze inschenken. Waarom?, vraag ik aan de kelner. Gewoonte, zegt hij, en trouwens, als er een mooi meisje op straat voorbijkomt, zou ik ze dan niet gezien hebben ... Spanjaarden!

Morgen vertrek ik op de camino primitivo !!!

Bedankt Roland, om mij tot hier te vergezellen!

10-06-2014, 00:00 geschreven door Anne Verschoore  

Gevlogen naar Oviedo via Barcelona. Toch opgelucht als mijn rugzak in de oranje regenhoes op de transportband verschijnt ...Het vliegveld van Oviedo ligt bij Avilés aan de kust. We nemen de Salsa-aerobus tot Oviedo door de beboste heuvels en bergen van Asturias. Zo maakt Roland kennis met het landschap waar ik de volgende dagen door stap.

We overnachten in Hotel Ovetense in het verkeersvrije centrum. Een Chinese pelgrim met puntige rijsthoed staat net voor ons aan de balie ?!?

Dit jaar kan ik wel de gotische kathedraal bezoeken met de cámara santa. Indrukwekkend: de slanke, romaanse apostelbeelden die dateren uit de 12de E, dezelfde tijd als de Pórtico de la Gloria in Compostela. Sint Jakob (Santiago) met de schelp op zijn tas, staat er naast de jongeling Johannes met het evangelie in de hand. De kathedraal is gewijd aan San Salvador, Chr. de Verlosser van de Mensheid.

Tijdens de Spaanse Burgeroorlog ontplofte in 1934 een bom in de 9^de- eeuwse crypte van de H. Eulalia, waardoor de kapel met de schatkamer erboven bijna compleet vernield werd. De kerkschat werd gerestaureerd. Het symbool van Oviedo is een met goud belegd kruis "van de engelen" uit de 9de E, geschonken door Alfonso II, de Kuise ( jullie horen nog van hem). Ernaast het kruis "van de overwinning" van een eeuw later, allebei met kostbare edelstenen versierd. Maar vooral de zilveren Ark Des Verbonds was bekend in de Middeleeuwen. Toen bevatte die waardevolle relikwieën die in heel Spanje verzameld werden door immigranten om ze te redden uit de handen van de Moren. Je raadt het nooit!

Er was hout van Jezus´ kruis; een stukje van zijn kleed onder de Romeinse soldaten verdeeld, een brokje brood van het Laatste Avondmaal; de zweetdoek van Jezus uit zijn grafkamer, een handvol aarde uit het Heilig Land, enkele draadjes van Maria´s jurk en een paar druppels van haar moedermelk !!!

Zou je daarvoor niet speciaal naar Oviedo komen? Zeg nu zelf!

Hier in Oviedo komen 3 camino´s samen. Op de camino del norte kan je in Villaviciosa afslaan om naar Oviedo te gaan. Je kunt vanuit León op de camino francés een grote omweg maken naar hier. En de camino primitivo start in Oviedo zelf. Want zoals het liedje zegt : "Quien va a Santiago y no al Salvador,visita al criado y deja al Señor" of " Wie naar Compostela gaat en niet naar Oviedo met de Salvadorkathedraal, bezoekt de knecht ( de apostel Jakob) en niet de Heer ( Christus).

We hebben geluk. Met Pinksteren wordt hier het feest van de Balesquida gevierd door de broederschap van Maria, O-L-Vrouw van de Hoop. In het kerkje van een oud middeleeuws armenhospitaal staat haar beeld te midden van geurige bloemen. De harmonie geeft een klassiek concert in de patio van de universiteitsbibliotheek. En we besluiten de avond in een typisch Galicisch restaurantje met pulpo ( inktvis).

09-06-2014, 00:00 geschreven door Anne Verschoore  

07-06-2014, 00:00 geschreven door Anne Verschoore  

Morgen maak ik mijn rugzak klaar. Met veel goesting vertrek ik op pinkstermaandag 9/6 naar Oviedo met Roland, mijn man. We bezoeken er samen de unieke preromaanse kerkjes en de 3de dag ga ik op stap, op de camino primitivo. Wind en regen? Lastige beklimmingen? Steile afdalingen? Ik ga ze met de glimlach te lijf. Ik ben dankbaar dat ik dit fysiek nog aankan, dankbaar ook dat Roland mij de vrijheid geeft om alleen op jakobspad te gaan, om deel te zijn van een groter geheel, om volop te genieten van een inspirerende natuur, om te herbronnen ... Benieuwd hoe het zal zijn om weer eens in Compostela te zijn ... 

05-06-2014, 00:00 geschreven door Anne Verschoore  

Motregen in Oviedo, zonnig in Barcelona, 22 °

Heel vroeg vertrokken  ( ik had daarvoor speciaal een kamer apart gekregen in de albergue, om niemand te storen ) voor mijn vlucht met Vueling Oviedo - Barcelona - Brussel.  Wat ook had gekund: met de langeafstandsbus ALSA van Oviedo naar Santander en daar met Ryanair naar Charleroi ( goedkoper. Wist ik nog niet toen ik mijn ticket boekte. )

Crisis ? vraag ik aan de taxichauffeur. " Natuurlijk, we voelen het allemaal. Taxi's, winkels, bars..."  Onderweg zie je trouwens vaak huizen met een bordje ' se vende ' ( Te koop).

Terug naar huis. Blij met deze camino del norte. Heel vaak de zee gezien ( 12 dagen ). Met Pieter gezwommen en in de golven gespeeld, met Roland gepootjebaad, genoten van de buitengevwone vergezichten vanop het kustpad, soms alleen, soms in gezelschap van andere pelgrims. Twee afgelegen kloosters bezocht ( Zenaruzza en San Salvador de Valdediós) en de ruïne van San Antolín. Eeuwenlang openden zij hun deuren voor de stroom pelgrims, net zoals het dorpsklooster van Cóbreces. En ook nu nog doen ze dat ( de ruïne is niet aan te raden!). Door 4 Spaanse provincies gelopen. Guipúzcoa en Vizcaya in Baskenland waren het mooist. Redelijk veel asfalt in Cantabria, maar goedkope, gastvrije albergues daar en fantastische stadjes en steden: Castro-Urdiales, Laredo, Santander, Santillana del Mar, San Vicente de la Barquera. Nog een stukje kust van Asturias langs de camino real, pittoreske vierkante hórreos, en tenslotte Oviedo: poort naar de camino primitivo.

19 stapdagen voor 500 km, wel wat lastig. Gelukkig had ik 1 rustdag ingecalculeerd met Roland in Santander. Beter is de 2 lange afstanden ( 40 en 39 km) te splitsen. Van Laredo naar Güemes, de volgende dag naar Santander. En van Cóbreces naar San Vicente de la Barquera. vandaar naar Colombres of iets verder ( wordt dan 21 stapdagen). Een praktische reisgids: " Te voet naar Santiago de Compostela, de Kustroute, Uitgeverij Elmar, 2de herziene druk 2012" . ( Ideaal als je op het goeie pad ben, maar loop je verkeerd, dan heb je toch weinig aanwijzingen !!! ). Lekkere , afwisselende menu's del día in de restaurantjes 's avonds, met geanimeerde commentaren: telkens voetbal op TV ( Acht landen, waaronder  Spanje, spelen de confederatiecup 2013 in Brazilië.)

Ook in de luchthaven van Barcelona wordt mijn geduld op de proef gesteld. Arbeidsconflicten bij Swissport! Tranquilo, Ana, no problema! Ik geraak vandaag nog thuis. Tot straks, Roland! Heel misschien kan ik vanavond nog naar de koorrepetitie...

Irsazardemarguelebil Porcalasanrecoco Llanribaselaveo !!! ( Irún, San Sebastián, Zarautz, Deba, Markina-Xemein, Lezama, Bilbao / Portugalete, Castro-Urdiales, Laredo, Santander, Requejada, Cóbreces, Colombres / Llanes, Ribadesella, Sebrayo, La Vega de Sariego, Oviedo). Onvergetelijk !!!

01-07-2013, 00:00 geschreven door Anne Verschoore  

Zonnig, 16 à 26 °

Om 7.10 u vertrokken. De zon verdrijft de nevel over de heuvels. Onnozele schapenwolkjes achter mij. Dikke wolken voor mij. Spel van zon en wolken. Ik loop mijn schaduw achterna. Een uil zweeft weg.

Ha! een boswegje. Het leidt naar een kapel te midden van de bomen, la ermita de Nuestra Señora de la Bienvenida, protectora del camino. Hier heettte de prior van het klooster de pelgrims vroeger welkom met brood en een strozak van maïsbladeren Rode aarde, modder.

Door de stad Pola de Siero. Een wens van een oude man enkele dagen geleden. " Que el apóstol le bendiga! Moge de apostel Jacobus je zegenen..."

Een chocolate caliente ( warme chocolademelk) in El Berrón. Over asfalt van gele pijl naar gele pijl. Zondagmorgen. Hier en daar vrolijke muziek, een bandje repeteert in een garage. Grasmaaiers ( en er zijn hier zo weinig huizen met gazon!). Tegenligger een ruiter te paard. Wat verder: verse str...

Picknick op het terras van Casa Evarista. Volgens de wegbeschrijving moet ik nu door een soort krottenwijk ??? Er staat nog 1 barakje. Een meneer wenst me vriendelijk " buenos días". De andere hutjes zijn waarschijnlijk met de grond gelijkgemaakt, je ziet nog de resten onder de bomen. Voorbij een barok paleis op het platteland: el palacio de Meres. Ik hoor schoten. Wordt hier gejaagd? Nee, 'fiesta de San Pedro ' aan het kerkje van Granda. Ze schieten vuurpijlen af. Doedelzakmuziek en een orkestje met koor in het kerkje.

Druk aan de restaurants en sidrería's  in Colloto. Ik nader de grote stad. Vermoeiend in die hitte. Op weekdagen moet het nog veel erger zijn. Om 16.00 u sta ik in het verkeersvrije centrum op het plein voor de kathedraal San Salvador. een herademing!

Pech !!! 's Zondags is alles gesloten, ook 's avonds. Ik had zo graag de Cámara Santa in de crypte bezocht. Want het wijsje gaat: " Quien va al Santiago y no va al Salvador, visita al criado y no al Señor" ( Wie naar Santiago gaat - naar de apostel Jacobus in Compostela - en niet naar de Verlosser - in Oviedo - , bezoekt de knecht en niet de Heer.) In de schatkamer wordt een relikwie vereerd , el Santo Sudario ( de heilige zweetdoek) van Jezus Christus. En ook het kruis van de overwinning ( La Cruz de la Victoria) , volgens de legende het kruis van koning Pelayo die tijdens de slag van Covadonga ( 722) voor het eerst de Moren versloeg en zo de Reconquista ( herovering) van Spanje inzette. een betekenisvol symbool voor de Spanjaarden...

Blanca vroeg me nog wat de camino met je doet, wat de camino je geeft. "Vertrouwen, vertrouwen in jezelf en in anderen. Rust. En geduld" , voegde ik eraan toe. Kan ik meteen in de praktijk brengen. Als ik later weer naar Oviedo kom om de camino primitivo naar Santiago te lopen, zorg ik ervoor dat ik op een weekdag vertrek !...

30-06-2013, 00:00 geschreven door Anne Verschoore  

's Morgens bewolkt, 's middags volle zon, van 15° tot 25 °

Om 7.45 u vertrokken. stokken weer vergeten! Een bospad, waar fietspelgrims over mogen. De modder daar nog aan toe, maar de stenen ???

Villaviciosa is de hoofdstad van de cider. Veel ciderbars. een mooie laatromaanse kerk, Santa María de la Oliva. Het park is de eerste plek in Spanje die er minder verzorgd uitziet. Er staat dan ook op een muur geschilderd: " Geen politie hier! Ontspanning !!! " Wat verder een cannabisplant en de kop van Bob Marley. Voorbij een uithangbord met een man die cider schenkt. Dat doe je vanuit de hoogte in een kroes die je laag houdt. Maurizio deed dat gisteren met veel bravoure voor.

Opletten! In Villaviciosa passeeert ook de camino naar Covadonga in tegengestelde richting. Wel andere bordjes. Voor Covadonga een Keltisch kruis, voor Santiago een blauw glazuurtegeltje met een gestileerde, gele schelp. Waar de stralen samenkomen, de punt dus, die geeft de richting aan.

Zaterdagmorgen. Veel wielertoeristen. Aan een brugje over de rivier Valdediós splitst de camino del norte zich.  Je kunt via Oviedo aan de camino primitivo beginnen, ofwel verder de kustroute volgen via Gijón. Ook duidelijk aangegeven. Doorstappen nu, ik wil voor sluitingstijd bij het kerkje van San Salvador de Valdediós aankomen.

Porcalasanrecoco Llanribaselaveo! Klimmen. " Tous les matins nous prenons le chemin... " Ik kom om half één aan bij San Salvador de Valdediós, eenzaam gelegen in het dal van Boides. Nog tijd om te picknicken voor het bezoek met gids om 13.00 u. Het is een mozarabisch ( stijl van toen), preromaans kerkje uit eind 9de eeuw. Kleine vensteropeningen met 2 of 3 hoefijzerbogen steunend op een zuiltje. Resten van originele muurschilderingen. Ook een koninklijke loge aan de westkant, net zoals in Sint-Laurentius van Ename. Ernaast staat een cisterciënzerklooster uit de 13de eeuw, imponerend door zijn soberheid.

Daarna, in de schaduw van de bomen de bergpas over naar Alto de la Campa voorbij veel vierkante Asturische hórreos. De ruimte tussen de stenen palen onderaan wordt vaak gebruikt voor houtopslag, of voor een boerenkar. Er is er ook één met een bord 'Tranquilo: 30 km' , een ronde tafel met tafelkleed, stoelen en een waslijn waar kleren te drogen hangen. Typisch Spaanse levenskunst!

Boven de camin del monte  gevolgd. Spectaculair! Je ziet 5 heuvel- en bergruggen achter elkaar.  Net een japanse prent! Bij de eerste zijn de bossen en de weiden nog duidelijk te onderscheiden, de volgende zijn egaler grijsgroen. Dartele wolkjes rond de hoogste bergrug. Zelfs even de besneeuwde toppen van de Picos de Europa gezien.

De weg op naar La Vega de Sariego. Veel tractors rijden af en aan met grote hooirollen. Moestuintjes met allerlei bonen, hoge en lage. Al eens ' fabada asturiana' gegeten, een dikke soep met bonen en stukjes spek en bloedworst. Net voor La Vega de Sariego Briand kunnnen helpen, een Duitser uit de streek van Osnabrück, die alleen maar Duits spreekt en een heel klein beetje Engels. " Wrong way, malo, malo", herhaalt hij alsmaar. Hij heeft de afslag van de kustroute niet opgemerkt en is dus ook onderweg naar Oviedo. Een behulpzame jonge Spanjaard biedt aan hem met de wagen 15 km verder te brengen tot El Berrón waar hij het treintje kan nemen naar Gijón. Toch gemakkelijker als je de taal spreekt!

Voor de verandering eens om 17.15 u  toegekomen. Ik ben weer alleen in de herberg. Je moet de sleutel afhalen in de bar Casa Rufo er tegenover. Vriendelijke mensen in het dorp. Op het pleintje met de spelende kinderen schrijf ik mijn dagboek. Jammer, te veel kinderen om mijn resterende kersen uit te delen. Comida casera ( eten van het huis) pas om kwart voor 9. Spaans uur! Lekker!  Ook hier geen computer in de verste verte te bespeuren.

29-06-2013, 00:00 geschreven door Anne Verschoore  

11 graden ( 's nachts koelt het goed af) tot 25 graden. Bewolkt 's avonds.

Om 8 u vertrokken. Brug over. Langs het strand van Ayia Marina, nee, nee, Santa Marina ( inside joke). Strand en zee verlaten, schitterend in de ochtendzon! Jammer voor de fietsers. Die rijden parallel aan de dijk door de villawijk. Opletten op het einde: links en aan het kruispunt rechts, de weg naar San Pedro.

Kleurige huizen. Onderaan meestal natuursteen, erboven geschilderd: donkergroen, donkerblauw, felblauw, baksteenrood of donkerder: gloeiende houtskool, oker, wit, paars. Bloeiende struiken ervoor en een hele serie bloempotten aan de gevel.
Een flinke klim naar San Esteban de Leces. Lukt me wel met een bijna lege maag ( amandelkoekjes als ontbijt). Achter mij, Blanca en Abél. Gisteren hebben ze ook in Ribadesella geslapen, ze hebben wel de Fevetrein genomen en waren er al om 16.00 u.

Door een dorpje La Vega met weer de vierkante hórreos ( graanschuurtjes op poten). We belanden op het strand. Een eenzame reddersstoel. Een modderig paadje tussen hoge bramen, daarna gras om de schoenen weer proper te krijgen. Magisch, we wandelen over de camino real, de oude middeleeuwse weg, langs een heuvelrug met uitzichten op alsmaar meer stranden. Berbes: een man trekt een duikerspak aan om te gaan vissen met een harpoen. Arenal de Morís: een jongen speelt met zijn 2 honden in de branding. Even weer op de N-634. Opletten, geen vluchtstrook. Je met de rugzak wringen tussen paaltjes aan een afsluiting. Playa de Espasa: zonnekloppers. Een geschenk van de camino voor pelgrims zoals ik die morgen, na Sebrayo, de kust verlaten in de richting van Oviedo. Onvergetelijk azuurblauw met witte schuimkoppen!

In La Isla hoef ik niet zo heel veel om te lopen om inkopen te kunnen doen, in een winkeltje in de richting van de herberg daar. Erna toch wel veel asfalt in de middagzon. Mijn tempo vertraagt. Velden met jonge maïs en appelboomgaarden. Een caminopaaltje verscholen onder bramen, raketsla en vogelwikke. Net op tijd. Het asfalt begon wel heel heet te worden. Veel winkels en ciderbars in Colunga.

Een mevrouwtje van op haar balkon: " Is het niet vervelend, zo alleen op stap?" Glimlach. In het plattelandskerkje van La Llera staan er cactussen in potten in het voorportaal. Klimmen naar Priesca met een oud San Salvadorkerkje. Een fiere inwoner vertelt me dat het meer dan duizend jaar oud is. Hij kan het mij niet tonen binnenin, want de pastoor heeft de sleutel en die is met vakantie. Fabiola en Balduino komen ook ter sprake. Na Priesca gelukkig weer een onverhard weggetje door een bos.
Diep onder de autosnelweg door. Er groeien zelfs hoge eucalyptussen onder het viaduct. Als dat geen kunstwerk is! Onoplettend ga ik omhoog en kom ik uit naast de autoweg. Wij en zij. Wij, de pelgrims, nietige slakjes met ons huisje op de rug. Zij, de snelle auto's met gierende motoren. Het kan allemaal in onze wereld. Ik vel geen oordeel. Zoveel mogelijkheden om te realiseren wat je graag wil... Een fantastische tijd waarin we leven...

Ik zie geen pijlen meer. Vraag 2x de weg. Ik mag door een maaiveld lopen en moet dan het modderwegje volgen langs de beek. Weer onder een omgevallen boom waar je bukkend net onderdoor kunt. Weer voorbij het vergane kapelletje waar een briefje onder een steen reclame maakt voor een hotel met speciale pelgrimsprijzen. En nu onder het viaduct door. Ik had inderdaad niet gezien dat je rechtdoor kon langs het beekje.
Om 20.20 u pas aangekomen in Sebrayo. Geen restaurantje maar een gezellig gedoe met Italiaanse pelgrims die trakteren met pasta, wijn en cider. Ik had geen cider gekocht in Colunga, hoefde dus geen extra fles te dragen door de middaghitte, maar kan nu wel meegenieten van de fiesta. De Italianen zijn een beetje in de wind, maar wel supersociaal! Maurizio zorgt voor de ambiance. Viva la fiesta!

28-06-2013, 00:00 geschreven door Anne Verschoore  

Zeer zonnig, 20 à 25 graden

Bij de kerk van Llanes de gele pijlen weergevonden. Om 8 u vertrokken. Nog voor Poo hoor ik " Ana" achter mij. Abél en Blanca stappen mee, maar ze doen het wat rustiger omdat Blanca pijn heeft aan haar voeten. We kiezen voor de variant via de kust, de GR E-9. Als Madrileense geniet Blanca volop van de schitterende strandjes met een vlekkeloos blauwe lucht, een vlekkeloos blauwe zee. Het strand heet hier " la playa de las cámaras", het strand van de fotografen. De branding rond de losliggende rotsen, grotten, meeuwen aan de plassen... In België zijn we gewoon aan eindeloze zandstranden, hier begrenzen rotsen en kliffen de stroken strand, heel fotogeniek.

Via het dorp Barro ( = Barru in het Asturiaans, het plaatselijk dialect) . De kerk Nuestra Señora de los Dolores van Niembro weerspiegelt zich in het water van het wad. Bij hoog water nog duidelijker. Voor de playa de San Antolín staan de ruïnes van het cisterciënzerklooster in een drassige weide met paarden.
Blanca zingt prettige kinderliedjes over zon en zee. Vamos a las playa , o o! Gelukkig kijk ik op tijd op het plannetje. We moeten het binnenland in, onder de autosnelweg door naar Naves. Aan de sidrería Cabañon zien we  weer de gele pijlen. Abél en Blanca rusten hier wat. Ik ga door. Asfaltweggetjes, afgewisseld met onverharde wegen. Een klein stukje "koninklijk" weg, een oorspronkelijk middeleeuws pad tussen Naves en Villahormes. Hier staan vierkante hórreos op palen zoals in Galicië ( daar zijn ze kleiner en rechthoekig). Door het bos.

Een fata morgana: een grote, frisse pint en een belegd broodje. Het wordt uiteindelijk een pintje en een enorme bocadillo de jamón in Nueva. Door de weide omhoog naar de kerk van San Pedro de Pría. Er staan veel mensen te praten. Een begrafenis om 16.00 u. Het kerkje zit vol. De helft van het dorp staat buiten.

In Cuerres wandel ik langs plaatselijke weggetjes. Oei, prikkeldraad! 3 keer de weg gevraagd. Ge-sms't naar de collega's in Ninove. Personeelsfeest vanavond.
Om er de moed in te houden zing ik " el alma que anda en amor ni cansa , ni se cansa" ( De ziel die in liefde wandelt vermoeit de anderen niet en wordt ook zelf niet vermoeid).
Rotsmuurtjes scheiden de weiden. Ze zijn begroeid met muurleeuwenbek, robertskruid em campanula ( ook wel met netels). Appelboomgaarden. Vierkante hórreos.

Om 19.10 u aangekomen in Ribadesella. Hier is geen pelgrimsherberg, alleen een jeugdherberg. Daar kon je enkel reserveren als je voor 16.00 u aankomt. Zag ik niet zitten. Wat rondgelopen. Een mevrouw biedt een kamer aan voor € 15, maar ik vergeet  haar nummer  te noteren. Jammer. Uiteindelijk een kamer gevonden in Hotel Patiño dichtbij de kerk. € 40 voor een 2-persoonsbed maar ik vind geen eenzame peregrina om het appartementje te delen. Er is ook een minituintje op de eerste verdieping met een citroenboom. " Los limones están a punto " zal Blanca morgen zeggen. Ik bestel na mijn menú del día een glaasje cider. Onmogelijk, alleen per fles te krijgen... Daar zou Roland geen probleem mee hebben...

27-06-2013, 00:00 geschreven door Anne Verschoore